Morgunblaðið - 29.08.1924, Side 2

MORGUNBLAÐTB
Heimtið aftaf
„Dancow11
(Bláu beljuna), bestu og ódýrustu
— nidursoðnu mjóikina. —
í heildsölu hjá
H.f. Carl Höepfner.
Mýjar
Gulrófur,
Gulrtotur,
Kartðflur.
fást hjá
Clríki Leifssyni, Laugav, 25.
S f man
24 verslrmin,
23 Poulsen,
27 Fossberg.
Klapparstig 29.
Lausasmiðjur.
9 Lessive Phenix1
(F ö n i x - d u f t), egta franskt, er
b e b t a og ódýrasta þvotta-
duftid. — Biðjið um það. —
í heildsölu hjá
H.f. Carl Höepfner.
KALK
óleskjað i tunnum fyrirliggjandi.
1 PnflteBn s Hopim.
REGNHLIFAR
* i
Mesta og besta úrvalið er hjá
Marlelei Einrssmi s Co.
útvalda þjóð. pess vegna hafa
Gyðingar altaf trúað því, að þeir
/ icttu að ráða yfir öðrúm þjóðum
og fyr eða síðar ná því þjóðítr-
takmarki og fyrirheitum. pessi
trú hefr lífað í eðli þeirra kyn.
frá kyni, eins fast og náttúrlegt,
sem ósjálfráðar eðlishvatir skyn-
iausra dýra, eða sumar ósjálfráð-
ar hvatir manna. Gyðingar þeir,
sem ekki lengur trúa á .Tahva, er
. hjer engin undantekning. pjóðar-
eðlið lifir, þá guðs hugmyndin
• breytist eða jafnvel degi út.
Og það má vel vera, að Gyð-
ingar þeir, sem nú eru kommún-
istar hafi fundið nýjan Jahva,
eða guðdóm t. d. einhvern „heims-
vilja“ eins og Schopenhauers, eða
þá svipaðan guðdóm og Háckel,
uppgötvaði 1898. Sje þessu þannig
farið, hefir Sigmundur prófessor
rjett til þess að tileinka G.yð-
ingum guðdómstrú. Gullkálfurinn
Ekki er smjörs var eitt sinn góður og gildur guð-
irant þá Smári
s: er fenginn. :a
Jt$ÍÍ IfsmjeRUKi i jd
f Hyf SmjorlikisqerSm iKeykjavííl Ifejl ^ — -I i ^
dómur hjá Gyðingum, og var
keppinautur Jahva.
1 þessu sambandi má geta þess,
að fyrsti vísirinn til kommúnism-
ans, .er getinn í höfði ísraels-
manna, hjá „Essenum,“ nokkru
fyrir Kristburð. Og kommúnism-
inn í „þúsundáraríki“ því, sem
BockhoTd stofnaði (1534) í
Miinster var í öllu eðli sínu Gyð-
inglegur. púsundáraríkis hugmynd
hans var frá hinnm fornn „Nazar-
æitum.“ Hann typtaði þá, sem
eigi trúðu guðdómleik stefnu hans,
... « ,, eftir stjórnarreglnm .Tahva. —
„Kommunismmn og Gyðmgdom-
...... . , nn , haJomon konungur tok hann sier
urmn, heitir grem i Mbl. 22. þ. . , 6 ; J
... , 0. til fynrmyndar í gullskarti og
m., eftir norskan professor big- , ,_ • _ , .
, astamalum, en Essena í sameign-
mund Mowmckel. pessa grem ma ,
. , . , . , , arbuskapnum. Og sialfur trnði
misskilja í emn atnði, svo skir .
, . , , þessi merkilegi ökraddan þvi, eða
og riett hugsuð sem hun er í , , , .
...... _ , . , , dreymdi um, að hann væri guð-
heild smni. p að sem jeg hnaut ,, , , , . , ,
, . . . , , , domlegur spamaður. Ekki er þo
við í greminm, þegar jeg las hana .. , . . „ _
ihi
Kom-
vitað, að hann væri Gyðingur. En
wffi'PO*c*cÍavo**ÍP-
’fyZfo 9 Tilbúin sœngurver
— koddaver
- IBk.
<Mna>jn£/iatn. iWMutáno
'eru þessar setnmgar: ---- ,
, . . , hugmyndin lifði og fæddist hvað
mumsmmn gerir kroiu til þess, að " , . .
... , ettir annað í emm eða annari
grundvallaratnði hans sjeu alitm , , , , , , . „
t „ ,. , mynd, uns hun stokk albrynjno
guodomleg; pessvegna veroi ihann , J J
* / , , £ r • ■» . ut ur höfði Karl Marz, eins og
ao vera arasarstetna a sjerhverja ^ .
Tn Mmerva ur höfði Jupiters.
aðra tru og guðshugmynd. Enn-
. ° pvi verður ekki meo rokum
fremur virðist a emum stað 1 . * * , ... , ..
neitao ao kommunisminn hefir
greimnni, aS professonnn gen rað g,gan um 1840 veri5 f„|,komin
fyrir gnSstagmynd og truarleg- 5J iastelna. lður var hanu ,
um tilhneigingum hja kommun- ■ *. , , .. , ,
engn andstoðu við truarbrogð eða
’ „ ’ . , , guðshugmynd manna, yfirleitt.
