Morgunblaðið - 15.05.1927, Blaðsíða 7

MORftUXBLAfílÐ
7
Biðjið
kaupmann yðar
um þessa mjólk
það borgar sigl
iiinir bióðlrægu
Kroninnns
pakkalitir
fast ávalt i
JÁRNVÖRUDEILD
Jes Zimsen.
’ólsku'* kirkju píSa jafnvel „frjálsu
katólsku1 ‘ kii’kjunni.
Ritstjórinn skrifaði okkur um
iia?l og kvaö okkur óliætt aö trcysta
því, að hirbisbrjefið væri áreiöan-
legt; en hann skyldi rakleitt sl rifa
ritstjóra franska tímaritsins „La
Revue Spirite" og biöja liann nnx
frekari upplýsingar. Þetta gerði
hann, og sendi okkur síðan eigin-
handar brjef fraxxska ritstjórans,
:sem er þjóökunnur maðnr og sagna
skáld og’ nefnir sig rithöfundsnafni
Paseal Porthuny. I brjefinu tók
hann fram, að hirðisbrjefið hefði
áreiðanlega veriS gefiö út; hefði
hann sjálfur þýtt það úr brasilí-
•önsku blaöi í haust, en því miöur
fleygt blaðinu, er bann lxeföi lokið
þýðingxmni. En bann ljet þess get-
tð, aö hann mundi þegar rita grein
J tímarit sitt út af fyrirspurn okk-
ar og andmælnm katólska prestsins
J Reykjavík. Þetta gerði hann. í
greininni skoraði liann á lesendur
fírnarits síns í Brasilíu og .yfirleitt
'u samherja sína þar svöra aö veita
s.ier vígsgengi og liafa upp á liirðis-
lirjefinu og liöfundi þess.
Raixnin varö síi á, að svarbrjef-
'l,n með upplýsingum um hvort-
Í Veggja rigndi yfir liann frá Suður-
Ameríku. Er meginatriði þeiri-a
birt í aprílhefti enska tímaritsins
,Tlxe International Psyehic Gazette*
og þýðum við það orði^til orðs: <
„Biskupinn heitir herra D. Fran-
cisco Pederio; orðiix „de Juiz“ eiga
við aðsetursstað lians. Hann er
rannveruleg'xxr maöur, og liann gaf
xxt lxirðjsbrjefi.ð, en ]xað var 191 (i —
f'yrir 11 árum ! Það var endurprent
að nýlega í bx-asilíönsku blaði, sem
Ijct dagsetningarinnar ekki geliö.
og fyrir því var það eölilega taliö
vera nýjar frjettir.“
Þegar Paseal Porthuny liafði
fengið þessar upplýsingar, fann
iiann í septemberhefti tímarits síns
irá 1916 (bls. 421—122) stuttlega
getið um í Utlendum frjettum eft-
ir sjálfan hann, að katólskur bisk-
x,p nokkur ,,D. Pranciseo Federio
de J niz, de Forade, á Minas-du
Bresil“, liefði játað spíritistíska'
trú'SÍna og sjerstaklega tekið þetta
fram á prenti: „Jeg, sem erx róm~
versk-katólsknr1), lýsi yfir því, aí»
menn ættu ekki að fyrirdæma
spíritismann sem djöfullegan, að
jeg fæ eigi sjeö í lionum neitt það
ilt, er menn segja að í honimi fel-
ist, og að það sje villa aö neita því,'
að framliðnir skifti sjer af málefn-
unx jarðneskra manna.“ Þaðergott
ágrip af brjefinú, sem nýlega var
prentað í La Revue Spiritr og The
International Psyckic Gaeette í
heilu lagi, og eins og það xrar birt
í nær því öllum blöðunum í Bras-
ilín, ])á er það var gefið út.
Einn hrjefritarinn getur um at-
riði, sem ekki má láta liggja, í lág-
inni, og' það er, að Federio biskup
sje „pati*íark“ (þ. e. yfirbiskup)
hinnar brasilíönsku katólskukirkju* ‘
senx hefir sagt skilið við móður-
kirkjnna í Róm út af tveinx deilu-
atriðum : óskeikulleik páfans og því,
hvort fólki sje heinxilt að lesa guð-
spjöllin á portúgölsku, sem er það
ínálið, sem talaö er í Brasilíu.
