Morgunblaðið - 30.01.1924, Blaðsíða 4

*» O H (1 I N H I A IM »
5. gr. 1. nr. 11, 7. júní 1902, með því
að skipulag það, er 3. gr. lag'a nr.
65, 10. nóv. 1905 kemur á hlutfallið
milli ýmsra tegunda málmforða bank-
ansf eigi verður samrýmt niðuriags-
áfc væði 5. gr. 1. nr. 11, 7. júní 1902,
og það að síðastnefnt ákvæði alt að
inu hefir verið tekið óbreytt upp í
ft. gr. 1. nr. 66, 10. nóv. 1905, getur
•igi hafa haldið því í gildi, þar sem
þau lög aðeins áttu að vera ný út-
gáfa á 1. nr. 11, 7. júní 1902, með
áorðnum breytingum. pegar því laga-
iwð þau, er heimild veittu til aukn-
ingar seðlaiútgáfu bankans, áskilja,
að aukaseðlarnir sjeu trygðir með
uiálmforða samkvæmt 5. gr. I. nr.
66, 10. nóv. 1905, þá brestur lieimild
til að krefjast annars af bankanum
en að hann tryggi aukaseðla þessa
aieð einhverjum þeim tryggingum,
sem taldar verða til máhnforðans
samkv. nefndri lagagrein, án þess að
krafist verði ákveðinna hlutfalla
milli einstakra tegunda þeirra trygg-
inga. pað' verður því af framan-
greindum ástæðum að staðfesta hinn
áfrýjaða dóm, og ber, eftir þessum
úrslitum, að dæma áfrýjanda tii að
greiða stefnda málskostnað fyrir
hæstarjeti, er ákveðst kr. 500.00.
—-----X-------
Erl. simfregnir
Járnbrautarverkfallinu lokið.
London, aðfaranótt 28. ,jam. FB
Skömmu eftir klukkan níu í
gækvöldi fór Bromley formaður
framkvæmdarnefndad verkfalls-
manna álsamt þremur mönnum
cðrum úr nefndinni, í mesta flýti
frá skrifstofum nefndarinnar og
var förinni að því er virtist heitið
k einhvern leynilegan stað, til þess
að finna þar að máli forstjóra
járnbrautarfjeláganna. Var þetta
talinn fyrirboði þess, að tekist
hefði að ráða fram úr vandkvæð-
um þeim, sem eru á samkomulagi,
að nokkru leyti. Samkvæmt orð-
rómi, sem ekki hefir tekist að fá
sannanir fyrir, þykir sennilegt,
að samkomulag komist á í nótt.
(
London morguninn 28. jan. FB
Samkomulag hefir komist á um
deilu þá, sem olli jámbrautarverk-
fallinu og er því nú lokið.
Reuter.
Englendingar og Frakkar.
Khöfn 29. jan. FB.
Síruað er frá París, að blaðið
„Qutidien“, sem er í andstöðu-
ílokki frönsku istjórnarinnar hafi
birt mjög athyglisvert viðtal við
Ramsay MacDonald forsætisráð-
herra. Kemur hann þar fram með
margar og miklar aðfinslur við
stefnu stjórnarinnar frönsku í ut-
anríkismálum, og segir að hún sje
'ensku þjóðinni svo ógeðfeld, að
stjóm Bretlands sje nú að hug-
leiða í fylstu alvöra, hvort Bretar
yerði ekki að neyðast til að taka
upp nýjar varúðarráðstafanir í
hermálum og leita sjer bandalags
við aðrar þjóðir í stað Frakka.
Ummæli MacDonalds í viðtali
þessu hafa komið mjög óþægilega
við franska stjómmálamenn og
vakið mikla ©ftirtekt í þeirra hóp.
Rússnesk trúxnál.
Símað er frá Stokktólmi, að
ráðstjómin í Rússlandi hafi látið
handtaka ýmsa heldri menn úr
flokki Baptista í Rússlandi og tru
þeir sakaðir um, að styðja að
•^gagnbyltingu í Rússlandi.
pýsk seðlafölsun.
