Morgunblaðið - 17.04.1928, Page 3

MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
Stofnandi: Vilh. Finsen.
CJtgefandi: Fjelag í Reykjavík.
Ritstjórar: J6n Kjartansson.
Valtýr Stefánsson.
Auglýsingastjóri: E. Hafberg.
Skrifstofa Austurstræti 8.
Slmi nr. 500.
Auglýsingaskrifstofa nr. 700.
Heimasímar:
Jón Kjartansson nr. 742.
Valtýr Stefánsson nr. 1220.
E. Hafberg nr. 770.
Xskriftagjald:
Innanlands kr. 2.00 á inánubi.
Utanlands kr. 2.50 - ---
I lausasölu 10 aura eintakiö.

£rlendar símfregnir.
Khöfn 15. apríl F.B.
Atlanshafsflngið.
Frá Berlín er símað: Þýska
flugvjelin Bremen fekk andviðri
*g' hríð á leiðinni vestur yfir At-
lántshaf. Lendingarstaðurinn er
árœstum því óbygð eýja milli Labra
■dors og Newfoundlands. Flng-
vjelin laskaðist í lendingunni. —r
Canadiska stjórnin héfir sent skip
<óg flugvjelar til hjálpar flugmönn
nnum. Afreksverk þeirra hefir
vakið almenna aðdáun víða. ’um
lönd. Mikill fögnuður í Þýskalandi
og Ameríku. Hindenburg, forseti
Þýskalands, Coolidge Bandaríkja-
forseti, Cosgrave Irlandsforseti og
Macken/.ie King, forsætisráðherra
1 Canada, hafa óskað flugmönnun-
nm til hamingju með afreksve'rkið.
Tillaga mn ófriðarbann.
Frá AVashington er símað: —
Stjórnin í Bahdaríkjunum hefir
•sent stórveldunum til atlmgunar
tillögu um ófriðarbann, sem Banda
ríkin og Frakkland sömdu árang-
ursiaust um í vetur.
Umhveirfis jörðina á 44 dögum.
Palle Huld kom til Kaupmanna-
haTnar í gær. Fór hann kringum
hnöttinn á fjörutíu óg fjórum dög-
nm og' setti met með ferðalagi sínu.
(Palle Huld er fimtán ára gainall
■drengur, sem fór í þetta ferðalag
sið tilhlutan Kaupmannahafnar-
hlaðsins „Politiken“, í tilefni af
liundrað ára afmli skáldsagnahöf-
undarins Jules Verne, sem samdi
söguna „IJmhverfis jörðina á átta-
tíu dögum.“ Mynd var af honum í
ILesbókinni á dögunum.)
Khöfn 16. apríl. F.B.
Nobile lagður af stað.
Frá Berlín er simað: Nobile er
lagður af stað í pólferðina. Loft-
'skip hans flaug frá Milano í gær-
morgun, en lenti t morgiln nálægt
Ibænum Stolp í Norður-Þýsk alandi'.
Hrepti lofiskipið óveðor á leiðinni
og vejttist pólförunuii! erfitt , að
Tat-a.
Sporvagnaslys.
í vesturhluta Berlínar varð mik-
iáð sporvagnaslys. Fimm menn biðu
haná, en eitt hundrað og tuttugu
Langflug.
Frá París er símað: Frakknesku
flugm. Coste og Letrix komu úr
flugferð sinni kringum hnöttinn.
Þeir fóru þó sjóleiðis yfir Kyrra-
l’.afið. Þeir voru sex daga á leið-
inni frá Japan t.il Parísa.rborgar.
Landskjálfti á Balkan.
Frá Sofía eh símað: Tvæi' kirkj-
nr og mörg íbúðárhús í bæjunum
Philippopel og' Tachirpan hafa
eyðilagst í landskjálftum. Fjöru-
ftíu og 'fimjn menn beðið bana.
Oeir t Zoega
rektor.
Þjóðkuiinur maður er í valinn
hniginn.
Geir T. Zoega rektor andaðist
sunnudaginn 15. apríl eftir nær 4
vikna legu, á köflum allþungt hald
iim. Hann hafði þá einn um sjöt-
ugt og nokkra daga betur.
Geir Zoega var fæddur á Bræðra
parti á Akranesi 28. mars 1857.
Foreldrar hans vorn Tómas Jó-
hannesson Zoega og kona hans,
Sigríður Kaprasíusdóttir. Var hún
ættuð úr Borgarfirði, en Tómas
var sonur Jóhannesar Zoega út-
gerðarmanns í Reykjavík og bróð-
ir Geirs Zoega kaupmannS, sem íill
ir hannást við. Langafi Geirs rekfr
ors, Jóhánnes Zoega, var kaup-
maður í Vestmanuaeyjum, fluttist
þangað frá Suður-Jótlandi, en ætt-
in mun vera ítölsk áðalsætt að
langfeðgataíi, og ma'rgt þektra
manna er af henni komið í öðrutn
löndum. ■
Geir rektoi' mistl föður sinn
1862, og tók þá föðurbróðir hans,
Geir Zoega kaupmaður, hann til
fósturs og kostaði hann Síðar til
náms. Hann útskrifaðist úr lærða
skólanum í Reykjavík 1878, tók
næsta ár heimspekispróf við Hafn
arháskóla og embættispróf í mál-
fræði og sögu 1883. — Á náms
árnnum hjer í skóla og enda síð-
ar, var hann mikið með útlend-
iugum, einkum enskum, sem túllc-
ur og fylgdarmaður, og minnist
jeg þcs's nú, að jeg las eigi alls
fyrir löngu í einu dagblaðanna
hjer í bæ hlýleg, elskuleg ummæli
er eiim af þessum gömlu samvist-
armönnum liafði um hann haft.
