Morgunblaðið - 08.10.1927, Blaðsíða 3

MCniGTTNKLAÐÍÐ
3
MQRGUNBLAÐIÐ
Stofnandi: Vilh. Finsen.
t&efandi: Pjelag: í Reykjavík.
Hitstjórar: Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson.
Auglýsingastjðri: E. Hafberg.
Skrifstofa Austurstræti 8.
Sími nr. 500
Auglýsingaskrifst. nr. 700.
Heimasímar: J. Kj. nr. 742.
V. St. nr. 1220.
á mánuSi.
Utanlands kr. 2.50.
t lausasölu 10 aura eintakiC.
E. Hafb. nr. 770.
Askriftagjald innanlands kr. 2.00
' sem fær vilja sinn í þessu efm, nnum frá síðasta þingif Veit J. J.
! getur smámsaman fært sig upp á > ekki, að áður en varðskipslögin
fskaftið, uns liann er orðinn ein- frá síðasta þingi öðluðust gildi
Evlendar símfrEgmr.
Khöfn 7. okt. FB.
Erjur Frakka og Rússa.
yimað er frá París, að stjórnin
' úrakklandi hafi á ný krafist
þess af ráðstjórninni rússnesku,
"a® hún kalli heini Rakovski sendi-
úerra sinn í Frakklandi. Tjitjerin
liefii' lýst því yfir, að liann telji
kröfnna óvinsamlega athöfn gagn-
Vart Rússlandi, og spáir hann því,
alvarlegir at.burðir muni leiða
hénni.
^Hgoslafneskur hershöfðingi
myrtur.
kúnað er frá Berlín, að jugo-
^lafneskur hershöfðingi, Kovaee-
að nafni, hafi verið myrtur
1 smábæ einum í Jugoslafíu. Morð-
^Sjarnir komust undan á flótta.
löðin í Jugoslafíu halda því fram,
morðingjarnir sjeu Biilgarar.
að
^*reytingarnar á efri málstofu
enska þingsins.
^bnað er frá London, að lands-
Úundur íhaldsmanna hafi fallist á
Tillögur Stanley Baldwin’s forsæt-
sraðherra viðvíkjandi breytingum
a efri málstofunni.
Bvað gerir Alþingi?
I.
hví nieir, sem menn íhuga lög-
lot dómsmálaráðherrans — að
Vll'^a að vettugi gildandi lög lands
"ls ‘ því alvarlegri þykja mönn-
11111 aðfarir hans. 1 fyrstu hjeldu
’^enn ag hjer væri aðems um
°osku eða yfirsjón að ræða. —
1 01111 bjuggust við, að ráðherrann
1111111 di lagfæra þetta, þegar hon-
11111 hafði verið bent á afbrotið.
^Vo íór dómsmáláráðherrann að
uio málið opinberlega. Þá
tena
valdsherra á íslandi. Máske stefn-
ir J. J. að því marki?
II.
Dómsmálaráðherrann hefir lýst
því yfir, að hann ætli ekki að láta
varðskipslögin frá síðasta þingi
Ikoma til framkvæmda. Ráðherr-
ann treystir því, að þingmeirihlut-
inn fallist á, að gefa Jónasi Jóns-
syni frá Hriflu einskonar alræðis-
ivald á íslandi!
Um leið og ráðherrann játar af-
brot sitt, afsakar hann sig með
því að gefa í skyn, að fyrirrennari
hans í ráðherrastöðunni hafi drýgt
sömu syndina. Slík afsökun er
auðvitað einkis virði. Eins og það
getur ekki leyst þjófinn A undan
refsingu, að B er þjófur líka, eins
getur það ekki, leyst J. J. undan
ábyrgð, þótt Magnús Guðmunds-
son væri einnig sekur.
