Morgunblaðið - 21.10.1928, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ
Flugnám
Eggerfs ¥ Briems.
í athngasemd ér birtist í Morg-
unblaðinu 12. þ. m. gat jeg þess aS
veitingabrjefi því er Eggert- sonur
minn fjekk fyrir styrk þeim sem
ætlaður er til flugnáms í fjárlög-
um fyrir næsta ár, 'væri alls ekki
sett nein skilyrði fyrir því, hvar
iiann lærði.
Dr. Alexander ,Tóhannesson held-
ur því fram í blaðinu daginn eftir,
að þettá sje rangt hjá mjer, styrk-
veitingin hafi verið bundin því
skilyrði, að Eggert lærði í Þýska-
landi. Vitnar hann til forsætisráð-
herra um þetta. Jeg get ekki verið
að ónáða forsætisráðherrann með
neinum vitnaframburði, enda ger-
ist þess ekki þörf, þar sem jeg hefi
nákvæmt afrit af brjefinu. Það
hljóðar þannig:
á þrettánda þúsund ísl. króna.
Ef einhver þvílíkur draugur
hefði uppvaknað, sem Eggert hefði
ekki ráðið við, þegar hann kom að
vestan frá Ameríku, hefði för
hans til Þýskalands orðið gagns-
laus þrátt fyrir ábyrgðina.
En Jítum snöggvast á hvað
gjörst hefir gagnvart Eggert.
Hann hefir varið stórfje til þess
að geta orðið Jandinu að gagni við
flug. Honum hepnast þessi við-
leitni sín svo vel að vitnisburðar-
brjefin sem hann fær eru það góð,
að dr. Alexander telur það gyll-
ingar, að á þau sje bent.
Alþingi viðurkennir verðleika
hans og ákveður í fjárlögunum
8000 króna styrk, sem honum er
ætlaður.
Stjórnin gefur honum þvínæst
veitingarbrjef fyrir styrknum. —
Þegar svona er komið fer hann til
framhaldsnáms og kostar enn fje
Karlmanna I
Unalinga
Orengja J
Koma mEfl e.s, Dronn-
ing níExandrinE,
Verða tekin upp
. i þessari viku.
Slðtnr
«úr allskonar fjo, werður
selt 6 morgun
(mánudag).
wfð
Hordals-íshús.
Plyds og Gobelin
DivinM
f miklu
úrwali.
Verslun
Egill laGobsen.
Itaffidúkar
Maftardúkar,
Serwiefttur,
mikið úrval,
afar ódýrt.
„Atv,- og samgöngumálaráðuneytið
Reykjavík, 25. apríl 1928.
Eftir móttöku hrjefs yðar, herra
flugnemi, dags. 12. þ. m., hefir
ráðuneytið ákveðið að veita yður
ó næsta ári 8000 króna styrk þann
sem ætlaður er í fjárJögum þess
árs til undirbúnings flugferða,
enda gangið þjer í þjónustu ríkis-
ins, ef til kemur að' flugferðir
verði hafnar hjer að opinberri til-
iiiutun.
Hinn veitti styrkur mundi fást
greiddiir, þegar eftir næsta nýár.
Tryggvi Þórhallsson.
Vigfiís Einarsson.
Til
herra flugnema E. V. Briem,
Laugaveg 18 B,
Rvík.“
Hjer þarf engin orð að hafa,
brjefið sýnir sig. En þó finst mjer
ástæða til að talca það fram, að
imumast getur verið um fljótfærni
að ræðá hjá dolctornum heldur
haldi hann þarna fram ósannind-
um móti betri vitund. Hann segist
vera gagnkunnugur máli þessu og
samgöngumálaráðherrann hafi fal-
ið sjer ásamt tveim mönnum, er
liann tilgreinir, að velja meðal um-
sækjenda um styrkinn. Það er ó-
líklegt, að hann hafi látið hjá líða
að athuga veitingabrjefið áður en
hann leggur til að styrkurinn sje
veittur á ný öðrum manni.
Þá er annað atriði, sem doktor-
inn segir að jeg skýri rangt frá.
Það er, að jeg segi, að ekki hafi
staðið „án áhættu“ í skeyti því er
hann sýndi mjer og kvaðst ætla
að senda Eggert, þess efnis að
segja honum að fara til náms í
Þýskalandi. Dr. Alexander full-
yrðir að í því skeyti hafi staðið
að sjeð yrði um 15000 marka á-
byrgð án áhættu fyrir Eggert. TJm
þetta gætum við árangurslaust
þráttað endalaust, því öll sönn-
unargögn vanta. En setjum svo,
að Dr. Alexander hafi bætt því
inn í skeytið áður en hann sendi
það, þá er það ekki eins þýðingar-
mikið eins og hann lætur í veðri
vaka.