Lögreglan í Berlín hefir tekið
fasta 170 seðlafalsara. Hafa þeir
gefið út falska dollara-seðla og
komið þeim í umferð, svo þús-
undum skiftir.
------o------
DAGBÓK.
Fermingarbörn sjera Jóhanns komi
í kirkjuna fimtudaginn kl. 5, og
fermingarbörn sjera Bjarna föstu-
dag kl. 5.
s
Háskólinn. Dr. Kort K. Kortsen
fyltur erindi í I. kenslustofu háskól-
ans á morgun klukkan 6, um Gcorg
Brandes. Aðgangur ókevpis.
Grænlandsmálin. Frá danska sendi-
herranum hjer hefir blaðinu borist
orðsending um það, að opinberlega
sje tilkynt að dansk-norska samn-
ingnum um Græulandsmálin sje nú
lokið. Dönsku fulltrúarnir fóru frá
Kristjaníu 28. janúar. Um mánaða-
mótin, þegar fulltrúarnir hafa ’oorið
saman ráð sín við stjórnir sínar,
verður opinberlega skýrt frá því, er
nefndirnar hafa komið sjer saman
um að leggja til málanna,
Frá Færeyjum eru nýkomnar frjett-
ir um úrslit kosninganna, Sambands-
fiokkurinn befir fengið 13 lögþings-
sæti en sjálfstjórnarflokkurinn 10.
Vestmannaeyjum 28. janúar FB:
Ásigling varð hjer á höfninni í nótt
sem leið og skemdist einn bátur
taisvert.
Tveir listar hafa koniið fram til
bæjarstjórnarkosningarinnar, er fram
á að fara. hjer á fimtudaginn kemur,
og aðrir tveir til aukakosniiigar á ein-
um fulltrúa sem kosinn verður til
eins árs. Fulltrúaefni við aðalkosn-
inguna eru: frá borgaraflokki Jes
Gíslason verslunarstj. Viggó Björns-
son bankastjóri og Sigfús Seheving
fátækrafulltrúi, en af hálfu alþýðu-
flokksins Halldór Jónsson kennari,
porbjörn Guðjónsson xxtgerðarmaður
og Guðmundur Magnýsson bátasmið-
ur. Fulltrúaefni við aukakosninguna
til eins árs er Jón Hinriksson frv,-
kvstj., af hálfu borgaraflokksins en
Arni Gíslason framkvæmdarstjóri frá
Alþýðuflokknum.
Siglufjarðarkaupstaður hefir afhent
Bvggingarsjóði Stúdentagarðsins 5
iþúsund krónur að gjöf, gegn því áð
eitt herbergi á Stúdeutagarðinum
megi ávalt vera heimkynni stúdents
frá Siglufirði, öðrum fremur. Er
þetta fyrsta gjöfin, er Stúdentagarð-
iupm berst frá kaupstöðunum og hef-
ir yngsti kaupstaður landsins orðið
til þess að ríða myndarlega á vaðið,
hinum til eftirbreytni.
Stykkishólmi 29. jan. FB: í gær
um lel. 2 síðdegis gerðist hjer ofsa-
veður, sem stóð til kl. 9 í gærkvöldi.
Var það miklu meira. en veðrið í síð-
ustu viku. I veðrinu fauk hlaða, sem
Guðmundur læknir átti og fór hún í
spón, en hey fauk ekki til muna, því
netum varð komið á þxxð. Ymislegt
lauslegt fauk einnig og girðingar
liiskuðust víða.
Vjelbáturinn „Barði“, sem lagt
hafði á stað fyrir nokkrum dögixm
til Reykjavíkur en snúið aftur, var
farinn j stað hjeðan aftur í gær-
morgixn _ nokkru fyrir veðrið. Vita
menn ekki hvernig honum hefir reitt
aí. Tveir bátar rjeru einnig bjeðan
til fiskjar í gærmorgun en hvorugur
er kominn aftur. Vona menn að þeir
hafi komist til Bjarnarevja og legið
þar af sjer veðrið.
