Morgunblaðið - 25.11.1923, Blaðsíða 4

MORGUNBLAÐIÐ
Tilkytming.
Sökum öröugleika á að selja rafmagn til hitunar mesta ljós
tímann, aðallega vegna þess, að vatnsrensli Elliðaáiína er orðið
mjög lítið (haustrigningar hafa alveg brugðist), hefir bæjarstjórn
á fundi 15. nóvember, ákveðið að gjald fyrir rafmagn til hitunar
um mæli, verði hækkað upp í 24 au. kwst. úr 16 au., mánuðina
desembér og janúar, talið frá mælaálestri. Jafnframt er skorað á
menn að spara rafmagnið sem mest þennan tíma.
Reykjavík, 20. nóv. 1923.
Rafmagnsveita Reykjavíkur.
Kaupum:
gamlan eyr,
I á i ú n
og blý.
við annan samtíma-kveðskap. Þá
er allnákvæmlega skýrt frá Sálma-
bók (Juðbrands biskups og Yísna-
bókinni, kveðskap sjera Jóns písl-
arvotts og sjera Sigurðar í Prest-
hólum, og margt vel athugað það
er hann segir um andlegan kveð-
skap þeirra. Loks kemur höf. svo
að sjálfum Hallgrími Pjeturssyni.
Hafi hann ekki fyr náð sjer niðri
á efninu (sem þó síst mun stað-
hæft verða) þá gerir hann það
hjer, enda er hann maður svo þaul-
kunnugur kveðskap Hallgríms
Pjeturssonar, að þar munu fáir
fara fram úr honum; Airne Möller
hefir þá Jíka flest skilyrði til
þess að skilja Hallgrím, og þá
ekki síst sjálft meginskilyrðið,
kærleikann til skáldsins og kveð-
skapar hans. Svo sem kunnugt er,
voru Passíusálmarnir aðalefni
doktorsritgerðar Möllers í fyrra,
og þar er ritað um þá frá bók-
mentalegu sjónarmiði. Hjer er
sjónarmiðið nokkuð annað, auk
þess sem hjer er ritað um allan
andlegan kveðskap Hallgríms. Sá
kafli ritsins, sem helgaður er Hall-
grími, er lang-ítarlegasti kaflinn í
bókinni, ails 42 blaðsíður, og finst
mjer hann taka öllu öðru fram,
sem ritað hefir verið um Hall-
grím Pjetursson sem sálmaskáld.
vott í hinum andlega kveðskap
og lítið annað. Hið besta þar sje
aðeins „Efterslet og Efterklang“,
þegar miðað sje við Hallgrím. En
mest beri á afturförinni í A.lda-
mótabók Magnúsar Stephensens.
í .síðara hluta þessa höfuðkafla
talar höf. um sálmabókina frá
1886, sem hann lýkur miklu lofs-
orði á. Bæði sje kveaðndin og
málið miklu fullkomnara en áð-
ur var og sálmabókin auðugri að
„kjarnasálmum“ hinnar almennu
kristni en nokkur fyrirrennari
htnnar. Af höfundum hennar er
þar sjerstaklega minst Helga Hálf-
dánarsonar, Valdimars Briem og
Matthíasar Joehumssonar, hins
síðastnefnda svö sem þess, er á-
gætastan verði að telja allra
þeirra sálmaskálda, sem hafi lagt
sálma til bókarinnar. Og bókin
endar þá líka á „Ó guð vors
]ands“. —
í bók Möllers um Passíusálm-
ana voru allar tilvitnanir í sálm-
ana á íslensku. í þessari bók ern
fiestallar tilvitnanir þar á móti á
dönsku, Hin tilfærðu erindi úr
niiðaldakveðskapnúm andlega eru
í þýðingum eftir þróf. Paasehe.
Flestar hinar útleggíngarnar eru
gerðar af sjerá Þórði TómassomDansk-islandsk Kirkesag eru sam-
Lys os tænde du, Liv udsende du
Tröst for bitreste Taarer.
