Morgunblaðið - 28.02.1924, Page 2

MORGUNBLAÐTÐ
Sláið tvær fiugur í einu höggi.
Notið vjelaolfur frá L. C. Glad & Co., Kaupmh.
Þær eru góðar og ódýrar.
Höfum nú fyrirliggjaadi nokknr föt af tyeiuur þoktustu teguadunum
„Rapid!( Cylinderolfu
og Lagerolfu no. 905 8.
Taublámip
Pakkalitur (Anelin)
fyrirliggjandi.
K. Einarsson & Bjðrnsson.
Sfmnefní Einbjörn. Sfmar 915 og 1315.
sundurlyndið fyllir óhjákvæmilega
hugi manna illvilja og úlfúð og
jafnvel hatri, þá skapar það þann
óróleik og óánægju í brjóstum
þeirra, sem jafnvel engin ytri lífs-
þægindi, hversu mikil sem væru
geta hætt upp. — pótt því ó-
spektirnar og óeirðimar kynnu að
synlegur og eitt hið þýðingarfylsta
og mesta keppikeflið fyrir þjóð-
fjelagið, sem um getur verið
að ræða.
H.
En þar sem friðurinn er svona
þýðingarfullur og þjóðfjelaginu
geta oiðið þess valdandi, að hirm naugSyniegUr; þá er þag iíka [jein
sviði, sem áhrif hans ná til held-
ur en hinn, sem kappkostar að
lifa í friði við alla menn, að því
leyti sem í hans valdi stendur.
(Róm. 12, 18.). Og sá sem elskar
ættjörð sína og stuðlar eftir mætti
að frelsi hennar og framförum,
sem og farsæld samlanda sinna,
hann er þó áreiðanlega nær tak-
markinu heldur en hinn, sem ekki
hugsar um nema hagsmnni einnar
ákveðinnar stjettar eða. jafn vél
aðeins um sinn eigin hag. 0g að
ættjarðarástin sje gagnstæð anda
og eðli kristindómsins getur sá
ekki fallist á, sem nokkuð þekkir
lífssögu Jesú Krists. — pví þótt
frelsari vor prjedikaði lítið sem
ekkert um ættjarðarástina, þá
lagði hann með eigin dæmi sínu
fram fullkomna sönnun fyrir á-
gæti og gildi hennar. Og þarf í
þeim efnum eigi annað en setja
sjer fyrir sjónir mynd hans og
ummæli á Olíufjallinu, áður en
hann ríður inn í Jerúsalem. Og
hver sem því vill leita orðum sín-
nm og athöfnum eða anda stuðn-
ings í anda og eðli kristindóms-
ins, getur því ekki með nokkrn
móti skotið ættjarðarástinni
fram af sjer. Hann verður að við-
urkenna það, sem órjúfanlega
skyldu, að styðja frelsi og fram-
för þjóðar sinnar og farsæld ein-
staklijaganna og þar með þá finna
sig knúðan til að efla hinn insta
Niöarsetíar skóiabækur.
Barnabiblia I og II, 3 kr. hvor.
Bernskan I og II, 3 kr. hvor.
Lesbék I, 12 og III, 3 kr. hver.
Fornsöguþaettir I, II, III og IV, 3 kr. hver.
Gelslar I, 3 kr.
Ágrip af mannkynssögu Páls Melsteð, 3 kr.
Dönsk lestrarbók, Þorí. H. Bjarnason og Bj. J. frá Vogi, 3 kr.
Balslevs Biblíusögur, 3 kr.
Þjóösðgur og æfíntýri Jóns Árnasonar
eru nú allar komnar út í 9 heftum:
Hulöufólkssögur.
Útilegumannasögur,
Seytján æfintýri,
Þrjátíu æfintýri,
Tröilasögur,
Draugasögur, t
Uppvakningar og fylgjur,
Galörasögur (nýútkomnar),
Náttúrusögur (nýútkomnar).
Hvert hefti kostar aðeins 3 kr.
Stafseíningarorðbók Björns Jónssonar, 2 kr. 50 aur.
ytri hagur einhverra batnaði, þá
mundn þó þeir hinir sömu komast.
