Morgunblaðið - 14.02.1925, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ.
Btofnandi: Vilh. Finsen.
Ctgefandi: Fjelag i Heyk javík.
Rltstjórar: Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson.
Anglýsingastjóri: E. Hafberg.
Skrifstofa Austurstrætí 5.
Slmar: Ritstjórn nr. 498.
Afgr. og bókhald nr. B00.
Auglýsingaskrifst. nr. 700.
Heimasímar: J. Kj. nr. 742.
V. St. nr. 1220.
E. Hafb. nr. 770.
Áskriftagjald innanbæjar og 1 ná-
grenni kr. 2,00 & mánutii,
innanlands fjær kr. 2,60.
1 lausasölu 10 aura eint.
Erl. simftegair
Skuldaviðskifti Bandaonajina.
París 10. febr.
Pranska stjórnin hafir, til þ'ess
að kynna sjer möguleikana fvrir
skuldgreiðslum Prakka, spurt
■ensku stjórnina um skilyrði þau,
seni England setti fyrir greiCfllu
inneignar sinnar. En Frakkar
skulda 15 milj. gullfranka.
Enska stjórnin hefir svarað á-
'varpi Balfour 1022, og ávann'
Þiirzon 1023.
England krefst nú, af Banda-
-Jnönnum, að þeir greiði fast-
ákveðnar ársafborganir og au
Pess aukaafborganir mismunandi
^tórar, eftir því, hve p.jóðverjar
Breiði mikið eftir Dawestillögun-
Om. í Frakklandi líta menn svo á,
‘ ^nda þótt Frakkar viðurkenni vin-j
arhug Englands, að enska tillagan ■
heimtar endurgreiðslu á skuldum'
^andamanna, jafnvel þótt pýska-
land hætti sínum greiðslitm. —
^rakkar líta svo á, að skuklaupp-
•"®erðin standi i nánu sambandi við
gHÚðslur pjóðverja, enda sje þeim |
emógulegt að bæta uppbæðunij
þeim, sem nauðsynlegar sjeu til j
skuldagreiðslunnar á fjárlög s;nj
Sem þpgar sjeu með tefkjuihalla
Vegna endurreisnarstarfsins. Enn-
fremur líta Frakíkar svo á, a®
kreiðsla á skuldunum til Englands
°8 Ameríku muni gleyjia megnið
-af greiðslum þeim, spm Frakkland
'l í vændum frá pýskalandi til
^ndurreisnarstarfsins. Þar sem
■^rakkland þannig eigi á lnettu
nð verða að bera alla byrði end-
hrreisnarstarfsins, ef þýsku
Sreiðslurnar verði leingöngu notað-
nr til þess að bofga Amehikn og
, aiglandi; álítur franskur almenn.
öigur að nauðsyn iberi til að færa
Ojður skuldir Frakklands, þefcar
sje tekið tillit til þess, að_
.1 akkland samþ.ykki niðurfærslu
" ^uldum pýskalands til Frakk-
nr 60 niðnr í 25 miljarða.
Jordan.
Grikkja og Tyrkja til Alþjóða-
bandalagsins.
Fjársvik í Pýskalandi.
iSímað er frá Bierlín, að dóm-
stólarnir þar fáist nú við víðtæk
fjársvikamál. Maður a'ð nafni Ba-
rant stofnaði á syrj ldartímiun-
um matvælaverslanir í Hollandi
og pýskalandi, og fjekk hann
þýsk inn. og útflutningsleyfi og
lánsfje í bönkum, 'Og var hann.
hinu fyrsti, sem þannig kom ár
sinnj fyrir borð, sjerstaklega
vegna meðmæla þávierandi ríkis-
kanslara,, Til dæmis lánaði póst-
málaráðherrann, Hoefler Barant
15 miljónir gullmarka af póstfje,
gegn ófullnægjandi tryggingu. —
Allir stuðningsmenn Barants voru
úr flokki Soeial-demokrata, og
eiu stuðningsmenn hans ásakaðir
um, að liafa þegið mútur af hon-
um. Bauer hefir sagt af sjer þing-
menslku. Hoefler hefir verið1 hand-
tekinn.
