Morgunblaðið - 20.01.1920, Qupperneq 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Alit.AlAAlAjMa.
H910UIBL1ÐIS
aitstjóri: Vilh. Tinien.
Btjórmnálaritstjóri: Einar Arnórsson.
Kitstjórn og afgreiðsl* í Lækjargötu 2.
Sítai Ö00. — PrentemiCjuaími 48.
Keiaur út *lla daga vikunnar, a8
uiiitudögum undanteknum.
Eitstjórnarskrifstofan opin:
Virka daga kL 10—12.
Eelgidaga kl. 1—3.
AfgreiCslan opin:
Virka daga kl. 8—5.
Helgidaga kl. 8—12.
Auglýaingum sé skilaC annaChvort
i afgreiðsluna eCa í ísafoldarprent-
BEiiCju íyrir kl. 5 daginn fyrir útkomu
þess blaCs, sem þ»r eiga aC birtast í.
Auglýaingar, sem koma íyrir kL 12, fá
aC öllum jfanaCi betri staC í blaCinu
(ú lesmálssíCum), en þ«r sem síCar
koma.
AuglýsingaverC: Á fremstn síCn kr.
2.00 hver cm. dálkabreiddar; á öCnun
siCum kr. 1.00 cm.
VerC blaCsins er kr. LB0 á mánuCi.
sveitir komu hinum aðþrengdu til
hjálpar, og nóttin breyttist aftur í
4ag. Það var sem vorleysing eftir
vetur.
Frá þúsund vatna landinu berst
í dag þakklæti og bæn til himin-
sala. Söfnuður Guðs á Norðurlönd-
um tekur þátt í hinni sameiginlegu
bæn, og vér erum beðnir að vera
með. Vér böfum svo mikið að
þakka, það befir verið farið svo vel
með oss á þessum alvörutímum.
Vissulega er það oss ljúft að l'áta
vora bæn sam’einast bænum bræðra
■og systra á Norðurlöndum, með
d jörfung og trúargleði, með þakk-
læti og bæn, viljum vér koma fram
fyrir auglit Drottins.
Almáttugi, eilífi Guð, himneski
faðir vor á hæðum. Vér, sem búum
í duftinu, þökkum þér, að umönn-
un kærleika þíns fylgir oss á jörð-
inni, af því að það er þinn vilji, að
allir menn verði hólpnir og komist
til þekkingar á sannleikanum.
Miklar þrengingar hafa geysað
um beimilnn, en á þrenginganna
tíma befir oss, sem hlíft befir ver-
ið, bent til þeirra, sem í neyð hafa
búið. Það er gleði vor, að vér á
þessnm degi megum sameinast öðr-
um þjóðum Norðurlanda fyrir aug-
liti þínu.
Nú. leitar þá þakklæti vort til
þín, sem ákveður fyrirsetta tíma
■og takmark bústaða þjóðanna, og
vér biðjum þig, að veita binu finska
ríki iþína náðarsamlegu bjálp, að
kirkja þín megi framkvæma starf
sitt meðal þeirrar þjóðar, svo að
emdrægui.. og bróðurbugur megi
búa þar, og húi djúpu sár á þjóðar-
likamanum læknast.
Lát' vora þjóð og allar þjóðir
Norðurlanda komast nær þér, sem
vér lifum, hrærumst og erum í, svo
að þú í þeim löndum megir eiga
þjóð, sem játar þitt nafn, syngur
nm þig og talar um þig á binum
norrænu tungum og breiðir út kær-
leika og rétt til náunga síns.
Lít í náð til allra þjóða jarðar-
iimar og lát þær í friði lifa hér á
húium flughraða tíma, og lát bið
uuaðarsæla og lífgandi fagnaðar-
erindi berast til þeirrft og nafn þíns
eingetins sonar verða það nafn, sem
•öil kné beygja sig fyrir.
Blessa þú þjóð vora, varðveittu
heimili vor og öll iandsins böm,
NORDISK
ULYKKESFORSIKRINGS A.S
af 1898.
Slysatryggingar
og
Ferðavátryggingar.
Aðalumboðsmaður fyrir Island:
Gunnar Egilson
Ilafnarstræti 15. Tals. 608.
uppræt hið illa, efl bið góða, styrk
hið veika, lífga hið dauða, hugga
þú hrelda og niðurbeygða, 'efl fals-
iausan kærleika og bróðurhug, blás
afli í brotinn hálm og breyt fþú nótt
í dag. Amen.
Á undan prédikun var sungið
„Þig guð, vor drottinn, göfgum
vér“ (Te deum nr. 2), en á eftir
pxédikun var sunginn sálmurinn
m 463 „Sjá, þann binn mikla flokk
stm fjöll“.
