Morgunblaðið - 03.04.1928, Blaðsíða 5

Þriðjudaginn 3. apríl 1928.
Timburirerslftin
P. W.Jacobsen 4t Sön.
Stofnuð 1824.
»
Sfmnefni: Granfurw - Carl-Lundsgade, Köbenhavn C.
Selur timbur í stærri og smærri sendingum frá
Kaupmannahöfn. — Eik til skipasmíða.
Einnig heila skipsfarma frá Svíþjóð.
Hefir verslað við ísland I 80 ár.
Fjarlogin.
Tekjuhallinn nú orði nn yfir 700 þús. krónur.
Eins og' skýrt hefir verið frá áður
hjer í blaðinu, fóru fjárlögin úr Neðri
deild með um 660 þús. kr. tekjuhalla.
Pjvn. Efri deildar hefir nú haft þau
til meðferðar. Yar 2. umr. þar á laug-
ardag og atkvgr. lokið seint um
kvöldið.
pessar hækkunar tillögur voru sam-
þyktar:
Frá Fjárveitdnganefnd: Lokastyrk-
ur til Kristneshælis 10 þús. kr.; til
hjálparstöðvar Rauðakrossdeildar Ak-
ureyrar fyrir berklaveika 1000 kr.;
til áhaldakaupa fyrir Mentaskólann
hækkun úr 1000 kr. í 1500 kr.; til Sig-
urðar Greipssonar, byggingarstyrkur
til íþróttaskóla hans 3000 kr.; til Guð-
rúnar Björnsdóttur til garðyrkju-
kenslu o. fl. 1200 kr.; til Fornritaút-
Niður voru feldar þessar upphæðir:
Til kaupa á listaverkum 3500 kr.
(vegna Menningarsjóðs), til Guðm.
Kflmbans 240 kr.; til Stefáns frá
Hvítadal 2000 kr.; til Guðm G. Bárð-
arsonar 1800 kr. (Menningarsjóður);
utanfararstyrkur Björns Björnssonar
lækkaður úr 2000 í 1500 kr.; niður
feldur 10 þús. kr. styrkúr til Sf. Sl.
til þess að reisa niðursuðuverksmiðju; boðna.
veikt, að jeg taldi því ófært að kom-
ast á kjörstað. Hitt var gamalt fólk-.
eða veiklaðar konur, sem jeg taldi sanní
gjarnt og rjett að heimila, að losna
við að standa í mannþyrpingu og ó-
lofti, jafnvel svo klukkutímum skifti,
ef það óskaði eftir því.
Slík læknisvottorð eru vitanlega að-
eins heimild, en skvlda engan t.il
neins.
Með þeim var því ekki hægt að
þröngva kosti riokkurs manns og síst
í þágu okkar jafnaðarmanna, þar sem
Uáðir embættismennirnir, sem heima-
kosningunni stjórnuðu, voru að minsta
kosti svo ákveðnir íhaldsmenn, sem
slí.kir em'bættismenn þurfa að vera til
þess, að láta ekki jafnaðarmenn hafa
rangt við. Og er yður þetta vel kunn-
ugt.
Jeg var ófáanlegur til þess að elta
þenna kosningaleiðangur hús úr húsi.
Jeg hefi vissar hugmyndir mn hvað
Tækni sæmi. Jeg var líka öllu fólkinu
svo vel kuimugur, að mjer var óþarft
að heimsækja það, til að geta skrifað
þessi vottorð. En eitt mátti sín þó
hvað mest. Jeg óttaðist, að sumt af
þessu fólki kynni, ef til vill, að líta
svo á, að slíka heimsókn bæri að skilja
svo, að jeg með persónu minni vildi
hafa áhrif á atkvæði þess.
En alla persónulega agitation með
heimsóknum og einkasamtölum tel jeg
óhæfu, nema þar sem þeir eigast við,
sem eru hvor öðrum jafnóháðir. Slíka
persónulega agitation hefi jeg æfin-
lega talið stöðu minni algerlega ósam-
sú athugasemd er sett við styrkinn til
Alftveringa (vegna Skálmar) að'það
skuli vera % kostnaðar, alt að 1500 kr.
Viðlagasjóðslán.
Til þess að rei'sa frystihús á kjötút-
flutningshöfnum 250 þús. kr..(var 100
þús. kr.); til. þess að koma á stofn
osta- og smjörbúum alt að hðlming
gáfunnar 5000 kr.; til Lúðrasl-eitar | kostnaðar (ótiltekin upphæð); 20 þús.
