Morgunblaðið - 09.07.1925, Page 3

MORGp NBLAÐIÐ
I MORGUNBLAlIi,
) Stoínandl: Vllh. Flnien.
Útgefandl: FJela* I ReykJ&vfk.
Rltstjðrar: Jðn KJartanasoc,
Valtýr Stef&naaoa.
A.nFlÝ«lngastJðrl: E. Hafber*.
Skrlfstofa Austurstrœti 8.
Slmar: nr. 498 og 699.
t Auglý*rln*a«krif«t. nr. 700.
Htinailmar: J. KJ. nr. 741.
V. St. nr. 1**0.
E. Hafb. nr. 770.
Áskriftagjald innanlánds kr. 2.00
á mánuSi.
Utanlands kr. 2.50.
| f lausasölu 10 aura elnt.
ÍRLENDAR SlMFREGNIR
KJiöfn 8. júlí ’25. FB.
Horfir til vandræða fyrir
Frökktun í Marokkó.
Símað er frá París, að ástandið
i Marokkó sje ákaflega alvarlegt.
"Liautey liershöfðingi krefst stór-
kostjegs liðsauka. Stjórnin hefir
útnefnt nýjan yfirhershöfðingja
yfir Marokkóhernum, þar sem
Liautey verði að annast stjorn
iandsins inn á við og út á við.
Oeti hann ekki lengur annast
yfirherstjórnina að auki. Spanver-
jar og Frakkar ætla. að leggja
siglingabann á Marokkóstrendur.
Ahdel Krim veit þetta og berst
þess vegna ákaflega nú.
Kínverjar sitja við sinn keip.
Símað er frá London, að versh
unarráðið 1 Slianghai hafi veitt
bryggjunni meðan á þessu stóð.
í gær notuðu stúdentarnir dag-
inn til þess að sjá sig um í bæn-
nm, alt fram að því, er söngur
þeirra hófst í Nýja Bíó.
Stúdentasöngur!
petta orð hefir til þessa, og
mun einnig um ókomna tíma, al-
raent tákna sjer-hugtak á sviði
söngsins. Ef jeg mætti gefa því
nánari skýringu, yrði hún hjerum-
bil á þennan veg:
Stúdentasöngur, hinn sýnilegi
og heyranlegi vottur um æsku,
fjör, lipurð, viðkvæmni og kraft.
pað er þetta alt, sem venjulega
ber mest á í söng stúdenta,.hvað-
an sem þeir eru og hvar sem þeir
syngja. par við bætist menningar-
btær á söng þeirra, þótt ekki geri
þeir sjer verulega far um að
syngja með svo tilbreytingarmik-
"illi list. og „útflúri“, sem önnur
söngfjelög. Stúdentasöngf jelögin,
hvar sem eru, eiga. sinn mesta
styrk í að syngja lát-laust, eðli-
lega og kröftugt; — söngur þeirra
kemur frá hjartanu, ef svo mætti
að orði kveða, og áheyrendur
njóta lians því eikki síður þar
fyrir; hann er hressandi og laus
við nútímans eftirkeppni í svo
nefndum listsöng og tilraunum
sumra annara söngflokka til að
vera frumlegri og tilgerðarmeiri
verkfallsmönnum hálfa miljón
dollara styrk. Ástandið óbreytt.
Viðsjár með pjóðverjum
og Pólverjum.
Símað er frá Berlín, að það hafi
leitt af tollstríði milli Póllands
■og pýskalands, að Pólverjar liafi
gert 27,000 pjóðverja landræka úr
Efri-Schlesíu. pjóðverjar liafa
■goldið í sömu mynt með því að
reka 7000 Pólverja úr pýskalandi.
TEKIÐ Á MÓTI
söngmönnunum dönsku
Klukkan rúmlega átta í gær-
Tmorgun, í skínandi sólskini og
blíðuveðri, rendi Gullfoss hjer inn
höfnina, fánum skreyttur, með
dönsku söngmennina. Og aðra far-
þega. Var veðrið svo fagurt og
fjallasýn svo góð að ekki gátu
gestirnir verið hepnari með veðr-
ið. Enda höfðu þeir orð á því,
að þeim liefði þótt- tilkomumikið
að sigla hjer inn til hafnarinnar
og s,]a stórfenglegan og morgun-
bláan fjallahringinn umhverfis og
5 fjarlægð.
