Morgunblaðið - 07.06.1923, Qupperneq 3

MORGUNBLAÐIB
K a u p i ö:
Beauvai’s sætu saft.
Beauvai’s lifrarposteik.
Beauvai’s niðursoðnu kjötrjetti.
Beauvai’s grænmeti.
ý k o m i ð s
Rúgmjöl.
Hveiti marg. teg.
Haframjöl.
Hrísgrjón.
Sagó.
Kartöflumjöl.
Melís.
Kandís.
Strausykur.
Píkjur.
Döðlur.
Export.
Kartöflur.
P e r s i I.
Gunnan Þórðarson.
Sfmi 1072.
inum' ‘ hefði ekki litist á nafna
sinn „rauðan' ‘.
Andlegt Ififf.
Eftir Sig. Kr. Pjetumœ.
Átumeinin tvö.
Þau eru tvö, átumeinin, er há
andlegu lífi. Annað þeirra. er
ihræsni. Og verst er það, er hún
gerir vart við sig, þar sem síst
.ekyldi, en 'það er hjá kennimönn-
um. Fari svo, að prestur trúi því
ekki, er hann þykist trúa frammi
iyrir söfnuði sínum, getur hann
ekki gert sjer von um góðan á-
rangur, þótt hann láti ekki undir
höfuð leggjast að prjedika. Eldur
verður ekki af ís, og sannfæring-
arhiti verður ekki af kuldahræsni.
Hitt átumein andlegs lífs er, ef
■til' vill, öllu algengara. Er það
lotningarskortur. Þar sem mikil
brögð eru að honum, getur ekki
verið á góðu von. Kirkjur bera
þess víða vott, að þeir -eru færri
en skyldi, er líta til þeirra með
lotningu.
Sii var tíðin, að flest.ir, er
gátu, fóru til kirkju sinnar. Þá
var það'1 talin hin mesta ósvinna
■að vanrækja hana. Þótti það og
ganga hnéyksli næst að fara fram
hjá kirkju, meðan stóð á messu.
Menn báru mikla lotningu fyrir
kirkju og helgum siðum og margs
var að gæta, til þess að brjóta
ekki í bág við helgar venjur og
fornar.
En nú er öldin önnur. Nú má
evo heita, að allur þorri manna
vanræki guðs hús og góða siði,
jafnt rosknir menn sem ungir,
án þess að tefla áliti sínu 'í
hættu.
Eotningin fyrir því, sem heíl-
r.gt er, má nú heita að' miklu
leyti horfin. Hún var með flest-
itm sprottin upp úr jarðvegi trú-
ar, fremur en skilnings. En trúnni
tók að hnigna, þegar naprir næð-
ingar veraldarhyggju blje.su um
hana og feyktu burtu hinni frjó-
sömu mold. Þar kom um s'íðir, að
hin laufgaða eik lotningar, er áð-
ur hafði borið' ávöxt, stóð í beru
grjóti vanans. Nú er hún að verða
að kalviði og komin að því að
ðeyja. Henni getur orðið það eitt
til bjargar, að hún sje borin inn
í aldingarð dulrænna fræða, þar
sem hún fær að standa í nógum
jurðvegi og frjóum.
Skal hjer bent á dæmi, er sýna,
að lotningarskortur er nú orðinn
meiri en góðu hófi gegnir. Það
er ekki nóg, að gengið sje fram-
hjá kirkjum til sveita, — í kaup-
stöðum er ékki unt að komast
'hjá því, — meðan prestur er fyr-
ir altari eða í stólnum, og aðeins
lítill hluti þjóðarinnar sækir
kirkjur og sjaldan, heldur þola
prestar það, að þær sjeu hafðar
f.yrir skemmur eð'a kjalla. Þess
eru helst til víða dæmi, og hain-
iagjan má vita hve langt er síð-
an að farið var að geyma sum-
staðar í þeim hvers konar skran,
t.d. reiðingstorfur, klyfbera, söðla,
reiptog, amboð, ullarpoka og
þvott. Yera má að: upp mætti
telja fleira af slíku „kirkjugóssi“ •
Heyrst hefir og, að prestur einn
á Norðurlandi hafi fyrir stuttu
hengt upp 'í kirkju sína nýskorna
kindarskrokka.
Slíkur skrælingjaháttur sæmir
ekki siðaðri þjóð. Og illa fer á
því að bannað sje að flytja í
kirkjum fræðandi fyrirlestra um
andlega mál, meðan slíkt er látið
viðgangast. Kirkjur mundu síðúr
saurgast af fræðandi fyrirlestrum
og hvwskyns guðsþjónustu, sem
vera .skal, en af þeini hirðuleysis-
hugsanahætti, er þolir aði'a eins
andstygð.
