Morgunblaðið - 15.06.1926, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
3
! MORGUNBLAÐIÐ
Stofnandi: Vilh. Finsen.
f~ gefandi: Fjelag i Reykjavík.
Ritstjórar: Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson.
Auglýsingastjóri: E. Hafberg.
Skrifstofa Austurstræti 8. ,
Sími nr. 500. *
AugU'Sing-askrifst. nr. 700.
Heimasímar: J. Kj. nr. 742.
V. St. nr. 1220.
E. Hafb. nr. 770.
Áskriftagjald innanlands kr. 2.00
á mánuði.
Utanlands kr. 2.50.
í lausasölu 10 ura eintakH5.
ERLENDAR SÍMFREGNIR
Kihöfn 12v júní. FB.
Breska stjórnin setnr ofan
í við Rússa.
Sínmð er frá London, að stjórn-
, in hafi sent, 'Rússastjórn mótmæli
gegn því, að hafa lieitið fjárstyrk
til alsherjarveR’kfaillsins, þar eð
slíkt verði að skoðast sem tilraun
'til byltingar og fjárstyrkurinn sje
rof á loíV.rðum Iiússastjórnar um
af.skifti af innanr-íkismálum Bret-
lands.
Brasilía gengin úr Þjóðabanda-
laginu.
Símað er frá Genf, að Brazilía
hafi sent úrsögn síua til Þjóða-
bandalagsins.
Verkfall \ Ósló-
Símað er frá Ósló, að verka-
' stnenn í þjónustu bæjarins hafi
neitað launaiækkun; á miðviku-
lag hefst' verkfall á meðal spor-
vagnamanna, rafmagns- og gas-
manua og vatnsleiðslumanna.
Ríkið styrkir Noregsbanka til
þess að koma í veg fyrir
gengissveiflur.
' Símað er frá Ósló, að Stórþing-
•ið hafi samþykt, að styrkja Nor-
egshanlka, til þess að koma í veg
fyrir skaðlegar gengissveiflur, —
Ætlar ríkið að greiða tvo þriðju
>if þa*r af leiðandi gengistapi
bankans.
Khöfn 1L júní FB.
Briand talar um Marokkómálin.
iSímað <v frá París, að Briand
liafi haldið ræðu í þinginu um
Mardkkóniálin, og sagði hann m.
n., að Spánn og Frakkand muni
ráða fram úr Marokkómálunum,
án þátttöku annara ríkja.
4»
Götubardagar í Prag.
Símað er frá Prag, að þar hafi
lent í blóðuga götuba*rdaga
milli kommómista og lögreglu-
snanna. Særðust margir. Kommún-
istar hiifðu safnast saman til þess
að mótmæla tolli á landbúnaðar-
'VÖrum!, er nýlega var samþyktur.
Verslunarvelta Englands.
Símað er frá London, að inn-
flutningur hafi orðið svo mikið
minni í maí heldur en apríl, að
fluttar voru inn vörur í maí fyrir
21 miljón sterliligspunda minna
en í ap.ríl. Verðmæti útfhittra
'vara var sjö milj. sterlingspnnda
minna í maí heldur en apríl. Eru
þetta afleiðingar verkfallsins.
Konnngskomaii.
Sramudagurinn.
Kl. 10 á sunnudagsmorguninn
gekk konungur og drotning í
kirkju, ásamt fylgdarliði sínu. —
Prjedikaði biskup. Kirkjuna sóttu
ráðherrarnir alli.v, sendiherr.
Dana hjer, og svo margt fólk,
sem þar gat framast .rúmast.
Guðsþjónustan fór fram með
venjulegum hætti, að öðru leyti
eu því, að sjera F.riðrilk þjónaði
fyrix’ altari á undan prjedikun, eu
biskup á eftir prjedikun. Kirkjan
var óskreytt.
Laust eftir hádegi lagði kon-
ungur og drotning og förunevti
þeirra á stað til Þingv. Var þar
mikill mannfjöldi saman komimi.
HÖfðu margir farið þegar á laug
a.rdagskvöldið, og hjelst svo ó-
slitin xunferð austur alla sxmnu-
dagsnóttina og fram xtndir nóa-
bil á sunnudaginn. Gengum við urn gjána og upp á
\ allioll var lokuð almenningi, gjáarbarminn. Eggerthafði
átti Ikonungsveislan þar að standa,! orðið útskúrði hann margt mark
og hafði saliv.’inn verið prýðdega ym um búðartættur og mann.
skrov ttur. virki og leifar þeirra, með sinni
Veðrið var hið ákjÓsanlegasta, fribœpu 0„ alkunnu rökfimi. Hef-
sólskin og blæja logn. Undi fólk if Eggerti eing
ið sjer vel, dreifðist út um hraun-1 unnið um’ langt
ið og gjárnar, sat í smáhópum að uuum þessum 1
og kunnugt er,
skeið að atihug-
enda hefir hanu
snæðingi og fjekk sje.r hressingu frú mgrgU að segja, og hefir sögu
við og við í tjal.di, sem -lón Guð
mundsson hafði látið reisa austan
við Valhöll.
