Morgunblaðið - 04.03.1924, Qupperneq 4

M n f? r. r \ n i n n ? »>
Atvinnumá.in norsku.' pýskalandi hafi þegar dæmt Lu-
dendorff sýknan saka.
65000 manns vinna ekki.
Á sunnudaginn var fjekk aðal-
mRÍismaður Norðmanna hjer sim-
isfceyti frá utanríkisráðuneytinu
«orska, er dagsett var 29. f. m.
SSkeytið er svo hljóðandi: j
„Hin síðari aukning verkbanns-
kiB hefir nú verið látin fara fram,
4% nær það yfir allar atvinnu-
gfeinir, sem vinnuveitendafjelag-
ðS ræður yfir, eða alls 65,000
manns. Myllur og brauðgerðarliús
undanskilin. Landssambaodið
if^ggur til í dag, að fram fari alls
kerjar samningatilraun til lausn-
á öllu málinu, en ekki einstök-
m starfsgreinum“.
Erl. símfregnir
Khöfn, 29. febr. FB.
Deilur í Rússlandi.
Símað er frá Riga, að mótstöðu-
fllokkar rússneska kommúnista-
llokksins hafi gefið út ávarp til
fijóðarinnar, og saki þar Zinoviev
WU, að hafa sóað þriðja hluta af
gfullforða rússneska ríkisins í und
Jsróður í Suður-Ameríku og Suður
Airíku. Kameneff hefir verið vik
35 frá embætti og sömuleiðis ýms-
nm háttsettum mönnum innan
fcersins, vegna þess, að þeir hafa
t'ekið í sama streng og mótstöðp
ffokkamir.
Khöfn, 1. marts.
England og Rússland.
Símað er frá London, að Titsc-
herin hafi ekki viljað veita við-
töku sem sendiherra manni þeim,
sem Ramsay MacDonald hefir
skipað, O’Grady. Segist Titscher-
in fyrir hvem mun vilja fá æfð-
an stjórnmálamann, jafnvel þó
hann sje afturhaldssamur í skoð-
unum^ fremur en einhvern við-
vaning.
Aukin kvenrjettindi.
Frumvarp um aukin kosning-
arrjett kvenna, þannig að þær
sjeu í öllu jafn rjettháar körlum,
og fái kosningarrjett 21 árs, hefir
verið samþykt í neðri málstofu
enska þingsins með 288 atkvæðum
gegn 72.
Heraukning Tyrkja.
Símað er frá Róm, að Tvrkja-
stjórnin í Angóra hafi samþykt
Dagbók.
Q Edda 592434 — Fyrirl. ■
Seyðisfirði, 2. mars FB: Afar mikið
norðan veður hjer á Austfjörðum
föstudagsnóttina og laugardag. Vjel-
bátur einn, sem Stefán Jakobsson
átti, sökk í innsiglingunni til Fá-
skrúðsfjarðar, vegna þess hve mikið
hafði hlaðið á hann af klaka. Menn
björguðust.
FB: Símalínan til Seyðisfjarðar er
verið hefir biluð undanfarna daga
er nú komin í lag. En á Shetlands-
eyjum er síminn slitinn enn, og þau
útlendu skeyti sem hingað koma, eru
send þráðlaust.
svo mikill ís, að ASalvík og Rekavík átta vjelbátum er rjeru síðast vant-
eru orðnar fullar. ar tvo.
„ „Esja“ Iiggur hjer í dag og kemst
Togarinn „Belgaum“ hefir nýlega ekki áfram fyrir stórhríð á norðan.
selt afla sinn fyrir 1850 sterlings-
„Gullfoss“ kom hingað í gærmorg-
un frá útlöndum. Meðal farþega voru:
Egill Jacobseit, kaupmaður, E. Stef-
fensen umboðssali, Ludvig Kaaber
bankastjóri, Valtýr Stefánsson bún-
aðarráðunautur og frú hans, Pedersen
Bíóstjóri, Gunnar' Hafstein fyrver-
andi bankastjóri í Færeyjum, Guð-
brandur Jónsson, Halldór K. Laxness
ritjhöfundur, Steingrímur Matthías-
son hjeraðslæknir og pormóður Ey
pund.
„ísland“. pað fór frá Kaupmanna-
höfn á laugardaginn var. Nýi skip-
stjórinn á því er Frandsen, sem verið
hefir með „Sleipni“, er nú siglir til
Færeyja.
