Morgunblaðið - 27.02.1923, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ
= Útsala.=
Til þess að rýma fyrir nýjum tegundum af dúkum seljum
við allar þær birgðir sem vjer höfum fyrirliggjandi
með IO°|. til 20°j0 afslætti.
Við h ö f u m:
Frakkaefni í mörgum litum.
Fataefni — —
Dyratjaldadúka - — —
Kjólatau — —
Nærfatnad.
B a n d.
Tilbúnar buxur, margar stærðir.
— Útsalan stendur yfir aðeins næstu viku. —
Bestu og ódýrustu dúkakaupin verða altaf í
Álafoss-útsölunni
— Nýhöfn. —
Eins og lesendum blaðsins er
kumiugt, audaðist Hallgrímur
Kristinsson, forstjóri tíambands
íslenskra samvinnufjelaga, 30. jan.
darðarförin fór fram í dómkirkj-
unni hjer, 21. þessa mánaðar, að
viðstöddu afarmiklu fjölmenni.
M.eð honum er einn að bestu
og framkvæmdamestu sonum þessa
lands hniginn í valinn.
Æfiatriði hans hefir verið get-
ið í öðrum blöðum svo ítarlega,
að hjer verður aðeins minst þeirra
stuttlega. Hann var fæddur í
('xnafeliskoti í Eyjafjarðarsýslu
1876. Eoreldrar hans voru Krist-
inn Ketilsson bóndi ■ og Hólm-
fríður Pálsdóttir. Hann ólst upp
í Eyjaíirði eins og bændasynir
alment, gekk til allrar vinnu,
var smali og síðan vinnumaður.
Gekk í Möðruvallaskóla, sem þá
var títt um efnilega unga menn.
Giftist litlu síðar (Maríu Jóns-
dóttur, dóttur Jóns bónda Daða-
sonar frá Hvassafelli í Eyjafirði)
og fluttist til Akureyrar og varð
amtskrifari hjá Páli amtmanni
Briem. Fljótt komu í ljós for-
ingjahæíileikar hans. Hann var
fríður sýnum og hvatlegur og
glæsimenni í allri framgöngu og
gekk með eldmóð og áhuga að
hverju verki. Stjórnmáladeilurnar
stóðu þá sem hæst í Eyjafirði
og var Hallgrímur þá heitur sjálf-
stæð smaður. Eu fyrir þá var nóg
verkefni á þeim tímum, því jeg
held sjálfstæðismenn hafi ekki
verið fleiri en eitthvað 60 í allri
gýslunni. Samt þótti okkur heima-
stjórnarmönnum óneitanlega hóp-
ur'nn fríður og ærið harðsnúinn,
þó fámennur væri, með þeim Páli
Briem og Stefáni kennara og
Hallgrími í broddi fylkingar. En
það var ekki á stjórnmálasvið-
inu sem Hallgi'ími var ætlað að
vinna sitt verk. Eyfirðingar liöfðu
þá aðeins lítið pöntunarfjelag á
Akureyri. Hallgrímur tók við
Mjórn þess og mi byrjaði æfistarf
hatis.
Fá verslunarfyrirtæki iijer á
landi hafa víst tekið jafnskjótum
framförum eins og Kaupfjelag
Eyfirðinga, sem n\i nefndist svo,
undir stjórn Hallgríms. Það mátti
svo að orði kveða að á fáum ár-
um y.rði alger bylting á öllu' versl-
pnarlífi í* firðnum. Kaupfjelagið
dró að sjer hraðíara rnestan hluta
bæUdaverslunarinnar og jafnframt
skapaði Hallgrímur með óþrjót-
andi elju sterkan og öflugan hring
samvinnufjelagsskapar um kaup-
fjelagið. Hann reif alla með sjer,
og það var líkast því sem einhverja
birtu legði af hans för, sem eyddi
þokunni og sinnuleysinu í kring-
um hann. Það var líf og vinnu-
g'leði og þróttur í starfinu í þá
daga, meðan Hallgrímur var að
leggja undir sig Eyjafjörð.
En fljótt varð of þröngt fyrir
Hallgrím á Akureyri. Hugurinn
stefndi enn hærra. Hallgrímur
varð nú erindreki norðlensku kaup
fjelaganna og dvaldi í útlöndum
mik'nn hluta ársins um nokkurt
skeið. Sú hug'sjón rótfestist nú
hjá Hallgrími og öðrum meir og
ineir, að ná einnig heildverslun-
inni í sínar hendur, með því að
mynda miðstöð í Reykjavík íyrir
öll kaupfjelög landsins. Með frá-
bærum dugnaði kom Hallgrímur
eins og ölluin er kunnugt þesui
i framkvæmd. íáambardið vai
stofnað í Reykjavík. Ný og gömu'
kaupfjelög bættust í hópinn. —
Blaðið Tíminn var stofnað til að
styrkja einnig fjelagsskaplnn
pólitiskt. Sambandshúsið reist o.
s. frv.
