Morgunblaðið - 08.11.1928, Blaðsíða 2

4
MORGUNBLAÐIÐ
Kerti:
Blue Cross, 6 í pakka.
Hollandia, 8 í pakka.
Beacon, 36 í pakka.
SBmu g6du tegundlrnar og ðdur.
M i s I i t og h v i t jólakerti
væntanleg innan skamms.
DBmnrl
Vetrarkápur.
-f Rykkápur.
Regnkápur.
Eftirmiðdagskjólar.
Morgunkjólar.
Svuntur.
t Úrvalsvörur fyrir lægsta
verð.
S. Jóhannesdóttlr.
Austurstrœtl 14,
(Beint á móti Landsbankannm).
T1I Vifllsstaða, Hafnarfjardar, Keflavikur
og austur yfir fjall
daglega
frá Steindóri.
• Slmi 581.
Ódýrt.
Mýtt kjSt, Saltkjöt, Reykt
kjfit, Kœfa, Tölg, Smjfir,
Ostar, Pylsur.
F f 11 i n n |
Laugaveg 79, sími 1661.
Stndebaker
eru bíla bestir.
B. S. R. hefir Studebaker
drossiur.
B. 5. R. hefir fastar ferðir til
Vífilsstaða, Hafnarfjarðar og austur
í Fljótshlíð alla daga.
Afgreiðslusímnr: 715 og 718,
Bifreiðastöl Reykiavikur.
Sokkar, Treflar
ag Hálsbindi
fallegt úrval nýkomið.
Verslun
lifti msiBr.
Slmi 800.
ir hungursneyð yfirvofandi
i Rússlandi?
Bændur og bolsastjómin.
Engum blandast hugur um það,
að fregnir þær, sem berast frá
Rússlandi, éru oft og einatt tnjög
litaðar — á báða bóga. Jafnað^r-
menn, og einkum kommúnistarj
reyna senl kunnugt er, að teljá
mönnum trú um, að Rússland sje
einskonar jarðnesk Paradís.- Er
eðlilegt að þeir reyni, að halda
]>ví á lofti, þareð stefna þeirra
og starf miðar að því, að koma
jafnaðarmannaríki á hjá sjer,
meira og minna eftir rússneskri
fyrirmynd. Aftur aðrir sjá lítið'
annað í fari hinnar rússnesku
stjórnar en morð og blóðsúthell-
ingar. En þó ferill þeirra Rússa-
bolsa sje blóði drifinn, þá er ekki
nema rjett að athuga aðfarir
þeirra með meiri gaumgæfni, en
svo, að taka eigi tillit til neins
nema hins argvítugasta og glæp-
samlegasta. Með því að gera sjer
sem mesta og besta grein fyrir
Tilnni stórfeldu stjórnarfarstilraun,
sem þarna liefir verið gerð, er
bægt að draga af henni þær álykt-
anir, sem að gagni og varanlegrar
við'vörunar koma.
Pramtíð bolsastjórnarinnar í
Rússlandi veltur fyrst og fremst
á því, hvernig hinum nýju stjórn-
endum tekst að efla atvinnuvegi
landsmann. Er þá þess að gæta, að
eigi var úr háum söðli að detta.
Aðalútflutningsvaran á keisara-
tímunum var kornið, og það enda
þótt jarðrækt, og búskaparlag alt
væri þar með æfagömlu og úreltu
sniði. Samt var- Rrrssland þá korn-
forðabúr Evrópu.
Síðan bolsar tóku við, hafa
liungurár skollið yfir í landinu,
o,;' nú upp á síðkastið hafa Rússar
fiutt inn korn. Uppskera var rýr í
srrmar, og er nú enn spáð hungri.
1 júnímánuði í sumar, viður-
kendi ráðstjórnarherrann Stalin,
að Rússar mundu eigi aflögufærir
með lcorn í ár. Undanfarna mán-
uði hefir matvara verið mjög af
skornum skarnti í sumum borgun-
um. Atvinnuleysi hefir víða verið
tilfinnanlegt, ög hefir sumstaðar
bÓJað á verkamannaóeirðum.
