Morgunblaðið - 16.04.1922, Qupperneq 3

ið fjallaði m Samþykti það, að
vinna að þvi, að komið væri á
Iskiftum námsmanna milli háskól-
ans hjer og háskóla í Ameríku,
cg ennfremur að skora á fulltrúa
þá er mættu á Eimskipafjelags-
fundi hjer, að flytja það mál,
að slíkum stúdentum yrði veitt
ókeypis ferð báðar leiðir með
ekipum fjelagsins.
Sjóðstofnun til íslenskunáms
var og rætt um á þinginu, og
samþykt í því máli svofeld at-
riði, að kosin væri milliþinga-
nefnd er hefði málið með höndum
og leggi fra.m reglugerð á næsta
| þingi, að þessi nefnd veiti mót-
töku og safni gjöfum og peninga-
loforðum í sjóðinn.
Ýms fleiri mál var rætt um.
En þetta nægir til þess að sýna
að Vesturíslendingum er full al-
vara að varðveita tungu sína
og þjóðareinkenni. Og ættu þeir
að mæta í þeirri starfssemi fylstu
samúð og vakandi skilningi okk-
ar hjer heima.
------o----—
Nokkrar linur.
i.
Nei, iiann er ekki pennalatur haml
Smári, þó hann endi trúmálagrein
sína í letitón, því hún er ein þeirra
greina, greinin hans, sem verða til
þegar vilji er nógur til andmæla, en
fremur lítið efni fyrir liendi. Að
jeg rita þessar línUr er því fremur
gert til þess að bæta við mína fyrri
grein en til a'S svara Smára.
Menn eru oft svo hvatir til a'S
vitna í biblíuna, sínu máli til stuSn-
ings, og >að ekki síst þeir, sem ekki
telja hana neitt háheilaga bók. En
látum það vera — fólkið sem les
trúir á hana, og það eru góð slag-
orð á það. En það verSur þó að
gera þá kröfu til þess- manns, sem
sakar aðra um að leggja vitlausa
meiningu í orðin, að hann flaski
ekki á slíku sjálfur, að sá sem játar
ritskýring vísindamannanna eina
rjetta, fylgi henni.
Lítum nú á þennan eina staS, sem
Smári vit.nar í og skýrir:
Það er fi-ásagan í Jóh. 20, 24—29,
sjerstaklega þó hið síöasta vers:
„Jesús segir við hann: Af því að þú
hefir sjeð mig, hefir þú trúað, sælir
eru þeir, sem ekki sáu og trúðu þó‘ ‘.
Skýing Smára: „Ekki lastaði
Kristur Tómas, en hitt sagSi hann,
að sælir væru þeir sem tryðu, þótt
þeir sæu ekki. En hann sagöi aldrei
að sælla væri að trúa en að sannfær-
ast af reynslu, ef reynslan væri fáan-
leg“, —'
Skýring nýguðfræðingsins Wil-
helm Heitmúllers (Die schriften des
Neuen Testaments neu úbersetz und
fur die Gegenwart erklárt 4 bindi
bls. 179. — sú bók er kend viö guð-
fræðisdeild Háskóla íslands) :
„Tómas, sem er seinlátur og úr-
ræðalaus, krefst í fyrstu áþreifan-
legrar sönnunar fyrir hinni undur-
samlegu fregn. Fregninni einni vill
hann ekki trúa. 8 dögum síðar er ósk
hans uppfylt honum til hneysu. Nú
hafnar hann því, að fullvissa sig Um
staðreyndina með því að þreifa á.Nú
á hann ekki lengur völ á öðru en
hinni auðmjúku játningu: „Drott-
inn minn og guð minn!“ Með orði
Jesú, v. 29., er öll frekari birting
Drottins lýst óþörf. Eðli liinnar
sönnu trúar er í því fólgið aö hafna
öllum áþreifalegum sönnunum. . . .
Þessar páskafrásagnir eru sagðar
MORGUNBLABIÐ
til dýrðar þessari trú. Hæðst stend-
ur „lærisveinninn sem Jesús elsk-
aSi‘ ‘, sem trúir án tafar, þegar hann
finnur Drottinn ekki í gröfinni. —
María stendur honum næst, en trú
hennar er sprottin af hinu innilega
sambandi hennar viS Jesú.