Þrátt fyrir deilur þær hinar
miklu, sem staðið hafa um Sam-
bandið, sem lætur að vonum, eins
marga og vöxtur þess liefir snort-
ið, er þó enginn sem í raun og
veru hefir móti samvinnuhreyf-
ihgunni í frjálsri samkepni. Þvert
-i móti er hún sjálfsögð í verslun-
arbaráttunni, og jeg held einmitt
að hin frjálsa sainkepni, þar sem
báðir aðilar standa jafnt að vígi,
hafi staðið Hallgríms skapi næst,
því stríðið er líka han& yndi. Eft-
irtektarvert er það, að næstum
aldrei hefir nafni hans verið bland
að í deiluna. En fyrir Hallgrími
var samvinnustefnan eiim af þátt-
uuuin í menningarlífi þjóðarinnar.
Hallgrímur varð einn af þeim
hamingjusömu mönnum, sem sá
hugsjón sína koma fram að miklu
h-yti, þótt síðasta hríðin sem stríð-
ið liefi,- valdið með öllu því hruni
og at'ölluin sjei'sfaklega í versluu-
arheiminum, sem af því hefirleitt
— sje ekki að fullu liðið hjá enn-
þá. Lnngt hefir þó verið frá því,
að harin hafi sjeð allar sínar hug-
sjónir rætast. Til þess voru þær
of víðtækar. Og þungt liefir verið
fyrir hann e umitt nú að vfirgefa
starfio — en þá sem guðirnir
elska, svifta þeir burtu í blóma
lífsins.
Hallgrímur sýndi sama áhugann !
í öllum öðrum framfaramálum
þjóðariimar, og tók ríflegan þátt
í þeim og skipaði þess vegnafleiri
heiðurssæti í stjórn fyrirtækja og
stofnana. Hann var ein af höfuð-
stoðuin Framsóknarflokksins. Trú-
maður var hann einlægur og hall-
aðist að kenningum guðspekinga.
Haun var sjerlega brjóstgóður og
hjálpsamur maður og munu marg-
ji minnast þess.
Nú hafa Eyfirðingar orðið að
sjá á bak tveimur af sínum bestu
mönnum. Fyrir nokkru inistiþessi
sveit og landið alt Hannes Haf-
stein að fullu. Nú fellur annar
foringinn frá sömu slóðum. Mætt:
því segja: „Nú gráta hrímgar
hlíðar og holt um Eyjafjörð“.
En ekki skal gráta góðan dreng.
— Bjartsýnismanninum Hallgrími
Kristinssyni myndi ekki líka það.
Lát hans hvetur til dáða og fram-
fara. Og vonandi rísa upp bráð-
lega foringjar líkir honum á fleiri
sviðum þjóðfjelagsins, sem lvft
geta þjóðinni fram til sigurs.
Brynjólfur Árnason.
-------o-------
ntk yiiM.
Ár 1923, miðvikudaginn 31. jan-
úar var stjórnmálafundur, að til-
hlutuu Fundafjelags Húsavíkur,
haldinn í barnaskólahúsinu á
Húsavík.
Formaður Fundafjelagsins, Páll
Einarsson kaupmaður, setti fund-
inn og stakk upp á Sig. Bjarklind
kaupfjelagsstj. sem fundarstjóra,
en hann tilnefndi þá Pjetur Sig-
fússon og Pál Einarsson sem rit-
ara.
Frá stjórn Fundafjelagsins kom
fram svohljóðandi tillaga:,
„Fundurinn lýsir óánægju sinni
yfir því, að þingmaður kjördæm-
isins hefir látið undir höfuð leggj-
ast að halda þingmálafund á Húsa
vík með kjósendum í Húsavíkur
og Tjörneshreppum, og væntir
þess, að slíkt komi ekki fyrir
aftur“.
Var tillaga þessi samþykt með
þona atkvæða.
í sparnaðarmáli voru svohljóð-
andi tillögur samþyktar með öll-
um greiddum atkvæðum: „IJm leið
og fundurinn telur lítt gerlegt að
hækka ríkissjóðstekjurnar með toll
um og sköttum frá því, sem nú
er komið, væntir fundurinn þess,
að Alþingi gæti ítrasta sparnaðar
i fjárveitingum og sk:li tekju-
hallalausum fjárlögum* ‘.
