Morgunblaðið - 12.02.1924, Síða 4

MORGUNBLAÐIÐ
ntrma J-icfir komið að Haralcíar-
akemmunni síðan farið var að sýna
^ar vinnin^ana í stúdenta-happdrætt-
im, enda er þar margt eigulegt og
saiekklega frá því gengið í skemm-
KJtni. Næsta laugardag verður dregið
Dffl miðana, og verður iþað gert á
ukrifstofu bæjarfógeta, og að sjálf-
(vagðu koma ekki aðrir miðar til
dráttar en þeir, sem skilagrein er
'föngin fyrir. En fresturinn, sem orð-
ið hefir á drættinum stafar af því,
&fS þessar skilagrefnir hefir vantað
allviða utan af landi.
Happdrættissýning í Nýja Bíó. í
kvöld og næstu kvöld verður sýnd
ný mynd í Nýja Bíó, sbr. auglýsingu
A dðrum stað í blaðinu. Fylgir stú-
denta-happdrættismiði hverjum að-
göngumiða, en verðið samt ekki
hærra en venjulega. En Bíóstjórnin
gerir þetta til styrktar happdrætt-
tno, að kaupa og gefa síðau einn
raiða hverjum Bíógesti, og má því
nnnta þess, að margir verði til þess
-»ÍS fá sjer þannig happdrættismiða
•og góða skemtun í senn, því sjálf-
**agt hefir verið valin til þess góð
«nynd.
Happdrættið. peir, sem vilja, gegn
gótSum sölulaunum, selja happdrættis-
miða, komi í Mensa í dag kl. 10—12
•S 2—7-
FB. Verð á íslenskum afurðum hef-
ir hækkað nýlega. Samkv. símskeyti
tii Verslunarráðsins mótteknu á
fðBtudaginn var, var þá boðið fyrir
itórfisk kr. 160 (áður 140-144),
amáfisk 140—142, ísn 125-128, labra-
dorfisk 130-135, alt danskar kr. pr.
skippund. Meðalalýsi var 100—105,
Ijóst iðnaðarlýsi 90—95 d. kr. pr. 100
kg. Haustull 3.15 og æðardúnn 46 til
48 pr. kg,
»
Við Dýrafjörð hafa orðið afarmikl-
ar skemdir af ofviðrinu 28. f. m.
Ails fuku þar 9 hlöður, og nemur
fceyekaðinn um 400 hestnm. 34 skúr-
ar og hjallar fuku, flestir á ping-
flfxi; þrír opnir bátar eyðilögðust og
•aánn vjelbátur. pá fauk þak af í-
háðarhúsi á pingeyri. Mestan skaða
i»IIra mnn Olafur Olafsson kennari
fcafa beðið; hann misti bæði skúr,
fclöðu og hjall, og misti mikið af
aiunnm.
Kirkjan á Sæbóli í Dýrafirði fauk
í sama veðrinu.
1 Önundarfirði fuku tvær heyhlöð-
ur, hjá Hólmgeir Jenssyni dýralækni,
♦g auk þess fóðurbirgðahlaða sveit-
arinnar.
Benedikt Gröndal, sonur pórðar
læknis Edilonssonar í Hafnarfirði hef
hr lokið fullnaðarprófi í verkfræði
▼ið verkfræðingaskólann í Khöfn.
Lagði hann stund á vjelaverkfræði,
«g hafði skipasmíðafræði fyrir sjer-
grein. Hann er fyrsti íslendingurinn,
óam lokið hefir prófi við skólann í
þessari grein verkfræðinnar. FB.
Sandgerði, 11. febr. PB. „Geir“
tókst að ná mb. Svan T. upp í dag,
og fer með hann til Reykjavíkur til
viðgerðar. Er kinnungur bátsins nokk-
uð brotinn.
Allir bátar rjern í gær og öfluðu
afbragðs vel. Fengu margir um 20
stippund, og er það nærri eins dæmi.
--------0--------
FSÁ DANMÖRKU.
8. febrúar.
Neergaard fjármálaráðh. hefir
lagt fyrir þjóðþingið frumvarp
um nýja danska skiftimynt. Frv.
fer fram á að láta steypa nýja
"2 kr. peninga, 1 kr. peninga og 50
eyringa, er verða frábrugðnir hin-
um gömlu að því leyti, að í þeim
verður aluminium og bronseblend-
ingur. Einnig á að steypa nýja 25-
eyringa, 5-eyringa og il-eyringa,
sem auðþektir verða frá gömlu
myntinni, -vegna þess að hinir
nýju peningar verða með gati, og
stærri en þeir gömlu. Jafnframt
3r fjármálaráðherranum veitt vald
til þess að kalla inn með fyrirvara
þá mynt þessarar tegundar, sem
nú er í umferð, svo að þeir hverfi
úr umferð innan eins árs. Krónu-
seðlar verða kallaðir inn, þegar
hinir nýju peningar koma í um-
ferð. Sæn.ska og norska myntin
á ekki að vera lengur sem gjald-
raiðill í Danmörku en 6 mánuði
eftir að lögin hafa gengið í gildi.
