Morgunblaðið - 08.04.1924, Blaðsíða 4

MORGUNBLAÐI®
lög. nái fram að ganga að þessu
smni. prí hefi jeg valið þann
kostinn að bera fram þingsálykt-
uuartillögn þessa.‘ ‘
— Tilkynningar. —=*■
Allir versla ársina hring,
eins þeir stærri’ og minni,
ef þeir hafa auglýsing
átt í dagbókinni.
YiSskifti.
Sreinar ljereftstnskur keyptar
fewsta verCi í ísafoldarprentsmiðju.
HúsmaeCnr! BiðjiS nm Hjartaás-
•mjörlíkið. pað er bragðbest og nær-
lugarmest.
Dívanar, borðstofnborð og stólar,
ádýrast og best í Húsgagnaversinn
Rtykjavíknr.
TJmbúðapappír
lelnr „Morgnnblaðið“ mjög ódýrt.
Maltextrakt — frá Ölgerðin Egill
BkaUagrímsson, er best og ódýrast.
G-úmmísólar, níðsterkir, seljast nú
fyrir aðeins 1 krónu og 50 anra parið.
Jónatan porsteinsson.
Erlenda silfnr- og nikkelmynt —
kaupir hæsta verði Gnðmundnr
Guðnason gnllsmiður, Yallarstræti 4
Norðnrlandapeningar úr nikkel og
eilfri eru keyptir hæsta verði á Stýri-
mannastíg 10.
Fermingar- og sumargjafir og aðr-
ar tækifærisgjafir fáið þjer Iang
ódýrastar og bestar á Nyju hár-
greiðslustofunni, Austurstræti 5, —
sími 1153.
“■—= Vinna. -
TJng hjón með eitt barn óska eftir
að komast upp í sveit. A. S. I. vísar
á.
Tveir reglusamir drengir, 14—16
ára, geta nú þegar komist að til
a‘ö læra netagerðir hjá ínjer. Jóhaun
Gíslason, Lindargötu 7 a.
===== Húsnæði. ==
Sólrík og góð íbúð (3 herbergi ,
auk eldhúss), til leigu frá 14. maí
n. k., í Hafnarfirði. Sjerlega lág
leíga. Semja ber við Jóh. J. Reyk-
dal, Setbergi,
Húsnæði: 2 stofur og eldhús til
leigu í Hafnarfirði. Upplýsingar gef-
nr Guðjón Amgríriisson.
í
Hús óskast
til kaups á góðum stað í Hafnarfirði
og eins óskast 3—4 herbergi og éldhús.
Tilboð óskast sent fyrir 12. |þ. m. til
Eyjólfs Stefánssonar, Ansturhverfi 3,
Hafnarfirði.
'I 1 1
Efri deild í gær.
Fjárlög fyrir 1925 voru til 1.
umr. og var vísað umræðulítið til
2. umr. og fjvu.
Breyting á þingsköpum. Frv. J.
•7. og Jóh. Jós., sem getið var um
í laugardagsblaðinu, var fil 1.
umr. Forseti (H. St.) mælti úr
forsetastóli, að frv. væri svo stór-
gallað, að ástæða væri ef til vill
tii þess að vísa því frá, þar sem
gert er ráð fyi;ir, að nýkjörnir
þingmenn kjósi fjárveitinganefnd
neðri deildar skriflega, áður en
skipað er í deildir, áður en kjör-
brjef eru tekin gild og nýir þing-
menn hafa unnið eið að stjórnar-
skránni, eða áður en þeir eru
orðnir þinghæfir. Bn þar sem von
væri til að nefnd gæti lagað gall-
ana á frv., mæltist forseti til, að
þvi væri vísað umræðulaust til 2.
umr. og allslm., og var það gert.
Verðtollsfrtimvarp J. J, vísað til
2. umr. og fjárhagsnefiídar. Flm.
ljet þess getið, að hann mimdi
jafnvel taka frumvarpið aftur, ef
stjórnin vildi gera sjerstakar ráð-
stafanir til þess, að kaupmenn
hækkuðu ekki verð á fyrirliggj-
audi vörum í skjóli hinna nýju
verðtollslaga, en fji'h (J. p.)
kvaðst ebki viðbúinn að svara því
nú þegar.
tveimur olíutegundum: Water
White (unna) og Standard White
IMjölnir), nægilega til þess að
koma einkasölunni í framkvæmd.
En aðrar olíutegundir getur
Landsverslun keypt á þessu tíma-
bili hvar sem henni þykir hentast.
Samningur var eigi aðeins gerð-
ijr til að tryggja landinu nægiieg-
an olíuforða, heldur og bestu verð-
kjör á heimsmarbaðinum og hag-
kvæm flutningaskilyrði, sem hinni
erfiðu aðstöðu þjóðarinnar í því
efni er bráðnauðsynleg. Bnda
ætti það að vera öllum heilvita
taönnum ljóst, að einkasala getur
eigi gengið, nema trygt sje að
oiían fáist á hvaða tíma sem er
með ákveðnum gæðum og Iæarsta
markaðsverði.
