Morgunblaðið - 22.08.1926, Blaðsíða 7

MOKGUNBLAÐIÐ
7
Fyrirliggjandi:
»Or8nier « ofnar email. og
nikkeleraðir.
»H« og »0« ofnar.
Þwottapottar með eldstó.
Eldhúsvaskar allar
stærðir.
Vandaðar og ódýrar vörur.
ð. Einarsson $ Funk.
skiftum við okkur eða á fiskveið-
um nálægt landhelgislínu Islands'.
Jeg hefi heyrt svipuð umniæli
hjer í bæ og víðar. en held að
þeir, sem svo mada, sjeu ekki vel
kunnugir í Xoregi. Satt er það,
að þar sem jeg hefi kynst versl-
unarmönnum og öðrum almennum
landi. Bóndann hitti jeg ekki fyr 3. farrými, en jeg er ferðaþrevttur
cn morguninn eftir. Hann lieilsaði Islendingur og væri vður þakklát-
mjer á þessa leið:
„Mjer þótti verulega, vænt um
þegar jeg þeyrðþ að. íslejidingur
liefði leitað gistingar hjá mjer. ‘og
enn vænna þótti mjer þó' uih áð
heyra að það væri trúaðvu
ur að fá að leggja mig út af í
betri vagni, ef þjer hafið þar mann
laust herbergi.“
Ilann fór óðara með mig i besta
vagn lestarinnar, og þar fjekk jeg
slend- jáð.
_ ^ vera allan daginn aleinn, enda
borgurum í norskum bæjum, !»a iiigur. Komið þjer nú með mjer. þótt ga'slmnannaskifti yirðu, og þeir
heii jeg ekki orðið var við neitt. ]] jerna upp á hæðina fyrir ofan.vissu ekkert um tyrir fram, að jeg
frekará vinarþel til Islands en bæinn, og svo skulum við tala sam-!gæti hjálpað þeiin ummyndir frá
-ílslandi fyrir greiðann, greiða, sem

ferðaminningar
frð Horegi.
Hognestad biskup frá Björgvin
«er staddur hjerlendis um þ.essar
mundir oius og kunnugt, er. Á
sunmidaginn var flutti liann ræðu
í dómkirkjunni og aðrá á gamai-
mennahátíðinni og ]>á þlrtom' <í
samsæti í K. F. II. 51. Alíir þeir
mörgu. sem heyrðu ])iýr ræður,
unimu liafa gengið úr skugg,a um,
að liann er meðal fremstu og-
bestu starfsmanna norskú kirkj-
unnar, ekki aðeins að embihttis-
tign, heldur Og að áhrifamijílum
trúmálaáhuga. Hitt er' ekki jafn-
kunnugt, hvað franuwrlega • hatm
stendur í lióp þeirra Nórðmaniia,
sem þekkja og unna málum VÖr
tim að fornu og niýju og hve ,ást-
úðlega liann tekur íslendmgúirí,
sem sækja hann heim.
Þegar jeg var síðast í Björg-
vin kom jeg heim til aldráðs
prests, sem jeg hafði einu áiniji
sjeð fy#rir 23 árum. Hann heiisáði
mjer á þessa, leið:
„Verið velkominn, kæri landi"
niinn“ —
5Ijer varð orðfall við þessá
kveðju, og bætti hanu þá við:
„Ja, — þjer verðið að íyrirgefa,
•ef þ.jer skoðið yður ekki sam-
landa minu, en mjer finst einsog
flei.rum, að þið fslendiiigar vera
gamlir Norðmenn, sem flust hafa
að heiman, en koma samt við og
við að sjá feðragrvmd forfeðra
ykkar“. betta mælti gamli jyest-
urinn' svo innilega, að jeg liefói
líklega viknað við, ef það' liefði
komið mjer alveg að óvörum. Ka
áður liafði jeg margsimiis e#',o.ð
var við frændrækni Norðmatma,
•eins og Iirátt skal að vikið.
Eitthvað tveimur dögum síðar
kom jeg heim til biskups Hogne-
■stad, kvöldið sem hann hefir „op-
ið hús“ fyrir alla gæsti og vini
sína. Er ]iað sje.'-stakt kvöld einu
.simii í mánuði, ef jeg man rjett.