Lærisveinarnir verða aS sjá. —
Lægst stendur Tómas, sem vill þreifa
á meö berum höndum“.
Af þessu sjest nú, að svo vel hefir
Smára tekist tilvitnunarsönnunin,
aS liún snýst gegn hans eigin máli,
en það sem liryggilegra er, það er
það, að sama er um svo marga
þeirra sem hæst tala um þessi efni.
Þeir vita, að þaS er í móS aS ráðast.
á kirkju og kristindóm, og þaS þyk-
ir karlmannlegt að berja sjer á
brjóst og segja: Jeg er trúlaus, og
þaS er talið skynsamlegt að trúa
ekki öSru en því, sem er vísindalega
sannaS. Þeir lxugsa ekki um þaS, að
þaS þarf alveg eins mikla „trú“ til
þess, að trúa ekki á guð og til þess
að trúa á hann, meiri kjark til aS
standa við trú sína, en til aS afneita
lienni og meira traust til aS trúa án
sannana, en fyrir þær. Nei, þeir!
hugsa ekki um það, þeir tala svo'
miklu meira en þeir hugsa. Þeim
finst þeir sjálfir svo stórir en nátt-
úran svo lítil, — þessi náttúra. sem
mennirnir ráða yfir, mennirnir sem
bráSum eru búnir „aS grafast fyrir
upptök allra hluta“. Hvað ætli að
þessir menn hafi að gera meS að
trúa á leyndardóma, sem „alls ekki
eru til‘ ‘, hvaS ætli þeir þurfi að trúa
á frelsara, þeir sem „alt geta sjálf-
ir ?“
Þeir sem þannig eru gerSir, þeir
ættu að ganga út fyrir bæinn eitt-
hvert stjörnubjart kveld. Þeir ættu
að standa þar einir, svo langt frá
þeim sem líkt mæla, að þeir heyrðu
ekki til þeirra — og horfa þegjandi
upp til himins. Þá mundu þeir sjá aS
þeir tala eins og fávísar konur tala,
að þeir hlaupa meS gróusögur um
kirkjuna milli húsa en skjótast und-
an skyldunni að ganga í hana og
þakka skaparanum fyrir, aS hann
skóp þá, að hann gaf þeim augu til
að sjá hans verk, eyru til aS heyra
orS hans og sgl til að þrá að ganga
á vegum hans. Þeir mundu verSa þá
fyrir hinni sönnu „hugljómun“, aS
finna, aS „frá honum og fyrir hann
°g til hans eru allir hlutir“ (Róm.
11,36).
II.
Hann telUr mig rjetttrúaðan
mann, Smári. Jeg hefði orSið hissa
Olympiunefnö Knattspyrnumanna.
Skugga-Sveinn
verður leikinn f Iðnó þriðjudaginn 18. þ. m. kl. 8 siðd. f
25. og allra siðasta sinn.
Hljóðfæraflokkur hr. Þórarins Guðmundssonar leikur alt kvöldið milli þátta.
Aðgönguraiðar verða seldir frá kl. 12 á h á þriðjudag í Iðnó.
Síðasta tækifærið til að sjá Skugga-Svein.
En hitt er rjett, þeir vilja ekki
„láta taka frá sjer Drottinn sinn“.
Þeir vilja ekki láta gera Jesú Krist
að manni,sem ekki gerSiönnurkrafta
verk en þau sem aSrir menn geta
gert, sem ekki gat frekaf en aðrir
menn fyrirgefiS syndirnar eða kent
mönnum að biSja í sínu nafni.
Nei! Það vilja þeir ekki. Fyrir
þeim er Kristur meiri en allir menn
til samans.
Þeir samþykkja heldur ekki meS
ný guðfræðingja-foringjannm Cam-
bell aS kirkjan sje ekki nauðsynleg
fyrir mannkynið (smbr. The New
Theology bls. 12: „Relegion is neces-
sary to mankind, but Churches are
not).
