Alþýðublaðið - 18.05.1958, Blaðsíða 3

Sunnudagur 18. maí 1958.
AlþýSublaKi!

Alþýöublaöiö
Útgei’andi:
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
Auglýsingastj óri:
Ritstj órnarsimar:
Auglýsingasími:
Afgreiðslusími:
Aðsetur:
Alþýðuflokkurinn.
Helgi Sæmundsson.
Sigvaldi Hjálmarsson,
Emilía Samúelsdóttjr.
1 4 9 0 1 og 1 4 9 0 2.
1 4 9 0 6
1 4 9 0 0
Alþýöuhúsið
Prentsmiðja Alþýðublaðsins, Hverfisgötu 8—10.
Dáið bros á vörum
SJÁLFSTÆÐlSFLOKKUPvINN hefur undanfarið gert sér
dælt við verkalýðslhreýfinguna og þótzt bera hag' alþýð-
unnar f yrir brjósti öllum öðrum ’fremur. En nú hefur brosið
allt í einu dáið á vörum ihans. Ólafur Thors gat ekki á sér
setið að setja upp gamla andlitið í áttina til vinnandi stétta
í maraþonræðunni á alþingi á miðvikudag, þegar hann
ræddi efnahagsmjálatillögur ríkisstjórnarinnar sællar minn-
ingar. Þar sá hann ástæðu til að fara hörðum orðum um það
athæfi ríkisstjórnarinnar að hafa samráð við verkalýðs-
hreyfinguna og bændasamtökin.
Þetta er eldki alls kostar í samræmi við niálflutning
Morgunblaðsáns undanfarið, enda kennir margra grasa
í áróðri Sjálístæðisílokksins. Morgunblaðið réðlst á
ríkisstjórnina eigi alis fvrir iöngu vegna þess að hún
hefði svikizt um að fealla nítján maiina nefndina svo-
kölluðu saman til í'undar að ræða tillögur og úrræði í
efnahagsmálunum. Nefndin settist á rökstóla um svipað
leyti. Þá sneri Morgunblaðið við blaðinu og sagði, að
fundarhöld hennar væru aðeins til málamynda, hvi að
fyrirfram væri ákveðið, hver úrslit yrðu á fundi henn-
ar. En á íniðvikudag kvartaði svo Ólafur Thors hástöf-
um yfir því, hvað nítján manna nefndin réði mikiu, hún
væri sett skör hærra en sjálft alþingi íslendinga og
stjórnarskrárbrot, hvað ríkisstjórnin mæíi hana mikils.
Útgáfurnar af málflutmngi Sjálfstæðisflokksins eru
þannig orðnar þrjár á örfáum dögum. Ekkerí sýnir bet-
ur, hvað hann er málefnalaus í stjórnarandstöðu sinni.
Hann snýst nú í hring eins og veðurviti.
Ólafur Thors komst svo að orði í þes'su sambandi: „Með
því að flytja úrslitavald þjóðarinnar út fyrir veggi alþing-
is og til vissra stéttasamtaka !er gaigvænleg hætta færð
yfir þjóðina. Það eru löglega kjörnir fulltrúar þjóðarinn-
ar á alþingi ósamt þjóðkjörnum tfjorseta, sém samkvæmt
stjórnarskrá landsins ber að fara msð þetta vald'1. Þessi
ummæli verða auðvitað ekki misskilin. Ólafur álítur til-
ræði við aíþingi, lýðræði og þingræði, að ríkisstjórnin
hafi samráð vio verkalýðshreyfinguna og bændasamtökin
um efna'hagsmiálin. Minna má ekki gagn gara í áróðri og
ýkjum_ Sjálfstæðislflokksins. Og Ólafur 'hnykkti á með
þeirri fullyrðingu, að sjá'fstæði þjóðarinnar væri í voða
ef ríkisstjórnin ætlaði að haida 'áfrarn að hafa samráð við
nefnda aðila. Hann þvk'tst ■mieð öðrum orðum fara með hlut
verk frelsisihetju með því að gretta sig framan í vinnandi
stéttir.