■Hestirnir voru margir þetta kvöld
og veitingarnar voru góðar, en
Jvitt þótti mjer mest uin vert.livað
jeg fann mikið hróðnrþel til ís-
lands og kunnugleika á sameigin-
íeguni fornum fræðuni, bæði hjá
húsbændunum, biskupshjómmum,
og öllum þeim gestum þeirra.sem
jeg átti ta.1 við. Slíkar samveru-
stundir verða íslenskum ferða-
manni mmnisstæðar. ITr því að
jeg liefi ekki áður þakkað í heyr-
anda liljóði Hognestad biskupi
fy.rir það kvöld og aðrar viðtökur
hans litlu fyr, þá leyfi jeg mjer
að gera það með þessum línum.
Mjer er sem jeg heyri einhvern
segja við þennan lestur: „Þetta
er hrein undantekning, vanalegast
JiykiV Norðmönnum þá helst vænt
nm „fyændur sína á íslandi“, þeg
• ar þeir geta grætt eitthvað á við-
hjá sömu stjettnm í öðrum borg- an nm stórmerki Drottins.
mn Norðurlanda. Einstaka maður j, \ leiðinni til Þrándheims hjó jeg jeg hýst ekki við að þeir hefðu veitt
í þeim stjettum lijer ogUivar um 5 daga í stóru og góðu gistihnsi í neinum öðrum en íslendingi.
s^ei Kristjánssundi. Þegar jeg bað vun Því segi jeg það: Anægjulegt er
Jioirmn reii{njng ag skilnaði, mælti gestgjáf- að vera íslenskur ferðamaður í
hefir aiinaðhvort fátt vitað og fátt inn . „Þjer fái8 en„,ni rei^iníf . Noregi.mg-það,er enn ámegjulegra,
hirt um að vita um það, eða þá
öll Norðurlönd
ant um ísíánd,
befir látið
en allur
vi ta
litið á það í gegnum yiðslcifta
gleraugu eiginliagsmunanna. —
Sú e.r mín reynsla. — En meðal,
norskra "mentamanna og sveita-
ef vjer getum endurgoldið gestrisni
og fnendrækni, þegar Xorðmenti
sækja oss heim af hlýjmn liug'til’
þjer eruð Islendingur og vinnið þar
að auki að kristindómsniálum. Þáð
er nóg að þjer borgið 10 kr.“
Arin 1905, 1909 og 1911 var jeg áð kýnnast frændum sínum á Is-
fullan mánuð í hvert sinn á fei'ða- jlandi. — Og þeir eru ekki margir,
fóllts, sem nvnorsku ann, eru það . . , „ . . .. .. . , ,
. . iagi 1 .\oregi 'og gæti sagt morg sem eiga tremur skuio ]iað enclur-
meiri og almennari meðmæli að , „ , J ...... ,, , ,
cuenii tra þeim terðum. sem. fara 1 gjald tra vorri haliu en Hognestad
somu átt. á’orið 1905 er mjer auk biskup. Jeg er ekki einn til frá-
þess sjerstaklega minnisstætt af því sagnar um það.
Nýkomið
Rekkjuvoðaefnin góðu 3,65
í rekkjuvoðina, vaðmálsvend,
Flonelet, ódýr Handklæði frá
0,70. Tilbúin sængurver,
Kvensvuntur, Barnasvuntur,
Hengjatau 0. m. m. fl.
Versl. Dunnbðrunnar & Cb.
Sími 491.
HKfHHH
S
Kvenkápur H
sem haía kostað frá 40,00
til 285,00 kr. verða seldar
í 5 flokkum.
vera íslendiíigúr bn nokkursstáð-
ár annarsstaðar meðal öflendra
pianna, })ar sem jeg þekki til.
Það gæti ,jeg sannað með miklu
fleiri dæinum, en nokkurt íslenskt
blað hefði rúm til að birtá.
Samt vei'ð jeg ’að. geta þess, að
íslendingar, eða jafnvel éinn eða
tyeir „slæmir íslendiúgaá'“ geta
spilt fyrir mörgum öðrúm í þessu
tilliti. Jeg rakst á það í fyfstá
skifti sem jeg kom til Nbregs. , ,
aðr þá fór framúrskarandi trúmála-
og þjóðernÍKvakning um endilangan
Noreg. „Nú er vakað og beðið, nú
lætur énginn guðlevsingi til síú
lieyra í Noregi,“ var oft sagt. Jeg
var uppi í sveit skamt frá Tönsberg
daginn sem -sii símfrjett fór i’nn
land alt:
„Kongcn har nœgtet sanktion“,
eða þegar Óskár konungiir neitaði
■ Jeg kom frá Danmöfku Og fór
, beina leið til laiidsfunda»v kl’isti- stáðfesta. .í-æðÍRinannalögin og
legi'a uúglingafjelaga í Björgyin fúþvíst var að Noregur nnindi segja
vorið 1901. Á straiidferðaskipiuu ýkilið við Syíþjóð injian fárra daga.
norður méð Noregi bitti jeg for- l’á var meiYa én ganlan að vera í
mann þeirfa fjelaga. Hall stifts- Nóregi. þá Vorn ógleymanlegir dag-
þfófast feá Osló, og fjekk boinim Og jeg býst við, áð flestum Is-
mtíðmæli. seúi tveif góðkunnir pfest 'léndjngum, se’nO þá voru í Noregi
ar danskir 'liöfðu gefið’ nijer í vega- bafi fundist að þeir' verða sjálfij’
Sigitrbjörn A. Gíslason.