Og ekki heldur munu .þeir vissir
um þá fullyrðingu Cambells að heim
urinn sje hugsun guðs um sjálfan
sig, og að það eigi því viS í þeim
skilningi sem hann segiy, að vjer
og faSirinn sjeum eitt. (Saman-
ber Cambell: The New Theo-
logy bls. 26: I start with the
assumption that the univers is God’s
thought about Ilimself, and that in
so far as I am able to think it along
with Him „I and my Father even
inmetaphysically speaking are one‘ ‘)
Þeir trúa heldur því sem stendur
í Jesaja: „því aS mínar hugsanir
eru ekki yðar hugsanir, og yðar veg-
ir ekki mínir vegir, segir Jalive; held
ur svo miklu sem himininn er hærri
en jörSin, svo miklu hærri eru mínir
vegir yðrum vegum og mínar hugs-
anir yðrum hugsunum“ (Jes, 55,8,9.
Já, ÞaS er satt aS margt ber á
milli, en þess ættu þeir aS gæta sem
mest tála um að sama sje hverju
menn trúi — þess ættu þeir að gæta
segi jeg, aS kasta ekki steini á neinn
fyrir trú hans, að virða jafnt bók-
stafstrúar manninn og þann sem trú-
ir á vísindin, því þá fyrst fylgja
þeir fram skoSun sinni í verki.
Málverkasýning
Einars Jónssonar
i hiisi K. F U. M. Daglega opin kl. 10—5.
máluerkasýning
Rsgríms 3ónssDnar
er daglega opin frá 11-5 f húsi Egils Jacobsens.
Inngangur frá HafDarstræti á helgidögum og gegnum búðina
á virkum dögum. — Verður opin alla daga fram yfir páska.
Sýningunni er lokið á þriðja í páskum kl. 4.
þarf að hröklast úr kirkjunni af því
aS hann geti ekki unniS þar að mann
úðarmálum, .því það er skylda hvers
sem þar er að vinna að slíku. Jeg
lauk líka lofsorSi á tillögu Sig Kr.
Pjeturssonar í fyrri grein minni.
Því hefði Smári ekki átt aS gleyma.
Nei, jeg vil samvinnu við alla þá sem
vinna að því sem er gott, fagurt og
rjett, hverju nafni sem þeir nefnast,
því þeir byggja upp. En jeg hefýmu-
gust á þeim sem tala meira en þeir
gera.
Jeg kýs ekki eins og biskupinn,
sem nú er, sagði einu sinni um sjálf-
an sig: „að vera ,friðarspillir‘ í
kirkju lands vors meöan guð vill og
getur nýtt mig til þess“, því jeg
trúi því aö guð vilji heldur að viö
tínum steinana úr götunni en köst-
um þeim í hana, aS við sjeum sam-
huga en ekki sundurþykkir og aö
við leggjum meiri stund á að ge.a
hugsjónir vorar aS veruleik en að
lofa þær í orSi á götum og gatna-
mótum.
Várkaldur.
ina, Þjórsá með Heklu í baksýn,
Jarlhettur, Frá Ásólfsstöðum,
Kvöld á afrjettum. Tvær blóma-
myndir sýna að ekki er Ásgrími
óhent í þeirri grein. Og margt
mætti fleira nefnia til sönnunar
því, hve fjölbreytnin er mikil í
list hans.
Mest af myndunum er úr Þjórs-
árdal.
Sýningin verður aðeins opin í
fáeina daga enn. Þeir sem ekki
hafa sjeð hana ættu iað nota þessa
daga til þess. Það borgar sig á-
rtiðanlega.
, Bismark
og Persil
eru mest dásamaðir á
Þýskalandi.
ef hann hefSi ekki gort það, því allir
sem í einhverjum atriðum andmæla
nýguðfræSinni eru strax af nýguS-
fræðingum og þeim sem þeim fylgja
„úthrópaðir sem rjetttrúaðir. Eins
og það sje lastvert að vera rjetttrú-
aður? Jeg get ekki. skiliS það. En
þaS er annaö sem þeir fullyrða,
flestir, um alla sem þeir kalla gamal-
guðfræðinga, sem jeg ætla að mót-
mæla. Það er þaö að allir gamalguS-
fræðingar sjeu bókstafstrúarmenn
þ. e. að þeir trúi umhugsunarlaust
hverjum staf sem í biblíunni stend-
ur, og öllum játningaritum kirkj-
unnar.
