Morgunblaðið - 10.09.1919, Blaðsíða 3

jjftSiMi r..
MOBGCNBLAÐIÐ
3
fullu og öllu, áður en tilskilið
var. Þá geta stúdentar fyrir 1‘2 kr.
ári í sjúkrasjóð stúdenta fengið ó-
keypis læknislijálp hjá öllum heztu
sérfræðingum. Og nú er í ráði að
stofna allsherjarkaupfélag fyrir
stúdenta. Auk þessa hafa deildar-
ráðið hvert fyrir sig farið fram á
margskonar umbætur á kenslu- og
x próftilhöguninni, íitvegað stúdent-
um bækur og kensluáthöld og jafn-
vel gefið út kenslubækur kennar-
anna með samþykki þeirra, en al-
drei hafa þau þó farið fram á, að
námið væri létt eða stytt, þvert á
móti, allar kröfur ganga í þá átt-
ina að fullkomna það, svo að kaudi-
datarnir verði scm bezt úr garði
gerðir. Stúdentaráðið er smám sam-
an nreð þessu starfi sínu að vinna
að því að gera háskólann danska
að alveg sérstakri fyrirmyndar-
stofnun, þar sem ein höndin styður
aðra og allir, yfirmenn sem undir-
gefnir, starfa saman í bróðuhlegri
einingu. Væri óákandi, að eitthvað
Svipað gæti með tíð og thna komist
á hjá okkur. Eg er reiðubúinn að
gefa bæði stúdentum og kennurum
þær upplýsingar, sem eg get, um
þessi stúdentaráð. En það sýnir
bezt, hvað þau hafa létt stúdent-
um lífið og greitt fyrir þeim, að
fjöldi stúdenta í Noregi varð t. d.
að hætta námi sakir dýrtíðarinnar,
áður en stúdentaráð var sett á
stöfn í Kristíaníu, en danskir stú-
dentar hafar aftur á móti langflest-
ir brotist fram úr dýrtíðinni og lært
stórmikið af henni. Hún hefir orð-
ið þeim eius konar liagfræði- og
uppeldi'sstofuun og liaft í för með
sér stórmiklar umbætur á háskóla-
Úfinu.
Maður sá, dr. Vincent N æ-
> e r, er gekst fyrir stofnun þess
ara stúdentaráða, var nú kominn
td okkar og var að brjótast í ált
öðru, sem þó einnig stefndi að því
að greiða fyrir mentamönnum, létta
þeim lífið og brjóta þeim braut út
um heiminn. Þetta er ungur læknir
og áhugasamur, fullur eldmóðs og
framtakssemi. Hann flutti nú fyrir
°kkur stutt erindi, þar sem hann
.lýsti því, hversu mikil eftirspurn
Væri orðiu eftir mentamönnum úti
Um allan heim, en þó cinkum í ó-
íriðarlöndunum, og nú væri kallið
komið til Norðurlanda til þess að
fá menn þaðaii. Um 50% menta-
manua hefðu fallið í stríðinu, þeir
hlíft sér minst og haft sig mest í
frammi, og nú þyrfti að fara að
fylla í skörðin. Bæði Baudainenn
°g Miðríkin hygðu nú helzt til
Norðurlanda, sem hefðu haldið sér
klutlausum í ófriðnum og stæðu
svo liátt í andlegri menuingu. En
það mætti ekki 'hrapa að þessu.
Hvorki mætti senda slaka eða ó-
uýta menn að heiman, er gerðu
löndum sínum vanvirðu, né iieldur
mætti lirapa að neinum hyliiboð-
um frá útlöndum, heldur yrði alt
að vera vel trygt og menn fá að
vita pieð vissu, á liverju þeir ættu
kost og,að hverju þeir gengju. En
til þessa þyrfti að setja 4 stofn
skrifstofur í öllum helztu borgum
og háskólabæjum, er gæ'fu menta-
mönnum áreiðanlegar upplýsingar
og leiðbeiningar, og bezt væri, að
þær stæðu í sambandi við háskól-
ana og útsenda liáskólakennara,
hvern í sinni borg. Tvær slíkar
skrifstofur væru þegar sto'fnaðar í
Lundúnum og París, og nú væru
þeir íélagar, er fyrir ]>es'su gengj-
ust, á leið til Berlínar og kanske
tii Wien. Hver vissi nema þetta
æti orðið að alþjóðasambandi
allra mentamanna, og að norrænir
mentamenn ættu eftir að bera frið-
arorð og sætta út um óíriðarlöndin.