Um leið og Gullfoss var að
leggja að bryggjunni skipuðu
•söngmennirnir sjer í flokk og
hófn að syngja þjóðsönginn fagra
„Ó, guð vors lands.“
Varð nokkur bið á því, að þeim
yrði svarað úr landi. En klukkan
"QVz banð borgarstjóri þá, fyrir
’hÖnd móttökunefndarinnar, vel-
komna. Formaður danska flokks-
ins, Abrahamsen, svaraði með
snjallri ræðu. Síðan sungu ís-
lcnsku söngmennirnir „Sanger-
hilsen 0g „Det er et yndigt
Land. ^ Sungu þá stúdentarnir
riftui, „O, guS vors lands."
Efiii það fóru þeir, er ætla að
hýsa söngmennina, meðan þeir
dvelja hjei, að liitta gesti sína
Tneðal stúdenta, og fðru þeir síðan
sað búast í land, hver með sínum
igestgjafa.
Margt fölk var statt niðri 4
en keppinautarnir. Stiidentasöng-
ur á að vera eðlilegur, hreinn og
beinn, — að öðrum kosti er það
| enginn stúdentasöngur.
I Mjer er kunnugt um, að þetta
er óskrifað lögmál danska stú-
dentasöngfjel., — svo hefir það
verið og er enn. Það er kjarninn
í isöng þess, þó þar við bætist
hæfileg og smekkvís tilbreyt-ing í
meðferðinni á verkefnunum undir
stjórn ötuls söngstjóra.
Frá sönglegu sjónarmiði þurf-
um við áheyrendur danska stú-
i dentasöngfjelagsins lítt að kvarta
| yfir hljómleikunum í gærkvöldi.
par var ót-eljandi margt gott á
boðstólum og fagurlega leyst af
hendi af söngflolkksíns hálfu. -
Fvrst af öllu „Gunnar á Hlíðar-
enda“, söngtónverk mikið eftir
tónskáldið Roger Henrichsen, sem
er með í förinni og stjórnar söng-
flokknum röggsamlega. „Gunnar
á Hlíðarenda" er ávarp hins
danska söngflokks til vor.
Lag þetta og textinn sem or
saminn af formanni söngfjel. hr.
Abrahamsen er þrungið af þung-
um undirstraum heimþrár og við-
kvæmni. pað yrði of langt upp
að telja, sem segja mætti gott um
nær því hvert lag, sem söngfloklr-
urinn söng.
Pó skal sjerstaklega getið
tveggja laga eftir Lange-Miiller
við þýðingar á rússnesknm þjóð-
vísum. Söng þar einsöng í öðru
þeirra hr. Alfr. Koefoed mjög fall-
ega. Einsöng söng einnig ágætlega
lir. Henry Skjær í „nng Magnus“
o? „Flýr fugl, flýr —“ var honnm
í sönglaun færður fagur blóm-
vöndur. Söngmenn og áheyrendur
kyntust þarna hverjum öðrum til
ánægju fyrir báða. Margt auka-
lagið varð flokkurinn að syhgja
svo að lófatakinu gæti lint. Víst
er það, að margt getum við lært
1 af þessum frændum vorum og
. óskum aðeins að dvöld þeirra hjer
, og viðkynning við okkm' verði
þeim ánægjuleg og megi síðar
meir verða þeim kær endurminn-
ing. ítarlega verður síðar að geta
um samsöngva þá, sem nú fara á
eftir, til þess er tíminn of naum-
ur í þetta. sinn.
Á. Th.
Drotningin kemur ekki.
Fyrir nokkru skýrði Morgun-
hlaðið frá því, að heyrst hefði að
Alexandrína drotning mnndi koma
hingað í smnar og dvelja hjer
stuttan tíma. Sonur hennar, Knút-
ur prins, er eins og kunnugt er,
hjer á varðskipinu Fylla.
í nýkomnmn dönskum blöðum
sjest að drotningin hefir ætlað að
koma með íslandi næst, og hafði
verið búið að ætla henni far með
skipinu, én nú hefir hún hætt við
fcrðina og ákveðið að koma ekki
til íslands í sumar.
Jeanne d’Arc hátíðin
í París.
5000 sendinefndir,
Nokkrum dögum fyrir Jeanue
1 jd’Arc hátíðina. ljet franska
stjórnin það hoð út ganga, að
skrúðgöngur til Jeanne d’Arc
mhmisvarðans í París yrðu hann-
aðar í ár. En nokkur þjóðræknis-
fjelög lýstu því þegar yfir, að
þau myndu virða boð .stjórnar-
iunar að vettugi.
pegar þetta frjet-tist, var stjórn-
in í vanda stödd. Sæti hún við
sinn keip, þá væri hætt við því að
slæi í bardaga eða sviftingar. Færi
svo, þá mundi vera hægt að kenua
stjórninni um alt saman.
