Morgunblaðið - 05.10.1919, Side 2

2
M OB6UNBLAöIÐ
Fyrirfíggjandi:
Ameriskur Lauknr
bæði rauður og gulur.
H.f. Garl Höepfner.
Botnvörpungasmfði
á skipasmiðastöð
G. Seebeck Geestemílnde
Undirritaður útvegar, semur, og gefur allar nauðsynlegar upplýsing-
ar um nýbyggingar hjá ofannefndri skipasmíðastöð.
Þess skal getið, að vart mun völ á traustara smiði og betra efni cn
G. Seebeck A, G. lætur í té; ennfremur vélum, sem bæði að styrkleik
og kolasparnaði skara mjög fram úr.
Sýnishorn þess, sem þ a r er smiðað, er björgunarskipið „Geir* og
og botnvörpungurinn s.s. „Gylfl4*.
M Magnússon
Ingólfsstræti 8.
Rastið gömlu vélunum
og
kaupið
Delco Lieht
Það borgar sig sjálft á mjög skömmum tfma
Sigurjón Pétursson,
Sími 137.
Hafnarstrteti 18.
í JárnvArudeild
IES ZIMSEN
getur fólk fengið flestallar tegundir af búsáhöldum
svo sem:
Baia galv. og email. margar teg. Fötur galv. og email, stórt úrval.
Katla, Könnur, Potta, Pönnur, Kaffibrennara,
Mjólkurbrúsa tveggja litra, Mjólkurfötur, Byttnr, Skurðarbretti,
Hnifabretti, Riijárn, Sósus:gti, Sápuilát, Vöfflujárn, Bollabakka,
Eldhúshniía, Hnifapðr, Matskeiðar og Teskeiðar úr alpacka og aluminium.
Og margt fleira en það sem hór er upptalið
fæst i
Járnvörudeild Jes Zimsen.
t át&.st&.ití.xhs.Atajiítí
KOSðUNBLAÐIÐ
Eitatjóri: Vilh. Fimwn.
Kitstjóra og afgniðsU í Lekjargötn I.
Sími 500. — Prentsmiðjusími 48.
Kemur út alla daga vikrumar, aS
mÚDudögmn uudanteknum.
BitBt 'Vraankrifstofaa opiu:
Virka daga kL 10—12.
Helgidaga kl. 1—3.
Algreiöslau opiu:
Virka daga kL 8—6.
Helgidaga kl. 8—12.
Auglýsingum sé stdlað annaöhvort
á afgreiösluna eCa í ísafoldarprent-
smiðju fyrir kl. 5 dagiuu fyrir útkomu
þess blaðs, sem þter eiga aö birtast L
Auglýsiugar, sem koma fyrir kl. 12, fá
afi öflum jafuafii betri stafi 1 blafiiuu
(á lesm&lssífium) eu þ»r aem sífiar
koma.
Auglýsingaverfi: i fremstu elfiu kr.
2.00 hver em. dálksbreiddar; & öfirum
síí um kr. 1.00 em.
Verfi blaðsins er kr. 1.80 á máaufii.
H. P. DUUS A-DEILD
Hafnarstræti
Silki svuntur og slifsi.
Crepe de Cliine —Paplin de Chime
Hvít og mislit Vaskesilki, Voile,
svart og mislitt Flauel.
Þingmannastefna
Norðurlanda
og Þjóöabandalagið
Þingmannafundur Norðurlanda
var haldinn í Stökkihólmi í ágúst-
mánuði, og komu þangað kosnir
fuiltrúar frá löggjafarþingum Norð
manna, Dana og Svía.
Meðal annara mála er á dagskrá
voru, og hifi merkasta þeirra, var
þjófibandalagið.
„Tidens Tegn‘ ‘ í Kristianíu hafði
tal af Castherg forseta óðalsþings-
ins norska er ha/nn kom af fundin-
um, og koma hér aðal atriðin, er
blaðið flytur úr frásögn hans. —
Mikilvægi bandalagsins.
í öllum umræðum um þjóðabanda-
lagið kom það fram, að þrátt fyrir
ýmsa galla sem á því væru, þá væri
hér stigið mikilvægt spor til þess að
varðveita réttinn og friðinn í heim-
inum.
Það sem fumdarmönnum fanst
mest áríðandi af verkefnum banda-
lagsins, var það að stofna dómstól
til þess að dæma og jafna misklíðir
ríkja á milli.
Af þessu leiddi að ríkin gætu
takmarkað mjög herbúnað sinn og
minkað hin afskaplegu gjöld sem
harnn hefir í för með sér. Stórt spor
væri nú þegar stigið með því að af-
vopna sterkasta hervald heimsins
á landi, Þýzkaland. — Smáríkin
yrðu að geta takmarkað hervamir
sínar, hvað sem öðrum ríkjum liði,
og dygði ekki að bíða eftir því hvað
aðrir færu langt í þessu efni.
