Morgunblaðið - 27.02.1925, Blaðsíða 3

5
MORGUNBLÁ01Ð
MORGUNBLAÐIÐ.
Stotnandi: Vilh. Finsen.
Ctgefandl: Fjelag i Reykjavik.
Kltstjórar: Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson.
Auglýsingastjóri: E. Hafberg.
Skrifstofa Austurstræti B.
Símar: Ritstjórn nr. 498.
Afgr. og bókhald nr. B00.
Auglýsingaskrifst. nr. 700.
Heimaslmar: J. Kj. nr. 742.
V. St. nr. 1220.
E. Hafb. nr. 770.
Áskrlftagjald innanbæjar og I ná-
grenni kr. 2,00 á mánuöi,
innanlands fjær kr. 2,B0.
f lausasölu 10 aura eint.
Grundvallarhugsjón þjóðabanda-
lagsiiis er að binda þjóðirnar ó-
rjúfandi böndnm bróðernis og
friðar. Á fundi. þjóðabandalagsi .s
í haust, var bin svokallaða Oerí-
samþykt gerð í þeim tilgangi að
skýra og gefa víðtœkara vald
þeim ákvæðum sáttmála þjóða-
bandalagsins, sem fjalla: um ör-
yggi landanna.
Eitt 'h:;ð merkasta atriði Genf-
samþyktarinnar — auk uppá-
• atungunnar um aS skjóta misklíð-
armiálum til gerðardómstóls — er
hehnild sú er veitist þjóðbanda-
lagsráðinu til að skipa meðlimum
að hefjast handa gegn þeim, sem
friðinn rífur. Nú er sá galli á
igjöf Njarðar, að Genfsamyktin er
aðeins frumvarp, sem stendur í
sambandi við fyr'rhugaðan at'-
vopnunarfund á komandi sumri,
og lagalegt gildi fær bann ekki
fyr en að fenginni nndirskrift
meðlimanna. Frakkar, sem mest
rjeðu á fundinum í haust, lögðu
mik'la áherslu á, að samþyktin
yrði þannig úr garði gerð, að eng-
n n gæti skorist úr leik'ef til ó-
friðar kæmi, og þeir hafa kostað
kapps nm að koma benni á fram-
færi meðal meðlimanna, sjálfir
voru þeir fyrsta stórveldið, sem
undÍTskrifuðu samþyktina.
Ástæðan fvrir því, aö Frökkum er
áhugamál að samþyktin ®ái fult
gildi, þarf engrar ökýringar V'S.
þeir lcyna því elkki einu sinni
sjálfir, að þeir eru bræddir við
pjóðverja. peir finua til vanmatt-
n •■ síns ef þeir ættu að standa a
móti þeim einir saman. og vilja
því gera samtökin gegn þeim sem
■öflugust.
Frökkum til niikils angurs hika
Fret.ar v:ð að skrifa undir sam-
þyktina, en án stuðniug þeirra,
■ier hún til einskis nýt. Bretar hafa
Vmmað fram af sjer að gefa
ákveðið svar, en eftir ýmsnm
greimvm að dæma, sem birst hafa
í merkum breskum blöðum er
harla vonlítjg, eða því sem næst
algerlegá vonlaust um. »ð þeir
igangi að skilmálUm samþyktar-
innar óbr'eyttum. Bretar hafa
spurt krúnuríki sín um afstööu
þeirra í málinu og t. d. hefir
Ástraiíta látið sömu kkoðun í ljösi
ng kom'ið hefir fram í blöðun <m
5 Englandi, að varhugavert sje
að undirskrifa þess konar skil-
mála, því í rauninni svifti þeir
ríkin fnllu sjálfstæiði þegar ó-
frið ber að höndum.
pessi athugasemd er rjett. peir
stem tmdirskrilfa samþyktina, eru
’háðir vilja þjóðabandalagsráðsins;
ú ófriðartímum.
