Morgunblaðið - 03.01.1924, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ
Höfuvn fyrirliygjandi:
Appelsínur
og Epli,
sem seljast mjög ódýrt.
Ef þið viljið verulega góð ósvikin vín,
biðjið |sá um hin
heimsþektu Bodega-vin.
BF
Kaupið cigaretturnar
sem enginn afsakar sig fyrir að bjóða. — Þær eru
niilðar og ljúffengar og eru^meira virði en þær kosta.
DOUBLE SIX
The Luxuvy Giiareites
íwr KOL.
Seljum kol i heilum
förmum fritt á h5fn
hjer á Islandi eða
fritt um borð i Eng-
fandi. Leitið tilbeða
hjá okkur áður en
þjer fastið kaup ann-
arstaðar.
Betri kjðr eða ódýr-
ari tilboð fást skki.
Aðalumboðsmenn
fyrir:
Thomas Mc Leod !t
Partners, Ltd, Hull.
Olafur Gíslasan & Co.
Rejkjavík.
Sínai IS7. Símn.fri ,Net‘.
ið því til fyrirstöðu, að þeir, sem
<tð báðum skólunum standa, geti í
bróðerni komið sjer saman um sam
eining þeirra, á þeim grundvelli,
er allir hlutaðeigendur megi vel
við una. Bn fari svo ólíklega, að
þeir geti það eklci, verður þing og
stjórn á einhvern hátt að taka í
taumana.
Ver.slunarmaður
Skaöabótamálið.
Ummæli þjóðhagsfræðingsins
Próf. Georges Barnich.
Tillögur, sem líka vel.
Eftir Vilh. Finsen ritstjóra.
Nýlega kom út hjer í Bruxelles
bók, sem vakið hefir óvenju mikla
athygli. Ileitir bókin „Comment
faire payer l’Allemagne'1 og höf-
undur liennar er alkunnur þjóð-
ínegunarfræðingur, próf. Georges
Barnich.
Prófessor Barnich er forstjóri fyr
ir „Tnstitute Solway“, sem er flokk-
ur ýmsra mentastofnana við helsta
skemtigarð borgarinnar, Parc Leo-
pold, en teljast til háskólans. Menta-
stofnanir þessar mega teljast fremst
ar í sinni röð í lieiminum, og eru að
uppruna gjöf frá einum af mestu
vísindamönnum Belga, Ernest Sol-
way, sem nú er látinn.
Stjórnandi þessara stofnana er
nú Georges Barnieh, en jafnf;amt
er liann ráðunautur alþjóðasam-
bnndsins í fjárhagsmálum o.g hefir
sömu störf með höndum fyrir
frönsku og belgisku stjórnina.
Bók prófessorsins hefir sem sagt
vakið athygli og bæði frönsk og
ensk blöS skiifa um liana heila
dállca. Ilann kemur fram með spán-
nýjar kenningar um lausn skaða-
í bótamálsins. Iíöfundur heldur því
jfj-am, að Þjóðverjar geti greitt, sum-
part í guili og sumpart í vörum og
'’erðbrjefum, svo mikið á næstu 5
árum, að Frakkar, Belgar og ítalir
geti bygt upp hin eyddu hjeruð síu
og Bretar fengið greitt ekki rninna
en sem svarar vöxtum af skuidum
sínum í Ameríku. Til þess vantar
ckki annað' en góðan vilja, segir
prófessorinn.
Bókin er löng og erfi« aflestrar.
Til þess að fá stutta lýsingu á áliti
Georges Barnich, fór jeg á fnnd
lians og óskaSi ummæla iians.
— Hvernig tel.jið þjer, að best
verði ráðið fram úr skaðabótamál-
inu ?
— Allra besta loiðin er sti, að gera
samning við Þýskaland, .þar sem
ákveðið er, fyrst og fremst hve stór
skaðabótaupphæðin skuli vera, og í
öðrn lagi. hvernig ÞjóSverjar skuli
borga, — samning, sem Þjóðverjar
baldi.
— Er þetta mögulegt eins og nú
standa sakir?
-- Jeg held ekki. Meðan ítalir .og
Prakkar verða að svara rentum af
herskuldum sínum til Breta og Am-
críkumanna, 18 miljard gullmarka
lil hinna fyrnefndu og 27 til hinna
síðarnefndu, er tæplega hægt að
lækka skaðabótaupphæðina. Þessar
jijóðir verða að fá endurgreiðslu frá
þeim, er töpuðu í ófriðnum.l þessu
máli munu Belgar, sein hafa fengið
gefnar upp allar herskuldir sínar,
styðja bandamenn sína.
