Morgunblaðið - 04.07.1928, Blaðsíða 3

MORnrN fí L A Ð1 F)
MORGUN BLAÐIÐ
itivtiiHii-li. VUh. Pinaeii.
‘Jlxffcfandi: FJelajf t Reykjavtk.
Rltatjðrar: Jðn KJartansaon.
Valtýr Stefánaaon.
angljaintraatjðrl: 12. Hafber*.
Skrifatofa Auaturatrœtt S.
*lB»i nr. 6U0.
Jknalfsingaakrifstofa nr 70U.
Helaiastmar:
JOn KJartansson nr. 74Í.
Valtýr Stefánason nr. IfíO.
E. Hafberg nr. 770.
‘akrlftatfjald:
Jnoaniands kr. 2.00 á wiáuutfl.
ftfaiilanda kr. 2.60 - ——
t iauaaaðlu 10 aura elntakib
Erlendar símfregnir.
Khöfn, FB 3. júlí
Árangursiaus
leit að Amundsen.
Frá Ósló er síinað: Flugvjelar
'Og skip hafa árangurslaust leitað
• að Amundsen á svæðinu milli
Tromsö og Spítzbergen. Leitinni
verður haldið áfram.
Mikil gremja í Noregi gegn No-
bile. Álíta margir, að leiðangur
bans hafi að ýmsu leyti verið mjög
illa undir biiinn.
Enn einn, sem týnist við björgfun
Nobilemanna.
Frá Stókkliólmi er símað: Ekk-
■ert hefir frjest af rússneska flug-
mannium Babuskin sem flaug i
föstudaginn frá ísbrjótnum Maly
gin, sem þá var fyrir austan
Spitzbergen. Ætlaði flugmaðurinn
•að gera tilraun til þess að bjarga
Lundborg og þeim, sem með' hon-
um eru. Eru menn liræddir um
-afdrif flugmannsins.
Frá björgnnartilraununmn.
Frá Moskva er símað: Rússneski
ísbrjóturinn Krassin var í gær
áttatíu sjómílur frá Lundborg
flokknum. — Reynir Krassin að
brjótast gegnum þriggja metra
þ.ykkan ís, til þess að komast til
flokksins. Telur skipstjórinn góðar
vonir um að geta bjargað honum
Eldgos á Philippseyjum.
Frá London er símað: Eldgos úr
Nayonelfjalli hefir gereyðilagt
bæinn Liborg( f) á Philippsevjum
Kólera geysar á meðal íbúanna.
Snlan
flaug í fyrrdag til Hólmavíkur og
til baka aftur samdægurs; far-
þegar voru Tryggvi Magnússon
listmálari og tveir menn með hon-
um. — í gær var flogið til Stykk-
ishólms (farþegar Kristjánsína
Kjariiadóttir og Kristinn Jónssonj,
hsafjarðar (farþegi, Þorbergur
í*órðarson rith.j, Siglufjarðar og
Akureyrar (farþ. Steingr. J. Þor-
steinsson). Súlan kom til baka aft-
11 r í gærkvöldi og vortí farþegar
‘Hlsen trúboði og Ólafur Þórðar-
;son, og auk þess hafði hún með-
forðis parta úr bátsmótor, sem
^endir voru hingað til viðgerðar.
Klýgur hún síðan norður afttír í
"dag, með vjelaparta þessa.
Flaug Súlan alls um 1000 km. í
■gær og gekk alt að óskum. Á leið-
inni hingað suður sáu farþegar
stórar síldartorfur fyrir Norður-
iandi, sáu þeir greinilega hvernig
torfurnar voru í sjónum. Er e. t. v.
þarna eitt verkefni fyrir flugvjel,
^að finna síldartorfumar og vísa
tiskimönnum rjetta leið.
Berklaveiki
og berkiavamir.
Hægfara farsótt, sem hefir farið
þverrandi sumstaðar, áður en
berklavamir byrjuðu.
Hrágúmmíbotnaskór úr ieöri.bæöi sandalarogreimaöir.
Gúmmískór meö hvítum gráum og brúnum botnum.
Strigaskór meö hrágúmmibotnum.
Verður hægt að gera menn ónæma Þessl skófatnaöur er alt í senn:
fyrir berklaveiki með bóln-
setningn?
Á nýafstöðnum lækuafundi var
(?uðm. Ha.nnesson prófessor máls- j
hefjandi við umræður um berkla-
veiki. — Birtist hjer nokk-
ur útdráttur úr erindi lians.
1 upphafi talaði haun um reynslu
manna erlendis um útbreið'slu
veikinnar, og það, að fullyrt er,
ao menn sjeu misjafnlega næmir
fvrir veikinni, sumar ættir mjög
næmar, og þar sem veikin
hefir ekki verið áður, reynist lnin
sjerlega skæð.
