Morgunblaðið - 25.02.1922, Qupperneq 3

MOKGUNBLAÐIÐ
12800 kr. í aukabiðdagabætur sr
það rjettilega tekið fram í hin-
um áfrýjaða dómi, að áfrýjandi
hafi eigi gegn mótmælum stefnda
sannað, að firmað „Salinera Es-
panola' ha'fi verið farmsendari þeg-
ar það fjekk tilkynmingu frá skip-
stjóranum á Ruthby um að skipið
væri tilbúið að taka við farmi og
þar sem skjöl þau, er lögð hafa
verið fram í hæstarjetti, leiða eigi
til annarar niðurstöðu ber einnig
að sýkna stefnda af þessari kröfu.
Varakrafa áfrýjanda, er hann
hefir gert hjer fyrir rjettinum
um að stefndi verði dæmdur til
að greiða biðdagabætur eftir mati
rjettarins eða mati óvilhallra
manna, og hann rökstyður með
því, að 'ef „Salinera Espanola”
verði ekki talin 'farmsendari, þá
liafi stefndi vanrækt að hafa farm
inn til taks við komu skipsins til
Ibiza, verður eigi heldur tekin til
greina, með því að skipstjórinn
hvorki gerði leigutaka skipsins að
vart um komu sína nje hóf nein
mótmæli gegn drætti á afhend-
ingu farmsins.
Samkvæmt framansögðu ber eft-
ir kröfu stefnda að staðfesta sjó-
rjettardóminn, og verður áfrýj-
andi efti þessum úrslitum að
greiða stefnda málskostnað fvrir
hæstarjetti, er ákveðst 200 kr.
Því dæmist rjett vera:
Hinn áfrýjaði sjórjettardómur á
að vera óraskaður.
Áfrýjandi, Sveinn Björnsson f.
h. eigenda Ruthby, greiði stefnda,
Geo. Copland 200 kr. í málskostn-
að fvrir hæstarjetti, að viðlagðri
laðför að lögum.
--------o—------
Ðessastaðakirkja.
Síðan gerð var síðast grein fvrir
samskotunum til aðgerðar kirkjunni
á Bessastöðum, 28. febr. 1921, hafa
þessar gjafir bætst við þau: Þær ltr.
100, er getið var um að lofað hefði
vcrið, þær gaf Gísli Johnsen konsúll.
Þ. J., Reykjavík kr. 100, Steingrím-
ur Guðmundsson kr, 100, Þorsteinn
Tómasson járnsmiður, Reykjavík kr.
100. Þorleifur Þorleifsson ljósmynd-
ari kr. 20.00. Oddný Þ. Halldórs-
dóttir kr. 25.00., er þetta alt afiient
mjer í Revkjav'k. Enn fremur hefir
Jón bóndi Þorbergsson á Bessastöð-
um afhent mjer samtals 688 kr., og
eru gefendurnir: Olafur Bjarnason,
Gesthúsum, kr. 200. Eyjólfur Gíslason
Sviðholti kr. 50.00. Þorsteinn Eiríks-
son, Svalbarða kr. 50.00. H’íerónymus
Híerónymusson, Mölsbúsum kr. 5.00.
Jón Gottsveinsson bóndi í Tröð kr.
10.00. Guðlaug Ólafsdóttir, Hala-
koti, kr. 5.00. Eyjólfur Þorbjarnar-
son, Hákoti, kr. 100.00. Ingibjörg Ól-
afsdóttir, Halakoti, kr. 10.00. Erlend-
ur Björnsson. Breiðabólsstað, kr.
100.00. Þorsteinn Magnússon, Þóru-
koti, kr. 20.00. Sveinbjörn Sveinsson,
Sveinskoti, kr. 15.00. Klemens Jóns-
son, Árnakoti, kr. 75.00. Þórður
Bjarnason, Mölshúsum, kr. 25.00. Ó-
nefndur kr. 5.00. og ýmsir, er skoð-
að hafa kirkjuna, kr. 18.00. Hafa
injer nú verið afhentar alls 5896 kr.
Aðgerð kirkjunnar og samskotin til
hennar hafa farið fraim í nafni Þjóð-
minjasafnsins; hefi jeg því þann
heiður, að votta öllum geföndunum
innvirðulegustu þakkir.
