Morgunblaðið - 22.09.1925, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAIIÍ,
ijtofnandl: Vilh. Fln»en.
iítsefandi: FJelag: i ReykJ-XTÍit.
»it*tJ6rar: Jðn KjartanMor.,
ValtjT Btaf&naioom.
A.usiy®ingastjðri: K. Haíber*.
Skrifstofa Austurstræti 8.
Slmar: nr. 4118 og 600.
AugiyainBaskrifat. nr. 700.
Haiaaaaimar: J. Kj. nr. 74S.
V. St. nr. 1180.
K. Hafb. nr. 770.
Áakrlftagjald innanlanda kr. 1.00
á. mánuöl.
Utanlands kr. 2.50.
t lauaaaölu 10 aura aint.
Veiðivatnarannscknir
dr. Reinsch í Borgar-
firðinum.
— Áður en þeir fjelagar dr.
Reinsch og Lúðvíg Guðmundsson
föru austur á land átti Morgunbl.
tal við þá um rannsóknarför
þeirra um Borgarfjörð vestra.
Pullnaðarskýrsla um rannsókn-
irnar og árangur þeirra birtist síð-
ar. Hjer verður aðeins drepið á
nolkkur atriði e^ftir viðtali við þá.
Prásögn þeirra var á þessa leið:
Yjer fórum til Borgarness þann
13. ágúst, komum aftur til Rvíkur
þ. 4. sept. Aðalstöðvar vorar í
Borgarfirði voru Hvanneyri og
‘Qr.und í Skorradal. Rannsökuðum
vjer dýralíf í Vatnshamravatni,
Hreðavatni og Skorradalsvatni.
Auk þessa, Hvítá, Norðurá, Gríms-
-á og Þverá.
Skorradalsvatn.
í vötnum þeim, sem vjer enn
liöfum rannsakað, fundum vjer fá-
fcreyttast og minst dýralíf í
Skorradalsvatni. Silungsveiði er
lítil í vatninu og miklu minni en
verið gæti. Vatnið er mjög langt;
liggur í löngum, djupum dal, sem
að neðan er lokað af jökulöldu.
Hýpi er allmikið og aðdjúpt víða,
einkum um mitt vatnið. Mest
dýpi fundum vjer 46 metra. Út
frá strönd vatnsins niður í 20
metra dýpi er talsverður botn-
gróður og dýralíf í botnleðjunni.
Þar sem aðdjúpt er nær gróður
þessi aðeins örskamt út í vatnið.
Þar sem dýpra er þekur botninn
ófrjó leðja. Upp um alt vatn og
alllangt niður er talsvert af svif-
(dýrum.
Orsakir aflaleysisins.
Aðalorsök aflaleysisins við
'Skorradalsvatn er: Röng veiðiað-
feits og afleit veiðitæki. Aðal-
veiðin er í brygningarstöðvunum
um örygningartímann. Má eigi
búast við mikilli eða aukinni veiði
ú meðan svo er. Væntalega sjá
bændur hag sinn í aukinni veiði
og bindast samtökum um að
vernda silunginn um hrygningar-
tímann. Klak er gott þar sem
rjettilega er um búið og vel hirt.
Einhlýtt er það þó ekki; einn eða
fleiri hrygningarstaðir í hverju
veiðivatni ætti að vera alfriðaður
og veiði bönnuð í öðrum um
hrygningartímann.
Net þau, sem alment eru notuð
við vatnið eru ræflar af síldar-
netum og óhæf til silungsveiði.
Möskvar þeirra eru alt of litlir.
Smæsti silungurinn ánetjar sig
en vænn silungur eigi. Er hann
þó til í vatninu og mvndi vera
meira um hann ef uppfæðingurinii
væri eigi drepinn. Meginþorri
þeirra silunga, sem veiðast, eru
Vi kg.
Leikur enginn vafi á því að
auka mætti veiði í vatninu að
allmiklum mun ef breytt verður
frá núverandi veiðivenjum, iklaki
komið upp við vatnið og veiði-
reglur samdar fyrir það — og
þeim hlýtt. Sama gildir um öll
önnur vötn, sem vjer höfum rann-
sakað í sumár.
Laxveiðin stunduð með
fyrirhyggju.
Eins og öllum er kunnugt er
Laxveiði mikil í Hvítá og þver-
ám hennar. Náttúrleg skilyrði
fyrir laxveiði eru þar ágæt og
engin ástæða til að óttast afla-
lej-si á meðan þverárnar eru leigð-
ai til stangaveiði eins og nú er
gert. Mest hætta stafar af ádrætti.
