Morgunblaðið - 09.03.1928, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
)) IfaTHM 8 OtSIEW ((
Höfum fengids
Laik.
KartSflnr.
Jarðariör
sjómannanna af „Jóni forseta*
Aldrei hefir sjest jafn fjöl-
jnenn og hátíðleg jarðarför á
íslandi eins og í gær, þegar lík
hinna 10 manna af „Jóni for-
seta“ voru færð til grafar. Mun
óhætt að fullyrða, að þar hafi
verið 6—7000 manns. Náði lík-
fylgdin allaleiðfrá Fríkirkjunni
og suður á miðja Suðurgötu.
I gærmorgun var haldin hús-
kveðja á heimilum hinna átta
manna, sem hjer voru búsettir,
og voru kisturnar síðan fluttar
í kirkju. Sorgarhátíðin hófst í
Fríkirkjunni kl. 2 e. hád. og
voru þá flutt í kirkju lík þeirra
tveggja, sem ekki áttu heimili
hjer. Kirkjan var auðvitað troð-
full en margar þúsundir manna
stóðu fyrir utan. Kisturnar stóðu
í röð hlið við hlið fyrir framan
kórinn og voru allar fagurlega
blómum skreyttar, og í kórnum
var skógur af lifandi pálmum,
en kirkjan sjálf tjölduð svörtu.
Fontenay sendiherra var
þarna viðstaddur fyrir hönd
dönsku stjórnarinnar, en yfir-
foringinn á ,,Fylla“, tveir liðs-
foringjar, 4 undirliðsforingjar
og 4 sjóliðar voru mættir fyrir
hönd flotamálaráðuneytisins
danska. Lögðu þeir tvo fagra
blómsveiga á kisturnar, annan
frá flotamálaráðuneytinu og
hinn frá skipinu ,,Fylla“.
John Fenger ræðismaður var
þar viðstaddur fyrir hÖnd ræð-
ismanna hjer í bæ.
Athöfnin hófst með því, að
þeir Páll Isólfsson og Þórarinn
Guðmundsson ljeku: „Sjá þann
hinn mikla flokk sem fjöll“
(eftir Grieg). — Þá söng karla-
kór þessa sálma: „Á hend-
ur fel þú honum“ og „Góður
engill guðs oss leiðir“. Þá hjelt
síra Árni Sigurðsson ræðu. Gat
hann þess, að hann talaði fyrir
munn kennimanna beggja safn-
aða, og ætti ræða sín við alla
þá „hermenn drottins“, sem fór-
ust af „Jóni forseta“, jafnt þá
fimm, sem ekki hafa fundist
enn, sem þessa tíu, er nú yrðu
fluttir til grafar. Var ræða hans
þrungin innilegri samúð og sorg
en lauk með hlýjum huggunar-
orðum.
Þá ljeku þeir Páll ísólfsson
og Þór. Guðmundsson „Syrgjum
-ekki sáluga bræður“ (eftir
Berggreen), en karlakórinn
söng minningarljóðin: „Sofið
í friði; vorið blikfeld breiði
bjartan á yður, landsins góðu
synir“ og svo sálminn „Ó, þá
náð að eiga Jesúm“. Síðan voru
líkin borin úr kirkju, hvert á
eftir öðru, en á meðan á því
stóð ljeku þeir Páll og Þórarinn
:Sorgarmars Chopins.
Sorgarathöfninni var útvarp-
að, en uppi á þaki á Herðubreið
voru tvö gjallarhorn, sem fluttu
hljóðfærasláttinn, sönginn og
ræðu síra Árna til þeirra þús-
unda, sem biðu úti fyrir. Heyrð-
ist ræðan þar ágætlega, því að
veður var kyrt og gott.