Gefur stjórnin nú út aðra til-
kynningu, þess efnis, að skrúð-
göngur sjeu að vísn bannaðar, en
senda megi sendinefndir með
blómsveiga.
TJndirbúnar höfðn verið skrúð-
göaigur með 50 þús. þátttakend-
um. — Varð því nú snúið við, að
5000 tíu manna sendinefndir komu
hver með sinn blómsveig.
Alt, fór friðsamlega fram.
1000 ára hátíð í Rínarhjer-
uðum.
— Á vesturbökkum Rínarfljóts
er í ár haldin 1000 ára hátíð, í
tilefni af því, að þúsund ár erulið-
in frá því að þýsku hjeruðin vest-
an við Rín sameinuðust Pýska-
landi. Var það Hinrik „fugla-
fangari“, sem árið 925 innlimaði
hjeruð þessi í ríki sitt, og gerði
þar með Rín að „þýsku fljóti“, í
stað þess að hún áður aðgreindi
ríkin.
En hátíð þessi er mjög hugþekk
Pjóðverjum, eins og nú stendur
á, því sjaldan hefir því verið
haldið meira á lofti en nú, að
pjóðverjar megi aldrei láta það
viðgangast að hjeruðin vestan
Rínar hverfi undan yfirráðum
þeirra. Enn er ekki búið að út-
vkl.já setuliðsmálið. Enn er her
manna í Rínarhjeruðunum. Gefur
það hátíðahöldunum annan blæ en
annars. Er ekki nema eðlilegt að
þúsund ára hátíð undir þessum
kringumstæðum, á jafn hjart-
fólgnum stað og t. d. Köln er öll-
um Pjoðverjum, gefi þjóðernistil-
finningum og föðurlandshugsjón-
um byr undir háða vængi.
Næsta pólarför Amundsen.'
Fer hann í loftskipi?
Rjett eftir að Amundsen kom
heim úr svaðilför sinni norðan úr
ísnum, barst honum skeyti frá
dr. Eckener, hinum alþakta vjel-
fræðingi, er ræður nú mestn um
gerð og byggingu Zeppelinsloft-
skipanna.
1 skeyti þessu óskar dr. Ecke-
ner Amundsen fyrst og fremst til
hamingju með þrekvirki það er
hann hafi unnið, að sýna að rann-
saka mætti pólarsvæðið og komast
þangað loftveguna. En jafnframt
minnir hann Amundsen á samtal
þeirra í New-York, og kveðst von-
ast til, samkvæmt því, að þeir eigi
eftir að vinna saman að rann-
sóknum á svipaðan hátt þar norð-
ur frá.
petta skeyti hefir vakið all-
mikla athygli. pykjast menn af
því geta ráðið, að Amundsen muni
ætla sjer að leggja í aðra rann-
sóknarför til pólsins, ásamt dr.
Eckener, og' þá auðvitað í Zeppe-
lin-loftskipi.
FERÐALANGAR.
Frh.
Hjer erum við þá komnir að
flagðinu. Ekki er það nú fallegt
ásýndum, dökkgrá á litinn, straum
hörð nokkuð og hnullungagrjót
í botninum. Hjer virðist þó varla
geta verið að óttast sandbleytur.
Halldór er að leggja okkur >
ýmsar vatnsmannslegar lífsreglur,
og til þess að halda virðingu sinni
óskertri leggur hann fyrstur út í.
En það reyndi minna á karl-
menskuna þegar til kom heldur
en við var búist. Veðrið nndan-
farna daga hefir verið okkur hag-
stætt i þessu fjalli, o gsólbráðið í
dag er ekki farið að sýna verkan-
ii sínar.
Blanda er ekki nema vel í hnje
á hestunum!
Símon getur ekki orða bundist
um það hve ferðalagið sje skemti-
legt nú, er þessu þunga fargi er
ljett af hjarta hans. „Svona vel
hefir mjer aldrei liðið á Kjal-
vegi!“
„Þú hefir ef til vill aldrei haft
jafn góðan harðfisk í nestið held-
ur?“
„'Nesti hefir maður oft haft
sæmilegt. En er það ekki svona:
Maður gaddar þetta í sig þurt,
drekkur blávatn við þorstanum
og liálfdrepur bæði sjálfan sig og
skepnurnar af ofþreyíu. Nú hafa
hestarnir heldur fitnað á ferðinni,
það sem af er. En það verð jeg
að segja, að jeg öfundaði ykkur
dálítið af hvílupokanum í fyrri-
nótt“.