J. J. er í skrifum sínum, að stag-
ast á því, að M. G. hafi ekki verið
biiinn að skipa skipsmenn varð-
skipanna í stöður sínar. Yar nokk-
ur vanræksla í því fólgin? Nei,lí tíð fyrv. stjórnar. En hvað skeð-
als engin. ( ur j>egar núverandi stjórn tekur
Það hefir engum dottið í hug, við.? Dómsmálaráðherrann um-
að ákæra J. J. fyrir það, þótt hann furnar öllu, sem búið var að gera.
skipaði ekki skipverja varðskip- iHann fyrirskipar, að alt skuli vera
anna í stöðurnar. Altæran á hend- eins og áður var. Hann fyrirskip-
ur honuin er fólgin í því, að hann jar að lögskrá skipverjana á skip-
neitaði að framfylgja varðskips- in, enda þótt lögin beint banni
lögunum. Hann þurfti als ekki að iað gera slíkt. Hann fyrirskipar
skipa mennina í stöðurnar, til þess að! kjör skipsmanna skuli vera þau
að framkvæma lögin; hann gat sömu og áður, enda þótt launalög-
sett, þá fyrst um sinn. Oskaði ráð- in frá síðasta þingi hafi þar gert
herrann einhverra breytinga á lög- nokkra. breytingu á. Þegar búið
unum, gat hann farið fram á þær !var að framkvæma skipun dóms-
á næsta þingi. Hann þurfti ekki málaráðherra, var brot hans full-
og mátti ekki fresta framkvæmd komnað. Hann hafði með einlæg-
laganna^ þess vegna. um ásetningi og ráðnum hug skip-
að svo fyrir, að lög Alþingis
Ivar það skylda að lögskrá skip-
verjana á varðskipunum, eins og
faðra skipverja á íslenskum skip-
um!
Hann er merkilegur maður,
1 dómsmálaráðherrann okkar. Hann
ákærir fyrv. stjóm fyrir verknað,
en leggur jafnframt fram sönnun
fyrir því, að ákæran sje röng
Veit J, J. ekki, að það var ólög-
legt að hafa skipverja varðskip
anna ólögskráða á skipunum, án
þess að lögin frá síðasta þingi
vær i kominn til framkvæmda ? Nú
hefir J. J. með vottorði frá út-
gerðarstjóra skipanna sannað að
mennirnir voru ólögskráðir á skip-
upnum. Þar með hefir hann einn-
íg sannað hitt, sem hann ætlaði að
afsanna, að fyrv. stjóm var byrj-
uð á að láta framkvæma varð-
skápslögin.
IV.
Það er fullkomlega sannað, m,
a. af skýrslu J. J., að varðskips-
'lögin voru komin til framkvæmda
Hringnrinn
I Hainarfirði
heldnr HLUTAVELTU
sunnudaginn 9. þ. m. i gamla
Barnaskóianum.
Mirgir ðgætir munlr.
#
Hlutaveltan byt*jar kl. 4. e. m.
Linolenm
nýjar birgðir fengum við með Goðafossi síðast.
J. Þonláksson $ Norðmann
Bankastræti 11.
Símar 103 og 1903
8° menn fulla vitneskju um
> að hjer var ekki um yfirsjón
■f ræ^a- Ráðherrann vissi vel, að
191111 var að fremja lögbrot. Ásetíi-
^gur hans var að gera það. Hann
l9lll<li löghrotin með ráðnum hug.
. Þetta gerir máiið alvarlegt. Mál-
verður ekki lengur smá yfir-
J0Ú ráðhérra, sem er nýgræðing-
. 1 stöðunni. Málið verður stór
-PoHtískt, og það hefir margar og
lniblar afleiðingar liver endalok
Þess verða.