Led os aí' Fare, lös os af Snare,
læg, hvor Lænke os saarer.
Sværdet brydende, Samhu nydende
Folk lad favnes omsider.
Döden lad vige, dages Guds Rige,
komme Kærligheds Tider.
Livs almægtige, Lysets iirægtige
Væld al Verden genföde!
Fader, du raade! Frelsende Naade
lindre Livskampens Nöde!
Þýðingar sjera Þórðar úr P-ass-
íusálmunum (1.—5., 12., 23. 50.
sálm.), eru gull. Hefir honum tek-
ist aðdáanlega að færa þá í hinn
danska biining, því að það er
síst heiglum hent. Set jeg hjer
upphafserindið af „Pjetur þar sat
i sal“. Það hl]óðar svo:
|
Poter nu sad i Sal
blandt Svende mange,
ha\ de alt Hanegal
hör( tvende Gange:
Alt hið sama er að segja um
hina nýju þýðingu hans á „Alt
eins og blómstrið eina“. Hún hef-
ir tekist mæta vel og tekur að
mínu viti fram flestum eldri þýð-
ingum. Fyrsta erindið hljóðar svo:
„Som yndig Urt i Vange
sköd op af frodig Grund
med Blomst og Blade mange
i blide Morgenstund,
men atter brat mon blegne
for Blink af Leens Slag,
maa hastig selv vi segne
og se vor Hénfartsdag“.
í
Allar þessar þýðingar í bok
Möllers auka henni stórum gildi.
Bókin er alls 186 blaðsíður. Er
hún prentuð á ágætán pappír og
hin x>rýðilegasta í öllu tillíti. Fje-
lögin Dansk-islandsk Samfund og
V'æri mikið fyrir það gefandi að
þessi kafli væri þýddur á ísl. og Ved Köd og Blod i Baand
prentaður framan við einhv. Pass-
íusálmaútg. 1 doktorsritg. sinni
hefir Arne Möller bent á samband
Passíusálmanna við „Eintal sál-
arinnar' ‘. Við nánari rannsóknir
siðan hefir hann uppgötvað nýja
heimild, sem Hallgrímur hafi
stuðst við, þar sem er „Harmonía
evangelica“ Jóhanns Gerhards.
Sjerstök ritgerð um það efni mun
hafa birst í tímaritinu „Edda“ á
þessu ári.
1 þriðja og síðasta höfuðþætti
ritsins „Um sálmakveðskap síðari
tíma“, talar höf. fyrst um sálma-
kveðskap 17. aldar eftir dauða
Hallgríms, og, 18. aldarinnar. —
Þykist hann þar sjá hnignunar-
í Horsens, auk þess sem hann
hefir útlagt þá átta af Passíu-
sálmunum og Alt eins og blómstr-
ið eina, sem eru í viðbætinum aft-
a.i við bókina. Þar er þýðing á
sálmi sjera Stefáns í Vallanesi,
„IJimnarós, leið og ljós, líf og
velferð“, er bvrjar svo:
Rose skön, Lys i Lön, Liv og Lykke,
flæst du milde, Glædens Kilde Guds
Sön!
Frelser min, fro i din Favn jeg tyr,
da
endt er al Kvides Kval. Halleluja!
Ennfremur á sálmi sjera por-
\aldar Böðvarssonar: „Alt gjörði
guð minn við mig vel“, og á sálmi
sjera Valdimars: „Þótt holdið
liggi lágt“. Sú afbragðsþýðiflg
byrjar svo:
jeg böjet sidder;
dog higer helst min Aand
mod Himmelvidder.
Pen fölger Herren fro mod Tinder
höje.
Saa yndigt Udsyn dér:
Guds Unders Dyb jeg ser
med Aandens Oje.