Dr. Næser fékk þá, sem á mót-
inu voru, til þess að skrifa hinum
og þes'sum mönnnm, búsettum
öðrum löndum, um að styðja
vetta m'ál og styrkja. Mig bað hann
um að skrifa Birni Jáigurðssyni, og
hann hefir aftur skrifað mér o
bent á.dr. Jón Stefánsson sem lík-
legastan til þess að geta hjálpað
oeim íslendingum og leiðbeint, er
leita til Lundúna, amiaðiivort til
náms eða til þess að leita sér at
vinnu. — En það er ekki víst, að
Norðurlönd megi missa svo mikið
af starfsmönnum sínum. Að minsta
kosti er svo mikil ekla á þeim í
Noregi, að 6 ísl- læknar, nýútskrif-
aðir, eru nú um það að setjast
par að, og verða sjálfsagt fleiri, ef
launakjörin heima fyrir verða ekki
bætt að miklum mun og jafngóð
launakjörum annara ianda.
Þetta voru nú lielztu og merk
ustu máliu, sem að mínu viti komu
fram á fundinum, og skal eg nú
að eins mimlast lítið eitt á síðustu
samvistirnar og skilnaðarkveðj
urnar.
IV. Skilnajðarkveðjur.
Síðasta dag mótsins talaði próf
Fabricius, - Garðprófastur frá
Khöfn, um Suiðurjótland. G; r a u
ritstj., sem átti að Ihalda þenna fyr
irlestur, hafði ekki getað komið
sakir uppþotsins, sem varð á Suður
Jótlandi við heimsókn dönsku
Skátanna og aðsúgs þess, sem hon
um hafði verið veittur. f stað hans
talaði nú próf. Fabricius og lýsti
allri afstöðunni á Suður-Jótlandi
Eftir ræðu hans urðu menn frá öll
um Norðurlöndum til þess að votta
Dönum samúð sína og lieillaóskir
og talaði dr. B u 11 þar einkar
fallega af háifu Norðmanna. Eg
mælti nokkur orð af hálfu íslend
inga. Mér virtist sem einhver heilla
stjarna hvíldi nú yfir Norðurlönc
Knattspyrnumót Skandinavisk Fodboldklub
hefst á morgun kl. 7 með kappleik milli
Tram og S. T. 7i.
' Dómari: Ingvar Ólafsson.
Aðgöngiimiðar kosta: Sæti kr. 1.25, Pallstæði kr. l.OO, Almenn stæði kr. 0.75 og Barna kr. 0.25.
Obs. Medlemmer af S. F. K. har gratis Adgang. Stjórn S. F. K.
ll ?il liífml,
Eftir
Btroneian Orcxy.
26
Barnaleg og reynslulítil liafði henni
öottið í hug að koma sékt Júlíettu
J0S á þennan liátt. Anna vissi ekki
hirti ekki um að vita hvaða ástæð
Ul’ Júlíetta kytmi að hai'a liaft. Hún
tU'i’ði nér ekki ljóst ammð en þetta, aö
*kelfi|Cgur óréttur heí'ði verið framinn
öerouléde, sem hún e'lskaði sjálf með
'lartnæmri, voniausri ást.
, 011 hin kæfða afbrýðisemi, sem lnifði
hana
íVi

undanfarandi vikur,brauzt
, og hvatti hana til að afhjúpa
e,)Phiaufinn.