„Botnía“ kom fyrra laugardag
til Khafnar. Skemdir hafa orðið
n-jög litlar á henni, en vegna þess
að vjelarskoðun verður að fara
fram, og skipið verður þess vegna
ekki til'búið til íslandsferðar 9.
þ. m., verður ákveðið að láta fara
fram hið árlega eftirlit á henni
nú; en það átti að fara fram í
apríl. Um nokkra mánuði annast
„Tjaldur“, sem áður fyr sigldi til
Færeyja og síðan til Rússlands,
ferðir „Botniu“.
'■'; i
i
Hagstofan danska birtip þá
skýrslu, að í síðastl, des. hafi
innflutningur vara numið 180
milj. kr. og útflutningur um 139.
Alt árið nam innflutningurinn
1973 milj. kr., en 1922 1513 milj.,
og útflutningurinn 1616, en 1922
1243 milj. kr.
■ o
La soleit ses rayons.
Le soleil se leve et le soleil se couehe
Et le soleil lanee ses rayons
Sur les fleurs, tout en baisant leur
bouehe
Et en baisant leurs joues et leur front.
Son lever dénote l’aurore de la vie
Son coucher est comme la douce mort.
La rouge du soir que nous voyons ici
Annonce á nos antipodes leur aurore.
C’est son eours qui mesure la trame
de notre vie,
Sa faee éveille la joie et la douceur;
Ses rayons mourants sont comme
1 ’euthanasie
Pour tout battant, gai et pleurant
eoeur.
Les rayons du soleil, ils nous donnent
la vie.
En nous apportant la gráee de Dieu,
Ils sont aimés de tous et sans ennemis,
Ils sont aimés des jeunes et des vieux.
J’adore tes rayons comme mon Dieu
visible
Ceei me donnera tant de bonheur:
A ta lumiere tout m’est possible,
Sans toi, la vie terrestre est Sans
vaieur.
Je veux me confier au soleil eouehant,
Quand je serai á mon extréme,
Je dósire le voir le jour suivant,
Quand l’aurore de l’éternité se leve.
Sous les rayons du soleil, je veux
mourir.
Et étre porté dans les bras des anges
Aux eieux, oú j ’espére voir
s’aceomplir
Tous mes désirs et mon espérance.
*Tu provoques le chant des oiseaux
chanteurs
Et les délíces des hommes et leur aise,
Tu vivifies de nouveau les fanées
fleurs
Qui, en hiver sont couvertes de neige.
Smali.
NB. Le dernier vers de cette petite
piéce de vers est traduit ici en islan-
dais par l’auteur lui-méme. En voiei
la traduction: — hin seinasta vísa
þessa litia kvæðis er þýdd hjer á
íslensku a£ sjálfum höfundinum:
*pú framkallar sumarsins söngfugla
hljóm
Og sælulíf jarðbúum hjá,
Pú vekur frá dauðum hið visnaða
blóm,
Sem á vetrum er þakið með snjá.
Jóhannes Jósefsson.
Viðurkenningarvert er það, ^eio
landi vor Jóhannes Jósefsson hef*
ir fyrir stafni um þessar mundir.
Hann er staddtu’ í New-York, og
hefir þar verið fenginn til
halda ræður í radio-áhöld. ^fn1
ræðanna hefir verið um íslanJr
íslendinga og íslenskar íþróttir*
Byrjunin til þess var sú. að radio-
fjelag í New-York, N. J-> fJe^
hann til að tala um íslenska gliniu
og ísland í á'höld sín. Var gerður
að því svo góður rómur, að
eitt í New-York fjekk hann U,J1
hæl til að halda ræðu í Bac*J<u
áhöld sín. Er sú radio-stöð svD
orkumikil, að um hálf Bandarl^'a
heyrist, þegar í liana er talað. fTía
ísland og íslendinga var f.VrsJa
ræðan, er hann hjelt þar, en s
næsta og sú er hann er að haWa
um þessar mundir, er um Vínk,n^3
fund íslendinga. Hefir svo
rómur verið gerður að rffiðuö1
þossum, að radio-fjelagið hef,r
boðið Jóhannesi að tala eins
fyrir sig og Iionum er auðið,
an hann dvelur í New-York.