Bisknp sendi erkibiskupi Finn-
lands s vobl j óðandi heillaóskaskey ti:
„Kirkja íslands samfagnar systur-
kirkjunni finsku á þessum miun-
ingardegi og árnar Finniandi guðs
blessunar' ‘.
....... ■ ■■■
Island
ídönskumblöðum
„Den fjeme danske Ö“.
Síðan sambandslaganefndin var
bér í fyrra, befir íslands og ís-
lenzkra m'ála verið getið miklu oft-
ar í dönskum blöðum beldur en áð-
ur var. En þrátt fyrir það, þótt
sambandslögin sé nú meira en árs-
gömul og ísland hafi jafn iengi
haft pólitískt fullveldi, bryddir enn
á því, að Danir bálda að Island sé
danskt. Skulu bér tilfærð tvö ný
dæmi því til söxmunar.
í sumar sem leið kom hingað
danskur kennari, öle Andersen frá
Lemming. Ferðaðist hann hér með
styrk frá Dansk-íslenzka félaginu.
„’Siikeborg Venstreblad“ segir frá
því, að í desember hafi Andersen
baldið „fróðlegan fyrirlestur“ í
Kjellerup nm ísland og för sína „til
denne fjerne danske Ö“ (til þess-
arar fjarlægu dönsku eyjar).
í „Sund Sans“ er grein hinn 28.
desember, sem heitir „Dansk Jnl i
det höje Nord“. Byrj>ar greinin
þannig: „Nú eru eigi framar haldin
dönsk jól í brakandi sólskini og
hvítu mússulíni —sögu hinnar vest-
indísku Danmerkur er lokið; nú er
þeim bluta ríkisins breytt í 100
miljónir af amerísku gulli, sem
liggja í ríkissjóði. Nú er allsstaðar
vetur um jólin, þar sem „Danne-
brog“ blaktir yfir danskri fold.
Síðan er sagt frá jólasiðum á
Grænlandi og Færeyjum og svo
kemur þetta um Island:
— I höfuðborg fslands, Reykja-
vík, eru jólin með mjög líku sniði
og í Kaupmannahöfn. En í isveitun-
um á Norðurlands víðáttunum bafa
jólasiðir haldist óbreyttir í mörg
hundruð ár, alt frá miðöldunum.
Þegar börnin hafa verið færð í heitt
bað á jólakvöldið, fá þau spánný
föt til þess að fara í. Klukkan sex
er iesinn húslestur og að honum
loknum hefst hin mikla átveizla.
Það er borinn fram svo mi'kill mat-
ur, að hjúin hafa leyfi til þess að
taka frá og geyma stóran skerf til
þess að gæða vinum sínum og kunn-
ingjum á síðar, er þeir koma í heim-
sókn. Þegar menn hafa matast, er
hverjum gefið kerti.
Á jóladaginn er messað og fá all-
ir kirkjugestirnir kaffi á eftir. Er
orðið dimt áður en þeir seinustu
komast á stað. Og þá eru jólin liðin
í íslenzku sveitunum.
rxijjjjjTmi-fjrrrnrnri iwxx nnrmni f r r
P. W. Jacobsen & Sön
Timburverzlun Stofnuð 1829
Kaupmannahöfn C, Carl-Lnndsgade. Simnefni: Granfnrn, New Zebra Code.
(Selur timbur I stærri og smærri sendingum frá Kaupmannahöfn
Einnig heila skipsfarma frá SviþJéð.
Að gefnn tilefni skal tekið fram, að vér höfnm engan ferða-nmboðsmann & íslandi.
Biðjið um tilboð.-Að eins heildsala.
cniLUTnmiiitnmiirnuiiiMiiiiiE
Kaupirðu góðan hlut,
þá mundu hvar þií fekst hann.
Olíufatnaður
svo sem:
Kápur allskonar, Boxur, Ermar, Sjóhattar, Svuntur, Skálmar, Pylsr
Stakkar, siðir og stuttir, af beztu tegund.
Sokkar fyrir sjómenn, bæði isl. og enskir, Vetlingar,
Peysur úr alull, bláar og brúnar.
Vatt-teppi. Vélamannafðt af beztu tegnnd.
.íjóðin Yaknaf"
Trawl doppur. — Buxur úr Álafoss-taui.
Allar þessar vörur seldar afar ódýrt.
I Nýja Bíó verður í fyrsta siuni
í kvöld sýnd sú mynd, er eúma
mesta eftirtekt hefir vakið í heim-
inum. Er því ekki úr v>egi 'að vér
segjum leseudum vorum dálítið frá
því, hvernig myndin varð til.
Það er kvikmyndasnillingurinn
Sigurjön Pétuisson
Sími 137. Hafnarstræti 18.
