Morgunblaðið - 27.05.1922, Blaðsíða 2

Morgunblaðið - 27.05.1922, Blaðsíða 2
MORGUNBLAÐIÐ heiðarlegur og hreinskilinn með afbrigðum og laus við all'a hræsni. Er þetta undirstaða mannkosta hans. í garð suanna. stjetta-flokkanna ásamt forsætisráðherrastðrfunum, og sýndi þá ljóslega áhuga sinn fyrir ræktun landsins. Hefir eng- inn norskur búnaðarráðherra sýnt annan eins áhuga og röggsemi í hefir G. K. tíðum verið harlaíþeim málum sem G. K., og voru þunghöggur, og stafar það af því,! þó þau störf óvenju erfið og marg að hann befir ætíð talið „kampor-1 brotin á ófriðarárunum og ærið ganisaíionen“ (c: þau stjettaf je-j nóg sjerstökum ráðherra. 1 þessu lög, er leita vilja rjettar síns' margfalda starfi komu allir bestu með ofbeldi og ofurefli) hættu-! eiginleikar G. K. í ljós, betur en legia þjóðfjelaginu. Honum ber ■ nokkru sinni áður. Hið dæmalausa því heiðurinn fyrir fyrsta sporið! starfsþrek hians, fjölhæfni, víðsýni," í áttina til að leysa úr stjetta- þjóðrækni hans og óvenju næmur stríðinu á friðsamlegan hátt. • skilningur á grundvallaratriðun- „He is our grand old man“,'um í framtíðar-farsæld þjóðarinn- sögðu Bretar á sínum tímia. um ar: nauðsynlega rjettu hlutfalli og Gladstone. Hið sama geta Norð-! samræmi atvinnuveganna. Hjer rnenn með sanni sagt um Gunnar fylgdi hann hreinum og föstum Knudsen. Hann er hinn mikli öld-! línum. Hann var sannfærður um, ungur Noregs, og þó síungur. Á að búnaðurinn sje hinn tryggi og honum sjást engin ellimörk enn, ‘ trausti framtíðar-grundvöllur Hann líkist einnig Gladstone í norsku þjóðarinnar, og hann hefir því, að hann hefur vaxið og þrosk-’ bergfasta „tröllatrú" á framfara- ast af viðfangi verkefnanna og skilyrðum sveitabúskaparins, sjer orðið víðsýnni og frjálslyndarí best, hve nauðsynlegt það er að með aldrinum. fá alla bændur og jarðræktarmenn Eftir liðugt 30 ára stjómmáta- með í rás framfaranna, svo hinu starf lagði G. K. niður þingmensku mikla takmarki verði náS, og síðastliðið haust. — ,,-Teg er lík- honum er fyllilega ljóst, hverj- amlega hraustur og frískur, en ar skyldur og ábyrgð þjóðfjelagið maður á iað draga sig í hlje í alt hefir gegn búnaðarframleiðsl- tæka tíð, og mig langar til að unni, að hún sje í rjettu lagi og njóta frelsins á ný, áður en jeg hlutfalli við aðna atvinnuvegi, svo fer í gröfina“, sagði hann í ræðu að jarSræktarmenn og jarðeigendur sinni í heiðurssamsæti því, er hafi fulla tryggingu fyrir sínum vinstri-þingmenn hjeldu honum í hluta þeirra þjóðfjelagsgæða, sem haust. — Og í ræðulok mælti hann öllum eru ætluð. þessi minnisstæðu orð: Jeg hefi fjölyrt svo mjög um .... „Leiðin liggur áfram að þetta atriði sökum þess, að j-eg tel betra og fullkomnara þjóðfjelags- það lærdómsríkt fyrir oss íslend- skipulagi. Það sem vjer þurfum inga og stjórnmálamenn vora. — mest, er hjartalag og skynsemi, Hjer brestur þá mjög skilning á og það verðum vjer að sýna í heildaráhrifum og samræmi, enda verki. Jeg held nú heim aftur og eru stjórnmál vor því svo mjög í legg störfin á yngri herðar. Það molum. Þessarar fjölhæfu skiln- er mjer gleðiefni, iað oss skortir ingsnæmu víðsýni kanpstaðarbú- eigi menn. Vinstristjóm vor er ans, verksmiðjueigandans, hins skipuð hyggnum mönnum ....“ auðuga útgerðarmanns, bóndanis og Eftirmaðuc Gunnars Knndsens, og garðyrkjumannsins Gunniars Blehr forsætisráðh., komst þannig Knudsens — sakna jeg sárt hjá að orði í ræðu sinni við sama stjórnmálamönnum vorum. Hana tækifæri......