Morgunblaðið - 11.04.1926, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
10 ára ábyrgð. — „Hamiet“ o@ „Þór*“
reiðhjólin eru þau bestu og ódýrustu reiðhjól sem til 'landsins hafa
flust.— Eru ávalt fyrirliggjandi ásamt öllu tilheyrandi reiðhjólum hjá
Sigurþór Jónssyni úrsmið.
Srá Steindórí.
er best að aka ■ hinum þjóð-
frægu nýju Buick bifreiðum
TM Hafnarf jarðar
og VÍFILSSTAÐA
Imperial ritvjelin
er best.
íaunni. Og jeg er viss um að al-
menna málfræðisþekking má veita
íalenskum nemendum með íslensku
kenslunni, ef rjett er á haldið.
mega koma töflunni þannig fyrir.
Ilimim uppvaxandi mentamönnum
er ekki síður eö kaupsýslumönn-
um vorum bráðnauðsynlegt, að
kunna svo eitthvert aðalmenning-
armálið, að þeir geti fleytt sjer
ivel í því, og jeg lít svo á, að
hinn vaxandi áhugi á enskum bók-
mentum í skóla vorum og landi
voru, bendi í þá átt, að það verði
enskan.
Það er bygt á misskilningi hjá
höf., „að 12 stundir í þýsku nú
sjeu svo miklu betri en 14 stundiV
áður.“ í minni skólatíð lærðum
við aðeins þýsku í 5. og 6. bekk,
samtals 10 stundir, og þó held jeg,
að jeg megi fullyrða, að þýskan
var það nýja málið, að undantek-
inni dönskunni, sem jeg og mínir
sambekkingar skildum best, þökk
sje þáverandi kennara vorum,
Halldóri Priðri'kssyni, yfirkenn-
ara. En í frönsku, sem við lærð-
Aldan stefnir burt frá
fonaldargrundvellinum.
Jeg komst í fyrri grein minni
svo að orði: „Aldan stefnir burt
frá þessum fornaldargrundvelli og
hlýtur líka að gera það.“ !... Ná
með síðustu skipum hafa mjer
borist órækar sannanir fyrir því,
að svo er og komið í Prússlandi,
sem hefir hingað til, eins og raun-
ar alt Þýskaland, verið háborg
forntungnanámsins. Þann 14. mars
1925 var í Prússlandi gefin út
stjórnarskipun (Min.-Erlass),
ani stundatöflu svonefnds „Re-
formgymnasium’s“, sem gerir ráð
fyrir því, að skólinn sje 9 ára
skóli, eins og hinir æðri skólar
þar eru, en latínunám byrji ekki
fyr en 4. skólaárið og haldist upp
frá því í 6. bekkjum með samtals
40 stundum, og grískunámið byrji
ekki fyr en 6. skólaárið og standi
yfir í 4 ár með samtals 32 stund-
um. í 3 neðstu bekkjum skólans
er aftur á móti mest áhersla lögð
á móðurmálið (16 st.) nýja útlenda
málið, sem lært er (18 st.) og
reikning og stærðfræði (13 st.‘>
og í ‘sama horfið sækir í Prakk-
landi.*)
Jeg býst við, að mörgum íslend-
ingi þyki það merlrilegt, að breyt-
ingar þessar ganga í líka átt og
breytingar, sem Stefán Stefánsson,
síðar skólastjóri á Akureyri, stakk
upp á í grein, sem hann nefndi
„Um skólabreytingarmálið“, og
prentuð er í 1. árg. Eimreiðarinn-
ar 1895, 84—89 bls.
Jeg ætla að besta ráðið til að
bæta ,skóla vorn og gera hann
með tímanum jafn snjallan hinum
betri samskonar skólum erl. sje að
styrkja ötula og áhugasama kenn-
ara og þá að öðru jöfnu einkum
hina yngri til að kynna sjer
kensluaðferðir og skólamál 1 út-
löndum. Og í annan stað, að veita
nemendum, sem gera sig þess
maklega kauplausa kenslu án
nok'kurs tillits til efnahags þeirra
eða aðstandenda þeirra.
I
Kenslan í nýju málunum.