II.
Bftir ailan þennan míssagna og
lokaleysuvaðal um olíusölu Lands-
verslunar og tildrög samningsins
tekur Jón sjer fyrir hendur, að
þvæla um einstakar greinar samn-
ingsins, en allar þær athugasemd-
ir hans byggjast fyrst og fremst á
þeirri meinvillu, að ekkert er litið
á aðstöðu þjóðarinnar — hina litlu
viðskiftaþörf, langa flutninga og
vöntun á olíugeymslustöð hjer á
landi. íslendinguin er ómögulegt
að gera olíuinnkaup í stórum stíl.
Og til þess að fá bestu kjör um
iflutninga, vrðu þeir að kaupa 8—
10 þús. tonn í einu lagi. En þar
sem nú að það svarar hjerumhil
til tveggja ára forða handa þjóð-
inni, og engin tæki eru til að taka
á móti og geyma svo piikið í einu,
n;je heldur fjármagn til að festa
í þeim birgðum, þá verðtur að losa
sig við alla höfuðóra í sambandi
við þessi „bestu kjör“, og taka
hlutina eins og þeir liggja fyrir.
pegar svo er komið, að menn eru
komnir það langt í þessu máli,
að skilja, eða vilja skilja, þenna
aðstöðumun við aðrar þjóðir, þá
hoifir alt öðrövísi við, og samn-
ingurin verður þá ræddur og
skýrður í öðru ljósi.
Framh.
----;—o------
Alþingi.
Hressingarhæli fyrir berkla-
veika. M. J. flytur þingsáltill.
ixm að skora á stjórnina að veita
kvenfjelaginit Hringnum ókeypis
áfcúð á þjóðjörðinni Kópavogi,
þegar hún losnar næst úr ábúð,
tii þess að þar verði starfrækt
hressingarhæli fyrir berkhiveikt
fólk.
Sala sjávarafurða, — Ingvar
Pálmason flytur svolátandi þings-
ályktunartillögu: „Efri deild Al-
þíngis ályktar að skora á ríkis-
stjóruina að raímsaka og undir-
búa fj'rir næsta þing, hvernig
koma megi föstu skipulagi á sölu
sjávarafurða erlendis, þannig að
ölium framléiðendum, jafnt smá-
um sem stórum, sje trygt sann-
virði, annaðhvort með skipun út-
flutningsnefndar, eins og 1918,
eða öðrum jafntryggum ráðstöf-
uimm' ‘. Greinargerð:
,,Pað er nú vitanl. að ísl. fiski-
framleiðeudur hafa beðið tjón, svo
miljönum króna skiftir, á skipu-
lagsleysi fisksölunnar síðastliðið
ár. Verði ekkert aðgert í því efni,
má fyllilega húast við, að svo
verði og framvegis. Verður því
að telja lífsnauðsyn fyrir sjávar-
útveginn, einkum hiun stærri. að
iíú sjeu gerðar ítarlegar ráðstaf-
anir til þess að fyrirbyggja slík
óþarfa og óheilla mistök, sem átt
hafa sjer stað í þessu máli undan-
farið. í þá átt stefnir þiugsálykt-
unartillaga þessi. — Óneitankga
hefði það verið það rjettasta í
þessu máli, að setja nú þegar á
þessu þingi lög um slíkar ráð-
'stafanir. En af því að nú er orðið
áiiðið þings og málið lítt undir-
búið í þinginu, er óvíst, að slík
Neðri deild í gær.
TvÖ frv. voru afgreidd til efri
deildar:
Frv. um breytingu á lögum um
sýsluvegasjóði, og frv. um breyt-
ingu á lögum um ’bæjarstjói'n í
Hafnarfirði.
Frv. um breyting á lögum um
sauðfjárbaðanir og frv. um lög-
reglusamþyktir í löggiltum versl-
unarstöðum var báðum vísað um-
ræðulaust til 3. umr.
Landhelgissjóður.
Frv. um að verja á næsta ári
nokkru fje úr laudhelgissjóði til
landhelgisvarna var til 2. umr.,
og mælti sjávarútvn. með frv.
Umræðnr urðu nokkrar, og var
frv. vísað til 3. umræðu áu
mótatkvæða.
Víðboð.
Frv. Jak, M. um sjerleyfi til
handa 0. B. Arnar til að reka
víðboð var vísað til 2. umr. og
allsherjarnefndar.
Frv. um sameiningu landsbóka-
varðaremhættisins og yfirskjala-
varðaremfcættisins. Meiri hl. alls-
hn./lagði ó. rnóti frv., og v.ar M.