Trá Danmörku
(Tilkynning frá sendih. Dana.)
hennar GnSmundur Þorkelsson
hafði brugðið sjer á næsta bæ. Fje
hafði verið látið út um morguninn.
Mun konan haf'a :etlað að sinna því,
en hefir vilst, og fanst örend skamt
frá bæmmi.
Mbl. símaði til Hvam’mstanga og
Hólmavíkur í gær. Eigi hafði frjest
nm nein slys eða fjártjón hvorki úr
MiSfirði, af Vatnsnesi eða Strönd-
um. Af Hólmavík var sagt, að verið
hefði jarðla.ust með öllu fyrir lielgi
á Ströndum, og því hefði það eigi
kolnlið til að fj:e týndist.
Skolfregn hafði komið þangaS á
sunnudag, aS tvo háta vantaði úr
Bolungarvík. Vonandi að það reyn-
ist mishermi.
r llll
m
50 ára.

Khöfn, 12. febr. FB.
Deilum^ Grikkja og Tyrkja.
:j 'Símað er frá Genf, að Grikk-
hafi skotið deilumálum
ágætu amerisku
iiHanes11 nærföft
Bem nú eru loks komin
aftur, eru bæði hlý,
sterk og þægileg —
auk þees mjög ódýr. —

Rvík 12. febr. '25. FB
Grænlandsför SigurSar búnaðarmála-
stjóra.
í grein í „National’tidend'e“
skrifar Dr. phil. N. Hartz umhina
fróðlegu skýrslu Sigurðar búnað-
armálastjóra Sigurðssonar um
ferð hans til Suðitr-Grænlands
1924. Kve'ður hann skýrsluna eft-
irtiektarverða, bæði me'ð tilliti til
jarðnæðisleysis ungra danskra
sveitamanna og einnig vegna þess,
að framför verði áð koma í þ'enna
forna atvinnuveg íbúa Grænlands,
eigi liaim að komast úr eymdar-1
ástandi því, sem, hann er nú í. ®
Dr. Hartz þykir leitt, að Siguriður
búnaðarmálastjóri gat ekki verið
lengur í Grænlandi við rannsóknir
a búskaparmöguleikum. — Birtir
úain, þvínæst útdirátt úr skýrshi
hans og skýrir frá þeirri niður-
stöðu, er hann komst að. J
Stórhriðin
um helgina var.
Kona verður úti í Laxárdal.
Miklir fjárskaðar i Austur-Húna-
vatnssýslu.
(Samkv. sínitali við Hnausa í g:er).
Daglega berast nýjar liörm.unga-
fregnir 11111 slys og fjártjón, seni
orðiS hafi í uorðangarðinimi um síð-
ustn helgi. viðbúið er, að mikið
sje ófrjett ennþá hingað, því hríð-
arveður var eun á Norðurlandi í
g;er, og símaviðgerðum nmðar seint.
Talsímasamband var ek]<i komiö í
gærkvöldi til ísafjarðar (>ða Akur-
eyrar.
Frá Hnausum var Mbl. Sagt í gær,
að á flestum bæjum í Svínavatns-
hrepp og alhnlörgum í Bólstaðahlíð-
arlirepp hafi fje elcki náðst í hiis á
sunnudaginn. En mJgivúluti fjár-
ins liafi fundist lifanúi næstu daga.
Þetta 10—20 kindur vanti á hiv, e&a
hafi fundist dauðar. Á Hólabaki í
þingi náðist fjeð ekki heldur heini
fyrri en daginn eftir. Þar vantar
nokkrar kindur. Frá Þingi og V atns
dal hafði ekki frjest um nein slys
eða tjón að Hnausum.
Óljósar fregnir höfðu komið þang
að úm' það að kona, Rósa að nafni,
hefði orðið úti í Skyttudal í Laxár-
dal. Var það húsmóðirin. Hún var
ein heima, er hríðin skall á, maður
Fimtugsafmæli á I dag Halldór
Vilhjálmsson, skólastjóri á Hvann-
evri. Ilann er stadcíur hjer'í bæn-
um á Búnáðarþmgi.