Vegna þessa væri ekki hægt að
kalla biskupinn ,,rómversk“-katólsk-
an í þrengstu merkingu orðsins,
þótt liann hjeldi enn fast við róm-
v i rsk-katólskar erfilcenningar og
trúaratriði að öllu öðru levti.“
Xú liöfum við efnt ]iað, sem viö
lofuðum. Fullar upplýsingar eru
fengnar um hirðishrjefið. Fuljyrð-
ing Ixr. G. Boots um, að ,,allri þess-
ari sögu hafi verið skrökvað upp“,
hefir þannig reynst mjög ógætileg.
ITmmæli yfirbiskupsins eru jafn
eftirtektarverð, frá okkar sjónar-
nxiði, þótt eigi hxti liann ' páfanum
í Róm. Og bann er ómótmælanlega
romversk-katólskrar trúar. þótt
l.ann tilhevri aö Hkindum ]xeim
flokki rómversk-katólskra. manna,
sem tóku sig út úr páfakirkjunni,
(T óskeikulleikur páfans xaV gerður
að trúarlærdómi, á Vatican-kirkju-
þinginn í Rom árið 1870, og alment
eru nefndir „gamal-katolska kirk.j-
an.
Eitt er ]>að þó í upplýsingumun.
sem viö efum að sje fyllilega rjett:
að annaö deiluatriðið við móðnr-
kirkjuna. sje ])að. að fólki í Brasilíu
sje ekki beimilt aö lesa rjuóspj'óJhn
á portúgölsku. Við hyggjum. að
liið sanna sje, að gamal-katolskir
krefjist þess, aö yufísþjónusturnar
,fari að öllu levti franx á móðunnáli
{ *
ilivers safnaðar, en ekki á latínu að
svo miklu leyti, eins og siðnr er í
Páfakirkjunni.
Revkjavík, 7. maí 1927.
Tveir kunningjar.
Frú Kristín 5ímDnar5on ski,,a’ er ekkert líklesra en >að
hefði alt verið drepið.
Flokkur Sunnanmanna klofnar.
Laust eftir miðjan apríl gerast
(Esingar ,urðu nxildar út af at- þau tíðindi í herbúðum Sunnan-
burðum þessum, og óttuðust menn, * nxanna, að fullur fjandskapur
að hjer mundi koma tilefni ti 1, kemst á milli foringjanna. Sumir
friðslita milli Kínverja og stór-!v*Ija aðhyljast lxandleiðslu hinna
veldanna er áttu sendimenn þá, | i'ússnesku kommúnista, og taka
sem urðu fvrir barðinu á her- þá sjer fullkomlega til fyrirmynd-
mönnum Sunnanmanna í Nanking.
En Suður-Kína stjórnin bað af-
sökunar og lofaði þxú, að rann-
sókn
þetta
skyldi gerð á því, hverjum
væri að kenna.
Stórveldin andmæla.
Þ. 11. apríl afhentu sendiherr-
ar stórveldanna 5, Breta, Banda-
ríkjamanna, Japana, ítala, Frakka,
Suður-Kína-stjórninni mótmæla-
ar. En aðrir vilja nxeð engu móti
hafa neitt sanxan við kommúnista
að sælda. Þann flokk fyllir Clxang-
kai Shek. Hann liefir liaft yfir-
stjórn Sunnanhersins á hendi.
iMiðstöð kommúnista er í Han-
kow. Þar var samþykt á fjiilmenr.-
urn fundi, að taka skyldi Chang-
kai-Shelc höndxxm og varpa honum
í fangelsi. Liðsveitir rjetttrúaðra
kommúnista ættu að snúast gegn
skjöl út af atburðum þessum í þessum fvrverandi foringja þeirra.