Úti fyrir kirkjudyrum biðu
bifreiðir og líkvagnar, sem kist-
urnar voru fluttar á suður í
kirkjugarð. Fór nú líkfylgdin á!
stað og gengu um 50 skátar ít
fararbroddi undir fánum með|
sorgarslæðum. Þá komu með-
, limir Sjómannafjelagsins undir
íana sínum, þá vjelstjórafjelag-
ið, þá nemendur vjelstjóraskól-
ans. Svo komu kisturnar og
fylgdu nánustu vandamenn
hverri kistu, en fjöldinn kom á
eftir í þjettri fylkingu, maður
við mann, eins og komst fyrir
á götunni, og var þó líkfylgdin
svo löng, eins og áður er sagt,
að hún náði óslitin alla leið frá
Fríkirkjunni eftir Fríkirkjuvegi,
Vonarstræti og suður á miðja
Suðurgötu. Voru það þó möi'g
hundruð manna, sem annað
tveggja fóru ekki suður í
kirkjugai’ð, eða styttu sjer leið
með því að fai’a suður fyrir og
yfir á Tjarnarbrúnni.
í kirkjugarðinum voru graf-
irnar dreifðar nokkuð, en svo
var manngrúinn mikill, að varf
mátti sjá, að hann skifti sjer í
hópa eftir því hvar grafirnar
voru. I tvær grafirnar voru
látnar tvær kistur, þéir feðgarn-
ir Stefán Einarsson og Árni son-
ur hans í aðra þeirra. Yfir allar
kisturnar var breiddur svai’tur
vaxdúkur áður en þeim var sökt
niður í grafirnar, svo að ekki
skyldi mokað mold á blómin,
sem skreyttu þær.
Karlakórinn skifti sjer í hópa
við grafirnar og prestarnir skift-
ust á um það að kasta rekunum
á kisturnar.
Mun það öllum, sem viðstaddir
voru, ógleymanleg stund, er út-
fararsálmurinn „Alt eins og
blómstrið eina“ hljómaði hvað
eftir annað víðsvegar um kirkju
garðinn. Voru margir svo snortn
ir af alvðru sarar stundar, að
þeir gátu e' -i tára bundist,
enda þótt þeir ætti ekki sjálfir
neinum ástvin á bak að sjá.
af hinum góðu kynfylgjum ger-
manska eða norræna kynstofnsins.
Þá koma og nokkrir útlendingar
hingað til þess að læra málið, eink-
um þeir sem leggja stund á norræn
fræði, og þeim er ísland sá besti
skóli, sem þeir geta fengið. En
hvernig sem þessu er farið, þá
höfum vjer furðanlega mannhyllii
ekki síst hjá Þjóðverjum, sem|
leggja mikla rækt við alt sem ger-'
manskt er, og líta alla jafna á oss
sem bræður sína. Ýmsar af bestu1
, bókunum um Island eru ritaðar á:
þýsku og þýskir „íslandsvinir“ I
gefa út sjerstakt tímarit, sem Al-
þingi hefði átt fyrir löngu að!
veita nokkurn styrk, því altaf |
hefir það átt í bökkum að berjast'
með fjárhaginn.
Einn af þýsku mentamönmmum,1
sem hafa heimsótt oss á síðustu Æfintýr meö 112 myndum.
árum er Reinhard Prinz, er marg- ÐeSta bamabÓkín.
Lýsandi
heigi-myndip
handmAlaðar,
alveg nýtt
ag Lýsandi krossar
fá.t I
Bðkaverslun
Dfsa
ljósálfnr.
ir munu kannast við.
hingað á námsárum sínum
Hann kom
og
pjallkonu skósvertan
dUir tköna best Mýkir og sfyrkír
SoriB. ótal meDmæli fvrirliggjandL
í ' 4 Bi&iið um
CltUkono skósvertuna.
F«l alstaðar.
HX Efnagerð Reykjavfkur*
r koalifc twrkamiOia. Sfani 1355.
Tvær greinfr um ísland.