Fyrirlestur sinn um átrúnað Egils
Skallagrímssonar, endurtók prófessor
Sigurður Nordal á sunnudaginn var
fyrir fullu húsi. Erindið er merkilegt,
og engin furða, að menn flykkjist til
að hlusta á það. pað ætti að birtast
í einhverju tímariti okkar, engu síður
en erindi prófessorsins um ,Völuspá.‘
Steingrímur Matthíasson læknir
heldur fyrirlestur í Nýja Bíó í kvöld
klukkan 7 og talar um Ameríkuför
sína. Aðgöngumiðar fást í dag í
Nýja Bíó frá klukkan 6.
FB: — Pósturinn milli Akurevrar
og Staðar, Guðmundur Ólafsson, lenti
í síðustu ferð sinni í miklum hrakn-
ingum á Vatnsskarði, í bylnum fyrlT
helgina. Lá hann á skarðinu og komst
við illan leik til bæja, eftir hafa
vilst langt úr leið. Kól hann allmikið-
Dagskrá Nd. alþingis þriðjudaginn
4. mars, klukkan 1 síðdegis. 1. Frv. t0
laga um heimild fyrir ríkisstjómma
til að veita undanþágu frá ákvai<'um
laga nr. 47, 3. nóv. 1915, um breyt-
ingu á lögum um útflutning hrossa?
22. nóv. 1907; 1. umr. 2. um bnin^
tryggingar í Reykjavík; 1. umr. 3- u®
löggilding verslunarstaðar í Hind'9'
vík á Vatnsnesi við Húnaflóa; 1. umr-
4. um breytingu á lögum nr. 50, 20-
júní 1923, um atkvæðagreiðslu utan
kjörstaða við alþingiskosningar; b
umræða.
Enginn fundur í Ed.
Seyðisfirði 3. mars FB: Vjelbát-
urinn sem sökk á leið inn til Fá-
Stjómin mun ,að sögn ætla að til-
háar fjárveitingar til flotans, sjer- jólfsson afgreiðslumaður á Siglufirði
Frakkar og Belgar.
Símað er frá París, a8 óhug
fcafi slegið á Frakka út af fráícr
fcelgiska ráðuneytisins. Franski
Öraitkinn f jell mikið í gær.
Ástandið í pýskalandi.
fíímað er frá Berlín: Flokkur
|»ýskra þjóðernissinna í þinginu
fcefir gert það að tillögu sinni, að
lcosping á ríkisforseta fari fram
*amtímis næstu kosningum til
iþingsins. Flokkurinn hefir valið
Qttó Bismarck til þess að vera
fcjöri af sinni hálfu. Br liann
íonarsonur gamla Bismárcks, * og
■«r 27 ára að aldri. ‘ ■
Hemaðarástandið, sem varð
landinu í fyrra, þegar Frakkar
•©ku Ruhr-hjeraðið, hefir nú ver
® afnumið, og framkvæmdarvald-
ifi í inanlandsmálum fengið í hen'd-
«r Jarres ( ?) intíanríkisráðherrá.
Skipasala.
Símað er frá Washington að
Æfglingaráðuneytið bjóði allan
kaupskipaflota ríkisins, alls 1333
4cip, til sölu fyrir 14. marts. Hefir
xerið gefin út skýrsla um minsta
wrð, sem skipin verði látin fyrir
tig er þetta lágmarksverð mismun-
andi hátt, eftir gerð skipanna og
gæðum.
Henderson.
Símað er frá London, að við
íukakosningar í Burnley hafi Art-
hur Henderson innanríklsráðherra
klotið kosningu. Fjekk hann 7000
ítkvæðum fleira en mótstöðumað-
Ur hans, frambjóðandi íhalds-
flokksins.
Ludendorff.
Enskir blaðamenn í Pýskalandi
lýsa málsókninni gegn Hitler og
dðnim þeim sem riðnir voru við
■óvemberbyltinguna í Bayem sem
slpípaleik, því almenningsálitið í
staklega til kafbátasmíða og flug-
báta.
Ófriðarblika á Balkan.
Símað er frá Wien, að sam-
kvæmt síðustu frjettum frá Balk-
an megi bráðlega vænta þess að
Jugoslavar segi Búlgörum stríð á
hendur. Júgóslavar safna liði við
Pernitz. ‘
og frú hans.
