Morgunblaðið - 12.09.1924, Blaðsíða 2

MORGUNBLABIB
i iHKsirí uw w
Eftir Svein Jónsson.
1914:
1918:
1924:
Reyjsjaví'k slSastliðin 50 ár, þ. e.;
a. sJ.hveriiig þau uxuiá hverjuni
10; árum. frá' 3807. pað lítur þanní-
ig út:
í 38.—39. og 40. tbl. ,Lögrjiettu‘
1918 ritaði jeg nokkur orð um
Árið 1867 voru allar tekjur bæjarsjóðs 3599 Rd. eða kr. 7,198,00
— 1878 voru útsvörin...............................— 8,405,00
— 1888 — — — 19,334,00
— 1898 — — — 22.917,00
— 1908 — — — 70,076,00
— 1918 — — — 533.000.00
Jeg fór þá nokkuð nákvæmlega
i&t í skrána og flokkaði hana fyrir
iirið 1918, eins og sjá má þar, og
set jeg bana bjer með að no'kkru
leyti. pað átti að sýna, að niður-
jöfnunin væri alt of dreifð, of
margir flokkamir. Atti jeg þar
i með við, að nákvæmnin væri of
mikil, ef annars er bægt að kalla
. það nákvæmni, þó aldrei nema
j>að hafi legið til grundvallar hjá
hinni báttvirtu niðurjöfnunar-
nefnd. T. d. þá, 1918, hafa 8 mienn
5 kr. útsvar, 6 menn 22 kr., 1
maður 32 kr., 1 maður 38 kr. o.
s. frv. petta finst mjer meiningar-
laust, t. d. að hafa 1 mann með
38 kr. Mjer finst hann alveg eins
geta verið með 40 kr. eða þá 35
kr. Hjá nefndinni voru 89 flo'kkar,
en mjer finst þeir hefðu ekki
þurft að vera nema 39, og með
því vildi jeg taka til dæmis fyrsta
flokkinn.
Alla með 4,00 kr
— — 5 00 —
— — 6 00 — —
— — 7,00 — -
— — 8,00 — —
— — 10,00 — —
petta alt vil jeg láta vera í 10
kr. flokk. J?á vildi jeg að allir
þeir, sem gjalda áttu 12, 14, 15,
16, 18 og 20 kr., væru í öðrum
flokki, sem yrði þá 20 kr. flokkur.
þá í þriðja flokki allir með 22,
24, 25, 28 og 30 kr. í f jórða flokki
allir með 32, 35, 38 og 40 kr. pess-
ir væru 40 kr. flokkur. Flokka-
upphæðir mínar voru þessar: 10,
20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 100, 125,
150, 200, 250, 300, 400, 500, 600,
700, 800, 1000, 1200, 1500, 2000,
8000, 4000, 5000, 6000, 7000, 8000
9000, 10000, 12000, 15000, 18000,
20000, 23000, 28000, 31000, 35000,
40000 kr.
Á undan þessari upptalningu í
blaðinu setti jeg þetta: „Nú set
jeg flokkaskipunina eins og hún
' kemur fyrir sjónir í núverandi
niðurjöfnunarskrá (1918), og þar
út undan með því fyrirkomulagi,
eins og mjer finst flokkunin vera
í raun og veru, og svo þar út frá
■eins og mjer finst hún ætti að
vera; því eins og sjest af þessu,
er minsta gjald hjá mjer 10 kr.,
útsvar, sem voru þá (1918) menn
865
8
- — - — — 60,
. — — — — 60
- — — — — 336
við, fyrri en nú, og var það æði
mikið verk, því þá (1918) voru á
skrá tæp 3800, en nú eru þar um
7680, eða tvöfalt fleiri; og úr því
að jeg nú lauk við að sundurlið'a
útsvarsskrána 1924, þá læt jeg
hana birtast hjer, ásapat skránni
frá 1914 og 1918, þeim til hægðar-
auka, sem vilja bera þær saman,
og sjá hvernig þær hefðu litið út
með minni flokkaskiftingu. Jeg
held hún gæti átt við, þó sú breyt-
ing hafi orðið á með niðurjöfnun-
ina, að nú er alt, ieða á að vera,
miðað við framtal til skatts. Mjer
sýnist nú samt, þegar jeg lít yfir
flokkana hjá nefndinni, að hún
haldi sjer við gamla lagið', og sýn-
ir það best, að ekkert fyrirkomu-
iag er hagkvæmara, betra eða
rjettara, en okkar gamla, að jafna
niður eftir efnum og ástæðum.