Samþykt var ályktun þess efnis
að lýsa ánægju sinni yfir stofnun
þjóðbandalagsins í þeirri von, að
það yrði til þess að tryggja vamleg-
an frið í heiminum.
Mótbárur.
Jafnvel þótt fundurinn væri í að-
alatriðunum á einu máli um þjóð-
bandalagið, þá komu fram ýmsar
athugasemdir því viðvíkjandi. —
Þannig benti dr. Munc/h hervamar-
ráð'herra Dana á það, að hllutleysi
Norðurlanda skertist við það, að
þeim væri gert að skyldu um leið og
þau gengju í sambandið, að eiga
sinn þátt í hervarnairrástöfunum
þess. — Gegn þessu gerði Rode ráð-
herra og Neergaard þá athuga-
semd, að hlutleysiskröfunni væri þó
að mjög mikln leyti fullnægt í sam-
bandslögunum, þar er ekki væri
hægt að neyða neitt ríki til að taka
beinan þátt í hemaði móti viilja sín-
'um. Enda væri nú hernaður smátt
og smátt að fjarlægjast það að vera
'Móð'sátheMing. Stríðsráðstafanir
mundu hallast æ meira að því að
refsa friðarspillunum með flutn-
ingateppum heldur en m'eð því að
fara herferðir á hendur þeim.
Engin mótmæH komu fram svo
mikilvæg að framberandi þeirra
teldi frágangssök að ganga í banda-
um hr. Lian kom með sterkustu
áðfilnslurnar og kallaði lögin að
nokkm . leyti sjónhverfingalei'k
Bandamanna. Skilyrðið fyrir því
að þau gætu orðið til góðs væri það,
að þau gerðu bandalagið í reynd-
inni að sambandi miilli þjóðaima
sjálfra en ekki milli stjóma þeirra
eingöngu. — Sagt var einnig að
Sviss vildi ekki ganga í þjóðbanda-
lagið nema með því móti að fá um
leið rétt til að banna væntanlegum
her bandalagsins nmf erð um landið.
Fylgdi það sögunni að Wilson væri
því fylgjandi að leyfa Svissum að-
gang að bandalaginu þrátt fyrirþað
þótt þetta skilyrði væri sett. Það
væri ekki nema sanngjarnt að
vernda smáríkin fyrir of miklum
átroðningi.
Afstaða Norðurlanda.
Leiðtogi jafnaðarmanna í Sví-
þjóð, Branting,var einn af hinum á-
köfustu meðhaldsmönnum handa-
lagsins- Hann lagði áherzln á það,
að smærri ríkin skyldu varast að
skapa sér nokkra sérstöðu innan
bandalagsins, því að það yrði að
eins til þess að veikja áhrif þeirra
á stjórn þess. Því bæri heldur ekki
að gleyma, að öll réttindi bæru með
sér jafnþyngd í skyMum, og yrði
að g'æta þess strax að sá baggi yrði
ekki ofstór.
Þá kom það atriði, sem svo mikið
hafði verið rætt um áður, hvort
Norðurlönd skyMu mynda eina
samfasta heiM í bandalaginu. Hr.
Castberg kvað menn nú algerlega
horfna frá þeirri uppástungu. enda
væri hann og Norðmennirnir yfir-
leitt þeirri hugsun andvígur. Ríkj-
unum vær bezt að ganga í banda-
lagið hvert í sínu lagi.
Félagspólitíkin innanríkja og
Þ j óðabandalagið.
Eitt af aðalmálum Þjóðbanda-
lagsins, og það sem einna helzt kref-
ur lausnar, er hið innra félags-
skipulag ríkjanna, sem nú er alstað-
ar í uppnámi og upplausn vegna
óeirða vinnulýðsins og hinna sívax-
andi heimtana hans. Um þetta átti
að haMa fund í Þjóðbandalaginu í
Waúhington síðast í október. (Þess-
um fundi hefir nú verið frestað
fyrst um sinn fram í febrúar). Átti
þar að reyna að koma sér saman um
einhverja sameiginlega drætti til
grundvallar fyrir eiidurbótum á
félagsiskipulaginu og kjörum verka-
lýðsins. Á fundi sem haMinn var í
Höfn í apríl sl. með fulltrúum Norð-
urlandaþjóðanna,varsamþyktsútil-
laga að skipuð yrði sameiginleg
norræn fastanefnd, sem undirbyggi
sameiginilegar tillögur Norðurlanda
fyrir Washington-fundinn og yrði
einnig að öðru leyti samvinnutákn
Norðnrlandaþjóðanna í þessum efn-
um út á við.
