Morgunblaðið - 06.08.1922, Síða 1

Stofnandi: Vilh. Finsen.
Landsblað Lögrjetta,
Ritstjóri: Þorst. Gíslason*
9. érg.j 226 tbl.
Sunnudaginn 6. ágúst 1922.
I*afoldarprentsmiðja h.f.
Mansalarnir.
Amerísk stórmynd i mörgum köflum.
I. kafli 5. þættir Rænda konungsdóttirin
verður sýncfur í kvöld.
Aðalhlutverkið leikur fræg dönsk-amerísk leikkona
Juanita Hansen.
Mvnd þessi gjörist í frumskógum Afríku og víðar, og er
óviðjafnanlega spennandi og margt sjest hjer sem eigi hefir
áður sjest í kvikmyndum hjer. Efni og útbúnaður allur er
með því allra besta sem hjer hefur sjest.
Sýning kl. 6, 7x/a og 9 Aðgöngum. seldir frá kl. 4.
Faðir minn, sjera Magnús Andrjesson, verður jarðsunginn á
öilsbakka laugardaginn J2. þ. m. Kveðjuathöfn verður hjer í
Dómkirkjunni þriðjudaginn 8. þ. m. kl. 10l/a árdegis.
Reykjavík, 5. ágúst.
Pjetur Magnússon.
Hjer með tilkynnist að Jónas Halldórsson hreppstjóri á Hraun-
túni andaðist 30. júlí á Bergstaðastræti 7 og verður húskveðja
haldin þar 7. ágúst kl. 2 og hann jarðsunginn á Þingvöllum 8. ágúst.
Fyrir hönd vandamanna.
Símon Bech.
Nýja Bió
TSföSS-'
Chaplin í skotgröfunum
önnur »Million dollar« mynd Chaplins, í 3 þáttum.
Þessi mynd var sýnd hjer í október 1920, og bar öllum
saman um það sem hana sáu, að það væri sú tilkomumesta
gamanmynd sem nokkru sinni hefur sjest hjer.
Þegar pabbi uarö ungur í annaö sinn.
Gamanleikur í 2 þáttum.
Aðalhlutverkið leikur Billy Parson.
Bræna fljátia i Coloradn.
Ljómandi náttúrufegurð.
Sýningar í kvöld kl. 6, 7lJt og 9. Aðgöngum. seldir frá kl. 4.
Kven-rvkkápur
nýkomnar i
Versl. Ingibjargar Johnsson
Lækjargötu 4.
Astanö og horfur.
Niðurl.
í sambandi við það, sem hjer á
undan er skrifað, verður eigi kom-
ist hjá því, aö minnast nánara á
fiskiveiðarnar og síSasta alþingi.
Eins og flestir vita, eru fiski-
mið vor* einhver hin allra auðug-
ustu, sem enn eru þekt á norSur-
hveli jarðar. Allar þjóðir NorS-
nrálfunnar, sem land eiga aS At-
lanzhafi, og fiskiveiöar stunda, að
nokkru ráði, hafa herjað íslensk
fiskimið, sumar áratugum og aör-
ar öldum saman, ýmist utan við
eða innan viS landhelgi, eftir því
sem þeim hefir þótt best við eiga
í hvert skifti. Danir hafa annast
strandgæsluna. Islendingar hafa,
þar reynsluna, hvernig þaS hefir
gefist, og virðast nú sjá þaS, helst
til seinan, aS ekki sje einhlítt að
trúa annari þjóð fyrir þeim fram-
l.væmdum. Þykir nú einkum á það
reyna í framkvæmdinni, þegar
fiamfylgja á lögunum, sem síðasta
alþingi samþykti, um fiskiveiðar í
landhelgi. YerSur að álíta, að
þingiS hafi ætlast til, aS málinu
yrði fast fylgt í framkvæmdinni,
þar sem nálega allir þingmenn voru
því fylgjandi, aS kjami málsins
væri það, hvort síldveiðar við
strendur landsins eigi hjereftir að
vera á vegum hjerlendra eSa er-
lendra manna. En úr því verSur
ekld skorið fyrr en sýnt er, hvor't
fnllkomin strandgæsla á síldveiði-
svæSinu geri útlendum síldveiða-
skipnm ómögulegt að veiða og
verka síld ntan landhelginnar.
Flestir þeir innlendir og útlend-
ir, sem kunnugastir eru atvikum
öllum, telja víst, að illmögulegt
verSi aS stnnda veiSina, ef vel
sje varið, og sagt er, að NorSmenn
]>eir, er nú ætla að stunda síldveið-
ar, stóli einungis á það, aS land-
helgin verSi slælega varin, eins og
hingaS til hefir átt sjer staS. Það
er því mjög áríðandi, að nú sje
gert það, sem hægt er aS gera til
Smiðii* og húsbyggjendur.
Spyrjist fyrir hjá oss um verð
á Skrám, Lömum, Hún-
u m og S a u m allskonar, einn-
ig Smíðaverkfærum og
fleiru þar að lútandi, áður en
kaupin eru fest annarsstaðar.
,;Himalay(C, Laugaveg 3.
Bifreið til sölu.
Fólksflutningabifreið í ágætu
standi er til sölu nú þegar.
Góðir borgunarskilmálar.