Hafa margar góðar veiðiár verið
eyðilagðar með honum á örskömm-
um tíma. Ádráttur tíðkast enn á
nokkrum l^töðum í Borgarfirði
t. d. við Grímsá og Andakílsá.
Þarf hjer röggsamlegra aðgerða
með ef vernda skal veiðina. Onn-
ur hætta er laxveiði búin þar
sem veiðimenn hefta göngu lax-
ins upp árnar að hrygningar-
stöðvunum með þverlögnum eða
því sém næst. Þessa urðum vjer
hvergi varir í Borgarfirðinum.
Bændur við Hvítá eru framsýnir
veiðimenn og binda sig eigi við
lagabókstafinn um lágmarksstærð
laxnetamöskva sem er 2% þuml.
leggurin. Þeir nota eigi laxanet
með minni möskvum en 3 þuml.
legg. Veiða þeir þá stærri og jafn-
ari lax. Smálaxinn ánetjar sig
e'kki en vex upp bændum að
kostnaðarlausu og kémur svo í
netin þeirra seinna — ef aðrir
veiða hann ekki áður.
Skordýr a-rannsóknir.
Meðal margra annara líffræði-
legra athugana, sem vjer höfum
gert, nefni jeg hjer eitt. 1 Hvítá
fundum vjer allmikið af lirfu-
tegund einni (mý). Tókst. oss að
finna fluguna á öllum þroskastig-
um og mun ferill hennar vera
þessi. Plugan verpir eggjum sín-
um á steina við ána. Vaxa lirf-
urnar þar upp en sleppa steinun-
um er þær hafa náð fullri stærð,
og fljóta með straumvatninu og
synda í því. Púpa þær sig í því
og mun skamt líða frá því að þær
piipa sig uns flugan fullþroskuð
flýgur úr púpunni. Lirfur þess-
arar flugu halda sig eingöngu í
jökulleirlitaða vatninu. Á móts
við Veðranes fellur kvísl af Hvítá
í Þverá. Hægri helmingur árinn-
ar er þar tær og ca. 9° heitur;
vinstri helmingurinn skollitaður
af jökulleir og aðeins 6° heitur. í
skollitaða vatninu og við vinstri
bakka árinnar er mikið af lirf-
unni, en þar sem vatnið er tært,
hægra inegin, verður hennar
hvergi vart. Nokkru neðar, þar
scm vatnið er blandað orðið og
alt jafnlitt fundum vjer báðar
tegundirnar.
Gestrisni.
Oss er skylt að þakka Borg-
firðingum gestrisni og rausn, sem
vjer mættnm þar. Sjerstaklega
þökkum vjer þó hr. skólastjóra
Halldóri Vilhjálmssyni á Hvann-
eyri og frú hans. Hýstu þau hjón
oss og fæddu og Ijeðu oss hesta
eftir þörfum og aðstoðuðu oss á
annan hátt, alt án endurgjalds.
Hinnar sömu gestrisni urðum vjer
og aðnjótandi hjá Bjarna Bónda
á Grund í Skorradal og víðar.
Nýir kaupendur að Morg-
unblaðinu fá blaðið ókeypis
til mánaðamóta.
Ymsir aðrir greiddu för vora t.
d flutti e.s. Suðurland farangur
vorn, sem var fjórir hestburðir,
endurgjaldslaust til og frá Borg-
arnesi.
— Samkvæmt ósk búnaðarsam-
bands Austurlands fóru þeir fje-
la.gar austur á land með Esju síð-
ast, til þess að rannsaka dýralíf
í Lagarfljóti og lífsskilyrði nytja-
fiska í því. Er með þeim stud.
art. Eiríkur Einarsson. Er búist
við að þeir komi hingað aftur í
iok þessa mánaðar og munum
vjer þá skýra frá austurför þeirra
og árangri hennar.
Mosul-hjeraðið.
Eitt af verkefnum Alþjóðaj
bandalagsins á þessum fundi er
að fella dóm um, hverjum skuli
fengin í hendur yfirráðin yfir
Mosulhjeraðinu, hvort beri að
sameina það Tyrklandi, eða hvort
það haldi áfram sambandinu við
Irak, sem er undir umboðsvaldi
Bretlands. Friðarsamningarnir, er
gerðir voru í Lausanne þ. 24. júlí
1923, kváðu svo á, að Tyrkir
og Bretar yrðu að koma sjer
saman um þetta innan 9 mánaða.