„Það er þetta sem verða þeir að eignast, að minsta- hefur gert hann (G. K.) að for- kosti foringjamir, þegar þeir kom ingja, að hann hefur aldrei vikið ast á legg! —------ úr vegi í þeim málum, sem honum Jeg ætla svo að lokum að til- voru hugleikin í æsku, nje í þeim færa nokkur orð, sem vinur minn nýju málefnum, sém hafa hrifið Olav Gullvaag, ritstjórj eins hins huga hans ....“ merkasta vinstri-blaðs í Noregi, Það er eigi eingöngu þessi stefnu ritaði fyrir skommu. Gullvaag er festa og trúmenska gegn áhuga- fjölhæfastur allra norskra blaða- málunum, sem hefur einkent manna og afburðamaður á miarga alla stjómmálabraut Gunnars vísu. Jafnframt því sem hann bef- Knudsens. Starfsþrek hans og ir stjómað allstóru dagblaði í lið- starfsgleði hefur verið óbilándi. 11 g 10 ár og skrifað eldheita stjórn í björtu og svörtu hefur hann málapistla daglega, hefir hann staðið á verði um rjettindi og skrifað róm.ana og leikrit og f jöl .1- þjóðarheiður Noregs, einbeittur og ann allan af smásögum, kvæða- óþreytandi, og hefir barist jafn bækur, lausavísur um dagskrár- hreystilega fyrir öllum fremstu niál í hverju blaði o. m. fl. ITmn áhugamálum þjóðarinnar, þjóðleg- er málari, músikkus o. m. fl. Hann um, menningarlegum og efnaleg- skærasti loginn í allri blaða- um. Hann stóð framarlega í fylk- mensku Norðmanna, heitasti brand ingarbroddi 1905, er Norðmenn urinn í öllum þjóðræknismálunum, sögðu skilið við Svía. Honum ber og hann þekkir manna best verð- heiðurinn fyrir ,,koneessionslögin“ mæti Gunnars Knuds'ens. norsku, sem leystu úr 'einu hinu : „--------Það er einkenni vorra langstærsta og vandamesta vel- tima, lað stjórnmálaforíngjar eru ferðarmáli þjóðarinnar a hagkvæm svo sjaldgæfir. Hvar eru eiginlega asta hátt, þrátt fyrir megnustu foringjarnir, hetjurnar? Stafarþað mótspymu hinna öflugu hægri- ef til vill af því, að vorir tímar manna. (Lög þessi ná eigi aðeins eru svo trúarsnauðir, trúa eigi á til foss'a og fallvatna, heldur einn- framþróunina og þroskann, á hið ig skóga og jarðeigna). Nú eru eilífa almætti, á sitt þjóðlega og lög þessi virt og viðurkend af persónulega hlutverk! Gunnar öllum flokkum og voru þau skerpt Knudsen er einn hinna fáu „mo- all mjög 1917, eins og kunnugt er. derae“ manna, sem kannast við Höfum vjer íslendingar þar svo þag hreinskilnislega, að hann trúi, fullkomna fyrirmynd fossalaga trúi á alt það sem gott er, og að vorra, lað óþarft er að karpa um hann styrkist í þeirri trú. Þess þau mál árum saman. vegna er hann í dag í raun og Gunnar Knudsen stjóraaði einn- veru einasti foringi vor! 3g búnaðarráðuneytinu um hríð, Þann dag er Gunnar Knudsen skerst úr leik, munu bæði vinstri og margir með þeim finna sárt, hve fátækir þeir þá eru orðnir. Til allrar hamingju er hann hranst ui og fullfær í eina stjórnmála- glímu enn, ef á þarf að halda. Hann er einn okkar fáu mikil- írenna, er standa föstum fótum á jörðinni, án þess að gleynm hin- um háleitu hugsjónum1 ‘ Helgi Yaltýsson. Frá Danmörku. Reykjavík 26. maí. Lífeyrislögin. Nefnd sú í fólksþinginu danska sem hefur til meðferðar breyt- ingar á lögum um lífeyri, hefur skilað áliti sínu, og er þar fallist á meginatriði frumvarpsins, sem isje það, að upphæð styrksins sje fastákveðin, en dregið sje frá styrknum það sem svarar til tekna hlutaðeiganda, þannig að bætt sje styrk við þessar tekjur og minniháttar tekjur af eign- um, svo. að upphæðin verði ialls jöfn hinni fastákveðnu stvrk upphæð. Nefndin hefur klofnað út af ýmsum smærri atriðum í meiri hluta (vinstri og íhaldsmenn, og tvo minnihluta (jafnaðarmenu og gerbótamenn). Meiri hlutinn er á sama máli og stjórnin um það, að rjetturinn til styrks úr lífeyrissjóði