Sumarið effir að hánn lauk
prófi, ferðaðist hann til Englands,
en.kom hingað til lands um liaust-
i i og varð þá þegar stundakennari
við lærða skólann. Hann var sett-
ui' kennari 26. sept. 1884 og fjekk
veitingu fyrir embættinu 29. júlí
1885. Yfirkennari varð hann 14.
okt. 1905, gegndi rektorsembætt-
inu skólaárin 1913—14 og fjekk
voitingu fyrir því embætti 3. júlí
1914. Frá nýári 1908 til Joka skóla
ársins gegndi hann ekki kenslu-
störfum vegna heilsubrests og fór
þá utan. Kenslugreinir hans voru
aðallega latína, enska og franska.
Hann kvæntist 6. des. 1884 Bryn
dísi Sigurðardóttur, kaupmanns í
Flatey. Húm Ijetst 4. des. 1924. -
Þau eignuðust, sex börn: Ein dót.t-
irin, Tngileif, andaðist fyrir
nökkrum árum, en hin lifa og eru
þau þessi: Geir vegamálastjóri,
Guðrún kona. Þorsteins hagst.stj.,
Sigríður ljósmyndari, Aslaug, kona
Hallgríms Benediktssonar stór-
kaupiúánns ög Jófríður, enn í
heiinahúsum.
Geir rektor Zoega hóf fyrst
kenslu í lærða skólanum árið 1883,
og hafði hami þannig gegnt því
starfi í full 44 . ár. Er það langur
kennaraaldur, meira en meðal
mannsævi. Fyrir tveim árum vai;
hann þar staddur, sem saman
voru komnir stúdentar, bæði ný-
bakaðir og aðrir, sem lokið höfðu
stúdentsp.rófi fyrir 25 og 40 árum,
margir ai' þeim gráir fyrir hærum
og einhverjir þeirra uppgjafa-em-
bættismenn. En allir þessir nienn
höfðu verið lærisveinar Geirs
rektors!
Það er löng og lýjandi starf-
semi, sem Geir rektor hafði að
baki sjer. Það vita þeir hest, sem
til þeirra starfa þekkja. Og þótt
liAæi' dagur verði öðrum líkur, þeg'
ar litið er aftur á langa ævi, þá
er auðvitað að svo liefir ekki ver-
ið. En þótt eitthvað kunni að hafa
mætt Geir rektor mótdrægt í kenn
arastarfsémi hans, þá hefir hann
líka vafalaust haft þar inargar
ánægjustundir. Og' aldrei minnist
jeg að hafa heyrt hann kvarta eða
hera sig upp undan neinu er að
starfi hans laut. Hann var líka svo
gerður, að ásteytihgarsteinariiii'
hafa hjá honum orðið færri en hjá
mörgum öðrum. Hann var gædd-
ur glaðlyndu jafnaðargeði og
hugarrósemi, fjasláus og æðrulaus
og var hið mesta lipurmenni í um
gengni við alla. í kenslu hans hýgg
jeg að þess liafi gætt mest að öðru
leyt.i, að hann var með afbrigðum
skýr maðúr, glöggur á veilui’ og
biáþræði, en þó umburðarlyndur.
f meir en 14 ár veitti hann for-
stöðu Mentaskólanum — því að
svo hjet liann, alla hans stjórnartíð.
Ekki hefir þar hver dagur verið
öðrum líkur heldur, og sitt áf
hverju hefir ábjátað, en flest þó
smávægilegt. Eða sú varð oftast
niðurstaðan að lokum. Geir rektor
hafði lag á að eyða misklíð og
deilum og riaut þar lipurðar sinn
ar og umgengnisþýðleika jafnt við
nemendur og kennara. Ber það
íjósan vott um hug nemenda til
hans, hversu vel þeir mintust af-
mælis hans í fyrra. Plitt er eigi að
undra, þótt sittlivað smávegis
kunni að hafa úr lagi færst hin
síðari árin, enda er skólinn nú svo
fjölskipaður orðinn, að húsakynn-
iu hrökkva. ekki til, og fer þá
mai'gt í ólestri, seni betur mætti
fara. En víst er um það, að Geir
rektor vildi jafnan heldur líta á
það, sem hann taldi affærasælast,
lieldur en hit.t, að sýna, af sjer
stjórnsama röggsemi í svipinn.