1. ilokkur kr. 10.00.
2. — — 20,00.
3. — — 35,00.
4. — — 50,00.
5. — — 70,00.
Komið meðan iírvaliö er mest.
Ellll lllllSIL
V 01 b e y.
Eggert Finnsson að Meðalfelli í Kjós segir Morgunbll&ð-
inu frá 40 ára reynslu sinni.
Eggert bóndi Fiiinsson að Með
a.lfell va'r hjer á ferð á dögun-
um. Oreip tíðindamaður ,5lorgun-
blaðsins tækifærið, fil þess að
spyrja hanii u'm reynslu hans i
votheysge.rðinni, því Eggert var,
sem kúnnugt ér, mcðal þeirra, er
nesli. Stiftþrófasfurirm 'las þau með nokkuð „norskir“ ■ að minsta kosti 1 fyrstni' rjéðst 1 þa nýbréytni. ao
jeg [
lúikilli' athygli ,og mælti síðan; fanst Svhun þáð. itm mig, ,er
y.Þjer efuð liöppinn áð hafa svona kom til þeirra litíu síðár.
góð, meðmæli. .ieg brosti að þessu J þetta sinn skal' jeg samt ekki
og ságði éitthvað á þessa leið: fjölyrða um það, Jieidu.r nefna tvö
.i.,N.ú, •yðiir líst þá ekki sjdrlega vel nýrri dæmi ]iess, hverrtig ji'g liefi
á ,mig, ur 'því þes-si meðmæli eru notið þess í Noregi að vera íslend-
nijer. svo nauðsvnleg;" ingur, — þar sem trúmál komu ekk-
„Það er ekki þar með ságt,“ ert til greina. — Én þeirra vegna
svaraði stiftprófasturinn, „en vjer hefi jeg margoft notið hjartanlegr-
þykjumst liafa ástæður til að vera ar gestrisni víðar, og einkum í
dálítið tortryggnir við ókunnuga Danmörku.
IslendingH sem stendur hjer í Nor- je„ konl til Noregs 1924 með
.járnbrautarlest frá Svíþjóð; þegar
Seinna sagði bæði liann og ýnisir lestin var nýkomin á norska grund,
Jíeiii mjer, hverjar ]iær ástæður komu inn í vagnana allmargir eld-
cauii: íslenskum mentamanni liafði heitir jafnaðarmenn norskir; voru
verið liossað liátt, í Oslo, en reynst þeir að koma af sfjóriimálafuiidi og
iifa'r fyrii' drykkjuskap og annar ætluðu heim til sín. Jeg hafði ald-
íslendingur hafði lifað á því árum rei fyr hitt norslca ,,Kússaholsa“
saman að ljúgú út, fje hjá fjölmörg- og þótti fróðlegt að skrafa við þá,
iim Norðmönnum. Voru sögurnar þótt margt bæri á milli. En þegar
mn hann sumar spaugilegar og þeir heyrðu, að jeg tetlaði að nema
smellnar í aðra röndina. en ekki staðar í Sarpshorg nm kvöldið og
vert að Iiampa þeim. Norðmenn fara þaðan út í sveit og var öllum
gerðu hann landrækan aldamótaár- leiðum óknnnugur, sagði einn
ið, og sendn liann til Danmerkur; Jieirra. að jeg skyldi verða sjer
ívrsta verk hans þar var að ganga samferða, því að hann byggi skamt
a konnngsfund og herja ut 300 kr. frá prestinum, sem jeg ætlaði til.
hjá Ivristjáni IX! j Ilann reyndist mjer hinn ágæt-
i Þegar jeg var að fara frá Kaup- asti samferðamaður, bar. tösknr mín
mannahöfn í þessa fyrstu Noregs- ar með mjer frá járnbrautarstöðinni
fiir mína, sögðu nokkrir íslenskir til bifreiðarstöðvar, útvegaði mjer
stúdentar við mig: „Berðu henni! vágn og hvarf mjev ekki fyr en
ömmu okkar kveðju, þegar þú kem- presturinn tók á móti mjer rjett
gera lijer votbe
iir til Noregs.“
Þcssa kvéðju flutti jeg á ung-
lingaf jelagsfúndinum í Björgvin,
og jeg gleymi aldrei þeim fiignuði,
sem kveðjan vakti bjá ungá fólk-
lijá prestssetrinu. Presturinn sagði
mjer seinna: „Það befir aldrei fyr
við borið, að þessi maður liafi leið-
beint neinum minna gesta, en þjer
eruð fslendingur, og það hefir rið-
sem við-iið baggamuninn.“
I Fám dögum síðar fór jeg frá
mu og ymsum prestum,
staddir voru.