Hvað memar hofundurmn með ■ . , , ,
, ^ Hvermg vikur nu þessn við ?
tFpar á veltur miklu. öll trú, er »>* miSja uldina gans
ekki þess eðlis, aS ltún feli í sjer ?»»■ ”'9' a‘d« "
„ „. . , . þeir Molesohott og Buchner voru
„Religion . Hafi jeg sterka og . ..
,.. f. , . , , , . , . fromuðir að. pa er farið að fræða
lifandi tru a þvi, að kommumsm- , „ , , .
. , . , , menn um það, að maðunnn sje
mn sje hara skyjaglopsdraumorar . . . , , ,,
,, . ,. ,. . , , bara vitrasta og þroskaðasta dyr
sem aldrei geti gert gott, þa er su . . ,
, , , , jarðarmnar. Dyrseðlrð i mannm-
tru ekki Religion, en tru er það .... , , ,
_ „. , . „ um er talið gofugt og hafi þvi
samt. En verði russneska lyðnum, . . . .. ,
. , , . . , fullan rjett a sjer til að vaxa og
litilsiglda, kend su speki og hann
fari að trúa á hana, að Lenin*
sálaði sje helgur maður, einn af
spámönnum guðs, lausnari þjóðar ^
sinnar og hann svo tilheðinn semj
hv>er annar góður og gildur dýr-
lingur grísk-kaþólsku kirkjunnar,
þá er sú trú, orðin Religións-trú.
En það er ekki kommúnismi.
pó prófessorinn virðist tileinka
kommúnismannm guðshugmynd
eða guðdóms trú þá raskar það
ekki þeirri ályktun hans, að kom-
múnisminn sje í insta eðli sínu,
og beint framhald af hinum forna
Gyðingdóm. Hann er samkvæmur
rótgrónu erfðaeðli Gyðinga, kyn
frá 'kyni. Guðshugmynd þeirra
var aldrei aðdáunarverð. Hún var
harðstjóm íklædd holdi og blóði.
Guð þeirra var hlutdrægur og
hefnigjarn og glímdi við menn.
Gyðingar voru hans elskaða og
Isafoldarprentsmiðja
leygir alla prentnn vel og »am-
vl»ku»amlega af bendl meO lœg»ta
verBl. — Heflr bestu sambönd 1
allekonar papplr eem tll eru. —
Hennar elvaxandl gengrl er be»tl
mœllkvarölnn á blnar miklu vln-
■Rldlr er hdn heflr unnlB sjer »oeB
ftrelBanlelk I vlBakiftum og llpurrl
og fljðtri afgrelBslu.
Pappfrs-, nuláp og prentaýnla-
horn tfl »fnli á »krlfatofnnnl. —
------------Blntl 48.------------
þróast, eins og það góða, sern
lítils var metið. Um þær mundir
stássuðu lærðir menn með gnð-
lausum klausum í ritum sínum og
þóttust því meiri menn og lærð-
ari, sem þeir meira úthúðuðu
kristindóm og kirkju, og trúar-
brögðunum. yfir höfuð. Mentaðir
Gyðingár fylgdu straumuum. peir
hötuðu kristna trú fyrst og fremst
eins og feður þeirra. En þeir
l.jetu sjer það ekki nægja, þeir
fleýgðu jafnvel Jahva frá sjer,
en ekki fyrirheitnalandinu ,Síon.‘
pangað dreymdi þá sem feður
þeirra. Fall trúarbragðanna var
vatn á þeirra mylnu. Gullkálfinn
forna elskuðu þeir inst í hjarta
sínu. Til þess að ná honum aftur
var eina ráðið að ná aftur heimst
völdum. peir gleymdu einstakliug-
num en háru umhyggju fyrir heild-
inni, sinni elskuðu kúguðu þjóð,
útvalinni þjóð. Jahva hefndar-
girnin og harðstjórnareðlið lifír í
hlóði þeirra. Viðkvæðið var og er:
„Niður með þá sem oss hafa!
kúgað.‘ ‘ Tönn fyrir tönn, auga fyr-
ir auga. Kúgun fyrir kúgun o. s.
frv. Enginn h>efir orðað þetta
snjallara, nje heldur sýnt, insta
eðli og insta vilja Gyðingaþjóð-
arinnar, en Karl Marz. Hann var
sannur fulltrúi Gyðingaþjóðarinn-
ar, eðli hennar, vona hennar og
vilja. Sú þjóð er svo ;einkenni-
lega merkileg að hún vill láta
kúgast til þess, að Það verði sjer
og niðjum hennar ávinningur, eða
hún nái takmarki sínu og fyrir-
heitum um síðir, fyrirheitnaland-
inu og heimsyfirraðum.