300 ára aftnæli póstmálarma dönsku.
fcm SftrPe/ rmfc &uW
Naatt / Sonniariffe’ /
/ 3Scntta oc
©oíúa Konmitfl j;ir«
r tttfl l'tí (SífþWfl/po(»
ý. ftcn/(S<orniarn oc Qít$mcr{fcn/ ©rcflíuc
"'t'otOÍC'cntorg oc Oclmcnjjorft 'ff, (ýuj.-
rc alíc QBittcrifflt/ at cfftcr jont 33t NatV
btflfi for gotit anfcct fujfncr/ Of. wv c'„.
53nt&coffticr aft '3)ort OttflcSamnartf
atanrcttc'Oaí'iijfucr QBtbcrforrc crac»
tct at íimfornobeti / fotbe'- íöubbc oc
tcrns ©rcff rPciFtnflc (’danflcnbc / cn
(jucr tlt cfftcrrctwnfl bcttnc 3?ortfl ýor<
orbmng at íabc t'bpaa/buer cfffcr aífe
oí 6ucr ecbf om ittcr/ jtfl fiaffucr af rctfc ot,
forí)e(bc. ©tffuct )>aa (Sort 0íot Sio6cii»i
fiaffn bcu 24. ©cccm&rfo’/ ?far Ií24. |
Þaun 24. desember síðastliðinn staddir. Stoltsforvalter Bering Lis-
voru liðin 300 ár frá því, er Krist-
ján í\’. gaf út tilskipnn sína um
landpósta: Forordring om Post-
Budde. Var nveð henni lagður
grundvöllurinn undir skipun
hinna dönsku póstmála. I því t:í-
efni bafðj danska póststjórnin
efnt tíl mikilla hátíðahalda, er stóðu
yfir dagana 4. og 5. jan. TTafði bún
ti1 hátíðarinnar boðið ýmsum
ilöndum, og mættu þar fuTTtrúar
frá Isltadi, Noregi. Svíþjóð,
pýskalandi, Hollandi og Engiandi.
HátíðahökTin' byrjuðu þann 4.
jtnúar á því, að aðalpóstme’istari
Mondrup hafði liina útlendu gesti
ti1 morgunverðar í Nimbs-Lokal-
er kl. 12, en seinua um dagmn
haldin minningaratliöfn í Krist
berg, hjelt þar mjög fróðlegan
fýrirlestur um stofnanda hinna
dönsku póstmála, Kristján IV.
Á eftir athöfninni voru svo
veltingar í veitingastofum ríkis-
þingsins.
TJm kvöldið hafði samgöngu-
r.itálaráðherra Friis-Skotte miðdeg-
sverð inni á Skydebanen, og voru
þar sarnan komnir hátt á þriðja
hundrað manns. all'r póstmenn úr
1..—3. launafloklki, ríkisstjórn.
æðstu embættismenn síma og járn-
brauta, fulltrúar úr öllum laura-
flokkum póstmanna, fulltrúar
kaupmanna, blaða og ríkisþings og
þjóðjiings. f ólksflutnin gsv agn, eins og þeir
Þar voru halduar f jölda margav' voru, áður en jámbrautirnar komu.
ræður fyrii’ dönsku poststjorn- Lengst t-il vinstri sjest danskur
inni, Da-nmörku og Norðurlöndum sveitarpóstur nú á dögum, og lengst
til bægri póstmaður í Khöfn, og
bauð samgöngumálaj’áðherrann í
konun gTega leikhúsið.
pann 6. janúar var útlendu gest-
imum boðið í ökuferð til Hilleröd
að skoða Friðriksborgarhöll. Var
þaðan elkið til Helsingjaeyrar og
skoðaður Krónborgarkastali, og
síðan haldið til Hafnar aftur, til
heimkynna aðalpóstmeistara, Mon-
drups, og var þar boðið te, vín
og ávestir. Hátíðahöld þessi voru
í a'lla staði prýðileg og Dönum
til hins mesta sóma.
Myndin sýnir: Fyrir miðju ofan-
til uppliaf á tilsk. Kristjáns IV.
iim landpósta og mynd af lionum
sjálfum, en neðantil fjórhjólaður
jánsborg og banð til hennar for-
sætisráðhérra Stauning. Fór at- inni, Danmörku
höfnin fram í svo kölluðum FæTl- ölhim.