í Svíþjóð t. d. er reynslan þessi:
Fyrir 1780 var berklaveiki fá-
tíð í Svíþjóð. Eftir það fór hún
sífelt vaxandi til 1860. Þá náði
liún hámarki. Veikin gekk sem
hægfara farsóttaralda yfir landið,
byrjaði á suðurhlutanum (Gauta-
borg, Stokkhólmi), fylgdi sam-
göngunum og breiddist síðan hæg
fara norður á við, en þverraði
jafnframt í suðtírhluta landsins,
svo að eftir 1860’ hefir veikin far-
ið jafnt og stöðugt þverrandi. Enn
er hún þó eklti komin á hástig í
nyrstu og afskektustu lijeruðun-
um. 80 ár var aldan að hækka og
lækkað hefir hún í ca. 70 ár, þó
nokkuð sje eftir enn.
Eftirtektarvert er það, að ald-
an lækkar löngu áður»en sýkill-
inn fanst, áður en nokkrar var-
úðarráðstafanir eða berklavarnir
byrjuðu.
Og á manndauðaskýrslum síð-
ari áratugina er ekki hægt að
sjá, hvenær berklaliæli eð'a önnur
varnarráð koma til sögunnar.
Þetta kemur mönnum óneitau-
lega einkennilega fjTrir sjónir.
Vöxtnrinn er eðlilegur í upp-
hafi. Veikin leitar á mótstöðulítið
fólk, sem lifir í óhollum húsakynn-
um o. s. frv.
Erfiðara er að skilja hvernig á
því stendur, að veikin þverrar, án
þess nokkurar varúðarráðstafanir
sjeu gerðar. Gustav Neander segir
blátt áfram, að veikin í Svíþjóð
Ljettur sterkur og ódýr.
Síærst úrval, Lægst verö.
•jl' Í&l&'tJ.T r 5
Hvaanbergsbræður.
va xand i mótstöðnafli ?
Einfaldast væri að hugsa sjer
að það hafi vaxið á þann hátt,
að uæmustu ættirnar hafi dáið út.
En þessi skýring er ekki óyggj-
andi og verður því ekki tekið til-
lit til hennar. Því ef svo væri,
myndi af því leiða aðgerðaleysi í
berklavörnum.
Önnur skýring er, að líkami
manna smátt og smátt venjist
þessu fári, eins og mörgu öðru og
mótstöðuaflið hafi þannig vaxið,
og sá eiginleiki erfist að
nokkru til afkomendanna.
Sje þessi skoðun rjett, hlýtur
það að vera ’framtíðarmarkið, að
gera smitun maxma á unga aldri
sem hættu-minsta, en þó nægilega
til nokkurrar vamar.
Kemur þar til greina bólusetn-
ing. Sumstaðar liafa menn horfið
að þessu ráði, til dæmis í Grikk-
landi, Póllandi og Rúmeníu.
Rúmeníu á að bólusetja öll börn.
En reynslan með bólusetningu
er ennþá ófullkomin.
Útbreiðsla veikinnar hjer a
landi hefir tæpast náð hámarki sínu
enn. Veikin var tiltölulega fátíð
hjer fram um miðja síðustu öld
tlr því færðist hiin í aukana, og
hefir enn ekki gagnsýrt allar
sveitir.
Árið' 1911 dóu úr berklaveiki
bjer á landi en 1925 dóu 215.
Nýtt.
Nautakjöt af ungu,
Súpukjöt, 95 au ý2 kg.
Steikarkjöt 1,15 pr. ýz kg.
Nýr lax, lækkaður.
Kaupfjelag Grfmsnesinga.
Sími 2220.
lcomið á berklakeimilin við og við,
og leiðbeint fólki um þrifnað og
umgengni. Nú væri það oft svo,
að sjúklingar kæmu af hælunum,
er smithætta stafaði af og sinntu
hvorki þeir nje aðrir um það,
hvað af því hlytist.
Að bætt húsakynni, efnaliagur,
þrifnaður og fræðsla væru mikils
verð atriði í berklavörnum. En
skylt væri læknum að athuga og
gefa gaum að öllum nýjum rann-
sóknum í þessu efni, einkum því,
sem vitnaðist um reynslu manna
við bólusetningar gegn veiki þess-
ari.
Dagbók.
t, •
Veðrið (í gær kl. 5): Lægð suð-
vestur af Reykjanesi, dreyfist
austur eftir. ‘Veldur sennilega
Sjúklingatalan í Dalasýslu er's?lörpum austanvindi á suður
ströndinni á morgun. I dag hafa
liafi farið að minka án þess að
nokkrar kringumstæður hafi
breytst.
Það lítur því út fyrir, að veikin
hafi hjer farið sínar eigin leiðir,
* ef svo mætti að orði komast, og
má vera að svo hafi verið í öllum
»
löndum.
! En hvernig er þá ástandið þar
sem dánartalan er orðin mjög lág.