Rvíkur 1500 kr.; til Ólafs Ilvanndals,: kr. ^ Bjarna Runólfssonar á Hólmi
utanfararstyrkur 1500 kr.; til bygg- \ 1 Landbroti, til þess að koma upp
ingar skjólgarðs i Krossavík á Hellis- j verkstæði vegna raílýsingar sveita-
sandi 5000 kr.; laun leiðbeinanda um ; Oæja.
húsagerð hækkuð úr 4000 upp í 4500 j
kr.; til undirbúnings flugferða hækk-1 Ymiskonar greiðslur.
að úr 5000 upp í 8000 kr.; styrkur til j Stjórninni er heimilt að veita styrk
gistihúss Hjálpræðishersins á Seyðis-. ^1, Þess koma á stofn osta- og
firði 3000 kr.; tillag.til Alþjóðahjálp- smjörbúum, sem nemi alt að i/4 stofn-
arsambandsins 1000 kr.; til Aðalbjarg- kostnaðar. (Virðist harla undarlegt að
ar Sigurðardóttur 1200 kr.; Guðríðar taka ekki þennan póst inn í sjálfan
Ólafsdóttur (ekkju sj. Jóns Arasonar) ! útgjaldabálk fjárlaganna, í stað þess
pessa hæversku mína veit jeg, að
þjer «g flokksmenn yðar hjer vestra
eigið mjög bágt nreð að skilja.
Var ekki laust við, að jafnvel sum-
ir flokksmenn mínir teldu hana ó--
þarfa árið 1923, með því að þeim
þótti þá fara mjÖg fjarri því, að
nokkurrar sjerstakrar hæversku væri
gætt af yðar flokksmönnum.
Jeg mælist til þess að þjer birtið
þetta brjef mitt í Morgunblaðinu, sem
leiðrjettingu við ummæli yðar.
Jeg tel sanngjarnt, að senda yður
leiðrjettinguna til þess, að þjer getið
látið umsögn yðar fylgja henni.
Væntaniega liafa pólitískir vinir yð-
ar einu sinni enn ætlað áð hj'álpa yð-
ur, með því að senda yður með þessa
sögu inn á Alþingi.
pjer megið biðja guð að hjálpa yð-
up fvrir vinum yðar.
Yðar e.inlægur.
Vilm. Jónsson
kr. 164,26; til prestanna Jóns por-
steinssonar, Möðruvöllum 390 kr. og
Jóns Arnasonar, Bíldudal/445 kr.; til
Jóhannesar yfirkennara Sigfússonar
1200 kr. (viðbót við lögákveðin eftir-
laun) ; til Jakobínu Jensdóttur 300 kr.;
til Jóhannesar Jörundssonar, liafn-
sögumanns, Hrísey 300 kr. og Jóhann-
esar porkelssonar, fangavarðar, Akur-
eyri 300 kr.
Frá einstökum þingmönnum: Skrif-
stofukostnaður sýslum. og bæjarfóg.
hækkun úr 95 þús. upp í 100 þús. kr.;
til Evu Hjálmarsdóttur, sjúkrastyrkur,
1000 kr.; Stykkishólmsvegur 15 þús.
kr.; (Laugadalsvegur 12 þús. kr.; til
Ólafs Sveinssonar, vitavarðar, 800 kr.;
framlag fyrir eitt herbergi í alþjóða-
stúdentagarði í París 2500 kr. Náms-
styrkir: Björn Guðmundsson 1000 kr..
Axel Guðmundsson 1000 kr., Arni
Björnsson 1000 kr., Jón J. Blöndal
1000 kr., Agnar Norðfjörð 1000 kr.,
Skúli pórðarson 1000 kr. og pórarinn
Jónsson 1000 kr.; til að reisa unglinga
skóla í kaupstöðum 10 þús. kr.; tíl frú
Ingibjargar Stein-Bjarnason (námst.)
1500 kr.; til Jóns Jónssonar frá Hvoli
200 kr.; til Ásgeirs Ó. Einarssonar
(dýralæknisnema) 1200 kr.; sjóvarnar-
garður á Neseyri í Norðfirði, i/3 kostn.
2500 kr.; til Rannveigar Tómasdóttur,
hækkun úr 300 upp í 600 kr.; til
Hildar Jónsdóttur ljósmóður 300 kr.
pessar lækkunartill. voru samþyktar
og komu þæp allar frá fjárveitinga-
nefnd: Læknisvitjanastyrkur til Ólafs-
fjarðarbúa úr 2600 niður í 1600 kr.;
Ríkisábyrgð.
Stjórninni er veitt heimild til að
Ólafsvík.
að fela hann þarna). !
> i
Athugasemd.
pó jeg sjái énga ástæðu fyrir lækn-
irinn að óska að skrif hans hjer að
ábyrgjast 15 þús. kr. til hafnarbóta í framan sje birl, eftir að Morgunbl.
er búið að leiðrjttta mishermi það er
í blaðinu stóð, að hann hefði við
Tekjuhallinn á fjárlögunum (*■ nú
orðinii kr. 713,727.91. Efri deild gerði
enga breyting á tekjubálki fjáilag-
anna við þessa umr., en við 3. umr.
verða væntanl. gerðar margvíslegar,
breytingar, þar sem m. a. verður tekið
tillit til tekjuauka frv. þe.irra, sem
samþykt verða.
