Morgunblaðið - 06.01.1925, Blaðsíða 2

iViORG UNB LAÐÍÐ

fTOHHKI X UL
Höfum fyrirliggjandis
Dr. Oetkers alþektu
Citrondropa og
Möndludropa
> 10 og 20 gramma glðsum,
ódýrir.
m
Einn -'O. (les. s. 1. birtist greia
eftir : :iL; í Morgunblaðinu uai
hina u’ikíu uiannskaðfl, s;;n árlegn
verða rneðal fiskimanna laiiclsins.
í greinimii er bending: uni, ;;ð fá
samvi.-.i'u kvenna þcirra, sern mest
eru sjó- og fiskifehðum. manna
háoar, <;g þar sem je£ hefi veri'ð
aðspurður, síðan gr. in þessi kom
út, hvað jeg va-ri þar að fara, og
hvernig jeg hjeldi, að samvinna
gæíi or'ðið, þá vil jeg reyna að út-
skýra það, sem jcg' bcnti á.
Öllum hlýtur að vera það ljóst,
að clrukkni heimilisfaðir frá konu
og börnum, þá er það hún, sem
verst verðtir úti og méstu örð-
ugleikarnir lenda á, hún, sem sjer
oft oo einatt börnum símtm tvístr-
o
að til uppeldis meða.1 vandalausra
— og í stnttu máli, á fyrir sjer
hinn grýttasta veg lífsins, sem unt
er að ímynda sjer.
Hið sama má að ýmsu leyti
:segja um gamlar mæðtir eða vcikl-
að fólk, sem fiskimaður álítur
skyldu sína að virina fyrir. pnð
«r þetta fólk, sem jcg fæ ekki
skilið, að' varði ekkert um sjó-
ferðir sinna nánustu. Jeg fæ ekki
skilið það, að kröfur þær, sem vá-
tryggingarf jelög og ríkisskoðun
heimila, komi aðstandendum fiski-
manna vkkert við. pær fyrirskip-
anir eiga að vcra á hvcrju heimili,
opnar öllum, sem í þær vilja. líta.
par sem það vill brenna við, að
ýmislegt, sem fylgja á bát til nota,
«r í hart sla>r á hafinu, annað-
hvort er skilið eftir á laíidi,
eins og óþarfi, eða því er leynt
og ekkert útvegað í staðinn, þá
ga;ti svo farið, að aðstandendur
fiskiman nsins gætu me'ð bænum
sín;im fepgið hann til að nota hið
fyrirskipaða; eða þá að fara aðra
leið, en hún er sú, að fundur
björgTmardeildar heimta’ði af þeirn
sem tekur á sig þá ábyrgð, að ger
ast fyrirliði fjölskyldumanna, að
hann myndi eftir, hver sú ábyrgð
er, að hann hefði með sjer nauð-
synleg tæki á sjóinn og bæri skyn
á að ganga frá lúkum, eins og sjó-
manni sæmir, og geymdi þá hluti,
sem til þess þurfa, vel og vand-
lega. Flan út á hafið, til þess nð
setja m*t á mótorbát, sem ekkert
hefir innanborðs, sem grípa má
til, er eitthvað verðui- að, er eng-
5n sjómenska, og að kalla háseta
frá konum og börnum til að vera
með í þeim „Rekord,>-ferðum, þar
sem áhöið og fyrirhyggja ern skil-
in eftir heima á hjall-lofti, á ekki
við á landi því, þar sem ofviðri
geta komið sem skot, öllum að ó-
vörum.
Reyndir og gætnir formenn hafa
ávalt verið hjer vel metnir menn;
en verðl um þ irra eru, að þeir
verða ár frá ári að greiðá hærri
iðgjöld til fjejaga, er taka ábyrgð
á bátum þ irra, sökum þess, að
skipaskaðar og tjón eru orðin það'
tíð, að hækka verður iðgjöld, til
þcss þau geti greitt það, sém þau
hafa lofað ;t‘ greiða, og mun hjer
oft vera svo, <>f mál væri krufið
til mergjar, að fyrirhyggjumenn
og þeir, er'vilja vanda sig, borga
fyrir þá, sem nga fyrirhyggju
hafa, en vilja. sýna sig það stóra,
að hióða hinu mikla hafi byrgiun
áhaldalausir, geta ekki lokað
skips-lúkum, því slár og hlífar eru
ekki á floytuTmi, eru annaðhvort
skildar eftir á landi, eða' þá týnd-
ar, fyrirlíta að nota rekakkeri
eða drifpoka, sem allar siglinga-
þjóðir skil.ja, hvers virði vr á
Hkipirm, <>u sem menn lítilsvirða
hjer enn sem komið er. (En augu
manna munu þó opnast áður en
langt líður).