(Heimskr. 12. des. 1923)*
------o———
Jafnaðarmaðupinn.
| Skáldsaga eftir Jón Björnsson,*
— Að Freyja sje veik! Að hún vilji ekki eða
geti ekki talað við mig!
Ritstjórinn tók um hurðarhandfangið og
horfði augnablik á Þorbjöm.
— Spurðu Gunnar lækni. Væntanlega lýgur
hann ekki að þjer. Hurðin smaU aftur rjett við
andlit Þorbjarnar.
Hann fremur hljóp en gekk út Suðurgötuna.
Ólíkustu tilfinningar sviftust um hann. Væri
ekki ástæða til að hann skammaðist sín ? Hann
hefði sagt velgjörðarmann sinn lygara. En væri
þetta ekki lýgi? Væri Freyja veik?
Reiðin blossaði upp og gerði iðrunina að engu.
Þetta væri samsæri móti honum og Freyja fylti
þann flokkinn. Nú væri ekki aðeins barist á
móti verkum lians og skoðunum, heldur Mka til-
finningum.
Þorbjörn snjeri við aftur. Hann skykU tala
við Freyju. En þegar hann kom að húsinn, stað-
næmdist hann, barðist við sjálfan sig, en snjeri
síðan aftur niðurlútur út götuna. Hann fann,
að hann hlvti að tapa nú. En seinna!
Ritstjórinn hafði engu logið. Freyja lá með
ákafri hitasótt.
Móðir hennar var vön að færa henni morgun-
kaffið í rúmið. Þegar hún kom með það þennan
morgun, lá dóttir hennar í svitabaði, stynjandi,
og starði liitaglampandi augum á hana. Hún gat
ekki gefið móður sinni neina skýringu, en talaði
samhengislaust og óráðskent, hvíslaði fram snnd-
urslitnum orðunum. Hildnr heyrði að hún
nefndi Þorbjörn og Helga Thordarsen og kendi
þá eins og hræðslu í rómnum.
Það var brugðið við og sent eftir Gunnari
lækni. Hann var fáorður um sjúkdóminn — kvað
Freyju hafa orðið fyrir snöggrj og ákafri geðs-
hræringu og líklega hefði henni orðið kalt. Hún
þyrfti um fram alt næði og ró. Taugarnar væru
ekki sterkar. Hann bjóst við, að bún mundi
þurfa að liggja lengi. Best væri, ef móðir benn-
ar treysti sjer til að stunda hana. En varast
skyldi hún að spyrja liana nokkurs, fyr en hún
væri orðin fullhraust. Um fram alt ró, frið.
Hildnr flutti sig samstundis til dóttur sinnar.
-------Freyja lá með þungri hitasótt rúm-
an mánuð. Þó oftast með ráði. Foreldrar hennar
skiftust um að vaka á nóttinni. En Hildnr vjek
aldrei frá sjúklingnum allan þann tíma. Hún
sat við rekkjustokkinn og hjelt í hönd dóttur
sinnar langar stundir, þerði stórar, glitrandi
svitaperlumar af enni hennar. Þegar hún blund-
aði tók hún sauma sína og raulaði íslenska þjóð-
viísu, þau ljóðin, sem hún vissi að Freyju þótti
vænst um. Ritstjórinn kom oft á dag upp í her-
bergið, stóð þögull og hugsandi við sjúkrabeð-
inn, lagði stundum höndina undnr blítt á höfuð
dóttur sinnar og strauk hárið, vott og gljáandi.
En fyrst eftir að Freyja veiktist var það jafnan
svo, þegar þau litu livort á annað, hann og Hild-
ur, að þessi sama þögula spuming skein úr aug-
um þeirra: Hvað hefir komið fyrir Freyju ? En
síðar fengu þau þeirri spurningu svarað í óráðs-
hjali hennar.
Helgi Thordarsen kom eða hringdi á hverjum
degi, og spurði eftir sjúklingnum. Hann var
fálátur og auðsjáanlega órór.
Þorbjörn hafði einu sinni hringt, og talaði þá
við ritstjórann. Hann sagði Freyju mjóg veika.
— Já — menn veikjast oft í fangelsi, hafði
Þorbjörn sagt og kvatt samstundis.
Svo var það eina nóttina, að Freyja svaf ró-
lega. Um morgunin vaknaði hún hitalaus. En
ákaflega máttlítil.
— Er gott, veður, mamma? spurði hún og leit
út í gluggann. Morgnnsólin náði 4 vestustu rúð-
umar og skaut gullnum ljóma inn á myndina af
móður hennar yfir rúminu.
— Það er yndislegt veðnr, bamið mitt, reglu-
legt sumarveður, bjart, kyrt og hlýtt. Blessað
sumarið er komið í almætti sínu.