Gegn þessu risu Norðmenn líka
öndverðir og mótmæltu kröftug-
lega þessum Kaupmannahafnar-
fundi og komu því til leiðar, að í á-
lyktun þingstefnunnar var hvorki
vitnað í þann fund, né minst neitt
á fundinn í Washington.
Hvaða stjómarstefna það er sem
Norðmenn hallast að og gerir þeim
ómögulegt að hafa sámvinnu við
hinar Noirlðurlandaþjóðimar, skal
ósagt látið. En víst er það að nefnd-
ir sitja á rökstólum í Noregi, í þeim
tilgangi að gera tillögur um ýms
félagspólitisk mál, svo sem sam-
vinnuveitenda og verka-
manna í aðalmálum allra stærri at-
vinnufyrirtækja.
Gæfubrautin.
Eftir
dr. Orison Swett Nlarden.
VI.
Að eins það bezta er nógu gott.
Þeir skifta þúsundúm sem ekkert
verður úr í lífinu annað en undir-
tyllur, af því að þeir geta ekki unn-
ið bug á göllum, sem þeir hafa bak-
að sér í æsku, — af því að þeir hafa
alt frá skólaárunum sneitt hjá öll-
um vandasömum viðfangsefnum,
svo alt, sem þeir hafa tekið sér fyrir
hendur, hefir orðið yfirborðsvinna.
Eftirfarandi einkunarorð,-sem eg
sá fyrir skömmu letruð yfir dyrun-
um á stórri verzlunarbyggingu,
höfðu djúp áhrif á mig. Þau vom
svona: Hér er að eins það hezta
nógu gott. Þessi orð væru í raun og
veru ágæt kjörorð fyrir lífið. Og ef
allir tækju þau til sín og breyttu
eftir þeim, mundi verða stórkostleg
bylting á öllum sviðum mannlífsins,
því þá munu engir verðaánægðir
með verk sín nema að þeir gerðu
sitt ýtrasta.
Mannkynssagan er full af hinum
hræðilegnstu-harmleikum, sem or-
sakaist hafa af skeytingarleysi og
ófyrirgefanlegum axarsköftum
þeirra manna, sem aldrei geta verið
áreiðanlegir og nákvæmir. Fyrir
nokkrum árum gereyddist heil borg
í Pennsylvaníu og f jöldi manna fór-
ust, af því að ónýtir og óáreiðanleg-
ir verkamenn höfðu svikist um að
gera flóðgarðana, sem verja áttu
borgina, nógu trausta.
Alstaðar í heiminum má sjá á-
rangur af vinnu, sem illa er af
hendi leyst. Óteljandi legstaðir og
fyrirvinnulaus heimili vitna um ó-
höpp, sem beint stafa af óvarkárni
og skeytingarleysi. Ef vér leystum
verk vor samvizknsamlegar af hendi
en vér gerum og lykjum alt af við
iað, sem vér einu sinni byrjuðnm á,
)á mundi áreiðanlega fækka dauðs-
föllum og slysum aúk þess sem vér
yrðum betri menn fyrir 'bragðið.
Hafi menn á annað borð vanið sig
á að leysa verk sín illa af hendi,
hætti mönnum jafnframt við að
verða draslarar á öðrum sviðum.
Skapgerðin,spillist, og sá sem svíkst
um verk sín svíkur sig sjálfan.Starf
vort er ihluti af oss. Hver sú flaust-
ursvinna,_sem þú innir af hendi, rír-
ir starfhæfi þína, og er móðgun
gegn þeirri virðingu, sem hver mað-
ur á að bera fyrir sjálfum sér, og
gegn hugsjónum þínum. Öll vinna,
sem er slóðalega af hendi leyst, er
hreinasta böl þeim, sem innir bana
af hendi, því hún dregur hann niður
á við og vamar honum að komast
áfram.
Það er öllu mikilvægara að gera
alt vel, sem maður fæst við, hvort
sem það er smátt eða stórt, og sá,
sem vill komast áfram, má ekki láta
sér nægja að vinna verkin sín þol-
anlega eða til hálfs, heldur er full-
komleikinn það eina, sem hann get-
ur sætt sig við. En þeir, sem vita
þetta og breyta eftir því, eru líka
frumkvöðlar framfaranna og fyrir-
mynd öðrum mönnum.
Fjöldi skrifara og bókhaldara
sitja í slæmum stöðum og eru illa
launaðir af því að þeim hefir aldrei
lærst að vinna verk sín svo að ekki
þurfi að endurskoða þau. Þessa
ungu menn virðast ekki skifta það,
að skilyrðið fyrir því að hagur
þeirra batni, er að þeir ræki dag-
legu störfin með samvizkusemi og
út í ystu æsar. Sú vinna sem þú af-
kastar nú, gerir annað hvort að
opna þér leiðina til frama eða loka
henni.