Þeir, sem hafa dvalið í útlönd-
um finna sárt til þess, hve langt
vjer stöndum að baki annara
þjóða í flestum greinum, hve alt
er hjer smávaxið og fátæklegt í
samanburði við stærri lönd og frjó-
samari. Og svipuð er sagan ef litið
er á landið sjálft. Mestur hluti
þess er óbygðir en landið í flestum
sveitum bæði ófrjótt og illa rækt-
að, þó sumir lifi á þeirri lýgi, að
telja íslenska jarðveginn jafnfrjó-
an og í suðlægai-i og hlýrri lönd-
um. Ekkert væri eðlilegra en að
fiestum útlendingum, sem til Is-
lands koma, fyndist lítið til um
landið og þær fáu hræðnr, sem
lifa á því. Eigi að síður hefir það
einhvern veginn gengið svo, að
vjer höfum haft furðanlega hylli
góðra manna. Margir útlendingar,
sem hingað hafa komið, hafa boi’-
is oss vel söguna, jafnvel betur en
vjer áttum skilið og ekki fáir tek-
ið þá trygð við land og þjóð, sem
haldist. hefir óslitin alla æfi. Nokk
urn þátt hefir hin einkennilega
fegurð landsins, — heimskauta-
landa fegurðin — átt í þessu, en
þó ekki síður sjálft íslenska fólkið,
sem enn nýtur þess, að það er af
góðu bergi brotið og hefir margai*
dvaldi hjer all-lengi. Á stuttum telur að Háskólinn sje þjóðinni
tíma lærði hann íslensku og talaði hjartfólginn, enda sæki margir al-
rnálið fullum fetum, vann fyrir þýðumenn ýmsa fyrirlestra, bæði
sjer á vetrum með kenslu en fór karlar og konur ,og sitji ekki sjald
gangandi víðsvegar um land á an óbreyttur bóndi eða sjómaður
sumrum, með stóra ferðamanna- við hliðina á stúdent eða gömlum
tösku á bakinu, til þess að ltynn- embættismanni. Honum vii’ðist há-
ast sem best landi og þjóð. Á skóli vor vera nánar tengdur öll-
þennan hátt aflaði hann sjer ágætr um almenningi og lífi hans en
ar þekkingar á öllum vorum hög- venja sje til erlendis. — Víst er
um og hefir eflaust manna best það og satt, að sumir fyrii-lestrar
sjeð kosti og lesti á landi og þjóð. hafa verið sóttir af öllum almenn-
Það er fróðlegt að sjá, hversu ingi, en mikið vantar þó á, að há-
þessum unga manni hefir litist á skólinn sje orðinn sá lifandi kraft-
ísland og íslendinga, manni, sem ur í þjóðlífi voru sem hann mætti
kemur frá stórþjóð og borga- verða.
glaumnum útlenska, og fer síðan Höfundurinn minnist á íslensku
fótgangandi milli íslensku kot- stúdentana og hversu flestir þeirra
anna? Ef dæma má eftir tveimúr sjeu „vinnustúdentar“ (Werkstu-
tímaritsgreinum sem hann hefir denten), sem vinni hverskonar
sent mjer, þá höfum vjer eignast vinnu í sumarleyíinu, verði að
góðan vin þar sem Prinz er, því vinna fyrir daglegu brauði í sveita
alt, virðir hann oss á betra veg og síns andlitis, en beri hinsvegar lít-
ber oss mjög vel söguna. ið úr býtum annað en mentunina.
Önnur af greinum þessum er nm Höf. virðist það höfuðkostur skól-
Háskóla íslands og er prentuð í ans hve samvaxinn hann sje lífi
„Háskólablöðum fyrir Sljesvík og þjóðarinnar og lítið bilið milli
Holstein,“ en aðeins síða*ri hluti lærða mannsins og alþýðunnar. Þó
hennar liefir borist til mín. Þar er háskólinn hafi ekki afltastað
sagt í stuttu máli frá mentunar- miklum vísindastöi’fum, þá sje það
þrá og mentunarviðleitni íslend- kunnugum ljóst, að þar sje marg-
inga alt frá Siðabót og fram á vora víslegur andlegur gróður að vaxa
daga, frá gömlu skólunum á Hól- og dafna (dasz dort manehes im
um og í Skálholti, utanferðum ís- Werden ist.) Höf. segir að háskól-
lendingar fyrrum til erlendra há- inn geti komið að gpðu gagni xxt-
skóla og mentastofnana og að lok- lendum stúdentum, sem stunda
um frá Háskólanum. Segir hann að málfræði og sögu, og gefið þeim
fámenni vort og einangrun hafi að tækifæri til þess að kynnast þjóð,
vísu sett sjerkennilegan og þjóð- sem geymi flestum fremur norrænt
legan blæ á íslensku menninguna, lyndislag og menningu.