'essal, þar sem landsþing og þjóð- pann o
þing halda sameigmlega fundi. — mannahafnarbær til ínóttökuhátíð- j Efst til hægri sjest póstvagn frá
Var salurinn þjettskipaður, ogjar í ráðhús'nu, og var hún í alla fyrri tínnnm, svonefndur .,kúlu-
voru konúhgur og ríkisarfi v:ð-! staði hin veglegasta. Um kvöldið. póstur“.
janúar efndi Kaup- ^ jiær miðju brjefberi fyr á tímum,
koma siglandi, og telj,a menn það
vera þennan bát.
Uppgripa-afli er hjer nú, þegar-
á sjó gefur. Fá hátar þetta frá
8—12 skippnnd í róðri.
ÚR DÝRAFIRÐI.
(Símtal vjð Isafjörð í gær).
Snjóflóð mikið fjell á túnið að
Botni í Dýrafirði fyrir skömmu.
Tók snjóflóðið fjárhús með nokkr-
um kindum er allar fórpst. Skall
hurð nærri hælum að flóðið tæki
þæinn, því það tók bæjarvegginn
þann sem að flóðinu vissi, svo ba-j-
arhúsin löskuðust mjög, en fólk
meiddist þó ekld til muna.
I ofviðrinu á dögunum slasaðist
bóndinn að Amarnúpi, lærbrotn-
aði. Gerðist það aneð þeim hætti a.ð
nianninn tók upp í storminum, og
meiddist hann svona er jiann
slengdist til jarðar,
AUSTAN ÚR SVEITUM.
(Símt. við Ölfusárbrú í gær).
TJr versiöffnnuni hefir ekkert ver-
ið róið undanfarna viku.
Háíkublota gerði á dögunutn, svo
jörð er nokkur í lágsveitum, en
jarðlaust ennþá í uppsveitum, og-
það á bestu beitarjörðum.
Hjeraðsmálafund á að halda að
Þjórsártúni 7. næsta mánaðar.
Alþingi.
Pa® yrði of langt að geta nán-
ar um þag hjer, hva,ð mælt hefir
verið með o<» mótj málinu. pað
stuðning. Frakkaj' leggja enn sem
fyr, afarmikla áherslu á sam-
vinnn við England. peir vita
er natglegt að geta þess, að yfir- hvers virði breski flotinn er.
Svíar hafa nýlega látið í -íósi
-úlit sitt á sainþyktinni. Svíum fmst
hið mesta óráð að ganga undir
>>ok ákvæða hennar.
leitt virðist sáralítil von um að
Genfsamþyktip komist í fram-
kvæm.d með þeirri gerð sem nú
ei á henni, ^nda líiknr t'd að- fyr-
irhugaður afvopminarfmidur verði
alls ekki kallaður saman, a. m. k.
ekki á þeim grundvelli, sem gert
var ráð fyr'r í byrjun.
Til sönnunar því, að samþyktin
of .af vopnunai f undurinn aldrei
muni ná þyí takmarki sem þeim
var s'ett, ma geta þess, að Banda-
ríkin láta sem hvorttvegg.ja þeg-
ar væri farið 1 bandaskolum. Sen-
atið í Wasbington hefjr sem sje
veitt Coolidge heimild til að balla
sajman afvopnunarfund í Wash-
ington þegar honum sýnist.
Sjálfur frumkvöðull samþyktar-
ii.nar, Herriot, er orðinn vondauf-
ur um liana. Hann er iarinn að
ráðgast við Ghamberlain am nýja
aðferð til að tryggja öry
Frakklands. Hugmynd Herriots
virðist vera sú, að aðeins þa«
lönd, sem liggja a'ð pýskalandi,,
skuldbind: sig til að taka hönd-
um ‘saman gegn pjóðverjum ef
þeir fara að ókyrrast, Auk þess
mikla álit, siem hann fjekk, vegna
starfs hans í þágn Alþjóðabanda-
lagsins. Allir viðurkenna, að frið-
■arviiji hans hafi verið einlægur
o[ framsýni hans og þekking mik-
il á öllutm alþjóða stórmálum. —
pað er þó óljöst ennþá, hvað
Heiriot ætlar að útvega í stað
Genfsamþyktarinnar, óvíst hvað Dai’ly Mail heldur því fram, að
gert verður til að tryggja frið-, Svíþjóð hafi á sínum tíma verið
inn. Flestar leiðir munu torsóttar.; kosin í Alþjóðabandalagsráðið í
Tortrvgni, g.amall fjandskapur, j þeim tilgiangi, að tryggja handa-
misjöfn áhugamál og afstaða gera j laginu starfslkrafta Brantings. —
alþjóðasamtök lerfið og varhuga- -larðarförin fer sennilega fram á
verð.