Lufthansa mun hafa fundið það
á Eggert, að' honum væri annara
um hag landsins en fjelagsins og
þótt miður. Að minsta kosti er það
víst, að fjelagið gerði sjer títt við
hann um það bil, er hann var að
ljúka prófum sínum í fyrra, en
annað var upp á teningnum síðast-
liðið vor er hann kom til Berlín,
og þá hækkaði vátryggingargjald-
ið á flugvjelinni úr 3000 Rm. upp
i 15000 Rro. Hækkun þessi nemur
til og byggir á styrk þessum. En
þegar missiri er liðið frá styrk-
veitingunni er bollalagt um að
svifta halm styrknum og því bor-
ið við, að útlendingur einn vilji
svo vera láta. En hver er hann
þessi útlendingur? Hann er þjónn
Lufthansa og telur dr. Alexander
samverkamann sinn. Sbr. Morgun-
bíaðið 4. þ. m. Hann líom hingað
til lands síðastliðið vor með flug-
vjel sem sögð var mesta ágæti.
Sjálfur var hann sagður lireinasta
fvrii'tak. Nú hófst flugið, en mjög
geldt það strykkjótt. Einu sinni
datt skrúfan að vjelinni. Auk
hættunnar fyrir þá sem í flugvjel-
inni voru, var það' mesta mildi, að
ekki hlutust stórslys af í bænum,
því rjett áður en þetta vildi til,
var flugvjelin að sveima yfir hon-
um. Stundum bilaði mótorinn,
stundum var sjór í flothylkjun-
um o. s. frv. Altaf kemur fólki í
hug eftirlitsleysi, þegar mótor bil-
ar í höndum manna, sem til þeirra
verka kunna, að líta eftir mótorum
óg fara með þá. Þegar eitthvað er
að mótorunum er af hirðumönn-
um, sem kunna með þá að fara,
annaðhvort gert við þá, eða þeir
teknir úr notkun. Þegar sjór er í
fiothylkjum minnist maður karls-
ins, sem hvorki nenti að þjetta
bátinn sinn nje ausa hann. En
flothylkjasjór var ekkert einsdæmi
hjer í sumar. Menn sem keypt
höfðu sjer loftferð á tiltekinni
stund og þess vegna losað sig við
störf, urðu frá að hverfa fyrir það
að vanrækt hafði verið að halda
flothylkjunum sjólausum. Sumir
fengu lofun fyrir flngvjelinni, að
sækja sig á ákveðna staði á ákveð-
inni stund, þeir hiðu von úr viti
og aldrei kom flugvjelin og ekki
var þeim gjört aðvart, þó auð-
velt væri að síma. Allir vita hvem-
ig póstferðaáætlanir flugvjelar-
innar voru haldnar, o. s. frv. o. s.
frv.
Margur var maðurinn, sem
fjell þungt alt þetta sleifarlag.
— Menn höfðu gert sjer fagr-
ar vonir nm, að flugvjelar gætu
orð'ið hjer að miklu gagni. Skal
hjer talið upp sumt af því, sem á-
litið var að þær væru hentugar' til:
Að flytja farþega og póstflutning,
að vísa á fiskigöngur, að verja
landhelgina, að flytja sjúka, sem
fljótrar læknishjálpar þurfa, t. d.
á sjúkrahús, ef uppskurður væri
nauðsynlegur og að nota flugvjel
við myndatöku úr lofti, sem land-
kort væru svo unnin úr.
Fermingar- og tæklfærlsgjafir.
Sögubækur, fræðibækur, kvæðabækur
í fallegu bandi.
Islendingasögur í skinnbandi, ódýrar.
„Eversharp" blyantar og lindarpennar
eru viðurkendir fyrir gæði og endingu.
Bókaverslnii Sig. Kristjánssonar.
Vonirnar hafa mjög dofnað við !
frammistöðuna með flugferðirnar |
í sumar, og hætt ér við, að þær
deyi með öllu, ef halda á áfram í
sama horfinu með vjelaskrifJi
hirðulítilla manna.
Mjög er líklegt að hið sama
verði ofan á um flugsamgöngur og
samgöngur á sjó. Þær verði þá
fyrst fullnægjandi, þegar þær
komast í hendur innlendra manna.
Reykjavík, 18. okt. 1928.
Vilhj. Briem.
ATHS.
Háttvirtur greinarhöfundur ræð-
ir hjer um tvö nokkuð óskyld at-
riði flugmálanna, þar sem er
styrkveiting og flugnám Eggerts
V. Briem, og rekstur flugferða
hjer í sumar.