byrji ekki fyr en hlutaðeigandi er orðinn fullra 65 ára, en þó fylgja þar ýms bráðabyrgðaákvæði, sem leiða af breytingu, aldurstakm!arksins úr 60 árum — en það er það nú — og í 65 ár. Meirihlutinn hefur í stað hinna sex flokka styrk- þega, sem áður hefur verið skift niður í, skift styrkþegunum nið- ur í þrjá flokka, einn í Kaup- an'jannahöfn, annan fyrír kiaiup- staðina og þriðja fyrir sveita- hjeruðin. MinnihTutinn vili láCa 60 ára aldurstakmarkið haldast óbreytt og hafa skiftinguna fjöl- breyttari. Viðtal Eggert Stefánsson söngvara. „Berlingske Tidende“ flytja langt viðtal við tenór-'söngvar- ann Eggert Stefánsson, sem er nýkominn til Diainmerkur eftir þriggja ára námsdvöl í Italíu. Eggert Stefánsson sem er kvænt- ur ítalskri konu af hinni kunnu 'Cjrispi-ætt, hefur auk ítalskrar söngmentar lagt stund á tónverk Wagners og vill gjaraan syngja í söngleikjum á konunglega leik- húsinu í haust og halda hljóm- leiba, og syngja þar ítölsk og íslensk lög. Jóhann Signrjónsson. „Nationaltidende* birta smá- sögu eina, sem Jóhann Sigur- jónsson hefur látið eftir sig ó- prentaða og heitir „Land hvítu fjallanna". Blaðið telur Jóhann gáfaðasta og þróttmesta leikrita- höfundinn, sem orkt hafi a dönsku síðasta miannsaldur Uæntanleg breyting á embætti55kipumnni d. fl. Stjórain hefur lofað að leggja fyrir næsta þing tillögur um breytingu á embættaskipuninni, það hefur lengi ríkt sú skoðun meðal hugsandi manna, að em- bættismannastjettin væri of viðia byrði á þjóðinni og að mörgu leyti óþarflega kostnaðarsöm. Sem á.stæðu móti því að gera breytingu á þessu hefur verið fært, að em- bættismenn yrðu ekki reknir frá embættum án þess að sjá þeim fyr i r launum í staðinn, þetta get jeg ekki fallist á, að sje að öllu leiti rjett, embættisstarfið vil jeg skoða eins og hverja aðra at- vinnu fyrir kaup, og það þekk- ist ekki neinsstaðar annarsstaðar í atvinnulífi þjóðarinnar, að at- vinnuveitandi sje ekki leyfilegt', að hætta við að láta vinna, eða segja upp vinnu án þess sú skylda hvíli á honum að veita uppbót eða launa áfram, þeim er þannig missa atvinnu, þetta er því tví- mælalaust misrjetti gagnvart öðr- um þegnum ríkisins, og getur þjóð ir. vafalaust breyttþví eftir sinni vild. Ríkið á að gera þegnum sínum öllum jiafnt undir höfði, það er það jafnrjetti, er hver þegn þess á heimtingu á. Þessi lífstíð'ax veiting og ör- yggi um afkomu sína gerir vafan laust sitt til að gera, embættis- menn tómláta og áhugalausa, þeir hafia ekki til neins að vinna og komast á þá skoðun, að það sje á ábyrgð þjóðarinnar að sjá þeim farborða, en ekki þeirra sjálfra. Það er svo um alla menn, að þeir þurfa að hafa eitthvað til að keppa að, og væri að minni hyggju vinningur í því fyrir þjóð- ina, væru embættin veitt með því skilyrði, að embættismiaðurinn sýndi að hann væri starfinu vax- inn, og leysti það sómasamlega af hendi eins og er um hverja iaðra atvinnu, svo mundi gefast betur að veita embætti að eins til nokkurra ára í einu t." d. 6— 10 ára, og endurveita það svo sama manni ef bann hefur stað- ið óaðfinanlega í stöðu sinni, ann- j ars bjóða það upp og veita öðr-j um. Jeg get ekki sjeð að neitt ranglæti felist í þessu heldur jafn- rjetti og rjettlæti gagnvart öll- um, þótt þessi skipun væri tekin upp, ætti ekki fremur að vera hætt við, að embættismenn lentu á verðgang, því embættin yrðu jafnmörg fyrir því, en þama feng- ist aðhald fyrir 'embættismanninn að reynast vel, og ónytjungar fengju síður setið til æfiloka, þeim er þiggjia eiga verk þeirra til tjóns. Það er efalaust að þjóð- in hefur rjett