Bændur hafa víða sýnt mótþróa,
er sendimenn stjórnarinnar hafa
sétt þá heim, til þess að taka hjá
þeim kornmat í forðahúr ríkisins,
og það hefir komið fyrir, að sumir,
a.f þeim sendimönnum hafa
,.horfið.“
Til þess að hefna hinna ,horfnu‘
sendimanna, hefir bolsastjórnin
látið taka allmarga stórbændur af
lífi, því stjórnin lítur þannig á, að
mótspyrnan gegn því að afhenda
knrnvöruna, sje aðallega sprottin
i'iá stórbændunum. Hefir Stalin
mælt svo fyrir, að stjórnin verði
að útrýma stórbændvun, því þeir
vcrði ávalt í andstöðu við bolsa-
stjórnina, boðnir og búnir til þess
íA gera henni ógagn.
Um land alt reynir bolsastjórnin
að bregð'a fæti fyrir bændur þá,
sem teljast mega bjargálnamenn,
og koina á fót einskonar samvinnu
búskap á jörðum .þeirra. Á þann
hátt stefna þeir að því, að ltoma
iðnaðarfyrirkomúlagi á, innan
landbúnaðarins, þar sem bændur
verða einskonar ósjálfstæðir verka
menn í ríkisbúsltapnum, og ósjálf-
bjarga eins og verkalýður borg-
anna.
f raun og veru er það ekkert að-
alatriði fyrir bolsastjórnina að ná
sjer niðri á bjargálnabændum —
heldur er það þeirra aðalstefna
að grafa fyrir rætur eignarjett-
aiins á jörðunum.
Éins og kunnugt er, Ijet bolsa-
stjórnin í uppliafi bændur fá leigu
jarðirnar til eignar. Þessi eignar-
rjettur yfir jörðunum, er stjórn-
irmþ vitanlega þyrnir í augum,
enda þótt hún hafi ætlað að kaupa
frið við hændur með því að gera
þá að sjálfeignarbændum. En þa_ð
er hægt að gera bændum jarðeign-
irnar ónýtar, með því að heimta
fullan umráðarjett yfir afurðum
jarðanna. Og það er um þetta, sem
r.'iptogið stendur nú rnilli bolsa-
,si jórnarinnar og bændanna.
Stalin heldur því fram, að korn-
eklan í borgunum stafi áf því, að
b'hir nj'ju .sjálfeignarhiendur sjeu
:vo ósvífnir að vilja ráða sjálfir
yíir afurðum jarðanna.
Og úr því bændur hafa eignast
jarðirnar, vilja ]ieir ráða sjer
sjálfir. Þeir vilja ekki gerast
verkamenn ríkisbúskapar, eða bíða
atvinnulausir, uns bolsastjórnin
liefir reist stóriðju borganna úr
rústum, því þó að loforðin sjeu
fögur um það á pappímum eru
efndirnar óvissar.
Eftir öllum fregnum að dæma
fei andúð bænda gegn bolsastjórn-
inni vaxandi. Bjargálnabændur
hafa altaf verið andvígir bolsum.
En smábændurnir ballast mjög á
sömu sveif. Nýlega var kallaður
saman fulltrúafundur bænda í
Moskva. Þar mættu fjögur hundr-
uð smábændur úr öllum áttum.
Cíeta má nærri að þangað var að-
eins boðið þeim, er taldir voru
hliðhollir stjórninni. En fulltrúar
þessir voru í svo megnri andstöðu
við Stalin, að fundinum var fyrst
frestað til þess að' reyna að koma
tauti á fulltrúana, en er það tókst
ekki, voru þeir sendir heim.
Borið hefir á ósamlyndi meðal
ráðstjórnarherranna í seinni tíð.
Stalin reynir að sögn að jafna
deiluna við Trotski og fylgismenn
hans, til þess að geta betur ráðið
við aðra flokksbræður sína, t. d.
Rykov og Kalinin, en þeir fylgja
Stalin ekki í landbiinaðarmálun-
um, og vilja bæta úr fjárhags-
örðugleikum ríkisins með' því að
gefa erlendum fjelögum viðtæk
sjerleyfi til iðnreksturs í landinu.
