Morgunblaðið - 08.06.1922, Blaðsíða 1

ORGUNFLASn)
Stofnandi: Vilh. Finsen.
9. Arg., 170 tbl.
Landsblað Lögrjetta,
Fimtudaginn 8. júni 1922.
Ritstjóri: Þorst. Gíslason.
ísafoldarprentsmiBja h.f.
Gamla Bíó
Drotning
UEraldarinnar.
7. kafli
(síðasti kafli).
I siðasta sinn i kvöld.
bakpappi,
%r opr vandaður, fyrirliggjandi.
^•*ðup Sveinsson & Co.
i
1130.
^ykur Skandinavíu-deild sina og
skfnar sjerstaka deild fyrir
íslenskar bókmentir.
®ftir dr. H. A. Eckersberg.
Þcgar jeg fyrjr nokkrn f.jekk
5arf við „The Chieago Public
^ýrary' ‘, eitt af stœrstu ríkj a-
°k&söfnum Bandaríkjanna, var
^jer í .fyrstu falið að koma nýju
lT>ulagi á hina -skandinavisku
u kess og lauka hana, œ hún
23« I
1 yfir norskar, danskar og
bókrnentir. Þetta erverk
sem jeg hefi tekist -á hendur
lifandi áhuga. Heimsstyrj-
Ulri mikla hefir sett ægilega og
^fanlega mark á starfsviði hóka-
>arð

amia og bókanna, eins og
^arsstaðar. En óafmáanlegt er
ekki þar, sem betur fer. Hjer
k<5

, aiQerisku söfnunum h-efir -á þess
■vandræðatímum nær ékkert
keypt af útlen-dum bókum.
skður fyrir þessu gefa verið
argiar, en um Bandaríkjabóka-
verður -ekki sagt, að fje-
** óanni. En hitt -er það, að
^ r alt þetta stóra meginland
Dú liðið þjóðleg hylgja, sem
lSQmu 1-eyti gerði það erfiðara
in akr, að halda við bóka-aukn-
a;,Utan að. Nxi má þó fullyrða,
j a tessu sviði sje alt að komiast
p'ai*' lag -aftur, sem betur fer.
11 kgar jeg tók að fást við
jj, ,/'1' 'slensku bókmentir 4 bóka-
Var^ ekki lítið undr-
var ekki annað til en
'T' íeg lýg því e'kki, en segi
VarSífÍfa eÍQ “ bók> °g sú bók
^t^áf 0raa^ars°gur Norðnrlanida',
Valdimars Ásmundarson-
ía* " " ^eitaði hátt og lágt, en
j11 ekkert annað en þetta.
yfj sueri mjer þ& þegar til
UUi ^kavarðarins og -skýrði hon-
Uiir|Jl.ra Þessari nýju uppgötvun
°S einnig flutti j-eg stutt
sjálfjl llan Island, lýsti því sem
landj með eldgamalli
fraia ,°g bókmentnm og sýndi
^uðsyn þess, að íslensk-
1 sama v1eiltir fen"lu 'þama rúm
^hdar illtfatb °g allar aðrar út-
^VnÍTiTi oklQentir. Yfjíbókavörð-
. vat*
betta .* ... ^Der samdóma um
W, W ! og far

nu svo,
Kærur út af skattaálagningunni.
Leiðbeiningar þar að lútandi
veitir Centralanstalten for Revision.
Skrifstofa i húsi Eimskipafjelags Islands 3 h»ð (opin kl. 9—12 og 1^-6).
Simi 809 (millisamband bjá Eimskip.),
Nýja Brá
Sildartunnur
seljum við til allra hafna á norður- eða vesturlandi, í heilum eða
hálfum förmum. — Þeir sem ætla sjer að kaupa tunnur og salt
fyrir sumarið ættu að tala við okkur nú þegar, þvi að verðið fer
heldur bækkandi. Þórður Sveinsson & Co.
I fjarveru minni i 4»6 vikur
gegnir hr. læknir Ouðro. Thoroddsen læknisstörfum mínum og
próf. Guðmundar Magnússonar.
Reykjavík, 8. júní 1922.
Ol. Þorsteinsson.
UTBOÐ.