Pegar kovnið er svo hjá oss, að
mótorbátar sýna það sjálfir, að
þeir eru hættuleg skip 4 þeim
tíma árs, þegar illviðrin eru tíð-
ust, þá verður að gæta a'Hrar var-
nðar; og þareð jeg het'i sje'ð að
ali stendur hjer við sama og það
befir verið síðan 1ðl4, þrátt fyrir
þær bendingar, sem slysin árlega
gefa, þá datt mjer í hug, -að sam-
vinna hinna góðu og reyndu for-
manna og kvenna þeirra, sem mest
allra kémur mál þetta við, gæti
koinið því til Jeiðar, að varlegar
væri farið, er mn sjóferðir ræðir.
A nýársdag birtist grein í Morg-
unblaðinu eftir prófessor Agúst H.
Bjarnason, með yfirskrift: ,Mann-
björg á sjó og landi*. — Hans
starfssvið er að öllu á landi, er
hann er prófessor við háskóla ís-
lands; ejt þó finnur hann hvöt
hjá s.jer að framfylgja máli þessu,
þar wm þeir þegja, sem varðar
það mest.
Hann bendir á þá leið, að ,Rauði
krosKÍnn' táki málið í sínar Jiend-
u r,. og væri vel farið, að fiskimenn
og ástvinir þeirra eignuðust slík-
an bakhjall. sem það fjelag er, og
ætti hans uppástunga að athugast
ve! og vandlega. En jeg held við
mitt, að sámvinna kvenr/a og karla
koniist á í björgunaraiálmu, því
jeg hefi tröllátrú á kýenfólkinu,
er til kasta kemur. Jeg þakka próf.
Agúst H. Bjarnason fyrir grein-
ina, sem fer í svipaða átt og grein
mín í Morgunbl. 30. des. Hún
gladdi mig mest vegna þess, að í
11 ár hefi jeg skrifað um ýmis-
legt t.il varúðar á sjónum, en eng-
inn hefir tckið ti! máls, hvorki
með nje móti; var jeg því farinn
að spvrja sjálfan mig, hvort þetta
mál væri í rauninni ekki það lítil-
fjorlegt, að skrif ura það væri
, Ekkert strit
flðEins lítil suQa
m 5i M U er iltiðii nn
athaoið litina í mislituin
dúkunum, hve djsamlegr
skærir oj hreinir þ.-ir eru,
ettir litla suðu með þessu
nýja óviðjatnanletí;a þvottaefni
FLIK-FLAK
Gaman er að veita því athygli, meðan á suðunni stendur, hve greið-
lega FLIK-FLAK leysir upp óhreimndin, og á eítir munu menn
sjá, að þræðirnir í dúknum hata ekki orðið tyrir neinum ahrifum.
FLIK FLAK er sem sje gersamlega áhriialaust á dúka og þeim ó-
skaðlegt, hvort sem þeir eru smágerðir eða stórgerðir. Þar á
móti hhtir það dúkunum afarmikið, þar sem engin þörf er á
að nudda þá á þvottabretti nje að nota sterka blautasápu eða sóda.
flðeins líiil suða, og úhreinindin leysast alueg upp!
J fnvel viðkvæmostu litir þola ___ , Fæ<t í heildsölu hjá
FLIK-FLAK-þvottinn. Sjerhver
mislit <r sumarkioll eða litoð
mansj ttsky-ta kemor óskemd dr
þvottmum.
FLIK FLAK er alveg óskaðlegt.
i>
%
I
&
Li I K
Símar 890 & 949. Reykjavík.
FLAK
vitleysa ein, eða „jeg gcngi með •
lausa skrúfn“, sem jeg þyrí'ti að
biðja minn góða kunningja, lækn-
ir pórð Svðinsson á Kleppi, að
herða á.
Urein prófessorsins benti mjer
á, að fleiri en jeg fyndu það, að
hjer væri eitthvað athugavert, sera
væri þess ’cðlis, áð björgunai-mál-
ið væri rœtt, reynt að koma í veg
fyrir slys; og ef það er athugað,
að síðan slysatryggingarsjóður var
í tofnaðnr árið 1909, era farnir í
sjóinn um 1100 hraustir drengir,
þá virðist injer nú, að björgnnar-
starf og tilraunir til að aftra slýs-
lun, gætu vel átt heima meðal oss,
og eitthvað væri gjört í þá att, að
brýna fyrir fiskimönnum varkárni
á sjónum, af fleirum en mjer ein-
um.
