Morgunblaðið - 29.12.1927, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
)) HMffl
Höfum til:
Appelsínur
Vínber
Kaffi
Ðakaramarmelaði
Maismjöl
Mais
do.
eru nafnlaus; en heyrt hefi jeg, að um, að það er meira en meðal-
Þorvaldur Tlioroddsen hafi kallað mannsverk að velja önnur eins
ölduna Skygnisöldu. Það nafn hef-' eða jafn vel viðeigandi. Menn
, ir ekki fest við hjá okkur, sem ættu því að varast að láta það
förum þar oftast um, — hefir lík-' freista sín, þó þeir rekist á fell,
lega ekki þótt fara vel í munni.
Mundi e. t. v. þjálla að kalla hana
aðeins Skygni og þá mætti kalla
vatnið Skygnisvatn. Yarla getur
það verið rj.ett, að alda þessi sje
hæsta fjall vestan Tungnaár. Jeg staklega nú á síðari árum
hygg að Snjóalda sje nokkru og að kenna staði við menn, án
öldu, hnúk, hraun eða hvað ann-
að, sem ekkert nafn hefir, að gefá
því nafn fyrri en þeim dettur
eitthvað ,,gott“ í hug. Þá er jeg
hræddur um að menn syndgi sjer-
Ójtí)VÍ,
n þt
Uppboð.
Bifreidin G. K. IO verð-
ur boðin upp á Lækjar-
torgi 3. janúar n. k. kl. I
e. h.
ess
svo kært, að maður þráir að kom-
ast þangað ár eftir ár. Jeg sk:l
það því svo dæmalaust vel hvers
vegna G. Á. og aðrir „Vatnakarl-
kurlaöan
Ðlandað hænsna-
fóöur.
+
Johannes Boeskov.
Aðfaranótt þriðjudagsins andað-
iift Johannes Boeskov garðyrkju-
iHaður á Landakotsspítalanum.
Fyrir mánuði varð hann fyr-
if því slysi, er hann gekk til
það gerði hann
menn“ safni í Hnausinn fje því,
er þeir finna austan Tungnaár í
fjallgöngum á haustin.“ Þetta er
™■ ekki rjett. Fje það, er finst í Ör-
j æfum — en svo er nefnt einu nafm
,(byggja íbúðarhús. Gestkvæmt er ;svæðið innan fyrir Litlasjó, suður
| oft á Reykjum á sumrin og veit fyrir Austur-Bjalla og vestur að
jeg að mörgum þeim, er sáu blóm- Blautukvísl — er safnað .saman
• skrúðið í gróðurhúsuto Boeskovs, við Vötnin, oftast í Breiðaver, að'
i mun verða það minnisstætt. Þvi undan teknu því, að í góðu veðri
Boeskov hafði, þótt hann hefðt ef Tungnaá er ekki mjög miki!,
ekki lært garðyrkju, aflað )jer þá er* fjeð, sem finst í Bnjóöldu
e. t. v. miklu hærri. Hitt er lík- i tilefni sje til. Það mun varla hafa
legt, að hún sje hæst af öllum verið gert fyr en á síðasta manns-
Vatnaölduto og jafnvel, að hún aldri. Sennilega útlend tíska. Það
sje hærri en Þóristindur, þó svo hefði farið betur á því, að sendi- ar<< fara 1 velðlför °S skemtiför
hafi ekki verið álitið, því. landinu herrann hefði valið vötnunum, sem trl Veiðivatna á hverju hausti.
hallar frá Öldunni að Tindinum. 'hann kom að í hitteð fyrra vestan
Ennfr. er sagt frá því að „Land>dir VVntna.jökli, önnur heiti, en
að kenna við menn, sem ekH
komu við sögu þar, enda festast
-íöfnin illa við. I daglegu tali ern
þau ætíð nefnd hjer um slóðir
„Vötnin hans Fontenays“. Það er
gamall þjóðsiður hjer á landi að(
Það væri mjer mikil gleði ef jeg
’fengi einhverntíma að taka þátt
í þeirri för.