Tímafjöldi enskunnar, ætla jeg,
að geti og eigi að haldast að
mestu leyti óskertur, og mun
um 6 ár, og í enskunni^ sem við
lærðum í 4 ár, var uppskeran
harla ljeleg. Svo miklu skiftir
það, hvernig á er haldið.
*) Richtlinien fúr die Lehr-
pláne der höheren Schulen Preuss-
ens 1—2 Teil. Berlin 1925, I.
XVIII bls.
appreiðar.
(í. kappreiðar ársins.)
Á annan í hvítasunnu, (mánud. 24. maí n. k.) efnir Hesta
mannafjelagið Pákur til kappreiða á skeiðvellinum við Elbðaar-
Kept verður á skeiði og stökki, og fern verðlaun veitt (20^
100—50 og 25 kr.) fyrir hvorttveggja, stökk og skeið. Flo'kka-
verðlaun — 15 kr. — hlýtur fljótasti hesturinn í hverjum flokki
stökkhestanna, þó ekki þeir, sem aðalverðlaunin hljóta. Sá stokk-
hestur, sem nær betri hlaupatíma í flokkshlaupi eða úrslitasprettb
heldur en sá hestur, sem fyrstur ér á verðlaunaspretti,. hlýtur &
'kr. aukaverðlaun.
Hlaupvöllur skeiðhesta er 250 metrar, en stökkhesta 300 metrar
y- • • OÍ
og lágmarkshraði skeiðhesta til I. verðl. 25 sek., en stökkhesta
sek. Enginn skeiðhestur hlýtur verðlaun ef hann er yfir 27 sek-
spreitfærið (250 m.) og stökkhestar ekki, sjeu þeir yfir 25 sek-
(300 m.) Gera skal aðvart um hesta þá, sem reyna á, formann’
fjelagsins, Daníel Daníelssyni, dyraverði í stjórnarráðinu (sífflI
306), eigi síðar en miðvikudaginn 19. maí n. k. kl. 12 á hádeg*-
Lokaæfing verður fimtudagimi 20. maí, og hefst á skeiðvelb
inum á miðaftni; þeir hestar, sem keppa eiga, skulu þá vera þalr
svo æfa megi þá og athuga, áður en þeim er skipað í flokkka.
Þeir hestar einir geta fengið að keppa, sem koma á lokafff'
ingvi og eru þar innritaðir í flokkaskrá.
Reykjavík, 9. apríl 1926.
STJÓRNIN.
Flettners, á nú að fara yfir
Atlantshaf.
Síðan Plettner sigldi skipi sínu
yfir Norðursjóinn, hefir verið
heldur hljótt um hann. Nú er
hann búinn að gera sjer nýtt
skip, með sömu tækjum og hið
fyrra, með skrúfseglpm tveim, er
r eka það áfram.
Eins og kunnugt er, er það eigi
áform Plettners að gera hrað-
skreið skip. En hann lítur svo
á, að með engu móti sje hægt að
sigla skipum með ódýrari hætti,
en með skrúfseglum. Er hann hef-
ir farið yfir Atlantshaf, mun vera
hægt að gera sjer ljóst, hvort
þessi uppgötvun Plettners hefir
verklega þýðingu fyrir farmflutn-
inga í sjó. Við farþegaflutninga
munu skrúfseglin aldrei verða
notuð.
*
0. Jolmson S Haaber.
TlKINGURINN
— Arabella! hrópaði lávarðurinn með tilfinningu
og í geðshræringu.
— Jeg ber vinarhug til yðar, lávarður. En aðeins
vinarhug.
Allir loftkastalar hans hurfu nú, eins og sápu-
bólur. Eitt augnablik stóð hann því líkt sem lamaður.
Það var eitthvað, sem hann ekki skildi. pað var á
valdi hans, að bjóða henni glæsilega framtíð og setja
hana í stöðu, sem nýlendukonu hefði aldrei dottið í
hug að henni hlotnaðist. Þó vildi hún ekki taka hon-
um. Þó bauð hún honum aðeins vináttu. Þá hefði
Pjetri Blood skjátlast. Hafði honum líka skjátlast í
því, er snerti hann sjálfan. Hann vildi hafa vissu fyrir
því, og spurði því blátt áfram:
—•• Er það Pjetur Blood?