í þetta sinn leiðir Morgunbl. hjá
sjer að ræða frekar um þessi tvö
mál, enda þótt blaðið sje greinar-
höfundi ósammála að ýmsu leyti
um starfsemi flugfjelagsins. Verð-
ur vikið að þessum málum hjer í
næsta hlaði.
Ritstj.
Helder-ntgerðin
hjá Grænlandi.
Fiskveiðarnar heppnuðust ekki
eins vel í sumar og í fyrra.
Hin stóru bækistöðvarskip,
Helder (5000 smál.) og Arctic
Queen (10000 smál.) komu til
Bergen 26. sept. úr fiskveiða-
leiðangrinum hjá Grænlandi.
Helder lagði á stað vestur í lok
aprílmánaðar, en Arctic Queen
fór frá Noregi 1. júlí.
Formaður leiðangursins var
E. Baldersheim frá Bergen, en
útgerðin var ensk og skipin
sigldu undir breskum fána. Fá
ensku útgerðarmennirnir allan
hag af útgerðinni.
• Þetta er þriðja sumarið, sem
útgerð þessi er rekin hjá Græn-
landi, og var í stærri stíl í sum-
ar en áður, því að nú voru bæki-
stöðvarskipin tvö og með þeim
voru 60 vjelbátar og botnvörp-
ungur frá Bergen, sem Antonio
heitir; var hann hafður til þess
að leita uppi fisk. Um 800 menn
voru á skipunum, aðallega þaul-
vanir norskir fiskimenn frá Lo-
fót, Vesturál, Senju og Sunn-
mæri.
Tíðarfar var slæmt á Græn-
landsmiðum í sumar og er því
um kent, að minna veiddist en
áður. Sjómennirnir voru ráðn-
ir upp á hlut og höfðu sumir
góðan arð. Þeir, sem hæstir
voru á Helder, fengu 3500 kr.
brúttó fyrir tímann, en þeir,
sem voru á Arctic Queen fengu
miklu minna, og sumir áttu ekki
íyrir farinu heim til sín frá
Bergen. • ,,
Fiskurinn var fluttur jafn-
haroan með togurum til Eng-
lands, er. 900 smál. voru þó
frystar um borð í Helder og
100 smál'. um borð í Arctic
Queen. Verður sá fiskur seld-
ur smám saman i vetur.
Það er talið, að alls hafi
veiðst 3000 smál. af heilagfiski
og 1800. smál. af þorski. Er ekki
gott að segja, hve mikið verð
íæst fyrir aflann, en búist við,
að það muni verða um 5 milj.
króna.
700 af veiðimönnunum voru
afskráðir í Bergen daginn eftir
að þeir komu þangað, og hefir
afskráningarskrifstofan aldrei í
manna minnum haft eins mikið
að gera. A8 því loknu fóru bæði
skipin til Englands. Þess má
geta, að sinn læknir var á
liverju skipi í sumar, en þeir
höfðu lítið að gera, því að heilsu
far var^ágætt meðal sjómann-
anna, og engin slys komu fyrir.
Deilan um Framz Josephs-land.
Þess var nýlega getið í erlend-
nm símskeytum, að Rússar liefðu
slegið eign sinni á Franz Josephs-
land.Þessu tiltæki mótmæltu Norð-
menn, þareð eignataka þessi riði í
bág. við hagsmuni norskra fiski-
manna. Litu Norðmenn svo á, að
Rússar hefðu engan rjett til þess
að slá eign sinni á land þetta þar
sem það væri fyrir löngu fundið.
En Rússar telja sig í fullum rjetti
og vitna í gamla þjóðarrjettar-
kenningu sem segir, að lönd þau,
sem finnist í pólhafinu skuli til-
heyra því ríki, sem það liggur út
frá, þannig að bein lína dregin frá
Norðurpólnum að landamærum
liinna bygðu ríkja ráði „landa-
mærum.“ Þá vilja Rússar telja ís-
flákana í norðurhöfum land, og
vilja þannig helga sjer um helm-
ing af þeim „löndum“, sem finn-
ast í pólhafinu. Norðmenn mót-
mæla kröftuglega þessari landa-
töku Rússa, því hún hafi enga stoð
í þjóðarjetti. Þeir heimta að pól-
h^fið sje öllum frjálst, eins og
önnur úthöf. Eru norsk blöð all
harðorð í garð Rússa út af þessari
,,landtöku“ þeirra og krefjast
þess af norsku stjórninni, að hún
gæti hagsmnna norskra þegna í
þessu máli.
Kjaftæði.
Þýskur leikari, Parlatus að
nafni, tók sig til nýverið og
kjaftaði látlaust í 120 tíma —
Er það mesta kjaftæði, sem sögur
fara af, og hefir Parlatus hlotið
„heimsmeistara“-nafnbót fyrir.
-------—-----------
fiitt og þEtta.