Kosnlngin
á Isafirði 1923.
Jón A. .Jónsson hefir beðið Mbl.
fyrir eftirfarandi brjef til hans
frá Vilmundi Jónssyni.
Kæri herra!
Eftir því sem Mbl. hermir, hafið
þjer farið með þann óhróður um mig
á Alþingi, að jeg hafi, við kosningarn-
av 1923, misnotað læknisnafn mitt
þannig, nð skrifa það undir læknis-
vp’ttorð, þar sem eyður voru fyrir
nöfn þeirra, er vottorðin skyldu hljóða
um, og síðan látið aðra um að fylla
í eyðurnar, eftir sínum geðþótta.
petta eru rakalaus ósannindi. Enda
hefir skrifstofustjóri íhaldsins við
kosningarnar hjer á Isafirði árið
lffknisstyrkur Unnar Ólafsdóttur lækk-’ 1923, herra Jón Grímsson, leyft mjer
aður úr 2000 í 1500 kr.; Kjalarnes- að nefna s,ig til ,þess, að þjer farið
vegnr iir 20 þús. í 10 þús. kr.; þessir hjer með ósannan áburð. Býst jeg við,
númstyrkir voru lækkaðir: til Árna
Triðrikssonar úr 1500 í 1000 kr.;
Rjarna Sigurðssonar úr 1200 í 1000
kr.; til Markúsar Kristjánssonar nr
1200 í 1000 kr.; húsmæðrafræðsla í
Vík í Mýrdal úr 2500 í 1500 ki\;
Hljómsveit Rvíkur úr 4000 í 3000 kr.
að yður nægi sá vottur einn.
Læknisvottorðin skrifaði jeg dag-
inn fyrir heimakosningarnar. Hljóð-
uðu þau að sjálfsögðu öll upp á nafn
og var mjer nægilega. kunnugt .um
heilsufar allra þeirra, sem vottorðin
fengu. Sumt af þessu fólki var svo
heimakosningu á ísafirði afhent óút-
fylt læknisvottorð, vil jeg ekki meina
honum birtinguna, ef Mbl. vill leyfa
lienni rúm.
Læknirinn telur sig hafa haft nægi-
legan kunnugleika á heilsufari allra
þeirra, sem vottorðin fengu. Enginn
mun deila við hann um það, hvaða
„smekk“ harm lu.fir í þessu efni.
Um hitt gæti orðið deilt, hvaða gildi
læknisvottorð ættu að hafa, í þeim
tilfellum, þar sem læknirinn ekki hef-
ir sje“ð þann, sem vottorðið á að nota,
vikum eða mánuðum saman, eða rnáske
aldrei stundað viðkomandi.
Læknirinn vill gefa í skyn, að allir
þeir sem vottorðin fengu, hafi óskað
að fá þau — eða fá vottorð til að
losna við að mæta á kjörstað, — 3íka
þeir, - sem ekki fengust til að nota
þessi vottorð. Ennfremur að lælmir
eigi úrskurðarvald um það, hvort kjós
andi mæti á kjörstað, enda .þótt kjós-
andi sje svo hraustur að honum sjo
meinlaust að mæta þar.
par sem kosningin á Isafirði' 1923
er undir opinberri raimsókn vil jeg
ekki rökræða um þessi efni. Væntan-
lega kveða dómstólarnir upp sinu dóm
að því er þessi efni, kosningarinnar
á ísafirði 1923, snertir.
Læknirinn talar um hæversku sína.
Pykist jeg sjá þar alkunna gamansemi
hans, sem þó varla er viðeigandi f
þessu máli.
Jón A. Jónsson,
Rjettarskerðiug
samvlnnnfjelaga.
Eins og frá hefir verið skýrt
hjer í blaðinu, flutti Jónas Jóns-
son dómsmálaráðherra frumvarp
í byrjun þingsins, er hann nefndi
„Frv. til laga um vernd atvinnu-
fyrirtækja gegn órjettmætum
prentuðum ummælum". Frv. er
stutt, aðeins 3 greinar.
I fyrstu greininni segir:
„Hlutafjelög, samlagsfjeiög,
samvinnufjelög og önnur at-
vinnufyrirtæki, þar með talin
þau, er rekin eru af hálfu hins
opinbera, skulu njóta sömu
lagaverndar sem einstakir
menn gegn órjettmætum prent-
uðum ummælum, sem fallin
eru til að hnekkja atvinnu-
rekstri þeirra“.