„Lagarfoss1 ‘
Vestmannaeyja
morgun.
er væntanlegur til
í dag og hingað á
S
ísinn. Frá Vestfjörðum var símað
í gær, að ísinn hagaði sjer líkt og
fyrir helgina, væri hvergi landfastur,
en hvarflaði að og frá. Var sagt í
sömu fregninni, að sennilega mundi
ísmagnið ekki vera eins mikið og
orð væri á gert. Við Horn er þó
skrúðsfjarðar á laugardaginn hjet kynna lausnarbeiðni sína opinberlegft'
„Geysir“ og var frá Fáskrúðsfirði.1 í þinginu í dag, sennilega. Nánan
Var hann að koma úr róðri og var
hlaðinn fiski. Annar bátur var ekki
langt frá, á sömu leið og hinn. Bát-
arnir voru báðir mjög klakaðir og
sjór mikill. poldi „Geysir“ ekki sjó-
ganginn vegna þyngsla þeirra, sem á
honum voru, og sökk. En mennirnir
allir sem á honum voru komust í
hinn bátinn, sem hleypti inn á
Stöðvarfjörð og komst þangað heilu
og höldnu.
Fiskveiðar hafa gengið mjög vel
hjer þegar gæftir hafa verið. Af
fregnir af stjórnarskiftunum annarf
ekki kunnar. með sannindum.
manna á milli er margt um þetta
talað og ekki alt áreiðanlegt.
Dansæfing í dansskóla Lillu Möller
og Ástu Norðmann í dag klukkaft ð
fyrir börn og klukkan 9 fyrir fuH'
orðna, fyrsta dansæfing í þessu®
mánuði.
Jafnaðarmaðurinn.
Skáldsaga eftir Jón Bjömsson.
Samson! Hvað
— Sagið þjer mjer meira,
hefir komið fyrir Þorbjöm?
— Það sem hlaut að koma fyrir hann. En
það getur hann best skýrt sjálfur. Honum finst
hann minsta kosti vera skipbrotsmaður — og
engrar bjargar von. Manni með hans skapferli
getur riðið þetta að fullu.
Hildur stóð upp náföl.
— Guð hjálpi Þorbirni!
— En það er einmitt það, sem guð getur
ekki.
— Hvað segið þjer, Samson?
— Guð getur ekki hjálpað þeim, sem ekki
finnur, að guð múni vera til. Þorbjörn veit
ekki af neinum æðri brafti — skilur hann ekki.
Hvernig á þá sá máttur að verða honum að liði?
— Er ómögulegt að láta hann verða varan
við þann mátt? sþurði Hildur og var um stund
sýnilega ráðþrota.
— Það ætla jeg yður að reyna. Þjer eigið að
hjálpa guði til að hjálpa Þorbirni, Þetta var
erindið.
Samson bjóst til að fara.
— Verið þjer nú sælar, frú Hildur, og gangi
yður eins vel erindið og hlutverkið er göfugt.
Jeg lít inn síðar og fæ að heyra, hvað Þorbirni
og yður hefir farið á milli.
Hildur fylgdi Samson út. Hana langaði til
! þakka honum ástúð hans við Þorbjörn á
einhvem óvanalegan hátt — langaði alt í einu
til að vera móðir hans og mega hlaupa í fang
hans. En nú gat hún ekki annað gert en tekið
þegjandi í hönd hans og látið hann lesa þakk-
lætið í augum sínum tárvotum. Hún sá ekki
betur en að hans væm einnig gráthjúpuð. Svo
skundaði hún inn í húsið til þess að hafa fata-
skifti.
Þegar hún var að fara, kom Egill hjeim. Hatín
spurði hana, hvert förinni væri heitið.
— Jeg ætla að skreppa til Þorbjamar.
Egill sá strax á konu sinni, að eitthvað ó-
venjulegt hvatti hana til að fara
— Gengur nokkuð sjerstakt að Þorbirni?
spurði hann.
— Jeg býst við því. Samson bað mig að fara
til hans.
— Er hann veikur? Rödd ritstjórans skalf.
— Samson gat þess ekki beinlínis. En hann
sagði, að hann þyrfti hjálpar við.
— Elskan mín, farðu strax! Segðu Þorbirni.
að hann sje velkominn hingað aftur, ef hann
vilji og hvenær sem er. En dragðu mig sem
minst inn í samtalið.
Hildur fór.
Það var komið kvöld. Vinnu lokið í bænum
og fólkið frjálst. Það reikaði um göturnar þyrst
í æfintýri og æskubrek. Heiðríkt var að mestu
Ieyti og sló bláma á fjarlæg fjöll. í vestri sveim-
uðu gulrauð ský og breiddu þunnar rigninga.
slæður niður á hafið. En þurt var í bænum.