— Hvað er jeg búin að liggja lengi?
— Rúman mánuð. En nú ertu hitalaus. Nú
fer þjer að batna. Sólskinið hjálpar þjer til. Jeg
ætla að láta pabba þinn vita, að þú sjert hita-
laus. Nú getum við setið hjá þjer og talað við
þig^
Hildur fór.
Freyja iá með lokuð augun. En hún rafði
aliri ástúð og þökk hjarta síns um foreldrana á
þessu augnabliki. En alt <í einu ómaði með ein-
hverjum undarlegum hætti eins og frá syngjandi
strengjum innan úr djúpi sálarinnar: Móðir!
Móðir! Um leið hvarflaði veikur roði tun andlit
hennar eins og þegar fyrsti bjarmi af nýrisinni
sól fellur yfir föiva hlíð.
Freyja fór á fætur viku síðar. Hún var studd
niður í dagstofuna. Kaus bún að setjast út við
einn austnr-gluggann með útsýni yfir Tjörnina
og Þingholtin. Hljóður fögnuður fylti hjarta
hennar, er hún fjekk á ný að horfa út. Sólskin
var og hreint veður. Andaflokkar mókuðu á blæ-
lygnri Tjörninni, viltir og tamdir. Kríumar
görguðu yfir hólmanum, háværar og kvikular.
Tveir svanir syntu með fram brúnni, hljóðir,
vængstýfðir bandingjar í ríki mannanna. Fólk
streymdi um göturnar, með sumar og sólskin í
svip og látbragði.
Þau höfðu einskis spurt Freyju, foreldraf
hennar, og ætluðu ekki að gjöra það — Þur^tt
þess ekki. Móðir hennar vissi fyrir löngu ah
að nýtt líf væri kviknað undir hjarta dóttuY
sinnar. Freyja sá, að þau vissu það — fann Pa
í öllum þeim innileik, sem þau sveipuðu um baI
eins og lítið, ósjálfbjarga barn.
Dag eftir dag sat hún við gluggann og
sig hressast og styrkjast. Og hún fann ineira'
Blómskrúði nýrra tilfinninga skaut upp á benfl)'
Hún var orðin ný. Veikindin höfðu hrundi® _
sál hennar vafanum, kvíðanuta og hræðsluHfll'
Nú fyndi hún hvað hún ætti og yrði að gera'
Ein örlagarík stund, sár og sæl í einu, heí.1
markað henni stefnuna. Þegar hún væri °r^
fullhraust, ætlaði hún að tala við Þorbjöm- \
yrði þung ganga. En frá henni yrði ekki VJÖ ’
Einn daginn kom Helgi Thordarsen.
hitti ritstjórann að máli og spurði, hvort PalJlí
gæti litið inn til Freyju. .
— Jú — nú er hún orðin svo hress. En Ur
vildi jeg tala við yður, Thordarsen.
Þeir fóru inn í skrifstofuna. Þegar þeir bnt
setst og geáturinn fengið vindil, mælti
stjórinn:
— Jeg geri ráð fyrir, að jeg megi lieilsa -v
sem tengdasyni mínum.
Ritstjórinn var hikandi — átti
erfitt að hefja máls á þessu. .
Thordarsen starði á Egil — sldldi ekki nCU&
— Frey.ja var með yður kvöldið áður nfl
veiktist. Nú skuluð þjer vera einlægur,
arsen. Ritstjórinn horfði fast á Ilelga.
varð dreirrauður í sama vetfangi, leit un^aÐ
sagði ekki orð.
— Jeg sje að þjer skiljið mig. Thoi^31^
að f6 K
jJa»Ð
e»
Það er gott. En ef jeg hefði ekki vitað,
þykir vænt um Freyju, mundi jeg hafa -
yður níðing nú. Ritstjórinn stóð upp S*U •,»
sig við skrifborðið. Og ef jeg hefði ekki e -g
vitað um það, að stórfeld breyting hefir .
fram í tilfinningalífi Freyju síðustu
mundi jeg hafa átt erfitt með að kalla ^
dóttur ímína. Nú fyrirgef jeg ykkur
þjer vitið hvað er skylda yðar eftir Þe^a‘
er þessvegna að jeg tala nú við yður 0
vonandi tengdason minn. Um annaö getur
verið að ræða. öUj0
Thordarsen stóð upp og rjetti ritsU(
höndina. Hann tók fast í hana. . ■fax&D ’■
Það varð þögn um stund. Þá sagði ^qt
— Veitstu það, Helgi, að þu frá
Freyju með ofbeldi ástarinnar ekki a ggr-
okkur foreldrum hennar, heldur einmg
um manm.