Síðasta isumar var við alla
suðurþekjuna, klædd tjörupappa og
járnklædd betur, síðan var gert við
allar gluggakistur að innan og vatns-
þrær gerðar innan við þær niðri við
gólfið, enn fremur var þá gert við
tígulgólfið, sem er eftir miðri kirkju.
Iioks var gert við múrana alla að
innan, og þeir kalkaðir, en loftið j
alt þjefctað og málað, grin/dur, bekkir j
o. fl. málað eða lakkdregið. Hefir I
öll þessi aðgerð orðið til stórra bóta |
og prýðis kirkjunni. Að vori er í j
ráði að mála þakið og kalka vegginaj
að utan, gera við turnþakið og setja
á það nýjar rennur, kítta og mála
alla gluggana utan og innan. En til
þess að það komist í framkvæmd
verður að halda áfram samskotunum,
því að nú eru aðeins rúmar kr.
200.00, eftir óeyddar af samskota-
fjenu. Páist svo mikið fje, sem til
þarf, verður endurbætt gólfið að sunn-
anverðu, því að mikil er þess þörf.
23. febr. 1922.
Mattkías Þórðarson.
-o
Brjef úr Eylsfirði.
Úr Svarfaðardal er skrifað nýlega
á iþessa leið:
Tíðarfar hefir verið hjer í sveit
eins og víðar á Norðurlandi, frábæri-
lega milfc og gott þennan vetur. Mun
þessi vetur lengi í minnum hafður
sakir þess. Snjóljett hefir verið svo
mjög, að hey hafa lítið gengið til
þurðar. Og mun því ekki ofmælt, að
bændur og búaliðar eru óvaualega vel
byrgir með hey, því þau voru með
rneira móti eftir sumarið og nýting
sæmileg víðast. Er slíkt óvanalegt
lijer 1 sveit, að fjenaður bjargi sjer
nær því isjálfnr á þessum tíma vetrar
eins og nú á sjer istað. Spá gamlir
menn hörðu vori, ofan á iþen nan
hlýju-vetur. En hart mætti það verða,
ef hjer yrði ekki samt seni áður
miklar fyrningar af fóðri lijá bænd-
um.
Heilbrigði hefir verið lijer með
allra besta móti síðan í sumar, að
inflúensan óð hjer um sveitina og
olli hinu mesta tjóni í vinnubrögðum
rnanna urn hábjargræðistímann, kom
það jafnt niður á útvegi og landbún-
aði. Teptist fjöldi manna frá vinnu,
og er ómetinn s'á skaði, sem af því
liefir hlotist beint og óbeint. En síð-
an hefir verið kvilialausl að heita. má.
Andlegt líf er hjer með fjörugra
móti í vetur. Stafar það mest af
forgöngu ungmennafjelagsins, sem
hjer hefir haldið uppi öflugri starf-
semi á ýmsum sviðum í mörg ár. Og
til þess að fá onn meiri byr í seglin,
hefir verið stofnað annað nngmenna-
fjelag í fram-sveitinni, og spá. ýmsir
að milli þessara tveggja f jelaga mynd-
ist holl samkepni, sveitinni til hag-
sældar og framfara í hvívetna.
Um pólitík er lítið rætt hjer. Svarf-
mál, og víst er um jþað, að þeir hafa
ekki á að skipa neinum blaðurtungum
í þeim efnum, sem mörgum virðast nú
vera helst til margar á lofti í þjóð-
málaþjarki voru. Þó hygg jeg það
sanni nær, að þeir hugsi um þau
mál engu síður en aðrir, og full-
kunnugt er þeim um þann aðsúg,
sem gerður hefir verið síðustu árin
að þeirri istjórn, sem nú fer með
völdin hjer á landi. Og l'íta hjer marg-
ir gætnir menn svo á, aS sá aðsúgur
hafi verið ómaklegur og óverðskuld-
aður. Er það einkum Tíminn, sem
lítinn lofstír hefir hlotið hjer, fyrir
óskynsamlegar og lítt rökstuddar á-
rásir á stjórnina, og hefir hann litlu
breytt í því almenningsáliti, sem hjer
mun ríkjandi, að landsstjórnin hafi
fleytt þessu fátæka ríki vel og sómasam
lega gegnum boða þessara örðugu ára.