U
»ekt
Ur,
Seri;
Un efaðist ekki eitt augnablik um
Júlíettu. Guð kærleikans er blind
Segja menn, en djöfull afbrýði
“'Uiar hefir hundruð hvassra augna
n kafði fylgt Merlin og mönnum
þejr eHir að dyrum Deroulédes, þó
ii]ei,a lr'V,llu henni tij hliðar. Og þegar
kaf,y Voru föknir frá gluggunum
íqi ^0“ sóð Júlíettu sitja kalda og
ea á sófanmu.
um. Fyrir frjálslyndi og réttsýni
Dana væru fslend-nú aftur búnir að
vinna sjálfstæði sitt; Finnlending-
ar hefðu brohist undan ánauðar-
oki Rússa og nú fengju Danir loks
Suður-Jótland. Þetta minti mig á
einhverja þá hátíðlegustu og áhrifa-
mes'tu stund, er eg hefði lifað, er
hefði séð ríkisfána íslands dreg-
inn á stöng' og hyltan af dönskum
sjóliðsmöunum og foringja varð-
skipsins danska. Og ósjálfrátt mint-
ist eg orða lians nú, er liann lét
svo um mælt, að Danir með þessu
lytu æðsta boði rétt'lætisins, vitandi
oað, að cf'þeir sjálfir vildu verða
réttarins aðnjótandi, yrðu þeir og
að auðsýna öðrum hann. Þetta væri
nú framkomið, því að jafnsnart og
æir hefðu unt oss réttar vors, hefðu
?eir fengið von um og nú fulla vissu
fyrir því, að fá a'ftur Suður-Jót-
land. Danir yrðu nú brátt allir að
einu ríki og við ósk-uðum þeim
hjartanlega til hamingju, jafnframt
við teldum okkur sóma að því
að standa"í konungsSambandi við
jáfn góða þjóð og réttsýna og Dan-
ir væru. Bað eg menn svo að lok-
um 'að lirópa húrra fyrir — d a n s k
Retsind! Yar þáð gert og þökk-
uðu Danir mér orð mín.
Síðar um kvöldið var skilnaðar-
sámkoma. Þökkuðum við Guðm
Kamban fyrir okkur íslendinga, og
svo rak hver ræðan aðra langt fram
á nótt. Áður en við ski'ldum, sýndu
Vörsbúar okkur þjóðdansa sína,
undir stjórn frú Huldu Garborg
Yar unaðslegt að horfa á dansinn
og hlusta á danslögiu, sem sum eru
undurfalleg bæði að hljómi og. orða
lagi. Set eg hér sýnishorn, 3 erindi
á landsmáli, úr síðasta danslaginu
Me spelar til dans naar det lider mot
kveld,
naar fullmaaneglansen seg leikar kring
fjeli
Naar stjernuna bragar paa himlen
blaa,
daa vil me unge til leiken gaa.
Det Ijomar i halli og bragar som eld
der leikar en flok ut af ungdom
kveld;
Það var cölisávísun, eðlisúvisun
fædd af óendurgoldinni ást liennar
sem lét hana sjá í andliti nngu stúlk
unnar alt, sem lá dulið bák viö þ;
grímu, og sem kom hemii til að skilj.
dylgjur og bendingar Meflins. Hún tók
eftir Öllum blæbrigðunuin í rödd hans,
heyrði alt, sá alt.
Og mitt í angistinni og liræðslunni
um þann, sem hún elskaði, fann hún til
viltrar, en þó mannlegrar gleði yfir
því að hafa felt til jarðar þann afguð
sem hafði sto'lið ást þessa mauns.
Anna var ckki gáfuð. Hún var
barnulcig og einföld. Tilfinningar lienn-
ar voru ekki niargþœttar og leiðir
hennar ekki krókavegir. Það var af-
brýðissemi liennar, sem hafði bent
henni á þessa leið til þess að komast að
sekt Júlíettu. Hún vildi sjá hana engj-
ast af ótta og óvirða hana með þeim
ptta í augum Páls Deroulédes.