Um binar ýmsu leiðrjettingar
hr. G. Á. sje jeg ekki ástæðu að
fjölyrða, því að þær eru smá-
vægilegar. Mjer dettur ekki í hug
en
rjupna,
stundum í skammdeginu — að skot
hljóp úr byssunni að óvörum og
hitti það hann í hnjeð og særði
hann feikna sári. Var hann þá
aílfjarri bygðum er þetta skeði,
,að draga í efa, að hann sje þaul-
kenna staði við þann er fyrstur kunnugur íJarna^ en a8eins
fann eða nam, ef annað betra,benda á’ að 1 fljótlegU samtali’
hefir ekld verið fyrir hendi. ’■sem birtist 1 blaði’ ^eta altaf knm-
ið fyrir smávægilegar villur. —
Annars býst jeg við að skrifa
Loks vil jeg minnast á það, að grein um ferðir mínar í fyrra og
1 terðaskýrslunni er sagt frá því, í sumar í íslenskt tímarit og akal
svo mikillar verklegrar þekkingar Austur-Bjöllum, reltið yfir ána að sendiherrann sje „þess fullviss þá taka athugasemdir G. Á. til
! á því sviði að ræktun ýmsra jurta vestan við Bjallana og þá í Norð- að Stórisjór sje hvergi til.“ Þessi greina. Það var ekki ætlun mín, að
er þurftu mikla nákvæmni, fórst urnámshraunið. Annars er þvíjummæli má alls ekki skilja svo, „Hnausinn“ yrði skilið sem Ör-
,honum prýðilega. 1 verklegu fi*w- safnað saman eins og áður erjað tilefni til sagnanna um Stóra- nefni, en jeg tók svo eftir hjá
an í áður nefndri öldu nær ekki
kvæmdunum, þar var hann allur sagt og farið með það yfir Tungnajgjó hafi engin verið. Þau geta Guðna Jónssyni í Skarði, að bænd-
’., og trúr sjálfum sjer eins og öðr- á á Bjallavaði. Að safna því sam- verið ærin, enda þótt stórt vatii 'ur hefði ekkert sjerstakt heiti á
sje hvergi á þessu svæði. En það honum og kölluðu hann altaf
a. s. vestustu
hefir dauðinn sett endapunktinn stingandi stra. til að ræða um það að þessu sinni. ölduna af þeim, sem eru fyrir
öðrum stað heldur en okkur j]nn er j)egg gefig j gkýrslunni/ ldr' Fontenay sendiherra hefir norðan og meðfram Vatnakvisl.
»um. Margt ætlaði hann að gera
starfsamur var hann, en nú nokkurri átt, því þar er hvergi 'er sjerstalct efni og ekki ástæða „Hnausinn11, þ.
í V a ,1 iv, V. öoff OO/laTMlTlV + Ími Stinffandl Stra. * f.ll nð Típða nm hílð að tríTQCJTT CfTTTTT T , „4?
•ep þó tókst honum við illan leik1 a, ^ .
fmst að hann hefði att að vera.
Að Johannesi Boeskov er mesti
að sendiherrann hafi ekki farsð, s> mikinn áhuga og dugnað í Hvort Snjóalda er hærri en
__________ _____ _______________ venjulega leið heim, suður á ^Jvi,_ a8 rannsaka landið vestan „Hnausinn“ eins og G. Á. álítur,
aanna, er hjálpuðuhonum'heimImannskaði- Hann var maður krein fjallabaksveg, en að ’ hann hafi undir Vatnajökli á milli Tungna- gkal jeg láta ósagt. Það mun ekkí
ij sín að Reykjum í Mosfellssveit ilyndur °g áreiðanlegur og bafði . farið yfir j)Hrauneyjahraun.“ — ár °" Köldukvíslar, sem í raun mikill munur á þerm. Nafnið
Þótti öllum þetta þrekvirki <fengið dugHað og ljrautHelg-,u J6t'' Eftir því sem sendiherra sagði °S vern heflr verið auður blettur Skygnisalda á ágætlega -ð
da var Boeskov heitinn mesta anS 1 VÖggUglM' Ættjiirð sinnl mjer sjálfur, þá fór hann frá 1 íslenskri hurdafræði fram að öldu, sem sjest svo lar
að ganga í klukkustund niður að (
f járhúsum og gat þar kallað tili'
manna
fil
eada
karlmenni. Samdægurs var hann
fluttur á Landakotsspítala, og var
TUn tíma besta útlit fyrir að alt
toimdi ganga að óskum. En blóð-
eitrun kom til seinna og síðustu
vikuna var fyrirsjáanlegt að endir
iún myndi verða sem hann varð.
Með Johannesi Boeskov er góð-
ur drengur genginn burt og mun
hans verða lengi minst og saknað,
íif þeim sem hann þektu.