Gerum ráð fvrir því, að kirkju-
völdin hefðu fengið tilkynningu
um það, eða pata af því, að kon-
ungur íslands og Danmerkur ætl-
aði að vera við kirkju einhvern
tiltekinn dag uppi í Sveit, þar sem
venja hefði verið að geyma „hitt
og þetta“ í kirkjunni. Ólíklegt er
það ekki að prestur, sá er þjón-
aði þeirri kirkju, hefði fengið orð-
sending um það, að „dubba“ upp
kirkjuna, og sjá um, að ekkert
skran væri látið vera í henni.
Þetta hefði verið ofureðlilegt og
ekki nema rjett að tefla þvi fram
sem til er, þegar.svo tiginn mað-
nr yrði meðal kirkjugesta.
En þessi sömu kirkjuvöld munu
éegjast trúa orðum Krists, þar sem
hann segist vera mitt á meðal
fylgismanna sinna, þótt þeir sjeu
ekki fleiri saman komnir en tveir
eða þrír. Það er því ekki alveg
óhugsandi, að hann sje einn
kirkjngesta og hann >er ek'ki ótign-
ari en konungur íslands og
Danmerkur.
En meiri virðing er þó ekki
borin fyrir honum en það, að
hann má sjá ryk af reiðingum
og öörum þess konar munum.
Verst er ,þó, að hann sjer alt
eins vel rykið, sem fallið hefir á
hugarfar manna, óhreinindi þau,
■er lotningarskortur leiðir af sjer.
Víða kennir lotningarskorts og
ræktarleysis við kirkju, af hálfu
safnaða. Þess eru dæmi, að messu-
gerðir hafa fallið niður, sökum
kulda í kirkju. Menn hafa annað
hvort ekki haft mannrænu í sjer
eða ekki tímt að kaupa ofn í
‘kirkju og eldsneyti, svo að1 þeim
yrði sjálfum lífvænt í henni á
vetrum. Kuldi í kirkjum ber ótví-
ræðan vott um kulda til kirkna.
Og hann er ekki sprottinn af lotn-
ingu. Sama er að segja um aðra
hirðing á kirkjum. Þær eru víða
miklu ófegri innan og utan en
þær ættu að vera.
Svo er hegðun manna helst til
ábótavant. Ýmsir koma ekki í
kirkju, fyr en messa ei- byrjuð
og valda því truflun. Þess eru og
dæmi, að menn fara út úr kirkju,
áður en messugerð er lokið. Alt
þetta kemur til af því, að menn
gera sjer ekki verulega grein
fyrir því, til hvers þeir fara í
kirkju, eða eiga að fara í kirkju.
Mun það naumast rangt til getið,
að flestir fari til hlýða á ræðu
prestsins. Og fari svo, að prestur
flytji ekki fagra nje hugnæma
ræðu, eða sje ekki áheyrilegur
ræðumaður, er eltki óhugsandi, að
guðsþjónusta sumra kirkjugesta
snúist upp í allt annað en til var
ætlast. En væri lotningarskorti
safnaðar ekki til að dreifa, væri
og engin slík hætta á ferðum.
Það er að vísu skemtilegt að hlýða
A góða og fróðlega ræðu vel flutta.
En aðalatriðið er það ekki. Eða
koma menn aðallega til fundar
við prestinn í kirkjuna, en ekki til
fundar við guð?
Frh.
SjómannahEimilið Enn.
Mjer sárnaði við sjálfan mig,
er jeg las grein majórs Graus-
lunds hjer í blaðinu, að jeg skyldi
ekki liafa skrifað meira um sjó-
mani íaheimili II j álpr æðishersin s,
svo að ómögulegt væri að mis-
skilja orð mín.
Grein mín í Yísi var stuttorðl
til hvatningar um meiri fram-
kvæmdir, en alls ekkert yfirlit
yfir það, sem gjört hefir verið,
og því hvorki taldar upp sjó-
mannasamkomur í K. F. U. M.,
sem jeg hefi stundum tekið þátt
í sjálfur, nje sjómannasamkomur
Hersins. 'Sumir sjómannaleiðtogar
hjer í bæ hafa skilið hana alveg
rjett og tekið henni mjög vel, eins
cg líklega kemur brátt í ljós.
„Litlu stofurnar tvær“ nefndi
jeg, af því að majór Grauslund
var nýbúinn að kvarta um að geta
ekki notað fleiri stofur 'handa sjó-
mönnurn, en jafnframt ætlaðist
jeg til, að ummæli mín yrði hvatn-
ing fyrir vini sjómannastarfsins
til að koma sem fyrst með þessar
1500 kr., sem Herinn .vantar til
þess, að geta bætt öðrum tveim
stofum við; það ber aldrei svo
brátt að, að nýtt sjómannaheim-
iii komi, að ekki sje mikil þörf
á þessum stofum. Gistihús Hers-
ins er svo góðkunnugt hjer í bæ,
Rakvjelablöð
góð og ódýr, aðeins kr. 0.25
Svampabolti
sem aldrei brotnar.