Litlu síðar gisti jeg á svéitabæfOslo til Björgvinjar með járnbraut-
á stórri norskri eyju, kom þar svo arlest. Þegar lestin var nýfarin af
seint, að jeg varð að „vekja upp“, stað, sagði jeg við gæslmnann vagn-
svipað og stunclum gerist á ís- anna: „Jeg hefi að vísu farseðil að ur tvö sumrin.
Eggert Finnsson.
— Er jeg hafði gert vothev í
18 á.’\ segir Eggert, skrifaði jeg
rækilega grein um málið í Bún-
aðarritið. Hefi jeg raunar litlu
sem engu við það að bæta, scm jeg
sagði ]iar.
— En aldt'ei er góð vísa of oft
kveðin, og svo virðist, sem vísnna
um votheyið þurfi að kveða nokkr
um sinnum enn, til þess að allvr
íslenskjr bændur taki upp vor-
lieysgerð. Hve margir bændnr í
Kjós
mig,
segir
votheysgerð?
— Það va.v árið 1883. Jeg var
þá nýkominn‘heim frá Stend-
búnaðarskóla í Noregi. Þar sá
jeg votheysgerð. Bað jeg föður
minn, er lieim kom, áð lofa mjer
að reyna þetta. Síðan hefir verið
gert vothey á 51eðalfelli svo til
á hve»rjii sumri, aðeins fallið nið-
erð. Hve margir bændur
gera vothey í ár
Þeir eru fjórir fy.rir \itar
sem gert liafa votliey í ár
Eggert.
Og hven ær byrjuðuð Þjei
I fyrstu fergði jeg með mold.
Þá aðferð notuðu Norðmenn. En
svo skrifaði Jón Olafsson um það,
að Ameríkumenn gerðu sjer farg
úr ga'jóti. Tók jeg upp þá aðferð.
Hann sagði, að þeir þar vestrá
liefðu fargið 150 pd. á ferfet. Jeg
liefi eigi hirt um, að reikna það
svo nákvæmlega, hve fargið væri
mikið, en hefi aðeins haft það
liugfast, að hafa það nægilegt.
.Teg er viss um, að fargið e.r hjá
mjer mun meira en það sem J. Ól.
gat um. Og það er reynsla. mlu,
að því meira sem fargið er, því
meiri trygging er fya'ir gæðnm
heysins.
— Og tóft.irnar, hvernig eru
þær hjá yður?
— Þær eru næsta óbrotnar og
ódýrar, hlaðnar upp að innan úr
blautu mýrátorfi. Hefir mjer
rdynst það nægilega yandaður
umbúnaður.
Ef menn hefðu haldið því frani
í upphafi, að umbúnaður þyrfti
að vera dýrari, t. d. steinsteyptar
gryfjnr eða þvíumlíkt, þá vaa* af-
sökun nokkur, að hændur liliðr-
uðu sjer hjá að leggja í þann
kostnað. En þegar það er marg-
revnt, að táftirnar þiwfa eigi að
baka mönnum nein tilfinnanleg
útgjöld, ]iá er mjer það enn í dag
óskiljanlegt. hve bændur sýna
mikið tómja’ti í þessum efnmn.
Votheysstabbi í hlöðu.
— Jeg hefi reynt, segir Egg-
ert, að gera vothey í venjulegri
heyhlöðu. hefi sett votheysstabba
í eitt horii hlöðunnaa’. Bjóst jeg
við því, að skán myndi koma ut-
an á stabbann, bæði þær hliðar
lians," sem vissu upp að Veggnum
og eins hinar, sem sneru fram í
Iilöðuna. En þe.tta varð ekki til-
finnanlegt. Stahhinn fullsiginn
varð um tvær álnir á hæð. Skán
var nokkur utan á efiri hluta
stabbans, en alveg hverfandi ut-
an á neðri hlutanum.
Þá notaði jeg mjer af bending-
um Gísla Guðmundssonar gerla-