Geirs rektors verður minst merf
hlýjum hug, meðan allir þeir eru
uppi, ungir og gamlir, sem haft
hafa af honum kýnni. En löngu
eftir að þeir eru undir lok liðnir
lifir enn nafn hans vegna þess
vei*ks, er hann vann í hjáverkmn.
Jeg á við orðabókarstarfsemi hans.
Hann hefir samið þrjár orðabæk-
ur: ensk-íslenska (1896, 2. útg.
1911), íslensk-enska (1904. 2. útg.
1922) og orðabók yfir fornmálið
íslenska með enskum þýðingum
(1910). Eru þessar bækur eigi lítið
afrek, einkum tv:er hinar fyrri,
því að enginn metnr það verk
rjettilega, sem ekki veit eða gaú-
ir þess, hversu verkið var erfitt,
er það var unnið. Hann var for-
göngumaðurinn á þessu sviði, því
að þótt ýmis orðasöfn væru út gef-
in á undan, eru þessar tvær'bffik-
Nolkra menii
vaniar iil að hnýia þorskanei.
O. ESIingsen.
ýkomið;
Allskonar lifandi Bladplfiniur.
Blómsirandi hlém i poiium.
Útsprungnar rósir. Afskorid grœni.
Hvergi meira úrval.
ilémaverslunin Sóley.
Simi 587.
Bankasirœii 14.
Simi 587.
Þakpappa
frá Phfimi fengum við með E.s. Island.
Sama lága verdið og Adur.
Eggert Kristjánsson & Co.
Simar 1317 og 1400.
Nýkomiðs
Sióri úrval af tilbúnum krfinsum.
Thuja, Lyng, Kransabfind.
Einnig fási kransar úr lifandi blómum
með stuitum fyrirvara.
Blámaverslunin Sóley,
Simí 587.
Bankasiraeii 14.
Simí 587.
Sumarglalir lyrlr bOrn.
Brúður (dúkkur) ág. 1.50. — Skip 0.75. — Brúðusett 1.45. —
Hestar 1.00. — Bílar, stórir 2,25.:— Myndabæknr 0.50. — Spunakonur
1.50. — Boltar Ö.50. — Manicure 2.00. — Kubbar 1.00. — Burstasett
stór 4.10. — Lúðrar 0.50 og alskonar leikföng nýkomin.
K. Einarsson S Björnsson.
Bankastræti 11.
Sími 915.
ur fyrstu orðabækurnar um ný-
íslenskt mál, er því nafni n\pga
nefnast. Alt var þetta gert i hjí-
verkum, eins og áður er sagt,, og
evkur það ekki lítið á liróður hans.
En fyrir því fjekk liann unnið
verkið, að hann hafði þá kosti tii
að bera, sem ekki verður án verið,
ef vel á að fara, svo sem ágæta
málakunnáttu — liann mun liafa
verið éinhver liinn lærðasti maður
í báðum málunum, ensku og ís-
lensku — glöggskygni á merking-
ar og næma smekkvísi. Þessara
kosta gæt-ir alstaðar í bókumim og
gerir þær hetri en nokkuð annað,
sem samið var áður eða um líkt
leyti af ]>ví tæi. Hitt þarf ekki
að minna á, að hækurnar voru
ekki stærri en svo, að ofætlnn
væri að ætla sjer að finna þar alla
skapaða hluti. Auk þessara höfuð-
verka gaf Geir rektor út, kenslu-
hók í ensku handa byrjöndum, sem
notuð liefir verið um langan aldur
nœr eða alveg eingöngu.
Geir Zoega var meira en meðal-
maður á hæð og samsvaraði sjer
vel. Dökkur var hann á brún og
brá framan af ævinni, og leyndi
sjer ekki, að ekki hafði aðeins nor-
rænt, blóð runnið í æðar honum.
Síðustu ár ævinnar gerðist, hann
u
ttnglingastúkan „Bylgja
nr. 87
heldur hátíðlegt afmæli sitt í
kvöld í Góðtemplaraliúsinu kl. 8
síðd., aðeins fyrir meðlimi sína,
eldri og yngri.
Aðgöngumiðar að skeintuninni
verða seldir í Góðtemplarahúsinu
frá kl. 1 í dag, og' kosta 50 aura.
Meðlimir sýni um leið skírteini sín.
Framkvæmdarnefndm.
mjög hæruskotinn, en að öðm
leyti var hann (líkur því, sem áð-
ur var, hvatur og ljettur í spori.
Vjer, sein nánust kynni höfðum
af honum allra vandalausra, sam-
kennarar og nemendur, kveðjum
hann með vinarhug og vottum hon
um liðnum þakkir vorar.
J. Óf.
Æfifjelagi í. S. í. hefir nýlega
gerst, Þorgils Guðmundsson, fini-
leikakennari, frá Valdastöðum í
Kjós. Og eru æfifjelagar nú 64 að
tölu.
Morgunblaðið 6 síður í dag.
Stúdentar fagna sumri annað
kvöld á Ilót.el fsland. Mikill gléð-