Þeir, er kynnu að vi-lja gera tilboð í hyggingn húss fyrir
Iiandsbankann hjer í hæ, vitji uppdrátta og lýsinga á skrifstofu
húsameistara ríkisins gegn 10 kr. gjaldi er -e-ndnrgreiðist, þá upp-
dirætti, lýsingu og tilboði er skilað, en það sje fyrir kl. 4
eftir miðdag 16. þessa • mánaðar og verða þá opnuð þar, að bjóð
endunum nærstöddum
Reykjavík, 6. júní 1922.
Guðjón Samúelsson.
Hjer með tilkynnist vinum og vandamönnum, að okkar elsku-
lega móðir og tengdamóðir, Þórný Sigríður Eynvarðsdóttir and-
aðist að heimili sínu Marbakka á Akranesi 7. þ. m.
Börn hinnar látnu.
Jeg segi frá þessum smámun-
nm opinherlega, ekki af því, að
mjer sjeekki ljóst, að þetta hefir
enga. fjárhagslega þýðingu, hvorki
fyrir Island nje íslenska rithöf-
unda, heldnr af því að jeg minn-
ist gamla máltækisins: Margar
lænur, þótt mjö-g sj-eu smáar,
mynda foss hinnar stóru áar.
Þar sem svo illa var ástatt í
þessu bókasafni um íslenskar hók-
hjentir, þá er orsökin auðvitað sú,
að maður -sá, s-em sjeð hafði um
skandinavisku deildina hefir ekki
kunnað -eða skilið íslensku. En
í Noregi er kunnátta í fomnorsku
heimtuð bæði við stúdentspróf og
kennarapróf, og knnni menn hana,
er íslenskan -ekki erfið. Að mínu
áliti er það svo mikill skaði
fyrir hinn mentaða heim, iað fá
ekki hlutdeild í hinum íslensku
bókmentum, bæði gömlum -og nýj-
um, -að ekkert tækifæri má láta
ónotað til þess að útbreiða þessar
vildi taka þ-etta mál til meðferð-
ar og veita því nánari athygli.
Og vera má, að einmitt nú sje
tækifærið, er nýtt andlegt líf er
að vakna hjá almenningi.
Það væri ekki nema eðlilegt,
að í Norðurlandadeildum bóka-
safnanna hjer, væru til ísl-enskar
hókmentir í sama Mntfalli og aðr
ar erle-ndar bókmentir. Og svo
hlýtur að verða.
Dr. H. A Eckersberg.
Höfundur þessarar greima.r er
Norðmaðnr. Hann er fæddur í
Kristjaníu 1886, stúdent 1907 og
tók hið hærra fcemnarapróf 1910.
Síðam ferðaðist hann í Svíþjóð,
Danmörku, Þýskalandi og Emg-
landi, var svo 10 ár kennari heima
í Noregi, en: fór þá til Vestur-
heirns, las læknisfræði í Ohiciago
og tók doctorsgráðuna 1920.
Fjekst svo við læknisstörf um
hríð, en varð nú nýlega doctor
í heimspeki fyrir ritgerð um sögu
legt efni. — Hann skrifar rit'
stjóra þessa hlaðs, að þegar á
skólaárum sínum hafi hann haft
mifclar mætur á íslandi, þjóð þess,
bókmentum og máli, og við bók-
lestur sinn síðar hafi þ-etta altaf
farið v-axandi. Hann býst við að
skrifa fleiri greinar síðar um það
efni, sem hann hefir vakið hjer
máls á, og verða þær með þöklr-
um þegnar.
Ritstj.
i Arizona
gan.anleikur í 5 þáttum
leikinn af hinum alþekta
góðkunna gamanleikara
Douglas Fairbanks
Allar þær myndir sem
Douglas leikur í koma
manni I gott skapþviald-
rei sjer maður neinn leik-
ara með jafn mikilli lífs-
gleði og lipurð sem Douglas.