„Fundurinn telur frumvörp
stjórnarinnar um afnám og fækk-
un nökkurra embætta ekki koma
að tilætluðum notum til sparuað-
ar, en er hins vegar eindregið
íneðmæltur því, að nú þegar sje
fækkað sýslunar. og starfsmönn-
uni ríkisins, e:nkum í Reykjavík,
og hinn mikli skrifstofukostnað-
ur þar stórum minkaður. Einnig
felst fundur'nn á, að Alþingi s.je
eiimngis haldið annað hvorl ár
og hinn gífurlegi Alþingiskostn-
aður lækkaður svo sem föng eru
á Sömuleiðis sje löggildingar-
stofan fyrir mæL og vog lögð
niður, en lögreglustjórum sje fai-
io að hafa eftirlit með mælitækj-
um verslana, og reksturskostnað-
ur Hagstofunuar sje færður niður
um alt að helmingi, þar sem skýrsl
föears’
NUMBER ONE
CIGARETTES
Búnar til úr
úrvalstegunöum
af Virginiulaufi
Smásöluverð 85 aura.
Pakkinn 10 stkykkja
>
►
►
►
\
THOMAS BEAR & SONS, LTD.,
L O N D O N .

verður haldinn í Iðnó laugardaginn 10. mars, kl. 9.
tSH Nánar auglýst síðar. Stjórnin.
ur þaðan virðast engan veginn
koma að fullu gagni“.
1 skattamálum voru samþyktar
tvær t llögur, í einu hljóði; svo-
hljóðandi: „Fundurinn er eindreg
io mótfallinn hækkun húsaskatts-
ins í frumvarpi stjórnarinnar, en
telur hlutfall það, sem er í nú-
gildandi iögum milli liúsaskatts
og skatta af' löndum (jörðuin)
rjett og sanngjarnt“.
„Fundur'nn telur mjög var-
hugavert að breyta að nokkrn
marki tekju- og eignaskattslög-
uniTin, þai' sem lagabálkur þessi
er enn lítt reyndur“.
I vínsölumálinu var samþykt
svohljóðandi tillaga:
„Fundurinn er því algerlega
mótfallinn, að vínsölustaðir sjeu
reknir á kostnað i'íkisins, og skor-
ar á Alþuigi að hlutast til um,
að slíkir sölustaðir sjeu sem fyrst
lagðir niður. Heldur ekki sje lyf-
sölum veittur einkarjettur til vín-
sölu. Sje vínsala talin nauðsyn-
leg vegna Spánverja, þá sje hverj-
um lögráða manni heimilað að
panta spánarvín, undir eft'rliti og
umsjón hlutaðeigandi lögreglu-
stjóra og ríkisstjórnar, en áfengis-
innkaup ríkisins lögð niður“.
1 skólamálum var. svofeld til-
laga samþykt með öllum greidd-
um atkvæðum: „Fundurinn er því
meðmæltur, að Alþing' veiti, þeg-
til alþýðuskó.a í Þingeyjarsýslu.
Fnndurinn telur ekki fært, sök-
um fjárkreppu og dýrtíðar, aö
komandi Alþingi leggi fram fje
úi' ríkissjóð: til styrktar nýjum
skóhun eða nýjum skólabygging-
um og væntir þess, að styrkur
ur ríkissjóði meðan verið er, að
koma fjárhagnuin í rjett horf,
sje einungis veittur til eflingar
fiamleiðslunni t'l lands og sjáv-
ar og til líknarstofnana“.
í sveitfestismálum var svohljóð-
andi tillaga samþykt ineð öllum
greiddum atkvæðum: „Fundurinn
ei mótfallinn tillogu stjórnarinn-
ar um 5 ára sveitfesti. Gömul
reynsla heíir sýnt, að svo stutt-
ur sveitfestistími veldur meiri
deiluin og ruglingi og bakar
hreppsnefndum mjög aukin störf,
enda yrði þá, að breyta fátækra-
lögunum á þann hátt, að sveitar-
og bæjarstjórnum sje gefið vald
til þess, að neita mönnnm um
aðsetursleyfi1 ‘.
1 vegamélum var samþykt svo-
hljóðandi till., með öllum greidd-
um atkvæðum: „Fundurinn skorar
á Alþingi, að taka leiðina frá
Fossvöllum um Jökulsárhlíð og
Hellisheið: til Vopnafjarðar og
póstleiðina þaðan til Húsavíkur
og þaðan sýsluveginn að Breiðu-
niýri í tölu þjóðvega“.
í málinu stjórnin gagnvart
hæstarjetti, var samþykt svohlj.
ar fjárhagur ríkisins batnai', styrk
UErslun til sölu.
Af sjepstökum ástseðum er til sölu versl-
un hjer í miðbænum, ásamt vörubirgðum og
leigurjettindum.
Til mála gæti komið um kaup á nokkrum
hluta verslunarinnar.
Allar frekari upplýsingar gefur
Buðmundur Ölafsson, h r.m.
Simi 202.