-Jeg álít, eins ög málum horfir við
nú, að best væri að komast að samn-
ingum um stundarsakir. Stinga upp
á því við Þjóðverja, að Frakkar,
Italir og Belgar gerðu sig ánægða
I með greiðslu, sem nægði til þess að
endurreisa eyddu hjeruðin og falla
frá kröfum um skaðabótagreiðslu til
styrktar örkumla mönnum og vanda
niiinninn fallinna hermanna, og að
Bretar og Ameríkumenn vildn íhúga
Iivort þeir sæju sjer ekki fært að
gefa upp, að minsta kosti nokkurn
Iduta herlánanna, geg-n því að skaða
bótaupphæðin væri lækkuð að sama
skapi.
Jeg hefi áætlað að Þjóðverjar
greiddu 11 miljard gullmörk ái'lega
í 5 ár, sumpart í vörum og surnpart
í peningum, sem fengnir væru með
lánum. Þessi lán, sem tryggja ætti
með tolltekjum Þjóðverja og greiöa
7% vexti af, tel jeg að ekki muni
verða vandkvæði á að fá, jafnvel þó
skaðabótaupphæðin yrði ekki end-
anlcga ákveðin strax.
Ennfremur verður að þvinga
Þjóðverja til, að koina alveg nýrri
skipun á fjármál sín. Það verður að...
: stöðva marksgengið með því að
; hekka toll á útfluttum og innflutt-
' um vörum. En þegar þessi 5 ár eru
iliSiii mundi það vera koniið á dag-
inn, hve íniklar skaðabætur Þjóð-
j’vérjar eiga að greiða alls. Með
jj.es,su fyrirkomulagi er það fengið,
, að ekki.þarf að fresta endurreisn-
1 arstarfinu, og það er fyrir mestu.
• — Hve miklar skaðabætur heijnta
Belgar ?
— Y ið verðum að fá (i miljard
gullmörk. Y’ið liöfum þe.gar varið
mil.jard frönkum úr okkar eigin
vasa til endnrreisnarstarfsins. Og
'vitanlega göngum við að því sem
sjálfsögðu, að Þjóðverjar borgi 7
miljard mörk í bætur fyriír seiítir
þa*r er þeir liigðu á Belga undir ó-
friðnum og það sem þeir gerðu npp-
tækt, og að þeir uppfylli þá samn-
inga, sem Franequi o,g Ersbergeir
i urðu ásáttir um.
- Hvaða álit liafið ])jer á Rulir-
I tökunni?
i — Persónulega hefi jeg aldrei
; álitið að hún mundi færa okkur
iþann framleiðsluhagnað, sem marg-
jir ál'ta að hún muni gera. En jeg
j viðurkenní, eins og Frakkar og
| Belgar yfirleitt, að það væri sjálf-
! sagt að taka Ruhr, þegar Þjóðverjar
1 sýndu ekki neinn vil.ja á að borga
og kröfðust fjögra ára gjaldfrests,1
i jerstaklega þegar litið er á aðj
fjöldi af fólki hjá okkivr býr í rúst-
um í eyddum og sýktum hjeruðum,
sem býða þess að þau sjeU endur-
reist. Faiúð þjer og.skoðið Vcrdun.
Y’pres, Dixmude! Farið þjer til
Flandern! Segið þjer svo að Ruhr-
lakan sje ástæðulaus þegar þ.jer kom
ið aftur!
— Ilvaða skilyrði álítið þjer að
eigi að vera fyrir því, að Ruhr bjev-
aðið sje leyst undan hertökunni
aftur?
Hvað Frakka snertir þá vita all-
ir bvað Poincaré vilí. Hertökrnni
lýkHur þegar Þjóðverjar greið:, síö-
Smá5öluuErð átóbaki
Má ekki vera hærra en hjer segir:
Vindlar:
Picador 50 stk. kassi. á kr. 12,10
Lloyd 50 — — 11,50
Golefine, Cenchas 50 — — 17,25
do. Londres 50 — — 23,00
Tamina (Helco) 50 -- — * 14,95
Carmeji (do.) 50 — — 15,55
í Po r t ugaI
eiga vinekrur ,Dgwsc
hvergi sinn Eika. —
Þaðan kemur htð
besta Portvin sem
heimurinn þekkir.
I heila öld hefir
,Dows‘ sifelt aukúð
virðingu siraa með
þvi að framlaiða
Portvin við hæfi
þeirra sem vandiát-
astir eru og ekki
láta sig einu gilda
hvaða vin þeir
drekka.
Biðjið aðeins um
DO WS
Vin hinna vandlátu.
Fæst með ýmsu
verðfi.

Utan Reykjavíkur má verðið 'vera því hærra, sem
nemur flutuingskostnaði frá Reykjavík til sölustaðar, þó
ekki yfir 2%.