Dómsmálaráðherrann hefir bit
ið sig fast í það, að fjelög eða
stofnanir njóti að ísl. lögum ekki
sömu rjettarverndar og einstak-
lingar. Þessi kórvilla hans er or-
sök þess, að frv. þetta er fram
komið. Ráðherrann hefir í skrif-
um sínum og ræðum um þetta
mál verið að benda á tvo hæsta-
rjettardóma, í máli Sambandsins
gegn Birni Kristjánssyni og máli
Garðars Gíslasonar gegn ritstj.
„Tímans“.
Nú hlýtur J. J. að muna það,
að báðir hinir stefndu í málum
þessum fengu dóm; þeir voru
sektaðir og ýms ummæli dæmd
dauð og ómerk. Aftur á móti
fjekk annar sóknaraðili (G. G.)
tildæmdar litlar skaðabætur, en
hinn ekki.
Það er nú tilgangslaust, að
ætla sjer að skýra fyrir J. J„
hvernig á því stóð, að G. G.
fjekk skaðabótakröfu sína tekna
til greina að litlu leyti, en Sam-
bandið ekki. J. J. skilur ekki og
kann ekki að meta, hverskonar
ummæli eru líkleg til þess að
baka tjón; ekki heldur hvort
sannanir eða líkur eru fyrir því
færðar, að tjón hafi orðið.
yöpubilastöðins
Tryggvagötu (beint á móti Liver-
pool) opin frá 6 f. h. til 8 e. h.
hefir síma
10 0 6«
IWeyvant Sigurðsson.
Leitað var álits lagadeildar há-
skólans um ]rað, hvort frv. J. J.
gerði nokkra breytingu á nú-
gildandi lögum. Um 1. gr. frv.
farast deildinni orð á ]iessa leið:
„Deildin lítur svo á, að sam-
kvæmt núgildandi lögum njóti
fjelög sömu lögverndar og ein-
staklingar um atvinnurekstur
sinn gegn prentuðum, órjettmæt-
um ummælum“.
Samkvæmt þessu er það ský-
laust álit prófessora lagadeildar
háskólans, að 1. gr. frv. geri
enga breytingu á núgildandi lög-
um. Fjelög njóti í þessu efni
sömu lögverndar og einstakling-
ar. Vafalaust eru allir lögfræð-
ingar sammála um þetta atriði,
enda hafa dómstólarnir aldrei
hvikað frá þessari reglu. Fyrsta
greinin í frv. dómsmálaráðherr-
ans er því óþörf.
En svo er önnur grein frum-
varpsins. Hvaða áhrif hefir hún
á gildandi lög og dómvenjur? —
Greinin er svohljóðandi:
„Nú telur einhver þeirra að-
ilja, sem getur í 1. gr., sjer
fjárhagslegt tjóngertmeð slík-
um ummælum og skulu þá
bætur þær, er honum kunna
að verða gerðar, miðast við
tjón það, er hann færir sönnur
%im\ 2?
heima 212
-Málnmg
sundhettnr
nýkomnið.
MAR 158-1958
Timburkaup
best hjá
Pðii ðlafssyni,
Siman 1799 og 278.
á, að ummælin hafi bakað hon-
um áður en hann hóf máls-
sóknina.“
Lagadeild háskólans sagði álit
sitt um það, hvernig háttað væri
með skaðabætur fyrir atvinnu-
tjón samkv. gildandi lögum. Á-
lit deildarinnar er á þessa leið:
„Samkvæmt núgildandi lögum
á jafnt að bæta ólögmætt og
saknæmt atvinnutjónfjelaga sem
einstaklinga. Atvinnutjón fjelaga
sem einstaklinga er mjög oft ó-
beint, þ. e. fólgið í því, að hlut-
aðeigandi verður af viðskiftum,
sem hann annars væntanlega
hefði notið. Fulla sönnun á það,
að slíkt tjón hafi orðið, er sjald-
an hægt að færa.“
Telur deildin það vera reglu
gildandi íslenskra laga að:
„Heimta ekki fulla sönnun á
tjónið, en dæma bætur, ef líkur
eru færðar á, að tjón hafi orðið“.
Samkvæmt þessu áliti laga-
deildar háskólans, sem bygt er á
gildandi ísl. lögum og dómvenju,
er reglan viðvíkjandi skaðabót-
um fyrir ólögmætt, saknæmt at-
vinnutjón þessi:
1) Fjelög hafa sama rjett tíl
skaðabóta og einstaklingar, og
2) Ekki er heimtuð föll sÖnn-
un fyrir tjóninu, heldur látið
nægja ef líkur eru færðar fyrir
því, að tjón hafi orðið.
Samkv. 2. gr. frumvarps dóms-
málaráðherra, er hann kallar