Jeg ætla ekki að fara að hrósa
okkar góðu niðurjöfnunamefnd,
þó jeg viti, að hún sje öll af góð-
um vilja gerð; en það vil jeg
segja, að e'kkert annað' fyrirkomu-
lag er betra eða rjettara.
og mundi það lenda á þeim, sem Flokkaskiftingin lítur þá þann-
nú greiða 4, 5, 6, 7, 8 og 10 kr., ' ig út árin 1914, 1918 og 1924, og
eem eru að mestu leyti vinnukon-' svo er mín flokkaskifting aftan
nr og lausakonur, og svo á blá-Jvið. Jeg veit, að flokkaskifting
fátæku fólki, sem býr þó, en ætti mín er ekki til að auka rjettlæti
helst ekkert að borga, og er ein-Jvið niðurjöfnunina, og þó getur
göngu tekið með vegna þess, að það verið álitamál; en er þar ekki
það mundi annars missa af kosn- hægðarauki fyrir nefndina? J?að
ingarrjetti; enda má siegja, að skiftir nokkru máli; og mundi
hver maður sje jafn rjettur eftir,
hvort hann hefir 10 kr. meira eða
minna úr að spila á ári“.
Að sundurliða skránaþótti mjer
eeði ilt verk þá, og oft hefi jeg
byrjað á því síðan, en aldrei lo'kið
ekki fara betur á því? T. d. ef
skráin kæmi flokkuð á prenti, og
sá, sem vildi bera sig upp við
ncfndina og bera sig saman við
annan flokk; það væri vissulega
hægra.
1914:
Flokkaskiftingin.
1918: 1924:
Mín:
Kr. Kr. Kr. Kr.
677 méð 4 865 með 4 1 með 4
> — » 8 — 5 » — >
476 — 6 60 — 6 > — »
» — » 4 — 7 » — »
>21 — 8 156 — 8 » — >
179 — 10 336 — 10 2844 — 10 10
190 — 12 153 — 12 » — >
63 — 14 17 — 14 » — »
1 .— 15 32 — 15 55 — 15
>04 — 16 141 — 16 » — >
392 — 18 34 — 18 » — »
277 _ 20 452 — 20 513 — 20 20
» — » 6 — 22 » — >
» — » 10 — 24 » —- »
185 — 25 225 — 25 185 — 25
» _ » 2 — 28 » — »
142 — 30 234 — 30 396 — 30 30
•» — » 1 — 32 1 — 32
Kr. Kr.
87 — 35 403 — 35
> — » 1 — 38
'63 — 40 90 — -40
20 — 45 13 — 445
91 — 50 134 — 50
6 — 55 5 — 55
50 — 60 l 65 — 60
11 — 65 4 — 65
23 — 70 21 — 70
28 — 75 4 — 75
25 — 80 49 — 80
6 — 85 4 — 85
13 — 90 5 — 90
1 — 95 » »
44 — 100 96 — 100
5 — 110 2 — 110
28 — 120 11 — 120
17 — 125 11 — 125
8 — 130 3 — 130
6 — 135 » »
14 — 140 4 — 140
34 — 150 51 — 150
3 — 160 2 — 160
1 — 165 > »
8 — 170 2 — 170
5 — 175 6 — 175
11 — 180 4 — 180
2 — 185 » »
8 — 190 1 — 190
16 — 200 48 — 200
1 — 210 » — >
1 — 220 2 — 220
5 — 225 4 — 225
» — > 2 — 230
3 _ 240 > »
10 — 250 22 — 250
2 — 260 » »
2 — 270 2 — 270
5 — 275 2 — 275
> — » 3 — 280
8 — 300 37 — 300
1 — 320 > >
» — » 1 — 325
» — > 2 — 330
1 — 350 7 — 350
4 — 360 » »
1 — 375 1 — 375
2 — 390 » — »
17 — 400 20 — 400
4 — 420 > -— »
5 — 450 10 — 450
1 — 475 1 — 470
1 — 480 > »
8 — 500 18 — 500
1 — 550 1 — 550
> — » » —— »
5 — 600 13 — 600
> — » > »
3 — 700 10 — 700
» — » » >
2 — 800 14 — 800
> — » > »
> — » 4 — 900
3 1000 16 — 1000
> _ » 3 — 1100
2 — 1200 5 — 1200
1 — 1300 3 — 1300
> — » > »
1 — 1500 2 — 1500
1 — 1600 » >
> — > » »
» — > » »
» _— » 2 — 2000
1 — 2300 1 — 2200
> — » » »
1 — 2500 3 — 2500
1 — 2800 > >
> — » 3 — 3000
> — » » —- »
> — » 2 — 3500
> » » >
» — » 3 — 4000
> _ » » »
» » 2 — 5000
» _ » ^ 1 _ 5500
1 . — 6000 » »
» - - > 1 _ 6500
» — > 1 _ 7000
» _ > 1 — 7500
> — > 1 — 8000
» — > 4 — 9000
> — » 1 — 10000
» — » 2 — 12000
» — > 2 — 15000
» — > » >
» — > 1 — 18000
• > — > 1 — 20000
> — » 1 — 23000
» — > 1 — 28000
> — » » »
> — > > >
» — » > >
» • » > — >
74 flokkar
89 flokkar.