J. frsni. í ininni hluata voru J.
K. og J. p. Fjrh. hafði orð fyrir
þeim, og mælti með frv. I nefd-
aráliti þeirra er þess getið, að
minni hlutinn mundi geta falist
á, að embætti þessu væru látin
haldast, ef tekið væri af eitt
kennaraembætti í íslenskum fræð-
uii' við háskólann og þessir for-
stöðumenn væru skyldir til að
kenna við heimspekideildma. En
þar sem meiri hl. mentm.n. væri
mótfallinn þessari skipan, fe'llur
minni hl. allshn. frá þessu og
leggur til. að þetta frv. verði sam-
þvkt. Gat fjrh. þess, að þar sem
forstöðumaður anuars safnsins
væri nú fallinn frá, en það hefði
flogið fyrir, að forstöðumaður
hins mundi ef til vill láfa af starfi
sínu á næstunni, gæti það verið
óheppilegt, að nýr maður. ókunn-
ugur báðum söfnunum, tæki for-
'Stöðu þeirra beggja í einu. Mundi
þvl heppilegast, að sameiiiingin
væri lát:n bíða þangað .til-hinn
setti forstöðumaður pjóðskjala-
safnsins Ijeti af starfi, en hann er
uú hniginn að aldri. Mæltisthann
til að Á. Á. tæki aftur til 3. umr.
bitt. sína að leggja niður að-
stoðarmannsembættið við það safn,
ef samkomulag gæti fengist um
þetta. Varð Á. Á. við þessum til-
mælum. Var frv. síðan vísað til
3. umr með 16 gegn 5 atkv.
Aukaútsvar ríkisstofnana.
Allsherjarnefnd hefir klofnað
um frv. 011 nefndiu er sammála
itm, að rjett sje að ákveða með
lögum, hve mikið ríkisverslanir
skuli gjalda til sveitarsjóðs. En
um hæð gjaldsius er nefndin ekki
sammála. Meiri hl. (B. St.. Jör. B.
og Jón Bald.) vill samþykkja írv.
óbreytt, efc minni hl. (M. J. og
J. K.), vill hækka gjaldið úr 5°/o
upp í 10%, nema af steinolíuversl-
uninni, sem greiði 2% af hreinum
ágóða. petta gjald sje einungis
greitt þar sem aðalsetur þessara
stofnana er. Nefndin er öll mót-
fallin brtt. Sv. Ó. og Tr. p„ að
gjaldið af öllum verslunarrekstri
ríkisins sje 2% af hreinum ágóða.
Framsögumenn voru Jón B. og M.
J„ en Sv. Ó. mælti fvrir tillögu
siimi. Auk þeirra töluðu Jak. M.
ei* mælti gegn frv., Sigurj. Jóns-
son og Tr. p. -— Brtt. minni hl.
var feld með 18 :4 atkv. og fcrtt.
Sv. Ó. og Tr. p. feld með 15 :7
atkv., en frv. sjálfu vísað til 3. >
umr. með 18 : 3 atkv. .
-----!-X-------
fDafnarfjörður.
Mánudag.
Nú eru þeir allir komnir ensku
togararnir 6, sem ætla að stunda
hjeðan veiðar. Kom sá síðasti á
laugardag’inn, og heitir sá ,Kings
Grey‘.
Kolaskipið „FreikoH“ hefir
verið að losa kol' handa útgerð-
inni og nú er hjer Agnes S. með
salt handa þeim ensku.
Af veiðum komu á laugardag-
inn 2 enskir ðg í gær einn. Yeiðin
var 80—85 tu.
pá kom Ýmir í gær með röskar
80 tn.
-------o-------
Gengið.
Rvík. 7. apríí.
Sterl. pd................ 32.50
Danskar kr. .. .. .. 124.53
Sænskar kr............... 203.46
Norskar kr............. . . • 105.60
Dollar .. ................. 7.71
-----,—x--------
DAGBÖK.
□ Edda 5924487-1.
Fyrir fullu húsi hjelt sjera Jakob
Kxistinsson fyrsta erindi sitt um
skapgerðarlist, í Nýja Bíó í fyrra-
dag. Höfðu aSgöngumiðar aS erind-
ran þessum selst upp á óvenjul. stutt-
um tíma, enda sýndi athygli manna
meðan hann flutti erindið þaS, að
fólkið vildi ékki missa af nokkru
orði. Út í efni erindisins verSur vit-
anlega ekki fariS hjer, og þaS þvi
síður sem þau birtast sennilega á
prenti. En sjálfsagt má gera ráS fyr-
ir, að margir, sem á sjera Jakob
hlustuðu á sunnudaginn, hafi hugsað
lílrt og sá, sem sagði að erindinu
íoknu: „Nú vantar ekki annað en
„víShoSið“ hans Otto Árnar, svo all»
ur lándsíýSrir geti hlustaS, þegar slík
erindi eru flutt.