Nanking. Hver sendiherra afhentii Pm sama leyti var lialdinix
sitt skjal, þó iill væru þau sam- fundur mikill í Nanking, og á-
hljóða. • kveðið að liinir þjóðræknu Sunn-
Konan. sem svo mörgum var að j Kröfur stórveldanna voru I.anmenn, er engin mök vilja hafa
goðu knnn, ljest ö. max. í g.i i xoiu þrpm liðum, 1. rannsókn sky 1 di j x ið kommunista, skuli framvegis
bornar líkamsleifar liennar til graf- 'fram fai.a j þvíi ]iver ætti sök á'hafa aðalbækistöð sína í Nanking.
ar. Það ríkir þiign í luigum margra,;ag hermenn úr Suðurhernumj Aldrei hefir frjest. um að slegið
kvenna. Lífsgátan, sem altaf erj]iefðu tekið þátt í árásunum á'hafi í bardaga milli þessara
stærsta umlxugsunarefnið, sýnist j
furðu flókin.
sendisveitirnar, 2. Kínverjar ættu tvegg.ja aixdstæðu flokka í Suður-
íað biðja afsökunar. 3. þeir ættu Kína. Gekk á því nokkra daga, að
Eitt er víst, að við konur þökk-1 enllfremur ag „era fuiiar bætur 'Hankow-stjórnin (kommúnista) og
um hinni framliðnu fyrir starfið,; fyrir sár manna, eignatjón
fyrirnxyndarstarfið, um leiö og við húsaspjöll.
fönxnx í huganum yfir það. Kristín i Kínverska
og Nanking-stjórn skiftust á brjef-
jxun og orðsendingum.
stjórnin lofaði öllu1 Fpp úr þeim viðskift.um vegn-
Símonarson var kraftur, hvar sem fögru í þessu efni. aði Nanking-stjórn betur, svo hixn
hún koixi og Ixvar sem hún vaxin, ljm sama leyti átti einn aðal- fjekk yfirtökin í hernum, flesta
ósjerhlífin og ósíngjörn. Ilún var foringi Suðurhersins tal við ev- ’ liðsforingjana nxeð sjer.
meðlimur margra fjelaga, bæöi i rópiska. blaðamenn. Segir hann, j Frá Hankow frjettist, að Boro-
kvenf jelaga og fjelaga karla og að framkoma Evrópumanna þarj din hinn rússneski ogTeng Yen-Fa,
kvenna. Sökum gáfna sinma og á- j landi geri kínverskum stjórnai'- sem stjórnað hefir kommunista-
huga g'jörðist hún eigi einungis völdum erfitt fyrir að halda fiúði flokknum í Hankow hafi leitað
starfsmaður f jelaganna bjer heima,: og spekt í landinu. Hermenn Ev- inn á umi*aðasyæði Frakka þai* i
heldnr og fulltrui þeirra á ýmsum rópuþjóða æsi almenning oft og borginni, og beðið þar um húsa-
alþjóðafundum. IMn var fulltrúi; einatt, svo erfitt sje að stenxma skjól — sjer til hvíldar. Er það
fjelagsins „Stjarnan í austri“ á stigu fyrir því, að í ryskingum skoðað þannig, að þeir hafi eigi
fundi í Ommen á Ilolllandi 1924. lendi og bardögum. verið óhultir um sig íxxeðal Kín-
Fyrir Bandalag kvenna var lxún I
Fjandskapur gagnvart Rússum
í Peking.
Skýrt var frá því ítarlega hjer
fulltrúi á fundi í Amsterdam á;
llolllandi árið 1922; og síðast var j
lxún fulltrúi Bandalags kvenna áj
alþjóða.fnndi Kvennaráðsins („The
International Couneil of Wonxen“) !
sem haldinn var í Washington í
verpi.
INanking-stjórnin var komin á
laggirnar þ. 18. apríl. Yar þá lát-
ið boð íit ganga unx það, að bar-
er Peking-stjórnin dögurn yrði haldið áfram gegn
í skeytum,
flæmdi hina rússnesku sendisveit Norðurhernum.