35
392
1
511
»
236
158
20
300
»
27
>
425
1
142
1
21
1
39
200
54
Kr.
— 35
—— ' »
— 40
— 45
— 50
-- »
— 60
-- »
— 70
— 75
— 80
-- >
- 90
-- »
— 100
— 110
— 120
— 125
—- 130
— 135
— 140
— 150
— 160
- 4 —
» -----
67 —
» -----
» -----
195 —
» -----
20 —
9 —
6 —
1 —
99 —
2 —
3 —
3 —
16 —
108 —
7 —
1 —
4 —
61 —
» —
1 —
2 —
84 —
7 —
39 —
78
17
2
48
7
42
6
32
1
7
50
4
26
8
2
28
7
4
6
29
2
2
8
1
8
1
4
3
6
3
9
1
3
»
1
1
2
1
4
2
1
1
1
170
180
»
200
»
220
225
230
240
250
260
270
275
280
300
320
325
330
350
>
370
380
400
420
450
500
550
560
600
650
700
750
800
850
900
1000
1100
1200
1300
1400
1500
1600 •
1700
1800
2000
2200*
2400
2500
2800
3000
3200
3500
3800
4000
4500
5000
5500
6000
»
7000
7500
8000
9000
10000
12000
15000
16000
17000
1 — 27000
2 — 40000
1 — 50000
93 flokkar
Min:
Kr.
40
50
60
70
80
100
125
150
200
250
300
og 1924 eru 2(h flokkar með ehi$
gjaldupphæð.
Frh.
iettii
Út af heiðraðri grein Guðmundar
Hannessonar prófessors í Morgun-
blaðinu 3. þessa mánaðar, skal það
tekið fram, til athugunar, að jafnvel
þótt mjer sje ekki með vissu kunnugt,
nær fyrst hefir verið grafinn brunn-
ur á Akranesi, þá hafði þá að minsta
kosti Halldór Halldórsson á Grund —-
sem var nokkurskonar landnámsmað-
ur hjer — grafið og hlaðið brunn áð-
ur en nefndur Jóhann hefir fæðst.
Sama er að segja um Brunna-pórð,
sem mun hafa fengið þá nafnbót á
Snæfellsnesi, því þar hafði hann graf-
ið brunna. Hjer um slóðir var . hann
kunnur á gamals aldri, og var þá
nefndur hinn sterki, eins og Oddurll
sem aldrei hefir átt heima á Skag-
anum, og gróf hann hjer þó aðe'na
(éinn brunn, hjá Snæbirni þorvalds-
(syni kaupmanni; voru þá fyrir um
tuttugu brunnar; svo að hvorugur
þessara manna hafa kent Akuraes-
prófessorinn o g fornminjavörðurinn
„dregið meira en drottinn gaf.“
þorsteiim á Grund.
t»ti»i tmn iiiin nmi
400
500
600
700
800
1000
1200
1500
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
10000
12000
15000
18000
20000
23000
28000
31000
35000
40000
50000
42 fl.
kgl. hirð-píanóleikari
3 heldur hljómleika í Nýja Bíó
annað kvöld kl. 7% stundvís-
lega.
Viðfangsefni öll eftir Cho-
pin.
Aðgöngumiðar seidir í dag
U í Bókaverslun Sigfúsar Ey-
5 mundssonar °S ísáfoldar og
1 í Hljóðfærahúsinu.
IrrruCUjUU inrn 'iVl

fsaf oldarprentsmið j a
leyalr alla prentun vel og »am-
vlakuaamlega aí aendl meB lægata
verCl. — Heflr Ueatu aambönd *
allekonar paPPIr *•* tll eru. —
Hennar «fv»*andl Eengl er be»tl
mællkvarOlnn & hlnar mlklu vln-
■ældlr er bön heflr unnlO »Jer me8
áreiOanlelk I vlbaklftum og llpurrl
og fljötrl afgrelBalu.
Fmpptra~, umalaKa og prrotofnlo-
koro tU ifiU t akrlfotoliul. —
------------gtml 48.------------
ll'SOKK
fyrir konur, karla oð
börn.
Nýkomiði
En margir flokamlr eru fálið- með eina gjaldupphæð, firið 1918
aðir. Árið 1914 era 17 flokkar 19 flokkar með eina gjaldnpphæð