L a n d svensiunin.
iDsœaa
ustu afborgun skaðabótanna. Be!g-
ar og- Frakkar hafa ákveðið, að !ier-
inn víki úr Ruhr jafnóðum og Þjóð-
A'erjar borga, alveg í samra*mi við
ákvarðanir V ersailles-samni ngana
um vesturbakka Rínar.
Jeg persónuléga vil láta herinn
víkja úr Rulir undir eins og Þjóð-
verjar gefa okkur góða og fullnægj-
andi trvggingu fvrir skilvísnm
greiðslum á skaðabótunum. Og þessi
trygging ætti að vera fólgin í því,
að við fengjum í hendur um 30f/(
af öllu „hreifanlegu verðmæti" (t.
(.. verðbrjefum) á kauphöllinni I
Rerlín og öllum stærri borgum og
eunfremur ábyrgð allra þéirra 54
þ.jóða, sem eru í, alþjóða*samband-
inu. Stjórn' þess'a gæti alþjóðleg
slofnun haft með liöndum,- þar sera
a'lar þjóðir ættu sinn fulltrúa* —
Tnnig Þjóðverjar. Þannig mundi
málið verða laust við öl! stjórnmál,
cn aðeins verða fjárliagslegs eðlis.
—- Ilvað álítið þjer um fjárhags-
ástand Belgiu nú?
— Aðstáðan batnar með degi
iiverjum og ,er það að þákka ötul-
leik almennings, síðan viðrei’snar-
Garfið hófst. Við höfðum þjáJst óg-
i.rlega á stríðsárunum og Þjóðverj-
;!:■ höfðu gi*rt útaf við alla velmeg-
i.n í landinu, þegar þeir fóru. Iðn-
i ður okkar var aðeins að nokkru
i yti korninn í lag aftur árið 1920
jugar hin almennu viðskiftavand-
):vði hófust, sem ennþá r'kja. En mi
fara tímarnir dagbatnandi og alt er
að komast ú1' kútnum.
Háir skattar baka iðnaði vorum
mikla erfiðleika, og fje það sem til
var eftir ófriðinn hefir g-engið til
cj durreisnar starfsins, sem við, eins
og áður er sagt höfuin varið 10 mil-
jard franka til. Belgar lifa á útflutn
irigi. Af hráefnum höfum við ekki
arnað en kol. ViS flytjum aðallega
v..1 vinnukraft okkar. Það er dvrt að
Jifa í Belgíu, laun eru mjög hækk
uð. Og verst er, að vegna einangr-
i narinöar á < stríðsárunum höfum
við mist alla okkar bestu viðskifta-
vini erlendis.
En Belgar vinna vel. Ef við fáuin
þó ekki sje nema þeir 6 miljardar
guilmarka sem okkur ber — og það
e- okkur óhjákvæmilega nauðsvn-
legt — þá skuluð þjer sjá hvað
Beígar geta, og hve fljótir við verð-
rra að kömast á fót aftur.
•lá, við höfum uniiið mikið og
liðið mikið. Við höfum aldrei latið
bugfailast, jafnvel ekki á mestu
skelfingatímum ófriðarins.
Hversvegna ættum við þá að láta
hugfallast nú — þegar friðurinn er
f enginn ?
Frá kennurum og nemendum
Iðnskólans 29. desbr. 1923.
Nafn þitt tengja trygðabönd
okkar skóla. Ástúð sanna
áttu’ í hjörtum nemendanna
fyrir starf með huga’ og hönd.
Það, sem þegar unnið er;
örfar, glæðir vonir bestu.
Tuttugu ára trygð og festu
flokkur okkar þakkar þjer.
——-----x-------
FRÁ DANMÖRKU.
29. des.
Eiríkur Danaprins trúlofaður.
Það; er opinberlega tilkynt, ai
Eiríkur prins hafi fest sjer heit
mey, Miss Lois Booth frá Ottawa
Frinsinn hefir afsalað sjer öllun
erfðarjetti t.il krúnunnar og titl
unum „Konungleg tign“ og ,,Ppn
af Danmörku“. Ilann og tilvon
andi eiginkona hans munu fram
vegis ganga undir nafninu „greif
og greifafrú af Rosenborg“. —
Blöðin segja, að brúðkaupið mun
fara fram í Ottawa í febriiar.
Eiríkur prins er þriðji sonu:
Valdemars prins; er bann fæddu:
árið 1890 og hefir dvalið um hrií
i Ameríku til þess að kynnas
landbúnaði.
— Málmtrygging Þjóðbankan;
bækkaði síðustu viku upp í 45,9%
Gullforðinn var óbreyttur, en upp