Svo var ennfremur fyrir mælt,
að málinu slkyldi skotið til úr-
skurðar Þjóðabandalagsins, ef að-
ilar ekki gætu komið sjer saman.
Samningar byrjuðu, en stóðu að-
eins skamma stund vegna ósam-
komulags. Báðum var fullljóst,
að málið yrði seint til lykta leitt
með þeim hætti. Pyrir ári síðan
setti Þjóðabandalagið nefnd á
stofn til að rannsaka hvernig
sakir stæðu, og hvað gera skyldi.
Nefnd þessi var skipuð þrem óvil-
höllum mönnum, einn var sænsk-
ur, annar belgiskur og sá þriðji
var ungverskur. Nefndin samdi
heljarmikið álit og kom með þá
uppástungu, að annaðhvort skuli
Mosul þegar sameinast Tyrklandi
eða Irak og ef hið síðara vrði
endirinn, ætti England að skuld-
binda sig til að hafa umboðsvald
yfir Irak 25 komandi ár. Tyrkir
vilja umfram alla muni ná í Mos-
ulhjeraðið aftur (það liefir áður
verið undir Tyrklandi), en þetta
er Bretum mikillega á móti skapi,
en á hinn bóginn kynoka þeir
sjer við að taka að sjer kostn-
aðarsamt umboðsvald um svo
langan tíma. Báðir aðilar hafa
augastað á steinolíulindunum í
Mosul. Úrskurðurinn, hver sem
hann kann að verða, mun valda
ríg milli Tyrkja og Breta um
langan aldur.
T. S.
Gullnáma nýfundin í ítalíu.
Prjett frá Florens um síðustu
mánaðamót, segir nýfundna gull-
námu í kvarsæð í fjallinu Amiata
í nánd við Florens. Flyktist fjöldi
fólks að fjalli þessu til gullgraftr-
ar. — Gullið í Miðdal er í kvars-
æð. —
3 T
Þetta reipi slitnar ekki
M hlýtiiF að UBFa \n
MHNDnLS REBERBHHE
Stofnuð 1775.
Noregsstær>sfa reipaverksmSðja
Aðalumboðsmaður
T. Tredriksen.
(Timbur & Kolaverslunin).
Hlutabrjef
í togurum.
Af sjerstökum ástæðum eru 5000 krónu hlutabrjef í H.f.
Kári, H.f. Otur og H.f. Höfrungur, til sölu.
Tilboð í öll eða einstök, óskast send til A. S. í., fyrir 15. okt>
óber næstkomandi, merkt: „Hlutabrjef.“
Helgi Hjörvar: j Ný bók J
Sögur
Kostar í bandi kr. 7.75. Fæst hjá bóksölum. í aðalútsölu hjá
Prentsm. Acta h.f.
ÚTSA L A
hefst í dag á öllum hinum þektu og vönduðu
, vörum verslunarinnar.
10 °|o afsláttur. gefinn.
Hafnfiröingar!
notið nú tækifærið! —
Uersluiin S. Bennann,
— Hafnarfirði.
Heimsmet.
Kona nokkur gift í Antwerpen,
Carlier að nafni, hefir á einu og
sama ári eignast sex börn. Hún
eignaðist þríbnra í janúar, árið
sem leið, en náði ekki hala sínum
og eignaðist aðra þríbnra í desem-
ber sama ár. Óhætt mun að kalla
þetta heimsmet á þessu sviði.
Kensluhók fyrir rakara
er nýkomin út á dönsku. Er hún
að sögn eina bókin í þeirri fræði-
grein á Norðurlandamálunum.
4
Chaplin veikur.
Hinn góðkunni, víðfrægi kvik-
myndaleikari er sagður veikur um
þessar mundir. Er það hjartasjúk-
dómur sem þjáir hann. Er hann
| ekki í lífsliættu, en verður að
halda kyrru fyrir lengi.
S f m ari
24 rersluia,
23 PouImd,
27 PoMberj.
KlsppArstíg 29.
Skrúfstykki.
Kirkjan og klæðnaður kvenna.
Vakið hefir það umtal meðal
lcennimanna í Lundúnum, hve leik
konur leikhúsanna væru oft ljett-
klæddar. Þykir þeim það ískyggi-
legt tímanna tákn, að klæðaburð-
ur þeirra minkar með hverju ári.
Vilja þeir, að settar verði skorð-
ur fyrir því, að leikkonur sjeu
eins afklæddar og þær nú eru oftj
á leiksviðinu.