Jlildur gekk hratt upp Laugaveginn. Hún
vissi ekki, hvað hún ætti að segja við Þorbjörn
— hvernig him ætti að veita þá hjálp, sem
■— Því ert þú svo seint á ferð, Hildur? spu,$
hann eins og annars hugar á meðan haan
gluggaskýlurnar niður.
— Það er aldrei of seint að koma til
smna.
Þorbjörn þagði um stund eins og hann væri
atta sig á þessu svari Hildar, en sagði svo-
-— En hjer er víst ekki því til að drcif®'
Mjer hefir skilist, að jeg mundi ekki vera viftttr
ykkar í ritstjórahúsinu.
— Ef þjer hefir fundist það, þá hefir
misskilið okkur öll. Jeg veit minsta kosti a^
jeg hefi altaf litið á þig eins og son miun ^
eins og þátt af lífi mínu. Þess vegna leit je^
inn til þín nú í kvöld.
— Þakka þjer fjnrir, Hildur. En--------—
— En hvað — Þorbjörn?
— Sá þáttur varð nú einu sintíi skilinn
hinum. Og hann verður ekki sameinaður þ®***
Samson talaði um. En hún vonaði, að guð bljesi aftur.
henni einhverju ráði í hug, þegar þar að kæmi.
Hún sá, að dimt var í stofu Þorbjamar. Hún
varð hrædd — flaug í hug, að einhver ógæfa
væri dUnin yrfir. En ef til vildi væri hann ekki
heima. Hún fór inn í anddyrið. Þar var búið að
kveikja. Hún þekti frakka Þorbjamar þar og
hatt. Svo drap hún á dyr. Höndin skalf. Nokkr-
ar sekúntur liðu. Þá var svarað inni. Röddin
var Þorbjamar — en breytt.
Hildur opnaði og steig inn í myrkrið.
— Hver er þar? spurði Þorbjörn. Hildur
heyrði hann ekki hreyfa sig.
— Það er Hildur. Þekkirðu mig ekki,. Þor-
björn? En því situr þú í myrkrinu?
— Hildur! Nú skal jeg kveikja
Þorbjöm reis á fætur úr legubekknum og
kveikti. Hann rjetti Hildi stól og bauð henni
sæti. Hún leit á hann — og stóð um stund því
líkt sem negld við gólfið, lömuð. Hvað hafði
komið fyrir Þorbjörn? Andlit hans náfölt,
magurt, dráttaskarpt, augun, sokkin inn í höfuð-
ið, hvöss en þó með flöktandi bjarma, lotnar
herðamar, hreyfingamar fálmandi, óvissar —
alt þetta ægði henni svo, að hún fjekk engu
orði upp komið. Loks fremur hneig hún en sett-
ist í stólinn.
Þorbjöm Ijet sem hann tæld ekki eftir geðs-
hræringu hennar. Eða að hann sá hana ekki.
— Hvað er á móti því?
— Þátturinn er orðinn — ónýtur. Þorbj^
herpti saman varimar því líkt sem hann ætF®1
að kúga sjálfan sig til að mæla ekki fleira. UaI,°
hafði fleygt sjer á legubekkinn aftur.
Hildur stóð upp og gekk til hans og s«
■ttist
hjá honum. Hann rýmdi fyrir henni. TTúft
tók
hönd hans og strauk hana eins og þegar iftó®,r
friðar grátið barn.
— Þorbjörn minn — jeg veit ekki hvað hcf’1’
komið fyrir þig, og þarf heldur ekki að vita Þa‘
Jeg skil aðeins, að það er eitthvað óumræ^
lega þungt og sárt. En gæti það ekki battía ’
ef þú kæmir aftur heim til mín og yrðir dr®*1^.
urinn minn á ný? Þú færð stóra herbergið W?
að austanverðu — kvistinn. Þá vekur hleS^
sólin þig á morgnana, og þá sjerðu TjörT1
roðna á kvöldin, þegar sólin sígur í hafið-
p,i
étt»
þarft ekkert að gera — aðeins hvila þig og ■
þig á sjálfum þjer. Jeg skal einskLs spyrja'
skal reyna að vera. þjer einhversk
jeg skal reyna að vera. þjer
grœðsludís. Reyndu þetta, Þorbjöra!
blessast ekki, þá ferðu burtu aftur.
Þorbirni fanst, meðan Hildur talaði,
uft1
haIllJ
sig dragast ósýnilegur töfrahringur, selD
væri luktur í. Rödd hennar, full ástúðar og
leika, augun, geislandi af móðurblíðu og ,
glegt'i ■
ingi þess, sem ann, andlitið, frítt, göfug