Kl. 2VÍj e. h. kom kontmgur og
fvlgdarlið hans austur. Knútnr
prins var með í förinni, og all-
ma.rgt embættiámanna lijeðan úr
bæ.
Allmargt manna, sem fyrir
var, hafði þá safnast saman í
hrekkunni austan við brúna á Ox
tilvitnanir á hverjum fingri, og
er engu lílkara en að hann kunn.i
utanbókar meginið af Grágás og
alt í íslendingasögum, sem Þing-
velli og Alþingi hið forna áh»”a>r
ir. Mest mun þvkja um það vert,
hvernig Eggert Briem hefir kom-
ist að alveg nýrri niðut’stöðu um
Lögberg -— hvar það lha.fi x raun
og veru verið. Stingur það mjög
í stúf við eldri kenninga.”,. eu er
afspurnar að sýna sinu staðinn
hve,”t árið og (kalla „Lögberg“.
í gær.
í gær fór koriungsfylgdin aust
u»” fvrir fjall Var lagt á, Stað úr
Rvík kl. 9 f.h. og komið anstur á
Kambabrún kl. lOjA. En þar var
staðnæmst. Var útsýni hið feg-
ursta af Kömbum.
. Þoga.r lagt van á stað af
Kambabrún, var farið að Reykj-
um og hverirnir skoðaðir, en síð-
an að Ölvesárbrú, og boirðaður
morgunverður. Var þá kl. 1. Sátu
þá máltíð engirl nerna konungs-
hjónín, fylgdarlið þeir.ra, ráðhorr
arnir og forsætisráðerrafrúin.
Getur kvenþjóðin hindrað
veýkföll?
Hinn 17. apríl fóru 20 þúsundir
Ikvenna kröfngöngu um Lundúna-
borg til þess að mótmæla verk-
föllum og verkbönnum, í hverri
mynd som e.rn.Verðnr þess’i kröfn-
ganga ölhtm ógleymanleg, er hana
sáu. Þarna voru konur af öllum
stjettum mannfjelagsins, en fæst
þó af konum hinna efnaðri og
ærði stjetta, Allur þessi skari
hjelt til Albert Hall, en þa.r var
samþykt eftirfarandi tillaga:
„Vjcr krefjumst þess að þjóð-
‘arauðnum verði eigi framvegis
sólundað með vekföllum og verlt-
Að mo,”gunverði loknum var'bönnum, heldiw.' verði derhir
ará, og laust upp margföldu húrra | ó pSlileo>t að
hrópi, „csar „on^^jónmna* ||iaXt
uðtrst í bif.reið sinni.
Könungshjónin fóru heim að
konungshúsinu, og dvöldu þar um
stund. En nokkru síðar fóru þau í
göuguför upp í Almannagjá, norð
an Oxarárfoss, og var Matthías
Þórðarson með, sem leiðbeinandi.
engum getur
að Briem hef
ir svo mikið til síns ntáls, að taka
verður tillit til athugana hans og
rannsókna.
Til þess að skýra. Lögbe.vgs-at-
farið anstur á Brúnastaðaflatir og
skoðaður aðalskurður Flóaáveit-
nnnar. Hjelt. fjárm'álaráðh. J. Þ.
]ra.r ræðu. 8íðan var haldið aust
ur að Þjórsá; 'en þa-r var engin
viðdvöl. og haldið til baka til
Ölfusárbrúar og sest að miðdegis
verði að Tryggvaskála.
Allmai’gt manna aðltopandi úr
'huganir hans, svo vel fari, þarf
lengra mál en ^hj er verður að nærsveitum liafði safnast við Öl-
þessu sinni. Ilamr álrtur, eða öllu fusárlvú í gær. — Þeg-
Yar farið norðra- gjána og upp■ heldur sanuar, að áhevrendur,'ar konung bar
sneiðrngmn þar, en staðnæmst á spm ])rú(1(lu á inál þeirra> er töl-!bæði j o.ænúorgim og
gilbarnrinum og notið hins fagra , * » •• » ; n ! , , ••*■
^ n . uðu a Logbergi, hatr staoro 1 Al- um dagmn, haxðr
útsýnis yfir völlina og Þingvalla
vatn. * *
Þá var gerrgið til Valhallar og
sest. að miðdegisverði. Var þá kl. fplast
orðin 5. Hjelt Alþingi veislu þá,
og stjórnaði henni forseti Samein
þar að;
eins síðar
1 X r .
í -VL imr daginn, hafði aðkomufóllkið
mannagjá. Mörgum verður á að safnast í hópa til húrralwópa, er
spyrja, lrvort hje," hafj í rauninui fóru vel frain.