Of snemt er að taka upp nokkurn
eft.irmælastíl, þó nokkur orð sjeu um
hann sögð á þessuimi hans tímamót-
um.
Halldór er maður á hesta aldri
með þessa % öld að baki sjer, og á
væntanlega fjölmargt og mikið eftir
ógert.
En uin leið og Mbl. flytur honum
hjenneð bestn óskir um framtáðina,
og þakkar honum fvrir starf hans
á umliðnum árum, er’ rjett að geta
þess, að Halldór hefir átt því láni
að fagna að geta verið alt í senn
búfræðiskennari, búvísindamaður,
ágætur stjórnandi skóla og stórbiis
og vinsæl'l, leiðbeinandi íslensk ra
bændaefna o.g bænda, Búfræðin ís-
lenska er stntt á veg komin. Bú-
fræðiskenslan hefir því oft lent í fá-
nýtu bóknámi, selmi komið hefir að
hielst til litlum notnm. A HVanneyri
hefir Halldóri tekist að sýna. margt
það í verki, siem liann hefir kent í
orði. Þetta hefir skapað honum það
öryggi og þá festu við kenslustarfið
og skólastjórnina, sem bæði hefir
orðið honnm til ánægju og komið
lærisveinum lians — þjóðinni að
liinmn mestu notum. Hvanneyri er
nú mesta hændaheimilið á Islandi.
Þar er hestur framtíðarspegill af
því, hvernig ’hjer verður búið, þeg-
ar Ræktunarsjóður hinn nýji, hefir
veitt miljónum króna, út um sveitir,
landsins.
Það er vandfundin ábyrgðarmeiri
og ávaxtaríkari staöa, en kennara-
staðan, ekki síst í skólum eins og
Hvanneyrarskóla, þar se.m sitja
hálf- og fullþroskaðir nemendnr, er
Imiargir hverjir enga mentun aðra
fá, en þá, sem þessi skóli veitir þeim.
Þar þarf mikinn skilning á lund og
eðlisfari, gietni og festu í meðferð
og umgengni við unga fróðleiksfúsa
Yfirlit
yfir helstu störfin við bæjarfógetaembættið í Beykjavík árin 1920- -1924.
A. Kjettarhöld: 1920 1921 1922 1923 1924
1. I bæjarþingi .. .... . 41 43 41 41 41
2. I sjórjetti 78 87 79 100 51
3. 1 gestarjetti 63 77 86 94 91
4. I aukarjetti 153 99 103 91 99
5. 1 lögreglurjetti 296 232 235 279 47»
6. í skiftarjetti .. .. .. 54 71 82 68 91
7. I fógetarjetti 69 244 331 421 2480
8. í uppboðsrjetti .v . 81 114 83 112 13?
Samtals 835 967 1040 1226 3405
B. Dómar uppkveðnir: (
1. í bæjarþingi - 49 123 117 231 17®
2. I sjórjetti ». ►. : * • > •'. >T • • • - 8 34 13 55 14
3. í gestarjetti .. .. .. . 86 216 326 452 412
4 I auka.rjetti .. ... « >7*5 • • • • 19 10 23 20 30
5. í lögreglurjetti 24 10 26 19 4»
Samtals 186 393 505 777 672
C. Hjónaskilnaðarmál tekin fyrir • « • • . . 20 21 26 20 38
Þ. Hjón gefin saman í borgaral. hjónaband 9 18 26 17 13
E. Víksilafsagnir 701 1298 1484 1758 1095
F. Notarialgerðir bókfærðar 97 74 104 80 196
G. Skjöl þinglesin .. ., . 998 842 1104 1350 1405
II, Leyfisbrjef útgefin ..’ 255 245 211 249 263
I. Skrásettir kanpmálar .. 29
Bæjarfógetinn í Reykjavík, 10. febrúar 1925.