;Rúðherra, æðsti embættismaður
sem engan hefir yfir sjer
Alþingi; hann þreifar fyrir
F’ úvað hjóða megi Alþingi. —
jlv tU' l'reifar fyrir sjer um það,
All • tra®ha megi á lögum, sem
ar y] heflr samþykt. Hann þreif
höfjnr sJer um liað, hvort yfir
að bv- S’° Þ°rf að spyrja Alþingi
inrj ’’ úvað skuli vera lög í land-
’Sten þingmeirihlutinn, sem
"°átal'a' hahl núverandi stjórn,
tra®hað sje á varðskips-
íraðkT^’ -íá 6r e5ns hægt að
a °ðrum lögum. Ráðherra,
III.
Varðskipslögin voru komin til
| framkvæmda hjá f^rv.. stjórn, þótt
ekki væri hún búin að skipa menn-
j ina í stöðurnar. Stjórnin hafði gef-
ið út reglur samkv. lögunum; skip-
vei-jar voru ólögskráðir á( skipun-
1 um; byrjað var að borga sldps-
' mönnum laun samlcv. lögunum o.
1 s. frv. Útgerðarstjóri skipanna
hefir skýrt oss frá, að skipverjar
á „Þ6r“ hafi fengið laun sín
' greidd sarnkv. nýju lögunum frá
j 1. júlí. „Þór“ var hjer syðra fram
eftir sumrinu og var því auðvelt
að ná til hans. „Oðinn“ var oftast
fjarverandi í sumar.
J. J. ásakar fyrv. stjórn fyrir
það, að liún hafi ekki þegar í stað,
1 eftir að lögin öðluðust gildi, látið
skrá skipsmenn varðskipanna úr
1 skipsrúmi, þar sem lögin sögðu, að.
1 skráning skyldi ekki fram fara. —
Vafalaust er það vegna þekkingar-
leysis J. J. á gildi skráningar yfir-
Uema
leitt, að hann gerir éngan grein-
armun á skráningu í og úr skip-
rúrni. Skipsmenn varðskipanna
voru allir lögskráðir til óákveðins
tíma, og þar sem lög voru komin
lí gildi, er fastákváðu laiui skip-
verja, var fyrri ráðningarsamn-
| ingur þeirra þar með sjélffallinn
úr gildi. En jafnframt því sem J.
J. ásakar fyrv. stjórn fyrir þetta,
upplýsir hann með vottorði frá
útgerðarstjóra, að allir skipverjar
varðskipanna hafi verið skráðir
úr skiprúmi í tíð fyrv. stjórnar.
Hvernig ber að skilja þettaf
| Hvernig á fyrv. stjórn að líða það,
! að allir skipverjar varðskipanna
sjeu skráðir úr skiprúmi, ef það
1 er ekki gert samkv. heimild í lög-
' skyldu virt að vettugi! •
J. J. gasprar mikið um það, að
laun skipherranna hafi verið of há.
Þau voru 12 þús. kr. á ári. í launa-
|
lögunum frá síðasta þingi voru
laun þeirra ákveðin 6000 kr., aun j
dýrtíðaruppbótar, hækkandi þriðja
hvert ár, upp í 7200 kr. Jafn-
framtj var það tekið fram, að nú-
verandi skipherrar mættu halda
sínum fyrri launum, ef þeir yrðu
áfram á skipunum.
Lögin setja það í sjálfsvald veit-
ingftvaldsins, ]i. e. ráðherra, að a-|
kveða hvort skipherrarnir verði
áfram með gömlu launakjörunum
eða ekki. Ef ráðherra var því mót-
fallinn að skipherrarnir hjeldu sín
um fyrri launum, ]>á átti hann að
auglýsa stöðurnar lausar samkv.
iaunaákvæðum 1. gr. laganna, ]>. e
með byrjunarlaunum 6000 kr.