en jafnframt gert íslendingum erf-
itt að fylgjast með og fullnægja Hæstu menn í NorðuráJfu
þeim fróðleiksþorsta, sem fylgi heitir önnur grein, sem R. Prinz
mörgum þeirra. Helsta ráðið hafi hefir ritað í tímaritið „IJnsere
ætíð verið að sigla og leita þeirrar Welt.“ Getur hann þess í byrjun
fræðslu erlendis, sem ekki var auð- greinarinnar, að mörguni útlend-
ið að fá hjer. Meðan engar sjer- ingum muni koma það á óvart, að
stakar stöður voru hjer fyrir sjer- sjá hve líkir íslendingar sjeu
fróða menn hafi þó ætíð lifað hjer Norðurlandamönnum og Germön-
fræðimenn, sem lærðu og störfuðu Um yfirleitt, þó hinsvegar sje það
endurgjaldslaust af fróðleiltsfýsn auðsætt að kynið sje blandað. —
einni og mentaþrá, og sje þetta Þannig hitti höf. bónda á Horni
eitt ærin sönnun fyrir þeim menta- á Hornströndum, sem var hávax-
og menningarhug, sem ætíð hafi inn, Ijóshærður og bláeygður, en
gagnsýrt þessa litlu þjóð. Svo þeg- k0na hans lítil vexti, svarthærð
ar tímar liðu, fólki fjölgaði, efna- 0o. móeygð, líkt og hún væri snð-
hagur batnaði, bæir uxu upp og ræn. Segir höf. síðan frá manna-
þörf varð meiri en áður fyrir sjer- mælingum Guðmundar Hannesson-
fróða menn, hafi Háskóli íslands ar, hver mál hafi fundist. og að
verið stofnaður. Enn hafi hann hæðin hafi reynst meiri en í öðr-
ófullnægjandi húsakynni og sje Um löndum Norðurálfunnar. Jafn-
enn í bernsku, en eigl að síður framt er sagt frá hinu helsta um
njóti hann trausts alls almennings. laU(j vort og þjgg a$ fornu 0g
Pje hafi safnast víðsvegar að til nýjú, alt með þeirri velvild og
þess að byggja stúdentagarð og góðgimi, sem' kemur hvarvetna
jafnframt sje í ráði að byggja fram í greinum höf.
sjerstaka háskólabyggingu. R. P. ________________
f fjarveru mlnnl
kaupa þeir Guðmundur Kristjáns-
son, skipamiðlari og Þorsteinn
Jónsson, Austurstræti 5, refaskinn
fyrir „Refaræktarfjelagið h.f.“
K. Stefánsson.
Til Vífilsstaða
hefir B. S. R. fastar ferðir alla
daga kl. 12, kl. 3 og kl. 8.
Bifrefdastðð Reykjavikur
Afgr. simar 715 og 716.
Mikið úrval af
KJólum
úr ull og sílki.
Einnig nokkrir Kjöfar,
sem seljast með miklum
afslcetti.
Verslun
Egill lacobsen.
Með Gullfoss kom:
Kven golftreyjur,
Telpu golftreyjur,
Drengja alullarpeysur,
Barna útiföt.
Tekið upp í dag á
Laugaveg 5.
Sími 1493.
Hlkiœðl
3 ágætar teg ,
dðmukamgarn 2 teg.
MMai.
Laugaveg.
Morgunblaðið
fæst á Laugaveg 12.