Á efnishyggjuöldinni, einkum í
byrjun hennar, kom hver Gyðing-
urinn á fætur öðrum með þjóð-
skipulagsbollaleggingar, mismun-
andi í ýmsu, en grundvallar-
j atriðin voru hjá öllum hin sömu.
°g það var þeim öllum sam-
| eiginlegt, að guðleysið var þar
>efst á baugi. Allir þessir menn
voru þó ekki Gyðingar, það vom
þeir þó flestir. En stórmeistari
kommúnismans, setti óafmáanlegt
mark á alla lærisveina sína; það
merki bera þeir enn í dag. Pað
>eru hinir svo kölluðu „rjetttrú-
uðu“ socialistar, stundum nefndir
kommúnistar (eða sameignar-
menn). Nútíðár kommúnismi er
þó sannarlega orðinn npplitaður
á köflum og farinn að hærast.
petta er áhyggjuiefni margra vel-
trúaðra Marz-sinna.
En hvað sem þessu líður er rjett
að færa nokkur rök fyrir því
guðleysi kommúnista, sem norski
prófessorinn kom ekki auga á.
Bakunin, byltingamaðurinn trylti,
lærði í skóla hjá Praudhon, Blane
og Marz. Ilann sakaði aðal kenn-
arann sinn, (í byltingafræði) Karl
Marz, um ofstækisfult guðleysi
og kristindómshatur. Sjálfur setti
þó Bakunin á stefnuskrá anarkista
þessi orð: „Fjelagið lýsir því yfir,
a,ð það er guðlaust.“ — petta er
fyrsta greinjn henuar.
Nálega^ Marz-sinnar, leið-
togar lýðsins, hafa haldið því
fram, að nauðsynlegt væri að rífa
uiður guðstrúna, kirkju og krist-
mdóm. Engir menn, svo jeg viti,
hafa gengið betur fram í þessu,
en Gyðingarnir Bebel og Lieb-
knecht á pýskalandi. peim var
þetta mikið álnigamál. peir hjeldu
því fram, að trúarbrögðin, og
einkum þó kristmdómurinn, væri
fjandsamleg jafnaðarstefnunni
og þrepskjöldur í vegi fyrir fram-
gangi hennar. En það voru ekki
þeir einn, sem þessa skoðun höfðu,
og hafa >enn.
A ríkisþingi pjóðverja, sagði
Bebel 1881.: „Vor pólitíska stefna
er lýðveldi: vor auðfræðislega
stefna er sameign; vor trúarlega
stefna er guðsafneitun (Atheis-
mus.)
Hvað eftir annað h-efir þessi
sama trúarjátning komið fram í
blöðum, fyrirlestrum og flugrit-
um kommúnista.
Marz-sinnar á pýskalandi, sem
nú eru allir gengnir undir merki
Bolsivikkanna. á Rússlandi, láta
ekki ferma börn sín, nje kenna
þeim kristin fræði. En í þess stað
hafa þeir gefið út alveg dæma-
lausa barnafræðabók. Við þetta
tækífæri ætla jeg ekki að segja
fi'á innihaldi hennar. Aðeins vil
jeg geta þess, að þar er guðdómi
hafnáð. petta st-endur þar: „Vjer
þelikjum engan guð nje himna-
foður.“ par er líka kent undir-
stöðuátrið til lauslætís í ástamál-
um og ókristilegu hatri til vinnu-
veitanda og- borgarastjettai'innar,
o. s. frv.
prátt fyrir þessar staðre.vndir,
talar -Sigmundur prófessor um
krófuj- kommúnismans (eða kom-
múnista) til þess að vera guð-
dómslegs eðlis, eða guðstrúar. pað
er þetta sem jeg vildi leiðrjetta
og jafnvel efa, að það geti verið
hans skoðun í raun og veru þótt
svo líti helst út. pað er að minsta
kosti ekki að ræða um þann guð--
dóm og þá trú (Religion), sem
kristnir nnenn þekkja eða geta
felt sig við. pað er sannanlegt,
að aðalpostular kommúnismans,
eða Marz-stefnunnar, hafa hvað
eftir annað lýst því yfir, að þeir
væri „Atheistar.“ peir hafa ekk-
ert farið dult með það. pað áttu
allir að vita. En af þessu þarf þó
eigi að draga þá ályktun, að allir
jafnaðarmenn sjeu trúlausir menn.
En þá eru þeir heldur ekki rjett-
truaðir Marz-sinnar, og það eru
þeir vitanlega iekki allir. Kunn-
ugt er það líka, að jafnaðarstefn-
ur eru margar og ærið mislitar.
par syngur hver með sínu nefi, og
iðkar sínar kreddur. pað má líka
minna á það, sem mörgum et
orðið Irunnugt, að allmargir „At-
heistar," hvort beldur sem þeir
eru Marz-sinnar eða eitthvað
annað, eru undarlega trúarsterkir
menn á vissum sviðum t. d. í ýiU'
iskonar hugarburðarspeki, sliýja'
glópsku og margskonar hindur-
vitni, hjátrúarkendum. pað er a^
fara úr „ieinni Keflavíkinni
í aðra“. S. V-