Þegar ber á ósamlyndi innan
kommúnistaflokksins í Rússlandi,
er það segin saga, að þá taka þeir
i?il foringjarnir og útmála hernað-
arhug Evrópuþjóðanna, segja að
viðbúið sje að nágrannaþjóðirnar
hefji árásir á Rússland. Er þetta
gert til ])ess að halda flokknum
og fjöldanum saman. Því í einu
eru þeir frábrugðnir öðrum kom-
múnistum, kommúnistaforingjarn-
ir rússnesku. Þeir eru menn þjóð-
ræknir. Rússland og Rússaveldi er
þeim eitt og alt. Og það er þeirra
éigin sterka þjóð'erniskend, sem
fær þá til þess að láta flugmenn
sína og hlaupagiklti, er þeir hafa
fengið á band sitt meðal annara
þjóða, deyfa og draga úr þjóð-
rækni nágrannaþjóðanna, eftir
bestu getu.
(Frjettir ]>ær, sem teknar eru
í grein þegsa, eru úr danska blað-
inu Politiken).
Útvarpið.
Svair til „Otto frænda.“
Bumir menn eru svo gerðir, að
þeir nota hvert tækifæri sem gefst
til að minna á það að þeir sjeu til
— og það er þeirra flothylki í líf-
ir.u.
Einhverjir náungar hafa verið
að gera grín að hr. O. B. Arnár,
út af grein minni í Mbl um
úf.varpið og komið honum til að
grípa tækifærið og minna á „sjer-
íræði“ -þekkingu sína í útvarps-
málinu. Og svo brosa þeir í kamp-
inn eftir á yfir hjegómagirni
hans.
í öðru lagi finnur hann tækifæri
til að benda á þekkingu sína, og her
mjer á brýn, að jeg sje að skreyta
mig með skoðun, er hann hafi bor-
ið fram fyrstur mannaH Hún var
sú, að hjer væri 5 k.w. útvarps-
stöð ófullnægjandi. — En 0. B. A.
er einmitt hjer að plokka fjaðrir,
því það er sannanlegt að fyrir
tvgim árum höfum við' ýmsir út-
varpsnotendur rætt um þetta mál,
og haldið þessu fram. En jeg liefi
aldrei eignað mjer hugmyndina.
0. B. A. hefir gert sjálfan sig
hlægilegan með því að eigna sjer
hana. „Alt er hey í harðindum.“
Gunnar Bachmann.
Nýkomið:
Glæný egg og
Ríómabnssmjðr.
HBIEfiNÐi
Laupaveg 63. Sími 2398
;• ••
js Kaupið ::
:: Hreins M
;• ••
jl handsápur. ]:
•2 •«
Sv. Jónsson & Co.
Kirkjnstreti 8 b. Sími 488
Munid efiir
Haffi Bjðrninn
Hafnarfirði,
selur smurt brauð. eftir
pfintun, At um
bseinn.
Sanngjarnt verð.
NýkOffllð:
Handsápnr,
margar tegundir,
Rúsbnini.
Klukkan 10 mínútur fyrir fimm
í fyrrinótt var slökkviliðið kvatt
frá brunaboða 8, á Vesturgötu —:
Verslunarskólanum. — Var eldur
kominn upp í húsinu Vesturgötu
17 (gamla Hotel Reykjavík).
Hús, þetta á Pjetur Bjarnarson
kaupmaður og bjó liann uppi
á lofti í austurenda liússins.
1 vestnrendanum á sömu hæð bjó
Brynjólfur Magnússon bankaritari
Á neðstu hæð eru aðeins verslanir.
Eldurinn kom upp í stiga hússins
og var orðið mikið bál í stiganum
og á næsta gangi, er slökkviliðið
kom að.
Þegar slökkviliðið kom á vett-
vang, var stiginn og gangurinn
aleldra, en eftir svo sem tvær
stundir hafði því tekist að slökkva
eldinn.
Þetta er í þriðja sinn, sem kvikn
ar í húsi þessu nú á skömmum
tíma. Fyrst. kviknaði í því 8. októ-
ber, svo 5. nóvember og nú loks
í fyrrakvöld. Haldið er að þetta
geti ekki verið með feldu, og hef-
ir verið hafin rannsókn út af
hruna þessuni.
gódar og ódýrar.
Uerslunin Fnss.
Laugavog 25. SimS 2031.
Knldinni
er komivtn. :
•
Kaupið því vetrarfrakkana J
nú þegar. J
•
Verð og gæði J
óviðjafnanlegt. J
•
VömMhúmið.
Noistakjöt
af ungu og
Rjúpur.
Hjötbúðin Herðubreið.
Sími 878.