Það er rætt um frið, alllir eru
sammála um, að friður er heill
heimsins, en ófriður alkherj.arböl,
en það er eins og standi ill öfl
að hurðarbaki, sem enginn fær
v’ð ráðið.
Tr. Sv.
suimuda </.

Srt. simfregnir
Innlendar frjettir.
ÚR KEFLAVfK.
(Eftir símtali ‘í gær).
Iljeðan vantaði einn bát í gær-
kvöldi, er Mars heitir. En það
þóttust menn vita, að elkki gæti
ne:tt alvarlegt hafa komið fyrir
hátinn, því veður var gott, Töldu
menn líklegt, aið lína hefði farið
í skrúfuna og það hamlað ferð.
Bn alla línuna mun hann hafa
I ætlast hann til að Bretar lofi og er si rstakleara bent
o r>
Khöfn 26. fehr. *25. FB
Ilmmæli erlendra blaða uœ
Branting.
Öll stórblöð Evrópu, án. till ts. rní«t, því bátar voru að koma með
flokka,. eru ’sammála um, að búta af henni í land. Er það tap
mikið, að missa bæði línu og afla
þann, sem nú er á degi hverjum.
I dag hafa menn sjeð til háts
til flokka,. eru sammála nm, að
Lranting hafi verið meðal merk-
ustn stjórnmálam.anna nútímans
hið
Efri deild.
par var eitt mál á dagskrá:
Póstlaga'brejtingin. Urðu urn það
litlar umræður og brtt. á þskj.
87 samþ. og frv vísað til 3. um-
ræðn-
Tveim fundum var skotið á
vegna. nauðasamninganna, svo að
afgreiða mætti þá til neðri deildar.
Neðri deild.
1. Fry. tim sektir samþ. umr
ræðulaust og afgreitt til Ed.
2. Frv. um varalögreglu. For--
sætisráðherra mælti fyrir frv. og
gerðu menn góðan róm að ræðú
hans.
Næstur tók til máls Tryggvi
pórhallsson og mælti hann móti
frv. af miklum móði. pá Ihjelt
Jón Baldvinsson all-langa ræðu,
o,g talaði hann vitanlega á móti
frv., en ræða hans þótti að sumu
leyti hðflegri en 'Tryggva. pá tal-
að: «Tón Kjartansson nokkur orð
nfeð frv. en aðallega va.r sú ræð'a
svar móti árás Tryggva á Jón-
Enn talaði Bernharð Stefánsson
fáein orð, sem mest vom fyrir-
spurnir til stjórnarinnar; að öðru
leyti lagðist hann lítið móti frv.
Forsætisráðherra svaraði 'ðll-
um þesum andmælendum með hóg-
værð og stillingu, og var svo um-
ræðum frestað.
3. og 4. mál — Gengisviðauk-
ir.n og viðauki við bæjarstjórnar-
lögin í Hafm.rfirði, vora tek'n af
dagskrá.
Pegar hjter va’'' komið var fundi
slitið, en næsti fundur ákveðinn
þegar, og tekið á dagskrá frv.
um breytingar á nauðasamningun-
um.
Forsæt'sráðherra skýrði frá því,
að frv. þessu þyrfti að hraða,
vegna samninga, er hiðu undir-
skriftar, þangað til frv. væri orð-
ið eð lögum. Frv. vísað til 2. umr.
Var svo þeim fundi slit’ð, en fund-
;r settur og frv. samþ. og afgr.
il 3. umr.