A Sandi rjeru margir bátar í gær-
morgun, en gátu forðað sjer í höfn
áður en versta óveðrið skall á. Um
skemdir af óveðrinu í Sandi eða Ól-
afsvík hefir ekki frjetst, því síminn
út á nesið hefir slitnað í gær og er
ekki kominn í lag ennþá.
Jón Björnsson skáld hefir legið síð-
an á laugardag síðastliðinn í kvef-
veiki, en er nú í afturbata.
Franska konsúlshúsið gamla, hjer
innan við bæinn, sem Títans-fjelagið
hefir átt nú í nokkur ár, er nú selt
Matthíasi Einarssyni lækni. Hann var
áður orðinn eigandi að lóðinni, sem
luísið stendur á, og krafðist, að það
yrði. flutt burtu. Ut xxr þessu voru
orðiii málaferli, en í gær komst sætt
á og keypti hann húsið af fjelaginu.
Útsögunarnámsskeið heldur heimil-
isiðnaðarfjelagið hjer í bænum inn-
ari skams. Hefir slíkt námsskeið, ver-
ið haldið hjer áður og var þá vel
sótt, enda er hjer um gott mál að
i'æða. Áskriftalisti um þátttöku í
þessu námsskeiði liggur frammi í
bókaverslun Isafoldar í dag.
Fnndur verður baldinn í Sálarrann-
sóknarfjelagi Islands annað kvöld
kl. 8% í Bárunni. Flytja þar erindi
Indriði Einarsson rithöf. og frú
María porvarðsdóttir.
Stykkishólmi kvöldið 29. jau. FB-
Tveir af bátunum, sem saknað var ^
gairmorgun hjeðai^ komu hingaö a
ailíðandi hádegi í dag, „Barðinn °S>
„Baldur“. Höfðu þeir báðir leg'iö W
drifs meðan á óveðrinu stóð.
„Baldri“ bafði vjelin stöðvast °í
báturinn fengið svo mikla ágjöí, a
alt brotnaði í honum og eyðdogou
eldspítur skipverja, svo að eigi var
unt að hita vjelina upp á ný. Koins
báturinn undir Bíldsey kl. 2 í nólt og
lá þar þangað til óveðrinu slotaði.
Um þriðja bátinn, ,,Blikann“,
ekkert frjetst hingað og ekki
hans orðið vart í Flatey. Ern S-U
menn á bátmim og foi’maður úans
er Sigvaldi Valentínusson, hafnsog11
maður hjer í Stykkishólmi.
Leiðrjetting: í grein mína um *tu
dentabústaðinn danska (í Mbl. suanU
doginn 25. nóv. f. á.) hafa
leiðiníegar prentvillur, sem stafa a
mislestri í handriti. par stendur
próf. Rovsing: er hann á hvíto1®
hesti. . . . en í hægri hendi heldaf
hann á stúdeutagarðinum. En setiún^
iii á að vera svona (og var sV0 1
handriti): Til gamans skal jeg í7
geta þess, að hjer hangir myn(I a
Rovsing; er hann á hvítum kyrtli og
heldur á skurðarhníf í hægri heoáb
et: í vinstri hendi heldur hann á stu
dentagarðinum (Model). par er Ú *
ein meinleg villa í grein: „Af líf'nU
Kaupmannahöfn“, sem mig laiigar
ti! að leiðrjetta. par stendur:
það kom eins og betur í huga mjer r
en á vitanlega að vera: Og það kotI*
hatur upp í liuga mjer, o. s. frv-
Khöfn 22. des. ’23.
porfinnur KristjáxissO'1
Jafnaðarmaðurinn.
Skáldsaga eftir Jón Bjömsson.
hvað sakaði það, þó mótstööuxnerrnirnir kölluðti
liann fífl? Hann haföi ekkert að missa hjá þeim.
Honum gerði það ekkert til, ef honum tækist
að safna verkamönnum saman í sterka, órjúf-
andi fylkingu — kveikja í þeim hinn heilaga eld
stjettarinnar.