Jeg læt mjer ekki detta í hug,
að fleiri bendingar geti ekki fram
komið en þessi, sem hjer er minst.
á; en þeir sem vita betur, komi
fram méð sínar; það er skylda
hvers, sem getur, að l«ggja sitt
lið, svo blóðtaka þessi hætti, því
liún verkar illa á framtíð munað-
arleysingjanna; og annað en mann
nð er það ekki, að rejma að
greiða veg kvenna þeirra, sem
hundist hafa fiskimönnum; örð-
ugleikar þeirra eru svo rnargir og
miklir, að þeir verða að koma til
greina, þegar minst er á að koma
á fjelagsskap til alð> koma í veg
fyrir slys á sjó, og á fundum þess
fjela.gs ættu konur fiskimanna að
eiga sæti, fyrstar allra annara, —
annað sæmir ékki.
Hásetar þeir, sem eru svo óláns-
samir að ráðast í skiprúm hjá íyr-
i/'byggju)ausum formönnum, ættu
einnig að láta til sín heyra. pað
e<- engin prjedikun til agaleysis,
en getur komið því t.il leiðar, að
huiir fífldjörfu vandi sig svo, áð
slysi verði afstýrt. tílóru orðin,
v,að öllu sje óhætt“, er farið er
xrá landi, og þar eftir skildir þeir
varahlutir, sem gætu í nanð komið
að liði, veyða ljett á metum, þeg-
ar, skyndilega rýkur og við ekkert
verður ráðið, áhaldalaust.
Að endingu vil jeg minnast á,
að komist mál þetta þáð lan'gt, að
me-ð meiri alvöru verði starfað í
þá átt, að koma í veg fyrir slys á
|sjó, en hingað til hefir verið gert,
og fjélagsskapur myndist, þá ætti
það að vera eitt af fyrstu verkum
þess fjelags, að skora ;i lauds-
stjórn, að láfa leggja síma tu
Reykjaness, og láta ékki þá, sem
um símalágning eiga að sjá, humma
það framm af sjer ár frá ári, og
brýna fyrir þeim, að menn geti
orðið það veikir á Reykjanesi, að
þeir komast ekki úr rúmi sínu til
að starfrækja vitann, en geta. ekki
látið vita um það. tíími til Reyk.ja-
ness getur orðið til að bjarga bát
með t. d. 7 mönnum. pað tjón er
lágt) reiknað fyrir þjóðfjelagið
280.000 kr.
Skip lútar á svartri nóttu að
Reykjanesvita; hann logar ekki;
þá eru Fnglaskerin, þar er dauð-
inn; jarðskjálfti hefir skemt vit-
ann, hann getur gjört það enn.
Frjett um það herst eirihverntíma
með einliverjum. þvi sírni var eng-
inn til að beiðast hjálpar. Hvað-
getnr slíkt »*kki kostað? Ekkert
af þessu er tekið til greina, a'ðeins
hummað fram af sjer að fram-
kvæma það verk, sem þjóðiuni er
til stórskanunar, að ekki <er komið
í framkvæmd fyrir löngu, þótt
ekki væri til annars en að aðalút-
vörðnr land.sins, sem vinnur að
því, að leiðbeina sjófaréndum a
hættulegxi leifi, gæti gjört þær ráð
stafanir í síma, að lionuni væru
sencl meðul, «r sjúkdómar heinr
sækja heimili hans, og hann má
sig ekki hreyfa.
Ríkisskoðun á sbipum er nú
komin á, og er hún trygging, þa*
sem hún nær; en því aðeins kefl®'
ur hun að tilætluðum notum, að
>ví, sem eigendur báta og skip#
hafa orðið að leggja til, samkvænit
kröfum lieuimr, sje haldið við.
Kröfurnar þ.vkja harðar á ýmsuii1
sviðum, en dæmin sýna, að \>&t
þurfa að vera svo á þeim sta®
hnattarins. þar sem aldrei
treyst.a veðri stundinni lengur,
við þá strönd. þar sem rúm
níerm á besta reki hafa látið líf’1'
á 15 árum — og tap þjóðfjelag®'
ins vegna þeirra dnikknana )11<l
reikna 44 miljónir króna, og ef 1;l
. vi 11 miklu ineira, ef á alt er lú1^’
sem ber að taka með.
. Rvík. 4. janúar 1924-
tíveinbjörn Egilson.