í burt. Var hús sendisveitarinnar I En livað sem úr því verðxxr, þa
Bandaríkjunum 1925. í þeirri ferö unikringt, allir Kínverjar, sem þar er það víst, að minna djúp er
var hún einnig eini fulltrúi íslands fundust settir í fangelsi, en Rúss- staðfest milli Sunnanmanna og
já lxnndraö ára hátíð Norðmanna,' arnir hafðir þar í haldi, uns Norðanmanna en áður var. Báðir
.til minixingar um landnám þeirra Moskva-stjórnin kallaði þá heim. hafa nú sameiginlegan óvin Rúss-
í Ameríku. sem haldin var í Minne-1 Fram til þessa hafði mest borið ann (kommxxnismann).
apoles sumarið 1925. Hvar sem bún á því, er talað var urn útlendinga-1
for var hún landi og lýð til sórna. jandúð x Kínafrjettum, að Kín- Svar Kinverja til storþjóðanna út
Margur dáðist að því, hve vel húnwerjar væru óvinveittir ölíum öðr-' af Nanking-skærunum, kringum
niielti á enska tungu, og var það um xxtleudingum, en tækju Rúss-1
einuig dæma fátt, að kona liafi um tveim höndum. — I fjarlægð
byrjað að nema ensku í lijáverkum hætti nxönnum við að líta svo á. I
með unifangsmiklum heimilis og
þjóðfj elagsstörfum, og náð þeirri
20. apríl.
leikni í að tala liana. senx frú Krist
ín gjörði.
Ætti að telja hjer upp alt það,
sem frú Kristín vann utan heimilis
síns, yrði það löng ritgjörð. Eitt
er víst, að nxi t’inst mörgum skarð
fvrir skildi er mikilmennið, Tvristín
Símonarson. er liorfin sýnum.
Hólmfríður Arnadóttir.
Þ. 20. apríl sendi Chen utanrík-
sem kínverskir þjóðernissinnar og isráðherra Sunnanmanna stórveld-
rússneskir bolsar væru aldaviuir mium svar við orðsendingum
og bandamenn. En þetta hefir sem.þejrra ut af skærunum í Nanking.
veg.! Hann lýsti vanþóknun sinni á
[ framkomu hinna kínversku her-
nxanna, en nxótmælti því um leið
eðlilegt er revnst á alt annan
harðlega, að leyfilegt hefði verið,
að skjóta í borgina frá hinum er-
Frá Kfna.
Yfirlit yfir viðburði í apríl
Kommúnista-andróður í
Suður-Kína.
Er stjórnin í Norður-Kína (Pek-
ing-stjói’nin) liafði sýnt, Rxissum; lendu herskipum á höfninni. En
fullan fjandskap, var gerður að- six skothríð var gerð til þess að
súgur að sendisveit Rússa suður frelsa útlendingana úr klóm hmixa
í Shanghai. Hús sendisveitarinnar kínvei’.sku liermanna.
. umkringt, og fengu hinir rxiss-j Stórveldimum þótti svar þetta
jnesku sendimenn eigi að hafa neitt ófullnægjandi. Skönxmu síðar var
j samband við umheiminn í nokkra sent talsvert herlið frá Englandi
daga. jtil Kína, til viðhótar við það, sein.
Kommúnistaforingi einn kín- þar er fyrir. Yar alment litið svo
T>
í Nanking.
egar Suðurherimx tók
horgina hvort.
að herliðsending þessi liafi ver-
borginni, og spurði ið gerð vegna liinna daufu undir-
aðsxxgur að Rússum' tekta lxjá Clien utanríkisráðherra
I verskur snjeri sjer til hreska kon-, á,
! sxilsins þar
Nanking gerðust þau tíðindi, sem
þessi
. . I
væi'i gei'ður að undirlagi Breta. j Sunnanmanna.
memi muna, að ráðist var á sendi- En því var liarðlega neitað. Her-j Allra síðustu
sveitir erlendra ríkja þar í borg- rnenn þeir, sem umkringt höfðii|að Bretar muni
sendiherrabústaðinn, voru sumir þessi Nanldngpnál falla niður.
rússneskir livítliðar, sumir kín-
iuni. Hinir erlendu sendiherrar og
fólk þeirra komst við illan leik
símfregnir segja,
ætla sjer að láta
x) Auðkent af okkur.
jút/'á herskip á höfninni. Ef þetta verskir. Breski konsúllinn vai’ð j
! erlenda fólk lxefði ekki fengið þarna milligöngumaðm*, og l’jekk
vernd lijá liði liinna erlendu lier- Rússana leyst úr varðlialdinu.