Jóh. Jóhanmesson.
sveitapiltana. Fyrir þá góðu eigin-
leika sem Ilalldór hefir sýnt, se.m
skólastjóri, hefir hann áunnið sjer
einlæga og sterka hylli ungra og
upprenuandi bænda um land alt
--------O —■
.Hinar saiUu isi. aerslai'
og Jakob Mðllor.
Hinn nýsigldi og forframaði
bankaeftirlitsmaður, Jafeob Möller
alþingismaður, 'er óánægður yfir
því, að vsjer sje veitt eftirtekt.
Hann er fokvondur yfir því, að
minst sje á makk hans við Tíma-
meim. Honum finst það með öllu
óviðeigandi að að því sje fundi'ð,
að hann sje genginn í stjórnmála-
súpu þá í þinginu, sem nú gengur
almlent undir nafninu „Hinar sam-
einuðu ísl. verslanir“.
Fljótt á litið lítur þetta undar-
lega út, því aðalmenn stjórnmála-
súpunnar eru fremur andvígir
frjálsri vershrn.
En nú er það komið á daginn,
af undrun manna. er bygð á mis-
skilningi. Jakoh Möller er stefnu-
fastur maður. Hann segir það
sjálfur hvalð eftir annað í Vísi.
Hann segir hreint og beint,
að það sje leitun á jafn stefnu-
föstum manni.
Aftur á móti má það heita merki
legt, að Jakob skuli þegar verabú
inn að imidrekka svo mikinn and-
legan skyldleika. í hinu nýja
bandalagi, að hann skuli daglega
velta sjer í upptuggu úr Hallbimi
og hans nótum, þá hann teikur til
máls í blaði sínu.
Jakob Möller vill vera frjáls
maður í frjálsn landi, með frjálsri
verslun. Og hann vill mega 'hafa.
verslun sína óáreittur. Hann vill
liafa f'rjálsa verslun á öllum sköp-
úðum hlutum — og undanskilur
ekki einusinni sjálfan aig. petta
er st'efnufesta, og ekkert anna'S.
Mönnum var þetta ekki ljóst í
svip.
pá hafa ef til vill einhverir
gleymt því í bili, að engin við-
skifti eru möguleg, nema reikn-
ingarnir sjeu gerðir upp. Ein-
hvetrjum kann að hafa dottið í
hug, að t. d. Klemens hafi átt ögn
inni hjá bankaeftirlitsmanninuiú.
Er nokknð eðlilegra en að hami
geri upp, þegar hans tímí kemuTÍ
Hann, fríverslnnarmaðurinn, Ja,-
kob, ætti þá að hafa leyfi til þess
að grípa til atkvæðis síns, og fá
að gera það óáreittur-
Jateob Möller vill engin höft,
hvorki á silki eða tóhak,, sann-
færingu ’eða atkvæði. Pað hefir
hann sjálfur sagt, og síðast í gær.
Jakob hahlaði líka eitthvað irm
verðlag hjier á dögunum. Væntan-
lega gleymir hann því ekki, að
það er framhoð og eftirspurn, sem
ákv. verðið. En þá eru RevkVrk-
ingar ólíkir sjálfum sjer, ef þessi
síðasta Verslun Jakobs eykur eft-
irspurnina eftisr hlaði hans eða
hæbkar verðlag á honum sjálfum.
-------o-----—
Alþingi.
Á. Á. og Sv. Ól. flytja frv.
um að
leggja áfengisverslxuiina undir for-
stjóra landsverslunar.
Ennfremur mælir frv. svo fyrir,
að lagt skuli á alt áfengi 50—
75%, miðað við verð þess, hing-
a'ð komið að méðtöldum tolli, e'jí
nú, er ákveðin 25—75% álagning,
en áfengi til lækninga skilið
undan.
í efri deild var 'enginn fundur
í gær.
í neðri deild var fyrst til um-
ræðu frv. sjórnariunar um náms-
styrk til íslenskra stúdenta við er-
lenda háskóla. Forsrh. rakti efni
frv.; kvað hann gert ráð fyrir
að veita 4 stúdentnm á ári styrk
til 4 ára, svo að alls nytu þá.
styrksins 16 í senn. Ætti það ai5