Bn hann var órólegur. Ofurlítið fanst honum
það þó bæta úv, að nokkrir verkamenn höfðu
komið til hans með Hilmar í broddi fylkingar,
þegar fundurinn var xiti, og þalikað honum
fyrir ræðuna. Þeir höfðu verið vongóðir. Þökk
þeirra, sem hann baröist fyrir og með, var þó
ofurlítill Ijósgeisli.
Honum datt Freyja á hug, þar sem hún sat
frammi á bekknum og horfði á liann bænaraug-
um. Þá sýn gat hann ekki rekið úr hug sjer
langt fram eftir nóttu.
— — Svo rann kosningadagurinn upp og
allur þorri bæjarbúa sturlaðist einn sólarhring.
Þó var alt með sæmiiega mannlegri rósemi fram
yfir miðjan dag. Kjósendur gengu í smáhópum
að kjörstaðnum, fóru rólega — nógur var dag-
urinn, Bn eftir því sem á leið, fór aö gusta
um göturnar. Hver einasta bifreíð borgarinnar
var á fleygiferð, því líkt sem sáluhjálp allra
landsmanna væri í veöi. Menn hlnpu og kölluðu,
spnrðu með áfergju og græðgislegri forvitni,
hvort þessi og þessi, sem þeir mættu, hefði kos-
ið. Ef svo var ekki, var þeim slöngvaö upp í
einhverja bifreiðina og ekið með þá á kjörstað.
Bifreiðar komu á þeytingsferS um háttatíma að
liúsum syfjaðra borgaranna og öskruðu þar eins
og blótneyti. Ef enginn virti þær svars, snör-
uðust sendimenn inn í húsin, ráku nefin í gætt-
ir svefnherbergjanna, og spurðu, hvort hjer
væru allir búnir aö kjósa. Það voru ekki nema
harðvítugustu skapmenn og annálaðar skörungs-
konur, sem hröktu slíka sendiboöa af höxidum j
sjer. — j
En innan um allan bifreiöagrúann, kosninga-
trylta karla og másandi kvenfólk, sást einstaka
fótvaltur maður meö hattinn aftur á hnakkan-
um, andlitið eitt sólskinsbros — og flösku í vas-
anum. — Það lá í loftinu þennan dag — þetta,
sem eggjar og ýtir út í gleðina.
Þegar talin voru atkvæði daginn eftir, kom
það í ljós, að verkamannaflokkurinn haföi unn-
ið eitt þingsæti. „Þjóðin“ flutti langa grein um
sigur stjettarinnar, —- þennan dagroða íslenskr-
ar alþýðu', sem nú bjarmaði af. En sá bjarmi
yröi eftir stuttan tíma aö skínandi birtu um
land alt.
Þorbirni fanst verkamenn ekki taka þessu
með nógu greinilegum fögnuði. Hann .skýrði
það á þá lund, aö þeir væru ekki búnir að
átta sig á því, að þeir hefðu nnnið sigur í þessu
kapphlaupi. En hann ásetti sjer, aö færa þeim
heim sanninn um það, — til þess að stæla þá
— fylla þá sigurvonum og sjálfstrausti.
X.
Þegar fram á veturinn kom, fjekk Þorbjörn
Katli stúdent og Hilmari ,kistli£ ritstjórn „Þjóö-
ai'innar“ í hendur, og tók sjer fari til útlanda.
Hann ásetti sjer, að sækja sjer nýtt lífsafl, nýj-
an eldmóð - til skoðanabræðra sinna þar, sem
örlög heilla þjóða voru að myndast fyrir verk
þeirra. Hugur hans stefndi þangaö, sem stór-
feldasta umbreytingin hafði farið fram — þar
sem risið höföu upp nýr himin og ný jörð.
Hann varð að sjá toppa þeirrar öldu, sem skol-
aö lxafði því gamla burt og fært nýtt — for-
ingjana. Verkum þeirra varð hann að kynn-
ast, hugsjónir þeirra varð hann að drekka í sig
— fá nýtt hlóð.
Hann kvaddi ekki Freyju áður en hann fór
— skrifaði henni a.ðeins, og sagöi henni ferða-
áætlun sína og hvaö hann byggist við að verða
lengi. Hann gaf óljóst í skyn, að hann æskti
þess aö Freyja kæmi kvöldið áður en hann færi.