Hitt mun engurn dyljast, að betur
hefði ef til vill mátt gera í ýmsum
málum. En það er alt af hægur vandi
að vera hygginn á eftir. Og ekki hafa
þeir, sem mest hafa álasað núverandi
stjórn, bent á færari eða skvnsamlegri
leiðir, en hún hefur farið í flestum
málum.
o
Þau, sem fengið hafa styrk af fje
því er síðasta alþingi veitti til skálda
og listainanna eru þessi.
Skáld og rithöfundar.
Kr.
Davíð Stefánsson* ............ 1000
Einar H. Kvaran............... 3000
Guðm. Friðjónsson............. 1000
Guðm. Hagalín* ................ 800
Guðm. Kamban ..................1000
Jakob Thorarensen* .. .. .. 800
Stefán frá Hvítadal............ 700
Unnur Benediktsdóttir .. .. 700
Söng- og hljómlistarmenn.
Kr.
Benedikt Á. Elfar*......... 1000
Páll ísólfsson ............... 1000
Sig. E. Birkis*............... 1000
Sig. S. SkagfeUdt*............ 1000
Þórarinn Guðmundsson .. .. 1000
Málarar.
Kr.
Ásgeir Bjarnþórsson*....... 800
Brynjúlfur Þórðarson....... 1000
Einnur Jónsson* ... ............ 800
Freymóður Jóhannsson* .. .. 800
Guðm. Thorsteinsson*....... 1000
Jóhannes S. Kjarval........ 1000
Jón Jónsson*.................. 800
Jón Stefánsson............. 1000
Jón Þorleifsson*........... 1000
Ólafur Túbals*............. 800
Myndhöggvarar og trjeskurðarmenn.
Kr.
Guðmundur Einarsson*....... 1000
Hjálmar Lárusson........... 1000
Nína Sæmundsen............. 1000
Ríkarður Jónsson*.......... 1000
Þau sem merkt eru með stjörnu,
hafa fengið styrkinn annaðhvort, sem
námsstyrk eða ferðastyrk.
-----0----
Dánarfregn.
Látinn er 28. f. m. að Finnsstöðum
á Skagaströnd í Húnavatnssýslu Jó-
hann Jósefsison, bóndi þar áður, en
var nú látinn af búskap fyrir nokkru.
Jóhann var fæddur á Spákonufelli 11.
nóvember 1850, sonur Jósefs hrepp-
stjóra Jóelssonar, er þar bjó allan
sinn búskap og konu hans Þufíðar
Magnúsdóttur. Voru albræður Jó-
hanns, eldri nokkru, Jens bóndi á
Spákonufelli og Jakob bóndi á Ár-
bakka; eru þeir báðir látnir fyrir all-
mörgum árum.
Jóhann kvamtist árið 1875 Ástríði
Jónsdóttur frá Háagerði, merkiskonu,
voru konur þeirra bræðra alsystur og
voru þau Háagerðissystkyn mörg og
eru nú 4 þeirra á lífi: Björg ekkja
Jakobs; Björg er tvíburi var við hana
og er nú á Akureyri hjá dóttur sinni
Halldóru Bjarnadóttur fyrv. ekóla-
forstöðukonu; Jóhann Geiradalspóst-
ur og Björn hreppstjóri frá Veðra-
móti.
Jóhann og Ástríður hófu nýgift bú-
skap á Spákonufelli, í sambýli við
Jens bróður Jóhanns, og bjó Jóhann
þar til ársins 1896; flutti hann þá að
eignarjörð sinni Finnsstöðum, og
bjuggu þau hjón þar síðan til þess
er Ástríður ljest haustið 1914; 1 jet
Jóhann þá þegar af búskap að mestu,
en hafði þó lengst af nokkrar skepn-
ur og nytjar af eignarhluta sínum úr
Spákonufelli. Þau hjón eignuðust 7
hövn, dóu 4 í æsku, en 3 lifa: Jakob
og Jósef, er við búnaði tóku á Finns-
stöðum eftir foreldra sína, o gÞuríður
ógift. Hefir hún staðið fvrir búi
.1 ósefs bróður síns.