En hvað gerir J. J. ? Hann ræð-
ur skipherrana áfram með 12 þús.
kr. launum. Síðan skrifar hann
hverja greinina á fætur annari,
‘þar sem hann óskapast yfir háum
launum skipherranna á varðskip-
unum! Er unt að gefa sjálfum sjer
öllu greinilegar ó kjaftinn, en J. ■
J. gerir þarna ?
VI. 1
Deila sú, sem risið hefir út. af
1 varðskipslögunum, er ekki um
]>að, hvaða laun, skipherrarnir eða
' aðrir starfsmenn skipanna eigi að
hafa. Deilan er alt annars eðlis.f
Hún er um það, hverjir eigi að
ráða yfir skipverjum varðskip-
' anna. Er það ríkið, sem gerir skip-
1 in út, sem á að róða yfir mönnun-
um? Eða eru það nokkrir ofstæk-
isfullir leiðtogar sósíaliata lijer í
Silki og ullar gólftreyjur fyrir börn og íullorðna mikið úrval. —
Silkíslæður, verð frá 2.75. Silkihálstreflar frá 1.15. Karlm.sokkar úr
ull, silki og baðmull frá 0.65. Hanesnærfötin góðu og fl. teg.
Austurstræti 1.
Ásg. G. Gunnlaugsson & Co.
Kaffi- og matsöluhúaið
FjallkoMaa
er flutt á Skólavörðustig 12 (Geysir).
Réykjavík? Leiðtogar sósíalista
leggja feikna mikið kapp á að þeir
missi ekki tökin á þessum mönn-
um. Dómsmálaráðherrann er á
þeirra bandi.
Sjerhver hugsandi borgari þessa
lands, getur nú íhugað það með
sjálfum sjer, hver endalok liann
óskar í ])essu máli. Er það heppi-
legt fyrir landhelgisgæsluna, að
fáeinir ofstækisfullir leiðtogar sós-
íalista fái ráðið því, hvernig vinnu
skuli hagað á varðskipum rílcis-
ins? Er það lieppilegt að eiga það
undir náð þessara óróamanna,
Iivort nokkurt, handtak slculi unn-
ið um horð í varðskipunum ? Er
það heppileg að slíkir menn geti
fyrirskipáð, að varðskipin skuli
bundin við hafnargarðinn, hvernig
sem á stendur?
Nokkur málverk
frá Fljótsdalshjeraði og víðar, hefi
jeg til sölu þessa daga í litla saln-
um í K. F. U. M.
Málverkin eru til Sýnis á morg-
un (sunnud.), mánudag og þriðju-
<lag frá kl. 12—6 síðdegis, en að-
eins þessa þrjá daga, ]>areð jeg er
á förum tíl útlanda.
Aðgangur ókeypis.
Freymóður Jóhannsson,
málari.
S|
Dómsmálaráðherrann okkar tel-
ur það lieppilegt, að leiðtogar sós-
íalista hafi hjer öll völd. Hann
hefir unnið til að brjóta tvenn Iög,
til þess að verða sósíalistum hjer
að liði. Hann á það á hættn, að
verða dreginn fyrir landsdóm fyr-
ir athæfið.Hann skeytir því engu.
Sósíalistar verða að fá sinn vilja
fram!
Hvað gerir Alþingi? Á því velt-
ur afar mikið. Samþykkir Alþingi
gjörræði dómsmálaráðherrans, og
þó jafnframt fordæmið, sem það
skapar? Samþykkir Alþingi að af-
sala löggjafarvaldinu úr sínum
höndum yfir í hendur Jónasar
Jónssonar frá Hriflu, eða einhvers
annars, sem vill traðka á lögum
þingsins?
Hvað gerir Alþingi?
Dómur var kveðinn upp í gær-
morgun í málinu, sem hiifðað var
gegn Norðmanninum, er sló Haf-
liða Guðmundsson fyrir nokkru
með flösku í höfuðið uppi á Bald-
utshaga. Var Norðmaðuriun dannd
ur til að greiða 600 kr. í skaða-
bætur, ella sæta 20 daga einföldu
fangelsi. En skaðabætnrnar mun
hann ekki geta greitt, og mun því
verða að fara í fangelsið.