Hann var jóskur að ætt. Fæddur
í grend við Silkiborg árið 1895
og var elstur af 9 systkinum og
efu foreldrar hans enn á lífi. —
Hingað til lands kom hann í maí
1921 — þá á vegum dansk-íslenska
fjelagsins — og um sumarið var
hann norður í Svarfaðardal. Ætl-
aði hann lieim um haustið, en
fyrir mín orð rjeðist hann þá til
Bjarna Ásgeirssonar bónda á
Reykjum, honum til aðstoðar við
garðyrkjuna. Vann hann húsbónda
sínum af dugnaði og trúmensku og
urðu þá framkvæmdirnar stórstíg-
ar í garðyrkjunni. Var þá m. a.
fyrsta gróðurhúsið bygt og þar
,unni hann mjög og var það hugs-
un hans að hverfa þangað að
lolcum. En mjer er kunnugt um að 1
honum var líka farið að þykja
vænt um Mosfellssveitina og rátt-
úrajn þar gat stundum heillað
hann. Og þar verður hann senni-
lega borinn til hinnar síðustu.
hvíldar.
Vinir hans munu minnast hans.
þegar saga íslenskrar garð-
við þessa
langt að. -—
Pjallavaði fram hjá Einbúa og Þessn- F.yrir það megum við ís- 'ppi í Tungnárskarði við brúflina
Melfelli og vestan undir Valafelli 'íen<1ingar vera honum þakkíátiv. á Vatnajökli sáum við dr. Nielsen
og kom á fjallabaksveginn í Sölva- Hiff er affnr skylt að leiðrjetta, hana glögt bera við loft í vestri.
hraun (eða Salvararhraun). Þessa,ef eigi er farið rÍeft með. Vatnið neðan við ölduna, sem jeg
Miila, 11. sept. 1927.
Guðmundur Árnason.
tók mynd af í sumar, gæti þá
"heitið Skygnisvatn.
Það sem stendur í Lesbókar-
SVAR. greininni að Landmenn safni fje
Morgunblaðið liefir sýnt. mjer þá 1 Hnausinn, er af misskilningi. •
og
yrkju verður skráð, þá verður
honum ekki gleymt.
R. A.
-VÍSS*-
Attmgasemd.
sem hann
f Lesbók Morgunblaðsiús sd. 21. ,nefndi Úlfalda og Ljón. En nú
f. m. er ágrip af ferðaskýslu hr. liggur nærri að skilja þessi
Fontenay sendiherra Dana inn á skýrslu svo, að það sem sendih.
' Oræfí í sumar. Ut af þeirri skýrslu Jkallar Ulfalda sje nyron Kexlingm
leið fórum við „Vatnakarlar“ iðu-;
lega. Hún er nokkru styttri en h já'
Landmannahelli, munar nál. 1 klt.*
ferð. Örnefnið Hrauneyjahraun er í
ekki til; en Hrauneyjar ■— íTungna
á — eru miklu norðar en þessi leið kurteisi að lofa mjer að sjá at- Mjer skildist á Guðna í Skarði,
liggur. Jeg geng út frá því, að liugasemdir Guðmundar Árnasonar að í fjallgöngum notuðu gagna-
það sje alveg rjett að kvísl sú, ,í Múla við grein í Lesbók Morgbl. menn Hnausinn sem mið til að.
er sendiherranf. fann 1925 og hann 21./8. þ. á. um för mína í sumar 'fara eftir, vegna þess að hann er
j þá nefndi Úlfaldakvísl sje í raun til Veiðivatna og vesturbrúna hæsta og einkennilegasta aldan
‘ og veru Tungnaá; en jeg skyldi'Vatnajökuls. norðan Veiðivatna. Jeg skildi það
, svo skýrslu hans í Andvara 1926, Mjer er ljúft að verða við til- auðvitað msetavel að menn söfnuðu
um ferðalag hans sumarið * áður, mælum blaðsins um að svara þess- ekki f jenu saman í sjálfan Hnaus-
: að það væri fjallhryggirair, semi.um athufeasemdum, og gríp taki- inn °g vona jeg að G. Á. trúi því,
færið um leið til að þakka G ið- _ Þar sem hann veit hvað jeg er
mundi Árnasyni fyrir gestrisni þá kunhugur þama. Að Fjallabaks-
er hann sýndi mjer í sumar. Hr. G. vegur nyrðri hefir orðið að „venju-
Á. leiðrj. smávegis villur, sem hafa fegri leið“ í greininni finst mjer
komist* inn í Lesbókargreinina, ekki svo undarlegt.