Og nú var það skeð, alt liafði farið
eins og hún ætlaðist til. Páll visisi, áð
hann hafði fest sína brennandi, djúpu
ást á lygara og svikara, og Júiíetta
stóð nú föl og auðmjúk frammi fyrir
þeim.
Anna liafði sigrað. En þó var hún ó-
hamingjusöm í sigri sínum. Hún hafði
slöngvað afguði hans úr hásæti sínu,
en hún sá jafnframt á andliti hans, að
hún hafði eyðilagt líf hans.
Henni sýndist liann alt í einu vera
orðinn að öldungi. Hunn starði fram
fyrir sig og kramdi áskrifaða blaðið
milli fingranna, sem orsök hafði verið
í skipbroti hamingjn lians.
Allur þróttur hans,þessi fjaðurmagn
aði líkamsburður, sem var sérkenni
hans, var, að því er sýndist, liórfinn
I máttlausum hreyfingum hans var al
gert vonleysi og sjálfsuppgjöf.
— En hve hann hefir elskað hana
andvarpaði Anna og sveipaði sjalinu
um frú Derouléde.
Júlietta liafði ekkert sagt, það var
því líkast eins og alt líf væri sloknað
í lienni. Hún líktist dauðri styttu. Sál
hennar var lömuð og lijartað eins i
að kólna. En hún hörfði á Derouléde
Þéssu eina skynviti hafði hún þó hald
ið — sjóninni.
Hún starði og starði. Sá skuggann
af innri sálarkvöl hans líða yfir and-
litið. Sá augn hans, þegar sekt henn-
ar varð honum ljós, undrun hans yfir
þessum hræðiiega árckstri og að lok-
um þessa geigværilegu, danðatómu
auðn i sál lians.
En hún sá smátt og smátt sál hans,
sterka og þre'kmikla, reisa sig undan
þessari skuggáiegu örvæntingu; endur-
minningin um aðra hluti, önnur áhuga-
mál eii hans sjálfs, léttu undir sorgar-
byrðina.
Hauu rnuudi eftir bréftöskurtui, setn
i De danske
Cigar- og Tobaksfabrikker.
(E. Nobei - Horwiiz & Kattentid - Chr. Augustinus)
Hovedoplag for Island.
Frá og með deginum í dag fást í aðalforðabúri okkar í Reykjavik
tegnndir okkar af reyktóbaki, mnnntóbaki og vindlnm, með verksmiðjn-
verði að viðbættum tolli og fintningsgjaldi.
Pantanir afgreiddar om hæl.
p. A|3 De danske Cigar- og Tobaksfabrikker.
F. C. Mfiller
Hafnarstræti 20.
LlKirTSTUIKUX
hraánar «f þsmr, kaupir
og' guten gjer kast etter kast og stend;
snart svingar han gjenta i kring igjen.
So leikar me alle og dansar i lag,
me danser i ring til det ljosnar af dag.
Og sæle me skiljast naar soli renn,
naar dagen og ljoset for döri stend.
Morguninn eftir skildumst við
öll við járnbrautina. Flestir fóru
aftur suður á leið. En við hjónin
héldum í vesturveg — heim.
2 herbergi
íyrir einhleypan óskast til leigu nú þegar eða i iok þ. m. Helst óskast
þessi ibúð i gða nálægt miðbænurn.
Afgr. Mbl. visar á leigjanda.
Trjávöru
af ýmsum tegundnm, heflaðri og óheflaðri, frá sögunarmyllu minni, leyfi
eg mér að mæla með. Verðið er lágt.
Alb. Henriksen,
Stenerersgate 8, Kristiania,
hafði inni að halda hin hættulegu skjöl.
Hann gat ekki séð hvaða ástæður Júlí-
etta hefði haft til þoss að fela þau,
og seinka með því framgangi þessa
máls.
Sú hugsun var fjarri lionum, að hún
hefði breyst, og að hún óskaði nú að
frelsa hann. Hann hefði líka óðara
rekið þá hugsun á burtu og talið hana
sprotna af sjúkleika og iiégómagirni.