Gullfoss fer hjeðan kl. 4 síðdegis
í dag, beina leið til Yestfjarða. Far-
þegar eni margir, fnllsfeipaS H. far-
rými og allmargir á I. Meðal farþega
eru: sjera Ásg. Ásgeirsson, Magnús
IViðriksson á Staðarfelli, Kjartan
RÓsenkraatsson afgreiðs’lu'ni., Júlíus
Rósenkransson kaupfjelagsstjóri á
Flatevri o. fl.
Lokaðir fundir hafa verið haldnir
tveir í Sameinuðu þingi, nú uýlega,
annar á sunnudaginn og hinn í gær-
kvöldi. Snnnudagsfundurinn mun hafa
verið haldinn aðallega til að ræða
um kjöttollsmálið.
Dagskrá Ed. þriðjudaginn 8. apt’íi
kl. 1 síðd. 1) Frv. til Iaga um lög-
gilding verslunarstaSar í Fúluvík í
Staðarsveit í Snæfellsnessýslu; 3.
umr. 2) um breyting á 1. nr. 6, 3.
maí 1921 (Seðlaútgáfa íslandsbanka),
1. unir.. ef leyft verður. 3) Till. til
þál. rim skipulag 'á sölu "sjávaraf-
urða; hvernig ræða skuli.
Nd. 1) Frv. til 1. um breytingu á
1. nr. 10, 27. júní 1921, um sendi-
lierra í Khöfn; 3. umr. 2) um breyt-
ing á 1. nr. 35, frá 30. júlí 1909, um
stofnun háskóla; 2. umr. 3) um
þingfararkaup alþingismanna; 2.
umr. 4) um brevting á 1. nr. 50, 20=
júní 1923, um atkvæðagreiðslu utan
kjörstaða við aíþ.kosningar; 2. umr.
5) nm breyting á 1. nr. 29, 19. júní
1922, um brevting á sveitarstjómar-
lcgum frá 10. nóv. 1905 ; 2. umr. 6)
uin bæjargjöld í Rvík; 2. umr. 7)
Tilí. til þál. um ráðstöfun á þjóð-
jörðinni Kó|ja vogi til væntanlegs
hressingarhælis fyrir berklaveika;
hvernig ræða skuli.
Merkur kom hingq,ð síðdegis í gær.
Vesalingana sýnir Nýja Bíó aftur
í kvöld, og er það alþýðusýníng með
niðursettu verði. Hafa Bíóinu borist
margar áskoranir um, að sýna þessa.
ágætu mynd aftnr, og vildi það ekki
skorast undan því.
Strandið á ,.Önnu“. Sannar fregn-
ír'eru nú fengnar af því hvað margir
mcnn voru á færeyska kúttaranum
„Anna“, sem strandaði fyrir stuttu
suður .við Grindavík. Kom símskeyti
um það frá eiganda skipsins að þeir
hefðu verið 17. 1 gær var símað hing-
að til bæjarins frá Grindavík, að
ekki hefðu fundist fleiri lík en pau,.
. sem áður liefir verið frá sagt hjef
í blaðinu. Komið hafði til orða, að
jarða þau á Stað, en eftir því sem.
sercíiherra Dana 'hjer segir Mrg.bl..
mi:nu þau verða flutt bingað til
Reykjavíkur og jörðuð hjer, svo fram-
ailega sem aðstandendur . óska ekki
að þau verði flutt til Færeyja. Senni-
lega verða þau jörðuð n. k. föstu-
dag frá Dómkirkjunni kl. 11 f. h.
og talar þá sjera Bjarni Jónsson.
Fer bifreið suður eftir í dag og sækir
líkin.
Um skipið sjálft, er það að segja,.
a? það er fullkomið flak; ekkert
eítir nema kjölurinn.
Frá því hefir verið sagt hjer í
blaðinu, að sjest hafi rautt ;ljós nlá-
lægt, strandstaðmun sama kvöldið og
Anna strandaði. Ber þetta saman
vúi frásögn færeysks skipstjóra af
annari skútu, Marsdal, er sá til
ferða „Önnu“ kvöldið áður en hún
strandaði. Kom „Marsdal“ austan a£
Seivogsbanka, og ætluðu bæði skipi* 11
hingað til Rvíkur. En um kvöldi?
sá skipstjórinn á Marsdal ljósið &
Önnu, og var þá í engnm efa um, a$
hún mundi lenda. o£ austarlega, einS
og raun varð á.
Hljómleikar E. Schacht. Morgira-
blaðið hefir verið lieðið að getu þeesr
að af vissum ástæðum verði ekker<
af þeim.
------o • 1 ' ■* .