>urft aðrar sannanir en þær, sem' Er konungur .Jfom að anstantók
í rrafrrinn einu Því þega.r Magnús Torfason sýslumaðu.r á
maðux* er á staðnum, og' sjer rrróti honum við Tryggvaskála og
„ , ,,Lögberg“, sem menn á undan- óskaði hann velkomirm.
10 ’ ® 1 fornirm arum hata verrð að basla Haldið var
við, og athugar síðan hanrar þann, úm kvöldið.
hið besta fram.
Að veislunni lokimri var lraldið
til Reykjavíkur.
til Reykjavíkur
Hvar var Lögberg?
Við fómm nokkrir blaðamenn
til Þingvalla, snemma á sunnu-
dag'smorguninn, og fengum Egg-
ert Brienr frá Vðey með oikkur,
til ]>ess að skýra frá rannsóknum
sínnm og athugunum þar eystra.
Eftir morgunverð hjá Jóni gest
gjafa í Val'höl'l, gengmn við vest-
nr í Almannagjá. Grjóthellir.r haia
nýlega verið setta.r vrðsvegar á
búðatóttunnm og áletrað hVer.r
átt hafi búðirnar. En eins oglkrmn
ut er. eru búðatætturnar flest
ar frá. 18. öld, og e.ru því rnörg
jþau nöfnin, sem höggvin eru í
grjóthellur þessar almenningi líft
' kuim og ómerkileg.
Frá Akureyri.
Akureyri 14. júní FB.
Landsfundi kverma lauk síðd.
dag. eftir viku fundalröld. 10
sern Briern heldur f.ram að sie I
I
Lögberg, er í rauninnj óskjljan-j
legt, að nokkur sje á öðru nráli j
en E. Brienr. Þegar talað e,r í.
venjulegum málrómi á Lögbei'gi j
E. Br., án þesS að lrvessa raustj
heyrist hvert orð í lky,rru veðri t
um nálega 400 rnetra langt svæði erindi voru flutt á fnndinum nm
í gjánni. Má geta nærri hvort. ýms áliugamál kvenþjóðarinnar,
það hefir ekki verið lrentug,”a. að og vomi flest mikið rædd, þar á
áhevrendur væru í sk.joli í sljettri meðal um ávarpstitil Ikvenna. —
gjánni, heldnp en liínra í snal’- Frummælandi Halldóra Bjarrra-
bratt.ri brekkunni austan við dóttir vildi að frúartitilliun væri
gjáua, eða neðan við brekkunaJnptaður um alla.r konur, giftar
langt frá ræðumanni.
Ein af þessnm áletruðu
trjót-
sem ógiftar. Samþ. að hera má'lið
undir kvenfjelög landsins og fí
r Kvernjerog íanasrns og la
hellum er komin á lrið svo nefndajálit þeirra.
.,Lögbe,rg“. Var henni velt við íj í gær fóru konurna.v í brlurn
]>ví skyni, að sýna þeim gestum.linn að Grund, en um. kvöldið var
er þangað kynnu að koma, að haldið hjer skilnaðarsamsæti og
enn væri eigi hæ.starjettardómui’ j rnargar ivæður fluttar og kvæði
fallinn í þessu ,,Lögbergs“-máli. j sung’ið eftir Kristínu Sigfúsdótt-
En á liinn bógirm er leiðinlegt! ur sltáldkonu.
vinnuveitenda og vinnuþiggjenda
útkljáðar með samningum og
gerðardómi.* ‘
Konur, þær, sem hjeldu þar
ræðn.r, lýstu mjög átalkanlegá
ástandinu á lieimilum verka-
manna, hörn væri veik af hungri,
heinriilisfeður hefðu ekkert a$
gera, en kæmust í skuldir, sem
lítil eða engin von væ.ri um. að
þeir gæti þreitt nokkru sinni, og
mörg heimili leystust algerlega
sundur — alt sarnan vegna verk-
falla og verkbanns.
Nokikur hunck’uð jafnaðarmanna
reyndu að lileypa upp fundinum,
en komirnar rálcu þá af lröndum
sjer. Fyrir fundinunr og kröfu-
göngunni stóð fjelag senr nefnist
..The Woman’s Gui'lt of Empi.re“
og eru fjelagskonur einarðar og
ákveðnar í því að berjast til
þrautar þangað til engum dettur
lengn.” í hug að grípa til annara
eiris óyndisúrræða og eru verkföll
og verkbönn.Á fjelagsskapur þessi
fjölda vildarvina um land alt og
nrun verkfallið mikla í Englandi
aulka mjög fylgi hans meðal allra
stjetta.
GENGIÐ
Rvík í gær.
Sterlingspnnd.............. 22.15
Dandkar . krónur...........120.77
Norskar krómr.r............101.27
Slænskar krónnr............122.10
Dollar ................... 4.56Ms
Franskir f.rankar.......... 13.53
Gvllni.....................183.46
Mörk.......................108.46