Lítillæti hans og au&mýkt benti
honum á eina lausn: að hún hefði alt
af gert gis að honum og dregið hann á
tálar, gert gis að honum, þegar hún
leitaði verndar hans, þegar hún k\'eikti
ástina í hjarta lmns, en sérstaklega þá
stund, sem tilfiniiingin hafði borið
liann ofurliða og hann hafði elskað í
etaðinn fyrir að tilbiðjn.
Og hann leit á hana með sársauka
andinni ásökun, svo djúpri og inni-
legri, að Önnu fanst eins og hjarta
hennar mundi bresta af sorg.
En Júlíetta hafði líka séð þetta
augnatillit. Og það var eins og hún
kiknaði alt í einu. Minningarnar flykt-
ust að henni með undraverðu afli. Og
smátt og smátt beygði lnin sig í
knjánum, fé'll honum til fóta og beygði
gulllokkað höfuðið undir sektarþunga
liennar.
Reykið ,Saylor Boy Mixture4
«
Hún *r létt, bragðgóð og brennir ekki tungpina. —
Taat hjá LEVl Of víðar.
16. kapítuli.
Settur í varðhald.
Derouléde hreyfði sig ekki.
Hann stóð ekki upp fyr en þungt
fótatak Merlins og manna hans heyrð-
ist aftur."
Júlíetta hafði auðmýkt sig í augsýn
þeirra al'lra. Og i hjarta sinu kvaddi
hún til fulls þessa sterku heilögu ást,
sem hún hafði kveikt og síðan eyðilagt
svona miskunarlaust.
Nú var hún reiðubúin til þess að
þola hegninguna.
Merliu var þegar kominn inn í stof-
una, stór og fyrirferðarmikill. Löng
ög rækileg rannsókn á öllu lnisinu,
hafði ekki bætt skap lians eða útlit.
Hann var enn skörnugri en fyr og lágt
ennið vár nærri horfið undir þykka,
lubbalega hárinu, sem hann hafði reitt
í reiði sinni.
Júlíetta þurfti ekki að Mta nemá
einu sinni á hann til þess að fá að vita
það sem hún vildi. Hann hafði rann-
sakað herbergi hennar og fundið leyf-
ar brendu blaðanna, sem hún hafði vís-
vitandi skilið eftir í öskuskúffunni.
Hún spurði sjá'lfa sig, hvað hann
mundi nú gera. Henni varð strax ljóst
að hún mundi ekki komast hjá því að
verða sett í fangelsí og dæmd. Hún sá
það á illilegu og fyrirlitningarfullu
auguarráði Mcrlius.
Derouléde létti um leið og þeir komu
aftur inn í herbergið.
GeSshræringki hafði verið honum ó-
bærileg. Þégar hann sá þessa fölnu
gyðju sína krjúpa á kné við fætur sín-
ar, fann bann stingandi sársauka í
hjartanu.
Og þó gat hann ekki gengið til henn-
ar. Húri var ekki legur liafin yfir hann.
Hún var ek'ki lengur englaættar.
Honum hafðd ekki komið í hug sú
hætta, sem hann var nú í. Honum
fanst nú samt sjálfrátt, að Merlin
mundi finna töskúna. En hvar hún væri
vissi hanri ekki. Ef til vill, hefði Júlí-
etta fengið hermönnunum liaua. Hún
hafði sjálfsagt falið liana eitt uugna-
blik vegna þess, að hún hefði óttast
að Merlin mundi koma upp um hana
þegar hann fyndi hana.
Hann mintist nú dylgjanna, sem Mer
lín hafði verið með í garð Júlíettu
meðan verið var að rannsaka vinnu-
stofu hans.Þá hafði hann staðið í þeirri
meiningu, að það væri ókurteis til-
raun til þess að móðga hana, og hann
hafði orðið að þrýsta sjálfum sér til
þess að hegna ékki fyrir þær tilraunir.
En nú skildi hann alt og kvaldist
yfir þessum liugsunum.