í þessu sambandi er ckki úr vegi að spyrja Ólaf Thors,
hvorí han láti hjá líða að lesa Morgunblaðið. Vissi mað-
urinn ekki, að það hafði krafizt þess fyrir nokkrum dög-
um, að nítján manna nefndin yrði kölluð saman tii
fundar? Fór fram hjá homnn, að Morgunhlaðið taidi
svo, að nítján manna nefndin hefði aðeins verið kölluð
saman til málamynda og átti að fal’last á fyrirfram á-
kveðnar ákvarðanir annarra aðila? Er ekki von að mað-
ur spyrji, þergar Ólafur gengur upp í ágætasta ræðustói
landsins þess erindis að boða þjóðinni, að einmitt þessi
nítján manna nefnd hafi allt of miki'l völd, hún ráði
meira en sjálft alþingj og þess vegna þurfi að efua til
frelsisbaráttu á íslandi? Ólafur er hér kominn í sjálf-
heldu. Satt að segja virðist til miki'ls mælzt að nokkur
maður lesi Morgunblaðið sér til skilnings á íslenzkum
stjórnmálum, en helzt ætti að mega ætlast til þess af
Ólafi Thors. Formaðúr stjórnmálaflokks, sem ekki ies
málgagn sitt, getur búizt við skelli á svellinu.
Og hvers Vegna les Ölafur ekki Morgunblaðið? Hann
setti að hafa feomið því i verk vegna annríkis við að g'era
tillögur í efn'ahagsmálunum, því að það hefur ‘honum
láðst algerlega. Er þetta kannski m'óðg.un við Bjama
Benediktssón? Og svo reynist Óla'fur tekkert sbárri, þegar
hann stígur í stólinn á alþing'i. Þvílík frammistaða af
xnanni, sem mælist til aukinna áhriifa 'Og vald'a á íslandi!
( Utan úr heimi )
Tvö hundruð ára minning:
FÁIR MENN sögunnar hafa
hlotið iafn misjafna dóma og
Maximilien Robespierre, sam-
vizka frönsku byltingarinnar,
eins og samtíðarmenn kölluðu
hann. —• Óvaldir dónar hafa
hlaðið á hann eigin glæpum og
rógurinn hefir gert hann að
ófreskju og ókvæðisorðum ver
ið hrúgað á gröf hans. Menn
hafa varið ævi sinni tip þess að
hreinsa minningu hans og
skilja bjsmi frá kjarna í rann- |
sóknum sagnfræðinganna. Á-1
sakanir og afsakanir hafa hlað
izt upp. — En hver vr þessi
maður, sem alþýðan hóf til
skýjanna og hvers minningu
éngin lýðræðisstjórn hefir
leyft sér að óvirða, og stjórn-
niálamenn Frakklands kynna
sér enn bann dag í dag og telja
kenningar hans og lærdóma
byltingarinnar væniega til þess
að leysa vanda samtímans?
Maximilien Röbespierre fæ'dd
ist 6. maí, árið 1758 i Arras í
Flandres. Faði,r hans var af
gömlum og virðulegum ættum.
Var hann málfærslumaður og
sennilega efnum búinn. Móður
sína misstí Robespierre er hann
var á sjötta ári. Upp frá því
var hann alvarlesur og iðinn,
blandaði lítt geði við jafn-
aldra • sína, en fór einförum
og las mikið. Hann stundaði
nám í París og þótti skara
fram úr um kunnáttu og skap-
festu. Rúmlega tvítugur að
aldxi varð hann málfærslumað-
ur í fæðingarbæ sínum og vakti
strax athygli fyri- mælsku og
rökvísi. Var hann brátt skipað-
ur dómari, en sagði bví starfi
lausu þar eð hann boldi ekki
að dæma menn til dauða.
Afskinti hans af stjórnmál-
h^fust ér tilkvnnt var, að
stéttaþing skyldi kallað saman
óg rædd bar vandamál ríkis-
ins. Var hann kosinn á þingið
sem fulltrúi Arras.
Robespierre var mikill aðdá-
andi Rousseau og fylgdi kenn-
ingum hans í flestum grein-
um. Kom því af sjálfu sér að
hann skipaði sér yzt til vinstri
á stéttarþinginu og gerðist
brátt foringi þeirra, sem lengst
vildu ganga í endurskipulagn-
ingu þjóðí'élagsins, — þriátíu
&tkvæðin) kallaði Mirebeau þá.
Og þegar byltingin skall á
varð hann brátt einn fremsti
foringi og hug’suður hennar.
Byltingin var líf hans og í
hennar þágu fórnar hann öllu,
— iafnvel lífinu.
Eftir dauða Mirabeau verð-
ur Robespierre valdamesti mað
ur Frakklands, og' berst ótrauð
ur t'yri- hugsjónum bvltingar-
innar. Hann var vel til for-
ingja fallinn. Ræðumennska
hans þótti 'einstök og honum
veittist mjög auðvelt að sann-
færa aðra um ágæti skoðana
sinna, og hann var jafnan viss
í sinnj sök.
Hagsmunir fjöldans setti
hann ofar eigin hag, enda var
hann kallaður l’Incorruptible
—- eiginijága hinn ósvejigjanr
legi. Og þrátt fyrir ofsalegar
ásakanir tókst aldrei að sýna
fram á að hann hafi notað vald
sitt í eigin hagsmunaskym.