Kostar aðeins 2 krónur.
I
Sterkir og ódýrir ofnar, sem
nota má samtímis til hitun-
ar og suðu, eru stór sparn-
aður á hverju heimili.
Ko9ta aðeins 22 krónur.
Fást hjá
i. u. Mmisi,
Laugaveg 20 A.
að jeg hjelt að ekki þyrfti á það
að miimast í þessari stuttu grein;
en ekki veit jeg þó annað en að
það reynist stundnm of lítið, og
ber því meira á því sem bær-
inn vex, og er vonandi engin goð-
gá að minnast á það. — En jeg
er dauðhræddnr um að majór
Grauslund sje hættnr að skilja ís-
lansku, þegar hann skrifar þær
fjarstæður að jeg hafi lýst sig
„ósannindamann og svikara“.
Kaldranalegi norðannæðingur-
inn, sem blæs nm síðasta hhita
greinar majórs Grauslunds, kom
rajer mjög á óvart. Hjelt jeg satt
sö segja að framkoma mín gagn-
vart leiðtogum Hjálpræðishers-
ins undanfarin 22 ár, hafi ekki
gefið mikið tilefni til þess. Vegna
óknnnugra skal jeg segja skoðun
inína á Hjálpræðishernnm.
Hann hefir að ýmsn leyti „brot-
ið ísinn“ hjerlendis. Afturhvarfs-
ræður hans og sambænafundir eru
eldri en okkar hinna og í sumu
líknarstarfi var hann og fyrri til.
Á hann einlægar þakkir skilið
fyrir það alt, og einkum þó þeir,
sem „ísinn brutu“ með fórnfúsum
kærleiika. — Auðvitað má ýmis-
legt finna að starfsaðferðum Hers-
ins, en það er ekkert sjaldgæft
um mannleg störf, og mjer hefir
aldrei þótt nein ástæða til að
fjölyrða nm þá hlið, en jeg hefi
glaðst yfir því, sem gott var og
sameiginlegt.
Jeg vissi ekki annað en frum-
berjum Hersins hjerlendis væri
það gleðiefni, er þeir sáu Islend-
inga sjálfa fara að vinna að trú-
vakiiingúm, engu síður en Her-
iiiii. Eins bjóst jeg við að mundi
vera nú síðari árin um líknarstörf
in. Minsta kosti finst mjer alt af
meiri hörgull á starfsmönnum en
viðfangsefnum.
Satt er það, a.ð leiðtogar
Hjálpræðishersins hjer í bæ voru
farnir að hugsa. um Samverja-
starf og elliheimili nokkru áður
en a.ðrir koimi því í framkvæmd.
En ekki gerðum vjer það til að
„spilla fyrir“ Hernum, heldur til
ao flýta því, að þessi fyrirtæki
yrðu öðrum að liði. — Hjálpræðis
hernum væri mín vegna velkomið
f ð stofna t. d. elliheimili á morg-
un, lir því að okkar heimili er of
Sími 72Ö.
Nýkomnan
Alumeniumvörur
og Glervorur.
Lækjargarta ðb.
Nýjar vörur
MeS síðustu skiprnn höfwn viS
fengiS miklar birgSir af uýjum
von®.
Hálstau
Manehetskyrtur, flibbar, bindi,
elanfur, einnig mikiS úrval af
Gummihálstaui..
Vöruhús ið.
03
amnwim
Hessian
fypipKggjandi.
L Ermjlssi s
Áðal8træti 9.
Símar: 890 og 949.
Viébitiá x
SJ ^iísriiídur!
Pímið ijólfar um gæðin
ifn-ÍSmiöriíkisgerhnil^ukíavikl
litið. — Enda er það ótrúlegt að
þaðan stafi þessi næðingur.
Það er heldur ekki mín sök þótt
sjómenn, líkt og aðrir, laðist snm-
ir fremur að þessum starfsmanni
en aðrir að hinum, og þar sje ein
ástæðan til þess, að þörf er á
nýju sjómannaKeimili. Jeg vona
að majór Grauslund kenni mjer
heldur eíkki um að Fenger pró-
fastur vildi ekki veita fje 1 frá,
dönskn sjómannatrúboði til starfs
Hersins, — nje ag Petersen sjó-
mannatrúboði frá Færevjum vildi
ekkert samstarf eiga. við Herinn.
ITann mun ekki þurfa langt að
fara yfirleitt til aði finna þá, sem'
hafa verið ófúsari til samvinnu
en jeg, og hefðu þá fremur átt,
skilið norðannæðing, ef honum
fmst endilega ástteða til að senda
hann frá sjer, trúmálaandstæðing-
nm símim til dægrastyttingar.
S. A. Gíslason. t