Jóhann var gildur bóndi og góður
búþegn. Mátti hann órækt telja meðal
betri bænda í Vindhælishreppi. Hann
var karlmenni og dugnaðarmaður eins
og bræður hans, en lítt gaf hann sig
að fjelagsmálum. Ástríður kona hans
var gerfileg kona og sköruleg, voru
þau hjón gestrisin og heimili þeirra
þrifnaðar og regluheimili. Mun þeirra
hjóna ávalt verða vel minst af þeim
er þau þektu.
Húnvetninguy.
(
Minniiigðipopð.
! aðgerðar-verkstæði er að þessu
i lúta, .að ógleymdum eftirlitsmönn-
Hinn 29. júlí f. á. andaðist á Brunn ! um skipanna, sem 'þó útgerðar-
um í Suðursveit, fyrverandi húsfreyja! m'enn nota eigi nema að litlu einu,
Björg Björnsdóttir 87 ára gömul, fædd j láta í þess stað aðra ráða, er litla
28. des. 1833 í Borgarhöfn. Foreldrar sjerþekkingu baifa á hirðingu
hennar voru Björn bóndi Jónsson
Björnssonar Brynjólfssonar prests á
Kálfafellsstað Guðmundssonar prests
á Stafafelli í Lóni d. 1786 og konu! keyptar í útlöndum, enda þótt
hans Sigríðar Þorsteinsdóttur. Björg • hægt sje að fá þær hjer heismia,
uppólst hjá foreldrum sínum í Borg-! þær kunna reyndar að vera
arhöfn, þar til hún rúmlega 20 ára; nokkru dýrari hjer> en jeg hygg
fór til ,síra Þorsteins sál. Einarssonar :,
skipa. Sama er að segja um aðr-
ar útgerðar nauðsynjar. Þær eru
á Kálfafellsstað, þar giftist hún 1860
i það stafi mest af ótrj'ggum við-
Jóhanni Magnússyni presti á Eyvindar j skif tum milli framleiðenda og út-
hólum Torfasonar prófasts Jónsson- j gerðarmianna. Og þótt þær yrðu
ar Fóru þau þá næsta ár að búa í
Borgarhöfn, eignuðust þau 11 börn,
hvar af einungis 4 stúlkur lifa, Oddný
gift Bjarna Jónssyni smið í Ameríku,
Jóhanna átti Björn Klemensson d. 19.
nóv. 1911, óddvita á Brunnum. Guð-
nún gift Sigfúsi Skúlasyni bónda á I
Leiti. Guðríður gift Jóni Brynjólfssyni
bónda á Olafsvöllum. Björg var kona
prýðilega greind og guðhrædd, góð
eiginkona og móðir, hjálpfús, gest-
risin, góð yfirsetukona, jafnaðarlega
glaðlynd og skemtin, úbsjónarsöm bú-
kona, og mjög vel dngleg; isannkölluð
hetja í stríði lífsins.
nokkru dýrari þá er það eigi að
síður bersýnilegt tap fyrir land
og lýð að verslun og vinnulaun
gangi þannig út úr landinu.
Sigurjón Kristjánsson.
vjelstjóri.
Alþingi.
Br.
----o-----
M m m íhi.
Nii þegar svo mjög er talað um
hver nauðsyn beri til að lands-
rnenn spari og ekki hvað síst er-
lendan gjaldeyri, þá væri eigi úr
vegi að minnast á eitt atriði, er
skiftir eigi svo litlu máli, og er
það viðhald siglingaflota vors, því
eins og nú er högum háttað hjá
oss, þá fer mikill hluti þess fjár,
er til þess þarf út úr landinu, og
ber margt til þess. Fyrsta og al-
varlegasta hlið þessa máls er vönt-
un á þurkví hjer á landi, er gæti
tekið jafnt okkar stærstu skip sem
smæstu.
Fyrir ihjer um bil tuttugu árum
þegar þilskipaflotinn viar í upp-
síglingu, þá sáu trienn hve afar
nanðsynlegt var að koma hjer upp
dráttarbnaut upp, sem við höfum,
á land til hreinsunar og aðgerðar.
