Morgunblaðið - 16.05.1924, Blaðsíða 2

MORGUNBLAIII

Höfum nú fyrirliggjandi:
Högginn. Melis,
StTausrkur,
Kandís,
Florsykur,
Sveskjur,
purku<5 Epli,
Bakaramarmelade,
Sinnep ,Colmans‘
Línsterkja ,Colmans‘,
Sardínur,
Rúgmjöl,
Hálfsigtimjöl,
Hveiti, ,Cream o£ Manitoba/
do. „Oak“,
do. „Kærnemel“ ,
Haframjöl,
Hrísgrjón,
Hrísmjöl,
Kartöflnmjöl,
Heilar Baunir.
Þaksaum — Þakpappa — Þakjárn
Krystalsápu — ICAFFI*
Ullarballa
Fyrirliggjandi s
Sængurdúkur ágætar teg.
Fiðurhelt Ijereft,
Dúnhelt Ijereft,
Bleikad Ijereft verð frá 1,45
Lakaljereft.
Spyrjið urn verðið í
Austurstræti I.
Tómar
flðskur
kaupir Heildv.
i
Móttaka t kjallaranum á Hverfla-
götu 4.
Delson-
S i m ars
24 verslunin,
23 Poulsen,
27 Fossberg.
Allur útbúnadur; til
gufuvjela og mótora.
Konur!
(tföœ tiofni (vifaminer)
eru ncíuó í„£máratl-
ismjörlíhiá. c3 iðjié
því ávait um þaá
í gærkvöldi.
Byggingarsamþykt bæjarins.
Byggingarnefnd lagði fram frv.
um brytingu á bygingarsamþykt
bæjarins, og var það aðeins 5.
gr. samþyktarmnar, sem nefndin
vill fá breytt, og þá í þá átt, að
gera það öruggara, áð þeir fáist
ekki við stjórn á búsabyggingum,
sem ekki eru til þess færir, eða
bæjarstjóm og byggingamefnd
álítur eklti hafa nógu mikla þekk-
iugu og kumnáttu til þeirra verka.
Fær eftir hinni nýju breytingu
enginn leyfi til að sjá um bús-
byggingar nema sá, sem bygging-
arnefnd hefir gefið viðurkenningu
til þess að mega standa fyrir húsa-
smíði. purfa þeir minsta kosti að
hafa fengið sveinshrjef í iðn sinni
og hafa verið biisettir hjer í eitt
ár. Að húset,uskilvr5inu fann P-
Sveinsson, taldi það ekki eiga að
standa í byggingarsamþyktinni,
því vitanlega væri það aðalat-
riðið, að maðurinn væri starfinu
vaxinn, en ekki hitt, að hann hefði
verið hjer búsettur svo og svo
lengi. Taldi hann 'hart fyrir ágæt-
an húsasmið, sem hingað kynni að
flytjast og vildi byggja sjer hús,
að fá það ekki fyrir það eitt,
að bann hefði ekki verið hxisettur
í bænum í eitt ár. P. Halldórsson
fann og ýmislegt í frumvarpinu,
m. a. að verið væri að skapa
einkaleyfi á því að teikna og reisa
byggingar ~ í hænum með því að
binda þetta við sárfáa menn. —
Einnig var hann á móti búsetu-
skilyrðinu. Borgarstjóri varði frv.
og þau atriði í því, er helst hafði
verið fundið að, sömuleiði.s Ágúst
Jósefsson og Guðmundur Ásbjarn-
arson. Samþykt var að hafa tvær
umræður um málið.
Ræktun landsins í Fossvogi.
Á fundi fasteignanefndar hafði
borgarstjóri tilkynt, að hann hefði
samið við Búnaðarfjelag íslands
mn land það, sem fjelagið hefir
haft til ræktunar í Fossvogi, og
hefir það orðið að samkomulagi
að binda enda á allan ágreining
út af því máli, að bæjarstjórnin
taki nú þegar við landinu í því
ástandi sem það er og greiði alls
4500 kr., sem lokagreiðslu fyrir
það verk, sem Búnaðarfjelagið
hefir unnið á landinu. Fjelst fast-
eignanefndin á þetta. Ennfremur
var ákveðið að g'rða alt ræktaða
landið í Fossvogi með vírneti,
kaupa erlendan áburð á landið og
láta bera á það, svo fljótt sem
Sllip DehRla
og koma með
auglýsingar
ainará auglýs
ingaskrifatof-
una í Austur-
stræti 17 uppi
unt er. Var þetta samþykt um-
ræðulaust.
Vajsla landsins.