— Sama indæla veðrið, sami á-
gæti vegurinn, árnar aðeins
sprænur, en hagar heldur snöggir
ennþá. pegar komið er nokkuð
fram yfir hádegi fer maginn að
segja til sín. Við áuin á lækjar-
bakka, þar sem eru dágóðir hag-
ar. Hjer sprettum við af hestun-
um, ætlum þeim að hvíla sig með-
an við snæðum.
Halldóri þýkir ekki nóg að
maður gaddi í sig harðfisk og
irúgbrauð. — „Skellið tjaldinn
lauslega upp svo jeg geti kveikt
á prímusnum!“
s »
GENGIÐ.
Reykjavík í gær.
Sterlingspund........... 26,25
Danskar krónur..........111,61
Norskar krónur.......... 97,88
Sænskar krónur .. .. 144,98
Dollar................. '5,4114
Franskir frankar .. .. 25,46
DAGBÖK.
Sveinbjöm Högnason frá Hvoli
í Mýrdal hefir nýlega lokið guð-
fræðisprófi við Hafnarháskóla með
hárri 1. einkunn. Sveinbjörn lns
aðallega fræði gamla testamentis-
ins og í því sambandi gömlu mál-
in. Sveinbjörn var meðal farþega
á Gullfossi í gær; hann hugsar
sjer að dvelja í pýskalandi næsta
ái til framhaldsnáms.
Landlæknir fór með Esju í gæ*
áleiðis norður til Akureyrar. Guð-
jón Samúelsson fór norðm’ með
Botníu. Verður nú gért út ura
hvar heilsuhæli Norðurlands á að
vera. Helst talað um Hrafnagil.
Lík Sigurðar Eiríkssona*
regluboða kom liingað með Botn-
íu í morgun frá ísafirði. Verður
það jarðað frá Goodtemplarahús-
inu hjer kl. 1 á föstudaginn, og
ikostar Stórstúkan jarðarförina. —
Sonur hins látna, sjera Sigurgeir,
prestur á ísafirði, og frú hans,
komn einnig með Botníu til þess
að vera við jarðarförina.
Af veiðum komu í gær: Karls-
.ein i með 84 tunnur, Ari með 59
og pórólíur 88, allir að vestan.
Farþegar með Gullfossi hingað
voru, auk dönsku söngmannanna,
m. a.: Helga Krabbe stúdent, Jón
Helgasón magister og frú hans,
Torfi Ásgeirsson, Torfasonar, írli
Thorarensen, Jón Egilsson bókari,
Brynjólfur Stefánsson stúdent,
Iugvar Ólafsson og frú kans, ung-
frú Ragnheiður Blöndal, Friðgeir
Skúlason heildsali, Hjeðinn Valdi-
marssön, Mr. Winbury, Mr. Ric-
liardson, Jón Oddson skipstjóri
og Freitar Howse, sendimaður frá
ensku ferðamannaskrifstofu Cooks
Lektor Kalle Sandelin. Eins og
getið var um í blaðinu í gær,
flytuí hr. lektor Sandelin erindi
í kvöld í Iðnó (litla salnurn uppi)
11111 Finnland, finsku þjóðina og
menningu hennar. Leikur hann
einnig nokkur lög á píanó. Stú-
dentar, ungir og gamlir, eru boðn-
ir þangað; einnig eru blaðamenn
boðnir og nokkrir fleiri.Hr. Sande-
lin er málfræðingur; hefir hann
einkum lagt stund á fornmálin,
latínu og grísku en auk þess kynt
sjer norrænu og skilur hann ís-
lensku allvel. Hefir hann mik-
inn áhuga á íslenskum mentnm
og er manna líklegastur til þess
að reynast þjóð vorri vel. Er lík-
legt að stúdentaskifti hefjist við
Finnland þegar á næsta ári og
mun hann vinna að því máli eftir
heimkomu sína.
Þessa daga sem hr. Sandelin
hefir dvalið hjer, hefir hann ferð-
ast víða um og eignast margra
vini. í kvöld heldur hann hjeðan
með Botníu.
Botnía kom að norðan í ga’r-
morgun snemma. Meðal farþega
voru: Davíð Stefánsson skáld,
Guðmundur Bárðarson kennari og