Sýning kl. 8'/*-
»Pallads-leikhússins
Films-tiðindi
sem sýna ýmsan fróðleik
meðal annars Carusoáferða-
lagi með konu sína og barn
o. m. m. fl.
bókmentir, og þá ekki heldur það,
að íslenskar bækur sjeu til á
bókasöfnunum í Vesturheimi
Það eru svo margir dýrmætir
drættir úr gamalli menningu, í
orðum og verkum, geymdir oss
í íslensku fornsögunum, og mætti
vel svo fara, að þörf yrði á nýrri
útgáfu han-da þeirri kyn-slóð, sem
nú er uppi.
Og mjög líklegt værj það að
bókasöfn Bandaríkjanna færu að
dæmi „The Chicago Public
Library’s“ og innleiddu hjá sjer
íslenskar bókmentir, ékki aðeins
í dönsknm þýðingum, heldur, svo
sem æskilegast væri, 4 frummál-
inu, enda þótt húast mætti við
einstöfcu mótbárum málsins vegna.
Það hefir glatt mig, að fá tœki-
færi til þess að. draga fram, hvem- j
ig ástatt er um þ-etta, og það
væri mjög æskilegt og mundi hafa
hókmentalie-gt gildi, ef ein hver
af hinnm íslensku rithöfundum
Suðurgangan.
Efitir í. G.
í Berlin dvöldnm við áð-eins tvo
daga, notnðum þá til að skoða
borgina, bar þar margt stórfeng-
legt fyrir augu: risavaxnar bygg-
ingar, sigursúlur, standmyndir af
öllum keisurunum langt aftur í
aldir meðfram einni götunni, var
á þeim að sjá að þeir þættust
niuna sinn fífil fegri. Mörg fög-
ur söfn -eru l Berlin, skoðuðnm
við meðal annars stórt vopnasafn
— gömul og ný vopn og allur
herhúnaður og þótti okkur það
heldur myndarl-egt alt saman.
Seinni daginn vorum við þrímenn-
ingamir að reika um götur hæjar-
ins, mættum við þá Helga lækni
af tilviljun, þótti okkur það ein-
kennilegt, því við vissum ekki af
neinum öðrum, sem við þektum í
þessum tröllslega miljónahæ. Við
litum inn á sk-emtistað, var þar
glaumur og gleði og engan skort
að sj-á. — Svo um kvöldið af stað
áleiðis til Miinchen; við röbbuð-
um við samferðamennina, Ríkiarð-
nr tók myndir -af þeim -og okkur
og sváfum við stund og stund
í sætum okkar. Um morguninn
komum við til Augsburg og litlu
síðar til Miinchen, þar út úr vagn
inum og áveitingahús, er eimhver
af samferðamönnunnm bafði vísað
okkur á, það heitir Schottelhamel
og er mjög skamt frá járnbrautar-
stöðinni, reyndist okkur það hinn
besti gististaðnr. í Múncben þektu
fjelagar mínir einn landa okkar,
Leif Kaldal að nafni, hann stnnd-
ar þar myndhöggvaranám og er
-hinn efnil-egasti maðnr. Eftir að
bafa meðtekið brjefspjald frá okk
ur kom hann strax á okkar fund
og leiðbemdi okkur hið besta. Við
reikuðum nm bæinn í tvo daga og
sáum meðal lannars dómkirkjuna,
ráðhúsið og þrjú gullfalleg söfn.
Okkur þótti Munchen fögur og
skemtileg horg, en ekki er bæjar-
húum nm gesti og samkvæmt aug-
lýsingum, sem festar voru upp
hjer og þar, voru gestir skyldaðir
til að fara á lögreglustöðina og
segj® til sín innan eins s-ólarhrings
og sækja varð nm dvalarleyfi,
sem víst var mjög vandfengið,. ef
nm lengri tíma var að ræða, en
stutt dvöl var föl fyrir tiltölulega
hátt gjald — tveggja daga dvöl
kostaði 100 mörk — sagt var að
f^g-ir kæmi að lögreglumenn kæmn
inn til gesta á gistihúsunum á
morgnana til þess að athngahvort
þeir hefðu rjett til dvalar þar.
Þetta var nú ókostur, -en annars
var mjög ódýrt að lifa þarna, og
að því er mjer virtist töluvert
údýrana en í Berlín. Pólkið var
viðkunnanlegt, matur óaðfinnan-
legur og öl bragðgott, dökt var
það að lit, en eitthvað var Rík-