Robespierre var fullljóst, að
byltingin var upphaf nýrra
tíma, og merkilegt skref í þá
átt að tryggja jafnrétti og
frelsi allra manna. Hann taldi,
að hamingja fólksins væri það,
sem stefna bæri að. En réttlæt-
ið var að hans dómi undirstaða
hins sanna' tfrelsi's og tfrelsið und
anfari hamingjunnar. Jafnrétti
allra manna var æðst allra hug
sjóna, — jafnrétti án tillits til
stéttar, auðæva eða hörunds-
litar. Væri jafnréttið tryggt
væri um leið ti'yggð hamingja
fólksins. Robespierre trúir því
á mteðfæddan góðleik allra
manna og telur hlutverk stjórh
endanna að laða fram þennan
góðletk með réttlátri s'tjórn-
skipan og ákvörðunum, sem
festu réttlætið í sessi.
Aðferðir Robespierre til þess
að festa hugsjóni- byltingar-
innar í sessi hafa hlotið mikla
gagnrýni. Hánn ruddi ölOum
þeim úr vegi, sem honum
fannst standa í vegi fyrir ný-
skipan þjóðfélagsins, og stóð þá
á sama hvort það voru nánir
samstarfsmenn hans eða sam-
blástursmenn konungssinna.
Hann leit á það sem skyldu
sína, að gæta hagsmuna þjóð-
arinnar. Við réttarhöldin yfir
Lúðvík XVI sagði Robespierre:
-— Þetta eru ekki réttarhöld,
Lúðvík er ekki fangi. Þér eruð
ekki dómarar. Þér eruð — þér
hljótið að vera stjórnmálamenn
og fulltrúar þjóðarinnai'-. Þér
eruð ekki hér til þess að kveða
upp dóm, heldur til þess að
taka ákvörðun, sem snertir ör-
yggi ríkisins. Ég harma að
burfa að segja sannleikann, fen
Lúðvík verður að deyja svo
tryggt verði líf og öi’yggj þús-
unda. Lúðvík verður að deyja
svo Frakkland megi lifa.
Þessi ósveigjanleiki Robespi-
erre leiddi til þess, að bann
lenti í minniíhluta í Velférðar-
ráðinu og andstæðingar hans
báru honum á brýn, að hann
hyggðist gerast einvaktur í land
inu. Þæ,- ásakanir virðast ekki
hafa verið á rökum reistar og
eftir að hann hefir verið dæmd
ur til clauða skrifar hann í dag-
bók sína: — Ég hef öðlázt
mikla rteynslu og ég sé inn í
framtíðina. Enginn föðurlands-
vinur þráir lífið þegar ekki er
lengur mögulegt að þjóna rétt-
lætinu og verja sakleysið.
28. júlí, árið 1794 lét Robes-
pierre líf sitt í fallöxinni, á
torgi lýðveldisins.
Hversu skiptar skoðanir,
sem um hann eru, þá bter öll-
um. saman um, að byltingin.
hefði ekki orðið jafn alger og
árangursrík ef hans hefði ekki
notið við. Robespierre mótar
fyrstur manna kenninguna um
baráttu stéttanna, og mesta
afrek hans er að hafa fylkt a-~
þýðunni til áhrifa á stjórnmál
ríkisins. Hugsjón hans er raun-
verulega sú að koma á alræði
öreiganna. Hegel og síðar Marx
bera kenningar hans fram til
sigurs, og Lenin taldi sig margt
bafa lært af Robespierre.
Robespierre á þrátt fyrir aút
stærstan þátí í sköpun hug-
mynda nútímamannsins um
stjórnmálalegt frelsi og lýð-
ræði.
Sfl
s
V
s
s
s
s
s
s
s
s
V
s
s
s
s
V
s
s
s
s
V
s
s
s
s
s
s
s
s
INGDLF5 CAFÉ
í Alþýðuhúsinu

'íSfi'A
-O
2 við Ilverfisgöiu. — ——
Opnar daglega kl. 8,3ð árdegis.
Almennar veitingar allan
daginn.
Góð þjónusta.
Sanngjarnt verð.
Reynið viðski’stin.
HEITUR MATUR FRAMREIDDUR
á hádegí frá
kl. 11,45 — 2 e. h.
að kvöldi frá
kl. 6 — 8 síðdeg's,
1 ngó lf s-Caf é.
s
s
s
s
s
s
s
s
s
V
$
s
T
s
s
s
s
s
s
s
:s
s
s
\
s
■ s
St