Af sálmum Matthíasar, sem
sjera pórðtir hefir útlagt á
aönsku, langar mig til að setja
hjer alla þýðing hans á sálminum
„Faðir andanna" :
Aanders herlige, evig kaarlige
Fader, Folkenes Hyrde,
naadig afvende Nöd og Elende,
Svnd og Sorgenes Bvrde.
an um útgáfuna. En forlagið er
Gyldendals-
Þessi bók verðskuldar góðar
viðtökur af öllum, sem elska and-
lega ljóðagerð íslenska. Því þótt
hún sje aðallega ætluð útlending-
um á hún líka erindi til vor. Og
er það sannfæring mín, að enginn
muni iðrast þess að kaupa hana.
Sá hinn sami verður áreiðanlega
einni góðri bók ríkari við það.
Dr. J. H.
Stúdentalíf.
Á stúdentafjelagsfundi núna á
fimtudagskvöldið flutti sjera
Bjarni Jónsson eftirtektarvert er-
indi um kirkjusameiningu. Þar
scm það er nú ekki siður, sem áð-
ur var þó víst, að slík erindi stú-
dentafjelagsins sjeu neitt. launung-
armál innanfjelags, er ástæða til
þess að benda dálítið á þennan
fyrirlestur og stúdentafundinn al-
ment. Stúdentafjelagið ætti líka
að mörgu leyti að vera það f.jelag
hjer, þar sem einna helst gætu
komið fram góð erindi og merki-
leg nýmæli í mörgum málum inn-
anlands, og þar sem hægt væri
e* flytja fregnir af eftirtektar-
verðum mönnum og málefnum í
umheiminum. Og þó stúdentarnir
sjálfir geti kanske ekki ráðið
miklu í þessum efnum eða fram-
kvæmt, þá eiga þeir áð geta hald-
ið uppi góðum fjelagsskap inn-
byrðis og jafnframt veitt ýmsum
áhrifum út í frá sjer. Mætti þar
SjóYátry^gingarfjelag Islands h.f.
Eimskipafjelags'hásiau. Reykjavik.
Símar: 542 (skrifstofan), 30 9 (framtív.stjöri)J
Símn „Insurance“.
Allskonar sjó- og striðsvátryggingar
Alislenskt sjóvátryggingarfjelag,
íiuErgi bEtri og árEiðanlEgri uiöskifti.
Timinn er peningar,
látið okkur því senda yður heim Mjólk, Rjóma, Skyr og Smjör.
Það besta er og verður ætíð ódýrast.
Mjólkurfjelag Reykjavíkur.
Simi 1387.
sjálfsagt nota stúdentafræðsluna
rueira en gert er.
Innávið í fjelaginu sjálfu er
hins vegar talsvert mikið fjör og
oft eftirtektarverð og merkileg er-
indi. Og útávið hefir fjelagið
komið fram á ýmsan hátt, sem
athygli hefir vakið og áhrif, t. d.
með 'trúmálavikunni. Er leiðin-
legt að stjórnmálamenn landsins
skuli ekki að sama skapi hafa
tekið vel í boð fjelagsins um svip-
aða stjórnmálaviku, svo að hún
fórst fyrir. Væri það bæði gagn-
legt og skemtilegt, að fá fleiri
slíkar umræðuvikur um helstu
þjóðmál eða menningarmál, sem
nú eru hjer á dagskrá, eins og
tekið var fram af form. fjel. Vilhj.
Þ. Gíslason, í lokaræðu trúmála-
v'kunnar. Annars er það einna
helst að stúdentafundnnnm, að
of lítið samlíf er þar stundum á
eftir erindunum, hjá fjelögum
sjálfum. Eru fundirnir þó oft
mjög vel sóttir, bæði af eldri og
yrigri stúdentum, og húsnæði á
Mensa sæmilegt, og með veiting-
um og hljóðfæri, og söngmenn eru
ýmsir góðir meðal stúdenta. Hefir
það líka oft verið, að stjórnin hef-
ir haft söng, hljóðfæraslátt eða
annan gleðskap á dagskrá á eftir
erindunum, og ætti að reyna að
hafa það sem oftast. Veltur þar
reyndar mest á einstökum fje-
lögum.