Og fyrir forgöngu nokkurra dugn-
aðarmanna, tókst að koma þeirri
dráttarhraut sem við nú höfum,
en sem nú er orðin mikils til of
'lítil, en hefir þó orðið landi og
lýð til mikils gagns og stendur nú
með blónia. Menn hafia beðið með
óþreyju eftir að það fijelag færði
út kvíjamar eftir því, sem þörf
landsmanna krefði, og er það álit
margra, >að það muni standa mun
betur að vígi en flestir hjer. En
iþví miður hefir það eigi sjeð
sjer fært að ráðast í frekari fram-
kvæmdir en orðið er, og er það illa
farið, 'því að nú mun vera álífea
nauðsynlegt að koma. 'hjer upp
þurkví (eða Flydedofek) eins og
dráttarbraut fyrir tuttugu árum.
Það er þvl vonandi að einhverjir
af okkar dugnaðar mönnum verði
til þess að hrvnda þessu þ.ióð-
þrifamáli í framkvæmd á næstu
árum.
En það er fleira sem vamtar,
en þurkví. Það þarf fyrst og
fremst að umskapa hugsunarhátt
alls almennings á því, að við sje-
•um ekki nauðbeygðir til að sækja
alt til annara. Og hvað viðvíkur
viðhtaldi skipa, þá ættu útgerðar-
fjelögin að láta sjer ant um að
kaupa eigi þá vinnu í útlöndum,
sem hægt er að fá eins vel unna
heima. Hjer eru nú orðin vel hæf
Þingmannafrumvörp.
5. um f járhagsár ríkissjúðs. Flm.
Jón Þorláksson: — Tímabilið frá
1. jan. 1924 til 31. mars 1924 skal
teljast eitt fjárlnaigsár. Þar eftir
telst fjárhagsár ríkissjóðs frá 1.
apríl hvers árs til 31. mars næsta
ár.
6. nm kosning þingmanns fyrir
Hafnarfjarðarkaupstað og skifting
Gullbringu- og Kjósarsýslu í tvö
kjördæmi. Flm. Einiar Þorgilsson.
1. gr. Hafnarfjarðarkaupstaður
skal vera sjerstafet kjördæmi og
hafa 1 alþingismann. Þegar þann-
ig’ hefir bætst við 1 'þmgmaður,
skal neðri deild Alþingis skipuð
29 þngmörmum. — 2. gr. Gull-
brngu- og Kjósarsýsla skal vera
2 kjördæmi, og kýs Ihvor sýslan
um sig einn þingmann1. — 3. gr.
Lög þessi koma til fnamkvæmda
næst þegar almennar kosningar til
Alþingis fara fram.
7. um sameining Dalasýslu og
Strandasýslu. Flm. M. Pjetursson.
1. gr. Dialasýsla og Strandasýsla
skulu vera eitt lögsagnaramdæmi,
og nefnist það Dala- og Stranda-
sýsla. — 2. gr. Landsstjórnin hlut-
ast til um, að embættasiameining
sú, sem gert er ráð fyrir í lögum
þessum, komist á svo fljótt, sem
ikostur er á.
Þing'sályktunartillögur.
5. um innlenda skiftimynt.
Fhn. M. Jónss. Alþingi ályktar
að skora á landsstjórnina að hlut-
ast til um, lað slegin verði hið
bráðasta skiftimynt til innanlands-
notkunar.
6. um skip'.m viðskiftanefndar.
Flm. Halld. Steinsi., Hj. Sn.,
Si'g. Jónss. og Bj. Kristj. Efri
deild Alþingis ályktar að skipa 5
manna nefnd til að rannsaka,
íhugá og gera tillögur nm ýms
viðsfeiftamál landsins.
St j órnarfrumvörp
tvö eru nýkomin fram. Annað er
um rjett til fiskiveiða. í landhelgi
og þar dregin saman í eitt eldri
lagaákvæði um þetta efni og jafn-
framt gerðar á þeim þær breyt-
ingar, sem þörf þótti á.
Hitt er um breyting á og við-
auka við lög nr. 6, 31. maí 1921,
um seðlaútgáfurjett fslandsbanka.
1. gi-. f stað „1922“ í 3. máte-
gr. 2. gr. laga nr. 6, 31. maí 1921,
um seðlaútgáfurjett íslandsbanka.
-i
X