Bærinn hefir nú undir höndum
um 75 dagsláttur af ræktuðu landi
í Fossvogi, og taldi fasteignanefnd
óhjákvæmilegt, að þar yrði mað-
ur til vörslu og umönnunar. Fjelst
því nefndin á að láta byggja lítið
hfis ofantil við ræktaða landið í
vognum, sem porsteiun Fiimboga-
son, er nefndinni hefir verið falið
að greiða eitthvað fyrir, fái til
íbúðar, hafi hann síðan á hendi
vörslu Fossvogs og umsjá með
kúabeit þar í sumar. Bæjarstjórn-
in samþykti þetta án umræðu.
Iðnsýningin í sumar.
Á skólanefndarfundi hafði kom-
ið fram beiðni frá undirbúnings-
nefnd Iðnaðarmannafjelagsins, er
skipuð er til undirbúings sýningar
hjer, um lán á húsnæði í barna-
skólanum til sýningarinnar. Mælti
skólauefndin með því að húsrúmið
væri lánað undir sýninguna, og
var skólastjóra falið að samrýma
þessi afnot við notkun liússins
til kenslu. Sýningarnefndin á að
skila húsinu hreinu. Var samþykt
<að lána húsið til sýningarinnar.
--------o-------
I. Áætluð og mnlcomin útsvör.
Samkvæmt bæjarstjóðsreikning-
um yfir árið 1922 (yngri reikn-
ingar ókomnir) en aukaútsvör á-
ætluð kr. 1,234,200 (tæplega 1 %
milj. kr.). En sama ár er innkom-
ið í bæjarsjóð kr. 1,453,248 (ná-
lægt 1% milj. kr.) Bæjarsjóður
hefir þannig fengið kr. 219,048
(nálægt 14 milj. kr.) umfram á-
ætluð útsvör! pessa laglegu fjár-
upphæð hefii niðurjöfnunar-
nefndin lagt í lúkurnar á bæj-
arstjórninni, umfram það, sem
hún bað um, eða sagðist þurfa
að fá. pað er jafnan hægt að rista
breiðan þveng af annars manns
skinni.
Nú er það vitanlegt, að niður-
jöfnunarfnefnd má ekki jafna
niður á gjaldendur meira en 5—
10% umfram það sem ákveðið er
í fjárbagsáætlun bæjarstjómar-
innar það árið. En þetta herrans
ár, 1922, hefir niðurjöfnunarnefnd-
in bætt við áætluð útsvör rúm-
lega 171/2%, eftir því »em sjeð
verður. En miklar líkur era fyrir
því, að hún hafi bætt við 20%.
Jeg byggi þessa skoðun mína á
því, að telja má víst, að ekki hafi
öll kurl komið til grafar. Altaf
verða einhver vanhöld á aukaút-
svörum. Altaf kæra einhverjir
útsvar sitt og oft er lækkað á
þeim meira eða minna. En sjald-
an nemnr það miklu, sem þá jafn-
framt er hækkað á þeim, sem
kærendur bera sig saman við. En
sje þessu engu til að dreifa, og
allir hafi goldið aukaútsvar sitt
fyr eða síðar, þá er um eitt af
tveunu að velja: að niðurjöfnunar
nefndin hafi jafnað meiru niður
á gjaldendur en 17%% frarn yfir
áætlun. .Eða þá hitt, að gjald-
endur hafa greitt innheimtumönn-
um meira fje en þeim bar. Síðara
atriðið er ósennilegt, því flest-
um þykja aukaútsvörin full há.
Hve langt niðurjöfnunaraefnd-
in hefir gengið þessa braut 1923
og 1924, er enn ekki hægt að vita.
Ekki er sjáanlegt að mikil van-
skil hafi orðið á aukaútsvöram
árið á undan (1921). pá eru inn-
komin aukafitsvör kr. 140,183, um-
fram það sem ákveðið er að bær-
inn þurfi að fá það ár, eða bæjar-
stjórnin bað niðurjöfnunarnefnd
að jafna niður á gjaldendur. Og
taki maður 12 ár (1911—1922),
þá er það rúmlega kr. 800,000,
sem bæjarsjóðnr liefir meira feng-
ið í aukaútsvörum, en stjómeud-
ur hans hafa beðið um. petta
sýnir góða innheimtu.
H. Fastur gjaldstofn.
Bæjarfulltrúarnir biðja um fast-
an gjaldstofn lianda bæjarsjóði.
Gjaldstofn þessi er hús og lóðir.
peim þykir aukaútsvör, með lög-
taksrjetti, eigi nógu tryggur
gjaldstofn. Reynsla 12 undanfar- j
inna ára (1911-—1922) sannar hið
gagnstæða.