Kvoldskemtun
heldur kvenfélag fríkirkjusafnaðarins í Reykjavík, fimtudaginn 22.
þ. m. kl. 8i/2 e. m. strmdvíslega.
SKEMTISKRÁ:
1. Orkester: Þórarinn Guðmundsson,
2. Lesið upp kvæði: Jens B. "Waage.
3. Samspil: Þórarinn og Eggert Guðmundssynir.
4. Karlakór.
5. Danssýníng: Sigurður Guðmundsson.
6. Einsöngur: Sigurður Yilhjálmsson.
7. Upplestur: Síra Bjarni Þórarinsson.
Húsið verður opnað klukkan 8e. m.
r'
Skemtim þessi verður áreiðanlega hin fjölbreyttasta á vetrinmn,
og þar að auki til styrktar líknarsjóð félagsins
Styðjið gott fjrrirtæki!
Salurinn verður vel npphitaður.
STJÓRNIN
Aðgöngumiðar seldir í Bókverziun Isafoldar allan miðvikudaginn
fyrir kr. 3,00 og fimtudaginn til kl. 4 fyrir kr. 2,50, eftir 'þann tíma
íIðnó.
ameríkski, Griffith, sem hefir séð
mn töku myndarinnar. Kom honum
það fyrst til hugar árið 1913 að
gera, þessa mynd og gekk hann þá
að því verki með venjulegri rögg-
semi. En í heilt ár var hann að und-
irbúa myndtökuna, útvega fatnað,
hermenn, hesta, f'allhyssur o. s. frv.
Var hann í átta mánuði að safna
sainan öllum þeim hlutum, sem
hann þurfti til myndarinnar. Síðan
voru kvikmynduð 500 mismunandi
atriði og 18,000 menn og konur og
3000 hestar koma fram í myndinni.
140,000 fetuin af film var eytt
til myndarinnar, en 128,000 fetum
var fleygt. Öll filman er því 12,000
fet og tekur rúmar tvær klukku-
s tundír að sýna hana. Það var auð-
vitað mikið og vandásamt verk að
stytta filmuna svona mikið án þess
að efnisheildin skertist að mun,
enda var Grffitli í hálft ár að því.
Enginn maður er jafn bruðlun-
arsamur á hráfilm s'em Griffith. Er
hann svo vandur að leik manna, að
einn leikandinn varð 18 sinnum að
leika jafn vandalaust atriði og það,
að gægjst í gegn um rifu, áður en
Griffith líkaði.
Myndin sýnir þrælastríðið í
Bandaríkjnnum, morð Lincolns og
svertingjanppreistina þar á eftir.
Studdi Bandaríkjastjórn Griffith
eftir mætti við myndtökuna. Meðal
annars lét hún hann fá stórt hérað
í Kaliforníu til þess að leika í, lán-
aði honnm 500 riddara, stórskota-
lið og fallbyssur. Eru orustusýning-
arnar þvx svo eðli’legar, sem fram-
ast má verða. Margra mílna lang-
ar skotgrafir voru gerðar og tal-
sínxi var lagður eftir endilöngxim
vígstöðvixnijm. Sjálfur var Griffith
lí'ngt í hurtu en stýrði herliðinu
með skipunum í síma, alveg eins og
hershöfðingi í orustu.
Margar orustumyndirnar voru
teknar að næturþeli, til þess að
hinar springandi tundurkúlur nyti
’sín betur. En einu 'sinni lá við slysi.
Þá átti að skjóta niður hús nokkurt
með reglul'egur sprengikúlum.
Griffith hafði fengið tilkynningu
um það, að alt væri tilbúið, og skot-
hríðin hófst. En einnxitt um það
sama leyti hafði einn af læknum
leiðangursins og þrír aðstoðarmenn
hans, farið nin í þetta hús með
maniij sem hafði lim’lests í einum
bardaganum. Var það með herkju-
brögðuni að þeir fengi forðað sér
áður en sprengikúlurnar tættu hús-
ið í sundur.
No'kkru áður ’ en allar oirustu-'
myndirnar vorn teknar, vildi það
slys til, að hestur féll með Griffith
og hann stórslasaðist. Lenti þá alt
í uppnámi, því að enginn gat tekið
við af honum. Læknarnir harð-
bönnuðu Griffith að vera á fótum
og var hann fluttur á sjúkrahús 50
mílur á bnrtu frá „vígstöðvunum“.
En Griffith varð ekki ráðalaus.
Hann lét leggja talsíma inn að rúmi
sínu, hafði þar hjá sér gríðarmik-
inu uppdrátt af herstöðvxxnum og
afstöðu herjaxxna og skipaði svo
fyrir í gegn um símann um sókn og