að raun um, að vinningurinn svar-
ar ekki til tapsins, sem þeir hefðu
beðið og að það er sannleikur,
sem spekingurinn forni sagði
„Betri er þurr munnbiti með ró
heldur en fult hús af vistum með
argi“ (Orskv. 17. 1). Yitánlega
verður það engum manni láð, þótt
hann reyni til á allan eðlilegan og
kristilegan hátt að bæta Sinn ytri
hag. En hins vegar ætti engum að
geta dulist það, að mesti ávinning-
urinn er þó æfinlega sá, aS fá not-
ið síns brauðs með rósemi og
þakkargjörð og geta tekið nndir
með postulamim: „Jeg hefi lært. að
láta mjer nægja það sem fyrir
'hendi er“ (Fil. 4. 11.). En þessi
torlærða lífsins list verður áreiðan-
lega ekki lærð og því síður iðknð
á tímiun sundurlyndisins, og óeirii-
anna. Þá er það miklu fremur óá-
nægjan, alin og nærð af ýmiskonar
æsingarræðnm og ritum, sem her-
tekur ásamt sínum óaðskiljanlegu
förunautum, úlfúðinni og öfund-
sýkinni, hjörtu manna og eitrar og
eyðileggur fyrir þeim lífið. Til
þess að guðsóttinn samfara nægju-
seminni, sem postulinn segir að
sje (1. Tím. 6. 6.) og tvímælalaust
er einhver allra mesti ávinningur-
inn, geti fest rætur í hjörtum
mannanna, útheimtist því engu síð-
ur ytri en innri ró. og með tilliti
til þessa og meira að segja aðallega
og allra helst frá þeirri lilið skoð-
að er og verður friðurinn því nauð •
og bersýnileg skylda allra að efla
hann sem mest. pað, að þjóðfje-
lagið geti notið frelsis og fram-
fara og einstaklingar þess sam-
eiginlegrar farsældar, er það, sem
mestu varðar, enda felst tilgangur
þjóðskipulagsins vitanlega og að-
allega í því. Og þar sem friðurinn
miðar einna helst að því, að þjóð-
fjelagið fái náð þessum tilgangi
sínum, þá væri það brot á sönn-
um þjóðfjelagsskyldum að vilja
ekki efla hann eftir mætti, að jeg
ekki tali um þann, sem gerir sig
sekan í röskun hans. í hverju
öðru fjelagi mundi sá, sem þannig
bryti í bág við aðaltilgang fje-
lagsins vera gerður rækur. En
og eiginlega grundvöll þessa alls
II
flibba
st.ífa og lina
selur
lega ekki hægt að beita í þjóð-
fjelaginu, þá er þó brotið í sjálfu
sjer hið sama. Og á þann, sem
raskar friðinum, sem frelsi og
framför þjóðfjelagsins og farsæld
einstaklinganna hvílir svo mikil-
lega á, hlýtur dómur sögunnar og
samviskunnar að falla á þá leið,
að hann hafi ekki reynst nýtur
þjóð sinni eða sonur ættjarðarinn-
ar. Og þótt þeir kunni að fyrir-
finnast vor á meðal, sem hirða
lítt um það að firra sig þessum
tvöfalda dómi, þá eru þeir þó
væntanlega fáir. Ættjarðarástin
hefir til þessa verið talin til hinna
æðstu kristilegu dygða. Og þótt
sú skoðun sje til, sem hera vill
hrigður á ágæti hennar og telur
hana enda ókristilega, þá býst
jjeg þó við, að þeir sjeu enn og
I verði lengst af í minni hluta, sem
Vslíka skoðun aðhyllast. pað er að
vísu satt, að háleitasta og göfug-
asta takmark mannelskunnar er
það, að geta innilukt alla menn
jafnt í sínum kærleiksfaðmi. En
með tilliti til spillingar mannanna
og þeirrar sífeldu baráttu, sem af
henni leiðir, má ætla, að því tak-
marki veitist örðngt, og meira að
segja ómögulegt, að ná alment
hjer í heimi. Og víst er um það,
að nær því takmarki stendur ekki
sá, sem veldur friðslitum á því
sem er friðurinn eða eindrægnin.
En sje hjer um að ræða ein-
falda, almenna skyldu, þá liggur
í hhxtarins eðli, að hún hvílir því
ríkari á oss, sem hlotið liöfum sjer-
stakt umboð til þess að stuðla
Fæst hjá bóksölum og á skrifstofu vorri.
- Sími 48.
IsafoMarprentsmiÖja h.f.
Hreinar ljereftstuskur keyptar hæsta verSi.
En þótt ófriðaröldurnar hafi
eftir inegni að frelsi, framförum' risi-ð hátt og sennilega víðast hvar
og farsæld þjóðar vorrar. Vjer helst til eða óþarflega hátt, þá er
ættum því í tvöföldum skilningi vitanlega nú tími til þess kominn
að finna oss knúða til að varð- i að þeim lægi og hin hógværa, kyr-
veita einingu andans í bandi frið- jláta, rólega og skynsamlega yfir-
arins. Og' að það sje í insta eðli:vegun fái notið sín. Enda er eng-
sínu ósk yór og vilji það höfum inn vafi á því, að allur þorri þjóð-
vjer óbeinlínis sýnt með því, að arinnar ætlast til þess, af fulltrú-
leggja leið' vora um þetta heilaga um sínum að þeir fáist við málefni
hús áður en vjer göngum að hin-' hennar m-eð friðsömuin linga og
um eiginlegu störfum vornm. pví fylstu gætni. Vitanlega verður
þótt því sje ekki beitt og sje s.mni »uð; sem v->er allir viljum leita|ekki hjá því komist að sitt sýuist
fulltingis hjá í verkum vorum hverjum því „svo er margt sinnið
er ekki ófriðarins heldur friðarins
guð. Hann býr ekki í storminnm,
jarðskjálftanum nje eldinum, held-
ur þar sem hinn hægi vindblær
fer yfir, einS" og sagan af Eiíasi
spámanni sýnir oss (1. Kon. 19.