Margir þrá að fyrir komi eitthvað
það atvik, sem veiti þeim tækifæri
til að sýna hæfileika sína- „Því að
ekkert gerst í lognmollu hversdags-
lífsins“ hugsa þeir. Og þó eru það
einmitt smáatvikin í þessari „logn-
mollu hversdagslífsins“, sem fela
í sér möguleikana til frama.Það,sem
á ríður, er einungis að vinna hvers-
dagsstörfin betur en nágranninn,
vera dálítið fljótari, nákvæmari,
hugvitssamari, kuúteisari, fórnfús-
ari, liprari rólegri og þróttmeiri en
hann, og þó líður ekhi á löngu að þú
vekir á þer eftirtekt húsbónda þíns.
Þegar þú hefir lokið verki þínu
áttn að geta sagt: „Eg þarf ókki að
skammast mín fyrirþað. Menn geta
dæmt mig eftir því“.
Dickens vildi aldrei lesa upp op-
inberlega fyr en eftir að hafa valið
sér efni með stakri nákvæmni og
þaulhugsað það og hann var vanur
að æfa sig einu sinni á dag í sex
mánuði áður en hann léti áheyrend-
ur gagnrýna það.
Hinn frægi franski rithöfundur,
Balzac, var stundum heila viku með
eina einustu blaðsíðu á sögum sín-
um og þó undrast margur skrif-
finnurinn frægð hans.
Sumir afeaka sig með því, að tím-
inn sé naumur. En í öllum venju-
legum kringumstæðum lífeius er
nægur tími til að gera hvað sem er
eins og á að gera það, og ef við
gerðum oss það að reglu að leitast
eftir fullkomnun í öllu starfi voru,
þá værum vér áreiðanlega ánægðari
hamingjusamari.
Settu þér háleitt takmark og
náðu því. Leystu ekki störf þín
þannig af hendi, að þú þurfir að
blygðast þín fyrir þau. Hvaða verk
sem þú vinnur þá láttu nákvæmn-
ina og þrautsegjuna vera heróp
þitt.
VIII.
Ótakmarkað frjálsræði.
Þúsundir manna eiga við hin
verstu kjör að búa og lifa í því and-
rúmslofti, sem kæfir allan þrótt og
eldmóð. Þessir menn hafa ekki hug-
rekki til að slíta af sér þá fjötra,
sem þeir eru reyrðir í, þora ekki að
kasta hækjunum og treysita því, að
hægt sé að komast áfram stuðnings-
laust. Metnaðargirni þeirra deyr út
>ví upörfun vantar og máttinn til
‘ramkvæmda.
Ef þér er umhugað um að láta
beztu hugsanir þínar og hæfileika
fá að njóta sín, iþá verðurðu, hv.að
sem það kostar, að hafa frjál&ræði.
Þú færð aldrei þakkir fyrir að
hafa drepið það hezta í sjálfum þér.
Nei, hvað sem kostar verðurðu að
knýja það fram í dagsins ljós. Það
veldur þér ef til vill þjáninga, har-
áttu og óhappa að knýja fram insta
ijama eðlis þíns. Demanturinn skín
ekki í öllum sínum ljóma fyr en bú-
ið er að sverfa hann og fægja á all-
ar lundir.
Margir eru fjötraðir af vanþekk-
ingu. Þeir öðlast aldrei það frjáls-
ræði, sem menningin veitir. Andleg-
ir hæfileikar slíkra manna fá ekki
notið sín og þegar þeim með aldrin-
um er orðið það ljóst finst þeim þeir
vera of gamlir til þess að byrja að
nýju. Þeim finst frelsið of dýra
verði keypt og halda því áfram að
ráfa á flatneskjunni í stað þess að
brjótast upp á hæðir yfirburða-
mannsins. Aðrir eru þrælbundnir af
hjátrú og hindurvitnum og verða
Notið
DELCOLIGHT
þvj þröngsýnir. Þeir eru aumkun-
arverðastir allra, því þ«ir eru svo
blindaðir, að þeir vita ekki, að þeir
eru í fangelsi, heldur halda að aðrir
lifi í fangelsum.
Hræðslan er líika óvinur frelsiain**
Margir ungir menn og margar rmg'
ar konur þrá að komast áfram, en
komast ekki úr stað vegna óeðlileí*
kvíða og s'korts á sjálfstrausti. Þan
finna til aflsins í sjálfum sér, *D
hræðast svo afleiðingamar af
hleypa því lausu, að þau þora aldrei
að leggja ut í nokkra baráttu.
Hræðslan við lamenningflálRi®
lamar framtaksþrek glíkra mann*
og b»lir niður metnaðargirái þflifr*
lagið. Einn af norsku þingmönnun-f stjórn