til lað taka upp hvaða fyrirkomulag, er henni sýn- ist í þessu efni, og hún er ekki skyldug að þola embættismönn- um sínum alt fremur en öðrum. Að þjóðin stofni embætti eða haldi óþörfum embættum við, að- eins vegna embættismannannia sjálfra kemur vitanlega ekki til mála, þjóðin stofriar embættin aðeins vegna sín, og embættis- menn eru til fyrír þjóðina en þjóðin ekki fyrir þá. Þjóðin vinn- ur öll fyrir ríkið eða landið, lallir þegnar ríkisins eru í þjónustu þess, ekki embættismenn fremur en aðrir, allir eiga því jafna heimt- iugu á vernd og hjálp frá rík- inu og það er ranglæti að taka þar eina stjett fram yfir aðra, ef ríkið vildi og gæti tekið alla upp á armia sína á sama hátt og það gerir við emhættismenn, væri ekkert að segja, en meðan svo er ekki á ekk] við að veita neinum sjerrjettindi fram yfir iaðra. Eitt af því sem stingur mjög í augun, er prestafjöldinn1 ,VOLUNDUR‘ er vel bisrgur af alb- konai- tinibri til húsabygg- ingi, svo sem: borövið og batfingum í eteypu- mót — plðnkum og trjém — rúplœgðum borðum og þitborðum (panel) Ennfremur burð" um og tilgerðu efni i glugge, ásaint alískonar listum (utan húss og irm- an). — Seljum sag — spaeni — uppkveikju. samanborið við læknaf jöldanu, læknarnir eru þeir einu embættiS' menn er rjettmætt geti verið fjölga heldur en fækka, en prest- arnir eru víða altof margir, síö' ir það ljósast kirkjusóknin, værl sjaldnar messað er full ástæða til að vonast eftir að kirkja væi'i betur sótt í þau fáu skifti, og hvernig er hægt að verja þa®> að kosta prest í þau prestakoll þar sem mjög sjaldan er sótt kirkja? Hjer í Grímsneislækiiishjeraó1 em 6 prestaköll og jafnmargir prestar, en ekki nema 1 læknir> mjer virðist að vel mætti vi® það una, að hafa ekki nema 4 presta á þessu svæði, >en að full þörf væri á að hafa 2 læknai og hjeraðinu væri skift um Hvíta> bæði er, iað hjeraðið er víðáttU' mikið og torsótt yfirferðar, og sundurskorið af vötnum, er oft eru ófær yfirferðar á vetrardag> Sú skipun hefur verið gerð meir af kappi en forsjá, að hjerafs' búar hafa brotist í að kanpa Laugarós fyrir læknissetur °S ætla að byggja þar læknisbústaö heldur en iað vera læknislausir- Það er ómótmælanleg skylda rík- isins að gera öllum þegnum þe*s mögulegt að njóta læknishjálpar> og það hefur marg sinnis veriö viðurkent að ríkið Ijetti undir með þeim, er lafskektir búa noti til þess sumpart krafta þeirra, sem eru betur settir hva’ó snertir samgöngur, af Því kostar ríkið póstferðir og vegi í fjar- læg hjeruð og strandferðir á af- skekta firði, án þess að taka sjerstakan skatt af þeim er þar búia, hvaða samræmi er þá í þvl að láta þá er búa í afskektum •læknishjeruðum gjalda afstöðn sinnar, með því að láta þá taka á sig allan kóstnað við læknis- setur sín, nei, eftir víðtekinni reglu og heilbrigði sanngirnj sett1 ríkið að eiga læknissetur og kosta þau, að svo miklu leyti sem lækn- arnir væru ekki látnir gera þa^ sjálfir. Þessi staður sem valinn hefur verið er illa settur ef hjef' aðinu yrði skift, en það eru allar líkur til 'að ekki verði unað v1^ núverandi skipun í framtíðinnn því er varhugavert að leggja 1 mikinn óhreyfanlegan kostnað a þessum stað. / Jeg hefi tekið saman í eitt 1 þessari ritgerð ástæður mínar geí^ þeirri kenningu að þjóðin m^’ ekki gera breytingu á emhætf,s skipuninni sjer í hag, og í saB1 bandj við það drepið á mál eX að vísu varðar að eins hjerað, en sem mjer virðist mætti athuga í þessu samban^1- Mjer virðist rjettmætt iað almen° ingnr láti í ljósi skoðun sína 1

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.