11,—12).
Vjer þurfum því ekki að vænta
fulltingis hans hvorki í stormi of-
stækisins og óeirðanna, jarðskjálfa
æsinganna og óspektanna nje í
eidi flokkahatursins eða stjetta
rígsins, heldur þar sem hróðurleg
eining og sanngirni kemst að, eða
lítillætið, hógværðin og langlyndið
fær að ráða. Að vísu veit jeg það
að víða mnni hafa kastast í kekki
við nýafstaðnar kosningar og frið-
arins hafi þá lítið gætt , vor á
meðal. Og hýst jeg við því, að
það megi að nokkru leyti telja
eðlilegt eftir því stjórnarskipunar-
lagi, sem gildir hjá vorri þjóð
eins og öðrum, enda þótt óvíst
sje að sú mikla barátta, sem háð
hefir verið hafi í raun og veru
nokkurn árangur haft. pví það
getur alls ekki talist neitt ósæmi-
legt, að útkoman hefði orðið að
miklu leyti söm eða jðfn fyrir
báða flokka, þótt hvorutveggja
hefðu sótt mál sitt á dómþingi
þjóðarinnar með minna ofurkappi
og æsingi en raun varð á.
sem maðurinn er.“ En þótt skoð-
anirnar reynist í ýmsum éfuum
skiftar, þá er hýsna mikill munur
á því, hvernig þeim er haldið
fram, hvort heldur með ofsa og
oss öllum með náðarkrafti slnS
heilaga íriðaraiida í Jesú Kris^
blessaða nafni!
Amen!
--------o-----—
isii sg m
Eftir Jón Laxdal.
Nú vaknar spurningin: HverJl”
ig stendur á því, að gengið er
svona misjafnt í hinum
löndum? og
Hvernig stendur á því, að
er svona breytilegt í sama l®0*1'
inu?
Fyrri spurningunni hafa
ir reynt að svara, bæði hjer,
æsingi eða stillingu og hógværð.=þó einkum annarsstaðar, en s^r'
Og árangurinn af samvinnunni in hafa verið misjöfn, og það *d'
hlýtur að verða allólíkur eftir því
hvort hún hyggist fremur á tví-
drægni og tortrygni eða trausti
og tiltrú. Og takist oss í þetta
sinn að byggja samvinnu vora á
grundvelli gagnkvæms trausts og
tiltrúar og þar með varðveita ein-
ingu andans í bandi friðarius,
þá mun sjálfur friðarins guð veita
oss sitt almáttuga fulltingi við
hin vandasömu störf, sem bíða
vor nú og láta þau, þrátt fyrir
ískyggilegar horfur og erfiða að-
stöðu verða þ.jóð vorri á einn eður
annan hátt til frelsis og' fram-
fara. og einstaklingunum til
farsældar. Og þá munum vjer
hver einstakur ekki' aðeins upp-
skera þökk og virðing þjóðar
vorrar heldur einnig þau laanin
sem m@st eru verð, að fá að kanna
í djúpi sálar vorrar eða samvitsku
sannleik þessara orða Jesú:„Sælir
eru þeir, sem friðinn semja, því
þeir munu guðs hörn kallaðir
verða“ (Matt,. 5. 9).
Til þessa hjálpi því góður gilð
hreinustu fjarstæður, sem
engin rök hafa við að sty^iast'
Síðari spurnmgunni
er
hægríl
að svara. og skal nú hver af Þ
B i nf fvrir
rædd ar '
um spurnmgum
sig.
Háttv. fjármálaráðlieira ,
þeirri, scn
um daginn í
hann hjelt, er
Tann
fjárlagafrumvarp _
fyrir 1925 í neðn deild _ f
<rengishrunsms
„Orsakir
og
ir sýnt sig, að fjármálamenn erlt
alls ekki sammála í nærri öllnö1
atriðum, sem snerta þetta ati'1
Fjármálamenn Dana eru þó líll|_'^
flestir sammála um, að da®^
krónan ætti að standa mikln
ur gagnvart, erlendum gjalóe''
en hún gerir, og að þaó
,,speknlationir“ sem ráða 1111
um hið lága gengi hennar. ""
hafa menn líka verið að ^11!111 ((
sjer skoðanir um „gengisliruT,af
íslensku krónunnar; en ílest
því, sem haldið hefir verið r'
í því efni, eru, eftir minni sk° n ’
w lítileða
IrnA,r>Tir,+ n -P-i n «n4-fníCnw UdTíl 11