— Pjetur Blood? endurtók hún. I fyrstu skildi
hún alls ekki, hvað hann átti við með spurningu sinui.
En þegar henni varð það ljóst, roðnaði hún upp í
rársrætur.
— Jeg veit það ekki, mælti hún og stamaðí við.
pað var eins og skyndilega væri slæða dregin frá
augum hennar. Loksins sá hún Pjetur Blood, eins og
hann var í raun og veru — en það var 44 klukku-
stundum of seint, og þessvegna varð henni hverft við.
Julian lávarður þekti konur nógu vel til þess að
vita alt. Hann hneigði höfuð sitt til þess að Arabella
skildi ekki sjá reiðina, sem leiftraði úr augum hans.
Því hann fyrirvarð sig fyrir þessa reiði, en var þó
um megn að yfirbuga hana. (
Og vegna þess, að eðli hans var sterkara en áhrif
uppeldisins — eins og það er í flestum mönnum —
þá óx frá þessu augnabliki í sífellu óstillandi hatur
hans til meðbiðils síns. Og þetta hatur var svo magnað,
að það breytti þessum sæmdarmanni í þorpara, svo
að hann varð smátt og smátt auðvelt verkfæri í hönd-
um hins hefndarþyrsta Bishops — og það þrátt fyrir
loforð það, sem hann hafði gefið Arabellu um að nota
öll sín áhrif til þess að bæta um fyrir Blood.
Þegar Jamaicaflotinn sigldi nokkrum dögum
seinua frá Port Royal, voru Bishop óbersti og Julian
lávarður báðir á skipi Craufurds varahershöfðingja.
Þeir fóru báðir til þess að leita að Blood, og þetta
•sameiginlega mark, sem þeir stefndu báðir að, batt
þá saman í einskonar vináttu, en slíkt hefði annars
ekki komið fyrir, þar sem um svo gerólíka menn vav
að ræða.
En tryllingsleg, hefndarblandin leit þeirra var
árangurslaus. Og mánuði seinna, sneru þeir tómhentir
aftur til Port Royal, en þar biðu þeirra merkilegar
frjettir úr gamla heiminum.
Taumlaust sjálsálit Lúðvígs 16. hafði sett Evrópu
í loga. Pranskar hersveitir herjuðu á Rínarlöndin, og
Spánn hafði gengið í bandalag með þeim þjóðum, se11*
reyndu að verja sig gegn ofsóknaræði konungsins. Ófc
enn voru fleiri frjettir á takteini: fregnir um borgara’
styrjöld í Englandi, vegna þess, að íbúarnir voru 1,11
loksiní orðnir þreyttir á grimd .lakobs konungs.
Vikur liðu, og hvrets kip, sem kom, flutti nýía’_
fregnir, og loks barst sú fregn, að Jakob konung11'
hefði flúið til Frakklands og leitað þar hælis.
Þetta voru engar gleðifrjettir fyrir ættingja
erlands lávarðar. Enda var Julian lávarður ekki j0
legur þessa dagana.
Svo kom brjef frá eftirmanni Jalkobs, Vilhja^ntl’
um það, að styrjöldin væri hafin við Prakka, og vegP®
þeirra áhrifa, sem þetta kynni að hafa á ensku
lendurnar, þá var Bishop látinn vita, að skipaður v®r‘
einn landsstjóri yfir allar nýlendeyjar Breta. Það var
Willoughby lávarður, sem hnossið lilaut, og hann
átt'
að halda innan sbamms til nýlendanna með allstóia
flotadeild, sem stjórnað var af von der Kulen herfor
ingja, til þess að styrkja Jamaicaflotann hvað, «elU
fyrir kynni að koma.
Bishop sá strax, að þetta mundi hafa Þær a^e*,
ingar, að veldi hans minkaði, þótt hann hjeldi la11
stjóraembætti sínu. En vegna þess, að Julian lávarðu*
fjekk ekki neinar beinar frjettir, vissi. hann ekk
hverja þýðingu þetta kynni að hafa fyrir hann. Ha11^
hafði sagt óberstanum frá ást sinni á Arabellu,