Er veikin þá orðin þar að sama
skapi fátíð?
Oðru nær. Þar sem útbreiðsla
veikinnar hefir verið rannsökuð,
liefir það komið á daginn, að ná-
lega allir menn eru smitaðir. —
Veikin er því í raun rjettri nærri
því á hverju heimili, þótt ekki
valdi hún miklum manndauða.
Sigurinn yfir berklaveikinni hefir
því fengist á þann undarlega hfitt,
þar sem liún á annað' borð fer
þverrandi, að komist hefir tiltölu-
lega skaðlítil sambúð milli sýkl-
anna. og mannlegs líkama. M. ö. p.
mótstöðuafl manna gegn veikinni
hefir farið vaxandi.
En hvernig stendur þá á þessu
gott sýnishorn.
Árin 1890—1900 4 sjúklingar.
— 1901—1911 33 —
— 1912—1922 65 —
Rannsóknir lijerlendar hafa
sýnt, að veikin er á mjög misnnm-
andi útbreiðslustigi í ýmsum hjer-
uðum á landinu. Og ef allur al-
menningur á hjer að smitast eins
og í öðrum löndurn, eigum við
talsvert eftir að ná útbreiðsluhá-
marki.
verið regnskúrir í Vestmannaeyj
um og á Kirkjubæjarklaustri, en
á öðrum veðurstöðvum er þurt og
bjart veður.
Veðurútlit í dag: Vaxandi aust
ártgola. Skýjað loft. Sennilega
rigning seinni partinn.
Johannes Velden prófessor frá
Berlín er væntanlegur hingað í
byrjun septembermánuði næstkom-
andi. Kemur hann hingað að til
hlutun Sigfúsar Einarssonar
þeim erindum að kenna Hljóm
sveit Reykjavíkur 6 viltna tíma.
Að lokum talaði G. H. um ýms- Kona prófessorsins er celloleikari
, , , og er gert rað fynr því, að hun
ar raðstafamr sem læknar gætu , . . .
i Iconu emmg til aðstoðar manm
gert og ættu að gera til þess að sínum vig kensluna. Að námskeið-
fýlgjast með útbreiðslu veikinnar, inu loknu verður 1. konsert hljóm
athuga berklaheimili, svo hægt sje sveitarinnar á næstk. vetri, undir
að gera ráðstafanir gegn út-1 stíói'n prófessors \ eldens. Kostn-
, * c *. aðinn af námskeiðinu greiðir
breiðslu veikinnar þaðan. Sagðt, * . ,
r ® . ’ j Hl.jomsveit Reykjavikur með styrk
að venjulega smituðust menn við þejm> er hún hefir af opinberu fje.
laugvarandi samvistir við berlda- íþróttamót í Lambey. Siðastlið-
veika, en ekki af þeim, sem menn j inn laugardag var haldið íþrótta-
hittu skamma stund. jmót ! Lambey við Þverá. Var þar
XT, • , * * i • * fjöldi fólks úr nærsveitum, Vest-
Nu vœn það svo, að lijeraðs-! J * t,
1 ’ J i mannaeyjum og viðar að. Þar voru
læknar gætu lítið eða ekkert sinnt ^ margákonar íþróttir sýndar.
því að atlmga útbreiðsln veikinn- Fyrstu verðlaun fyrir glímu hlaut
ar. Þeir þyrftu að liafa gát á Óskar Einarsson, Búðarhóli, A.-
berklaveikum mönnum innan hjer- Landeyjum; 2. verðlaun óskar
* • Ti,j * , „ • Jónsson, Hallgeirsev, og þriðju
aða smna. Ættu að gangast fyrir gigf|s Sigurðsson, Ár-
því, að hjúkrunarkonur væru ]cVörn. Verðlaun fyrir hlaup hlaut
starfandi sem víðast; þær gætu Axel Oddsson, Tumastöðum og
N»pnr,
Persille,
Kjðrrel,
nýtt dagfega.
Versl. foss
Laugaweg 25. Simi 2031.
Bifreiðar
eru búnar til hjá :
Studebaker
og eru þær bifreiðar, seœ
best orð fá nú á heimsmark-
aðinum, bæði hvað verð og
gæði snertir.
Ein slík bifreið til sölu nú
þegar.
Állar upplýsingar gefur
aðalumboðsmaður fyrir
Studebaker,
Eglll Vilhjálmssou,
B. S. R.
Nýjar ítalskar kartöflur i pok-
um og lausri vigt, verðið ótrú-
lega lágt á þessum tíma árs
Von og Brekkustíg 1.
St. JónssfBi & Go.
Kirkjustræti 8 b. Sími 420
hafa fyrirliggjandi miklar birgðir
af fallegu og endingargóðu vegg-
fóðri, pappír, og pappa á þil, loft
og gólf, gipsuðum loftlistum og
loftrósum.
Kanpið Morgunblsðið. ,