En sem sagt. erindi á fundun-
um eru mörg góð, og ýmsir merk-
ir menn og málsnjallir fengnir til
þess að tala. Er það t. d. góður
siður að fá stúdeutá. eldri og
yngri, sem .tan fara, til að kynna
sjer ný lönd og nýja siðu, til þess
að segja þeim frá þessu, sem
heima sitja, eins og í haust hefir
verið um Sig. P. Sívertsen pró-
fissor. sjera Priðrik og svo nú
Fiannes stúdent Guðmundsson. 1
stúdentaskiftunum ætti þetta að
verða föst regla, og jafnvel eins
um þá kandídata, sem fá utanfar-
aistyrk frá háskólanum. Eins
fylgjast mentamenn, hver í sinni
gfein, altaf eitthvað meira eða
minna með ýmsum nýimgum og
öðru markverðu. og ætti þá að
vera innanhandar fyrir þá að
segja eitthvað frá því, eins og fje-
lagið hefir fengið t. d. góð er-
iudi um kenningar þeirra. Ein-
steins, Steinacks og Wegeners,
hvers í sinni grein. Hafa tímaritin
á síðkastið flut.t ýms af þessum
stúdentafunda-erindum.
Vigfúe Guðbrandsson
klæðskeri. Aðalstræti 8 I.
Jafnan birgnr af allskonar fata-
efnum og öllu til fata..
1. fl. SAUMASTOFA.
liýkomið
m i k i ð úrval af
Jólakortum t i 1
Guðrún Jónasson*
Aðaistrati 8.
Eitt svipað. erindi, þó á öðru
sviði væri, var erindi sjera Bjarna,
sem getið var um í upphafi og
muridi sjálfsagt mörgum fleiri eu
stúdentum þykja fróðlegt að
það prentað. Sagði hann þar frá
þeirri miklu hreyfingn, sem nu
er meira og' meira að ryðja sjei'
til rúms, um nána samvinnu eða
síimeiningu milli hinna ýmsu
kristnn kirkjudeilda. Hafa stórií
fimdir verið haldnir um þetta 1
Euglandi og Ameríku, og er 1
undirbúningi alþjóðaþing u®1
þetta í Washington eft.ir 2 ár.
Ætti að flytja fleiri slík et'
indi um ýms þessháttar mál úti 1
heiminum, bæði í trú, vísindum ug
listum, og mundu stúdentar, gaöib
ir ug nngir, geta mikið að þessu
unnið, ef viljinn er með. Stúdenta-
fjelagið hefir nú sýnt að það viP
og getur margt í þessu efni og
yfirleitt hefir nú komist ný
betri hreyfing á alt stúdentalíf
hjei', þótt ýmislegu sje ennþá á-
fátt. Einkum er nauðsynlegt að
stúdentamir haldi sem mest sam'
a:: og safnist í eitt og sama fje'
lagið. ungir og gamlir. Stóð nö1
þetta nokkur deila milli stúdent®
ekki alls fyrir löngu, milli VilW'
Þ Gíslasonar aðallega annarsve8'
ar, sem vildi hafa aðalfjelag*^
eitt fyrir alla, og ýmsra annai’3-
helst víst yngri stúdenta bi11'’
vegar, sem kljúfa vildu fjelö?111'
Er þó bersýnilegt, að stúdental
hjer eru ekki svo margir eða 1J^
svo fjölbrevtt, að þeir hafi e^nl
eða ástæður til þess að vera a^
dreifa sjer eða pukra og pokasl
hver í sínu horni. Síðan stúdent*1
fjelagið var stofnað við háskolauJl
með samþvkki stúdenta og kem1
ara, og einmitt eftir tillögu, se#1