Kerlingar standa á,
langar mig til að biðja blaðið fyr- og því væri ekki nema líklegt að þar sem lýst er landslagi austan ‘ JeS er sammála G. Á. um ör-
Tungnaár. Þykir mjer mjög værif' nefnin íslensku. Jeg hefi altaf
um að sjá jafnframt hvað hon- dáðst að hinum kjaramiklu nöfn-
ir fáeinar línur. ' sú syðri væri Ljónið. Jeg á vont
í skýrslunni er þess getið, að á með að trúa því, að hr. Fontenay
leiðinni frá Bjallavaði til Fiski- sendih., sem virðist hafa sett sig
vatna, —• sem hjer er]^*æfinlega svo vel inn í íslenska tungu og
ræktaðar margskonar jurtir semíkölluð Veiðivötn, — hafi sendih. ‘ háttu, hafi gerst svo djarfur, að
farið „upp á Hnausinn, sem er ’hann hafi farið að breyta íslensk-
hæsta fjall austan Tungnaár.“ —|om örnefnum, og það, sem verður
Þetta verður varla skilið öðru 'að telja sæmilega góð i liálf-útlend.
vísi en svo, að hjer sje um ömefni Og þess síður get jeg skilið það,
að ræða, þ.e. að fjallið heiti Hnaus. þar sem honum hefir tekist að
Mjer vitanlega heitir ekkert fjall mynda önnur eins nöfn og Heljar-
■ekki höfðu áður sjest á landi hjer
Og með byggingu fyrstu gróður-
húsanna við hverina, sem Boeskov
heitinn átti sinn þátt í, opnaðist
vrfð útsýn yfir framtíðarmöguleika
íslenskrar garðyrkju. í fjögur ár
vrar hann hjá Bjarna á Beykjum
og er hann fór frá honum leigði
hann sjer spildu úr Reykjahvols-
landi og byrjaði þar fyrir dgir
Teikning og reisti þar garðyrkju-
stöð. Ljet hann í fyrravor byggja
tvö gróðurhús og starfrækti þau
innan Tungnaár því nafni. En gjá og Galdrahraun, sem virðist,
um þykir vænt um Veiðivötn og nm> sem landnámsmenn og afkom-
alt sem þeim viðkemur. Jeg skil emdur þeirra hafa gefið, t. d. á
svq mætavel hvað hann er hrifinn' Snæfellsnesi. Hafa þessi örnefni
af þessu dásamlega græna vatna-;verið mjer fyrirmynd að ýmsnm
’hjeraði mitt í hinni gráu og sviirtu l m örnefnum, sem jeg hefi gef-
eyðimörk, og jeg hefi alveg sama ið, og G. Á. er svo vingjam að
dálæti á því eftir ferðir mínar; brósa mjer fyrir. Aftur eru þau
þangað í fyrra og í sumar. Allir,' nöfn, sem hohum líst ekki a, valin
sem ferðast um örœfi Islands á sama hatt og ýms örnefni á
hljóta að verða hrifnir af hinni’seinni tímum, t. d. ömefni Tbor-
bæði af skýrslunni og þó einkum ' eftir öllum lýsingum, að eigi mjög stórkostlegu fegurð þeirra, kyrð- '°ddsens og annara, þar sem kent
inni og víðsýninu. Og ekki verða er við menn> en munurinn a *])essu
mönrtum síst liugstæð áhrif „un- tvennu var mjer ekki jafo. tjós.
aðsreitanna“ þegar maður kemur fyrir tveim árum eins og nú.
af viðtali við sendiherrann, þá *,vel við. Annars væri það tæplega
þykist jeg vita upp á hvaða hæð jeyfilegt að breyta gömkim — e. t.
hann hefir gengið. Það mun vera v. margra alda gömlvrm — nöfn-
syðsta aldan í Vatnaðldum, rjett um, og það er næsta mikið vanda-
innan við Tungnaá og vestan við verk að mynda ný. Ömefnin sem
eftir ferð um sanda og hraun til
I staða eins og Veiðivatna eða Lang-
1 október 1927.
Fr. de Fontenay.
með miklum myndarskap Og í vatnið, sem er vestan við Vatna- ji! eru, ekki síst í óbygð — erujardals hjá Torfajökli. Þá verður
iumar sem leið byrjaði hann að kvísl, syðst. Bæði aldan og vatnið víða svo v.l valin eftir staðhátt-■ Tjarnarkot hjá Fossavatni manni