Þetta er ekki rjett og þeir vita
það sjálfir. Þeir vita aS margir gam-
alguSfræðingar trúa ekki t. d. á. út-
skúfunarkenninguna. Presturinnsem
fermdi mig var t. d. einn af þeim,
hann slepti þeim kafla ur kverinu.
Gamalguðfræðingar byggja líka
meira á Nýja- en Gamla testmament-
inu og þeir hvetja menn til að skoða
Krist eins og guSspjallamennimir
lýsa honum.
III.
Hann vildi ekki fara í samanburð
á ungu og gömlu prestunum, Smári
— Jeg lái honum þaö ekki. Og mig
furðar því síöur á að hann skuli
ekki bera saman trúarlífið hjer á
landi nú og fyr, því þar er nýi tím-
inn síst glæsilegri en sá gamli. Þeir
predika ekki af eldmóöi margir
prestarnir, þeir fylla ekki kirkjurn-
ar trúuSu mennirnir eða trúuðu kon-
urnar, þau synga ekki mörg sálma-
skáldin, þó nýja guðfræðin hafi lagt
undir sig landið. ÞaS er alt af ljett-
ara aS rífa niður en aS bj’ggj upp,
en hvort er rjettara? Hvort er rjett-
ara að ráðast á kirkjuna og vera
henni þrándur í götu eða ganga í
hana og gera si,tt til að hún geri jörð
ina aS guðsríki? Jeg held að þaS sje
rjettara aS helga henni krafta sína
en að vinna henni ógagn og jeg held
að hver sanntrúaður maður eigi þar
heima. Hver maöur sem trúir á guð
og á „þann sem hann sendi, Jesúm
Krist“. Og það veit jeg, aS enginn
■o
Undanfarmai daga hefir Ásgrím-
ur Jónsson haft sýningu hjá Agli
Jacobsen á 40 málverkum eftir
sig og eru nálega öll ný. Má
segja líkt um þessa sýningu og
fvrri sýningar hans, að þar er
mikill auður listar saman kominn.
Og altaf er Ásgrími að fara fram,
fjölbreytnin verður meiri með
hverju ári og skáldið bregður æ
fyrir sig fleiri „bragarháttum“.
Flestum mun minnisstæðust allra
mynda á þessiari sýningu hin gull-
fallega mynd af Baulu. Ef þessi
mynd er ekki aðdáanlegt lista-
verk, þá ber ekkert íslenskt mál-
verk það nafn. En fleira má nefna
til sönnunar því hve ágætan lista-
mann Islendingar eiga í Ásgrími.
Tökum til dæmis Skriðufellsmynd-
-= DA6BÖK. s-
□ Edda 59224187—1
A. C.
I. O. O. F. — H 1034178 — 0.
Enginn fundur í StjÖrnufjelaginu
á morgun — honum frestað til
fwsta sunnudags eftir páska.
' ' i
Hljómsveit Reykjavíkur efnir til
hljómleika í Nýja Bíó annan páska-
dag kl. 4. Hyggja menn gott til
þeirrar skemtunar, því þó að fjelag
þetta hafi lítið látið yfir sjer, mun
mönnum vera orðið það ljost, að
þar sje vaxinn sá vísir til góðrar
hljómsveitar, er veita muni Reyk-
víkjngum og öðrum margar ánægju-
stundir framvegis. Hljómleikar þess-
ir eru (samkvæmt auglýsingu hjer í
blaðinu) að því leyti nýstárlegir, að
auk þess sem þar verða samstilt um
20 hljóðfæri, verður einnig gefið
sýnishorn af „klassiskri Kammermu-
sik‘ ‘ — Kvartett: fjögur strengja-
hljóðfæri, og dúett: tvær fiðlur —