En hún kom ekki. Hún sást ekki heldur niðri
við skipið. Þorbjörn fann til anðnar í sál sinni.
En ferðaáhnginn breiddi vfir þaö tóm.
Svo leið veturinn og voriö kom, voldugt, end-
urleysandi. Fuglasöngur og fannlausir tindar
fluttu og sýndu sigur þess. Og sumarið full-
komnaði sigurinn í fögnuði, og jók viö hann,
þar til það haföi tæmt alla sína dýrð, og haust-
ið seig að jörðinni, og stytti dagana, lækkaði
sólina, þrengdi útsýnið með þokum og rökkur-
kvöldum.
Þorbjörn var ókominn. Frjetst hafði, að hann
hefði verið í Austur-Evrópu og víðsvegar á
Norðurlöndum. Enginn vissi hvaö hann var að
starfa eða hvenær hann mundi koma. Það var
farið að bera á þykkju meðal verkamanua
til-
hans. Þeim fanst hann vera óþarflega leng1
i er'
lendis. Honnm vera þarfara að sinna rJi

þeirra heima og berjast þar með þeim. Suúíf
óttuðust aö flokkurinn mundi riðlast. En ÞlU „
maður þeirra hjelt öllu saman. Ilann visSJ> ,
crjll
sundruðust verkamenn, þá Var honum eUo.;
0
lífsvon framar á þingi. Á bökum þeirra úa .
hann stigið upp á tindinn — inn í þingið. Be ^
þeirra ekki notið við, stæöi hann enn uið’'1
flatneskiunni — væri bakari. __
k0in
En þegar nokknö var liðið á haustio, ^
Þorbjörn einn dag, skýjaðan, kaldan, re?Ð
inn, til bæjarins. Honnm fanst bærinn dapnr.
of
óþrifalegur og draga úr sjer þann bardagalU ’
sem hann hafði nú yfir að ráða, þegar hann
meö ferðatösluina sína upp Laugaveginn
1*
Niðri við skipið liafði hann náö tali af
og Hilmari. Þeir höfðu látið vel yfir öUu
þóttust hafa verið duglegir að skammast í
inu, svo einhvern mundi hafa undan sviðið-
n P°r'
væru að vinna fleiri og fleiri á sitt mai- .
heiv1-
björn kvað það ágætt, og hraðaði sjer
Fyrsta verk hans átti að vera það aö tal*
Freyju.

Hún hafði fengið nokkur brjef frá b°u
meðan hann var erlendis. En engu þeirra .
aði hún. Þorbjörn hafði ekki talið þ*a® ^
Brjefin mundu ekki finna hann — hann
sífeldu flugi úr einum stað á annan. I sl
brjefum hans hafði hún tekið eftir eldi i ,
>____ i_____________liAitrl P .
um hans, sem hann vildi þó dylja, heitri
djúpum innileik. En hvernig sem á Þ''1 ^
fann hún, að hún gat ekki goldiö þann inJi
— ekki nú. Þó fann hún vaxa upp í sjálírl^^a
þorsta í blíöu, þrá eftir samneyti viö a,
sál, hlýjum straumi inn í líf sitt. Og ^
finningalífi hennar hreyfði sjer óróleg V1 iaixHs’
það, að hún mundi kasta sjer í faðm ÞesS B
sem yröi henni alt. ^ rak-
Meöan Þorhjöm var erlendis, hafð' 1 £^e]ck
ið upp fyrir sjer lífsvef sinn síðan 'l'1'^agar-
ást á Þorbirni. Það ha.fði ekki verið
verk. En hún geröi það samt á einvei pjúrx
sínum. Og niðurstaðan var altaf sú saU\j, jjjnS
hafði treyst á óumbreytanlegan varaö^ ásta,r'
fyrsta blossa — hinnar fyrstu ina,|,a r y.rgí a^
Og þess vegna líka treyst á þaú. að ^ var
eilífu jarðneskur guö Þorbjarnar.
liún ekki annað en — annað en
sjer