A. v. á.
sírandvarna, þennan stutta tíma,
scm síldvéiSin verður stunduS. Til
þess þarf ekki stór skip, heldur
mörg og smá. Mega þau jafnvel
vera alt aS 12 tonna mótorskip.
Yörslusvæðið er langt, um 330 sjó-
mílur, eða frá IsafjarSardjúpi til
Bakkafjarðar; en vitanlega er aldr-
ei síld á öllu þessn svæði í senn.
ÞaS má þess vegna nokkurn veginn
færa til skipin eftir því, sem síld-
argangan hagar sjer, því að meS
því móti má komast af með færri
skip en ella. YerSur þá aS fela
einhverjum einum forustuna. Vart
mættn bátarnir vera færri en 6,
ef varslan ætti að vera annað en
kák. Mönnum kann að þykja þetta
ótrúlegt, aS svona mörg skip skuli
þurfa, og svo hljóti þaS að verða
afardýrt, en svo er ekki, ef skipin
eru hentug. Og menn verSa að gæta
þess, að hjer er mjög mikið í húfi,
það er: hvort síldveiSarnar eigi
að verða innlend eSa útlend at-
vinnugrein. HvaS mundn aSrar
þjóðir gera, sem sífelt eru að leggja
á nýja verndartolla til þess aS
styðja sína atvinnuvegi? En hvaS
gera Islendingar? það, að telja
allar fjárveitingar eftir, sem hafSar
eru til styrktar vorum eigin at-
vinnuvegi. Sjávarútvegurinn hefir
lagt svo mikiS af mörkum til al-
þjóðar, að næsta ósanngjamt er,
ef horft er í styrk til strandgæsl-
unnar. Vonandi má nú treysta því,
aS þjóSin sje svo vel vöknuð til
meðVitundar um sjálfa sig, að liún
vilji eigi lengur una viS þaS, að
útlendingar hafi selfarir hingað
út á sumrum, svo sem þeir hafa
gert frá því fyrst að síldveiSar
hófust hjer viS land.
í sumnm blöðum hjer á landi
hafa heyrst raddir um það, að at-
vinnutjón væri fyrir landsmenn, ef
útlendingar hættu aS stunda síld-
veiSar hjeðan. Ennfremur aS rík-
issjóðnr tapaSi tolli af þeirri síld,
sem þeir mundu annars framleiSa.
Þetta er mikifl misskilningur. Þeir,
sem þessu halda fram, verða að
gera sjer þaS ljóst, aS í stað útlend-
inganna framleiSa innlendir menn
síldina. Atvinna viS síldverkunina
á því að haldast í líku horfi sem
nú er. Islensku skipin mundu f jölga
ef þessi atvinnuvegur yrði verndað-
ur, og ríkissjóður þá fá fullan toll
greiddan. Það hlýtur aS vera á-
hugamál þjóSarinnar, aS atvinnu-
vegirnir, hverir sem' þeir eru, fái
aS blómgvast og fullkomnast; þeir
eru hið eina menningarmeðal, sem
lyft getur þjóðinni úr því ástandi
sem er, eða yfir vofir, ásamt öfl-
ugri þjóSemishrifning.
Eins og áður er á minst, virSist
þingiS hafa skiliS köllun sína í
þessu efni; þeim mönnum, sem
valdir ern í hvert skifti af þinginu
til þess að fara með völdin, verður
að tx-eysta til þess aS gera alt sem
í þeirra valdi stendur þjóSinni til
gagns.
Hafþórir.
-o-
Fulltrúum vorum í bæjarstjórn
verður oft skrafdrjúgt um lög-
reglu bæjarins á fundum sínum.
Og það sem einkennir þessar um-
ræður sjerstaklega er þaS, aS þeir
draga þar fram eins konar synda-
registur lögreglunnar — tína upp
alt sem þeir hafa heyrt henni sagt
til. lasts eða hneisu — eins og til
þess að sverta hana í augum borg-
aranna. Bæjarfulltrúmmm virðist
ekki hlýtt til þessara verst laun-
uðu starfsmanna sinna, lögreglu-
þjónanna, því aldrei minnist jeg
að hafa heyrt hlýtt orð þaðan í
þeirra garð mælt. Lögreglnþjóns-
starfiS er áreiðanlega verst þokkað
allra starfa sem hægt er að fá í
ktlum bæ eins og Reykjavík; og
þegar þess er nú gætt, að hjer
ern helmingi færri lögreglnþjónar
en boðlegt þykir í borgum erlendis,
sem hafa sama fólksfjölda og sömu
víðáttu, þá verður ekki með sann-
girni slengt öllu því sem miður fer
í þessum hæ á lögregluna. Gætu
ekki bæjarfulltrúarnir, sem annars
virðist tamast að leggja dóm á
gerðir annara — ef þeir aðgæta
vandlega, skrifað eitthvað hjá sjálf
nm sjer af þessu?
Það sem mig furðar mest af öllu
þessu ati hæjarfulltrúanna, er löng
ul þeirra til þess að ræða og kveða
upp dóma um lögregluna á opin-
berum fundum, og það án þess hið
minsta að leita upplýsinga áður
um þau atvik er upplýsa hiS sanna
í málinu. Gott dæmi þess er síðasti
bæjarstjórnarfundur. Þar er hnút-
um kastað til lögreglunnar og
stjómar hennar fyrir yfirsjón eins
i