Frá gamalli tíð hefir nálega öll-,
um hreppsjóðagjöldum veriðí jafn-;
að niður á hreppsbúa eftir efnum
og ástæðum. Sama reglan hefir
gilt í bæjarfjelögum, síðan þau
urðu til. pó ýmsir annmarkar sjeu
á því, að þessi gjöld, eftir efnum
og ástæðum, verði altaf rjettlát,
þá er þetta rjettlátasti mælikvarð-
inu, sem hægt er að nota, og
tryggasti gjaldstofninn ,í bráð
og lengd.
pað mun sannast, að húsa- og
lóðaskatturinn nýbakaði frá bæj-
arstjórn og löggjafarþingi, verður
bæjarsjóði til tjóns. Hann kem-
ur þyngst niður á fátækum verka-
mönnum. peir eiga mjög naargir
smáhús — ný og gömul, °S ei?a
nú erfitt með að halda eignar-
rjettinum yfir þeim. JeS bú-
inu að hitta að máli um 25 verka-
menn, sem eiga hús. Og þeir bú-
ast allir við að geta ekki goldið
þenna nýja skatt og tapa þannig
hiisunnm. Pessir fátæku húseig-
endur borga nú aðeins 10—20 lir.
aukaxitsvar. En með uýja skattin-
um verða þeir margir að borga
5—15 sinnum hærra gjald, eftir
utreikningi 'br. alþm. Bjöms
Kristjánssonar. — En einkenni-
legt er það, að þessir nýju skattar
eru runnir undan hjartarótum
sósíalistanna í bæjarstjórninni —
þessum miklu útvörðúm verka-
manna og fátæklinga! — peir
bíta sig jafnan fast í gamlar „te-
óríur“, en skilja ekki verkanir
þeirra eftir tíma og staðháttum.
IH. Húsaskatturinn.
— Samkvæmt „lóðaskattsfrum-
varpinú1 er gert ráð fyrir því, að
sá hluti fasteignagjaldsins, sem
kemur niður á húseignum, nemi
kr. 160 þús. En jafnframt er gert
ráð fyrir, að fella niður sótara-
gjald og hreinsunargjald. Á Al-
þingi hjerna á dögunum var því
haldið fram, að þessi húsaskattur
samsvari þeim útgjöldum bæjar-
sjóðs, sem árlega ganga til hús
BILL
Overlandmótor 4
til sðlu,
Stefán Thorarensen.
umul'
3
óperusöngkcma
heldur hljóinleika í Nýja Bíó
annað kvöld kl. 7, moð aðstoð
frú SIGNE BONNEVIE.
Söngskrá: Finskir, íslenskir,
sænskir og norskir söngvar,
r aría úr Traviata, Elegi eftir
Massenet, Nachtigall eftir.
Alabieff o. fl.
Aðgöngumiðar fást í dag í
Bókaverslunum Sigfúsar Ey-
mundssonar og ísafoldar.
rmrtamTmuiiiijm 1 m
Gardínutau
mikið og fjölbreytt úrval hjá
Mil! EiMRHIÍ iEl
H&fum i heilds&lu
Fernisollu,
dlafUF fiislason 8 Co.
Bankastræti 9. Sími 137.
eignanna: sót- 0g sorphreinsun og
þess háttar. Einn Ed. þingm. bætti
vatnsskattinnm við; taldi hann
hverfa af húseignunum með þessu
frumv. En sjálft frv. gerir ekki
ráð fyrir því. pingmaðurinn hefir
anuaðhvort ekki lesið það og
skilið, eða hann hefir farið með
blekkingar, til þess að afla frv.
fylgis. — Árið 1924 er áætlað:
Slökkviliðskostnaður kr. 59.500.
Hreinsunarkostnaður — 37.000
Sótarakostnaður . • -. — 16.000
Samt. kr. 112,500
Upp í þetta fær bæjarsjóður:
Lóðagjald, metið .. .. kr. 19.000
Hreinsunargjald .. .. — 95.000
Sótaragjald...........— 46.000
Samt. kr. 160.00
Mismunur er kr. 47.500, sem
bæjarsjóður fær af húseignum
bæjarmauna umfram tilkostaað
við þau.
Af húsi, sem virt er til skatts
á 12 þús. kr. verður eigandi þess
að greiða um 50 kr. meira af
húsinu fyrir þessa breytingu á
skattgj. Hann hefir áður borg-
að um 30 kr. í sótara- og hreins-
unargjald. petta er þó ekki aðal-
atriðið í þessu máli, heldur gjald-
stefnan, eða „Georgismmn“ í því.
s. p.