Morgunblaðið - 09.03.1929, Síða 3

M 0 R G U N B LAÐIÐ
»
Stofnandi: Vilh. Pinien.
Ot»efandi: Pjelag I Reykjavlk.
Ritatjórar: Jón Kjartanason.
Valtýr Stefánsson
Auglýsingastjðri: E. Hafberg
Skrlfstofa Austurstrætl 8.
Slssi nr. 600.
Auglýsingaskrifstofa nr. 700.
Helnaslmar:
Jðn Kjartansson nr. 742.
Valtýr Stefánsson nr. 1220.
E. Hafberg nr. 770.
Aakriftagjald:
Innanlands kr. 2.00 á mánuf'
Utanlands kr. 2.50 - —
I iausasðlu 10 aura elntakiB
I

Beffttf ú oo mBv'i
nota alta!
hið ekta
austurlandd
ilmvatn
Furlana
Útbreitt um
allan heim.
Þúsundir
kvenna nota
það ein-
göngu
A S Fæst í smá
Verð aðeins 1 kr. I heildsölu hjá
H.f. Efnagerð Reykjawíkur

Wwgtíðindi,
Vinnuöómurinn - Þjóðnýting
Á fimtudagskvöldið stóð fund-
ur yfir í Neðri deild til kl. 2 um 1
nóttina.
All-margir þingmenn tóku til
máls á kvöldfundi þessum. —
Lengstu ræðuna flutti Sigurjón
Á. Ólafsson. Vakti hún talsverða
kátínu með köflum fyrir jiað, hve
írámunalega vitlaus hún var. —
Meðal ræðumanna voru Sig. Egg-
-erz, Jóh. Jósefsson, Ól. Thors, M.
Aónsson. Porsætisráðherra ljet sjer
nægja enn sem fyr, að ganga um
gólf, og tók ekki til máls. En Jón-
-as frá Hriflu sýndi sig ekki frekar
en fyrri daginn. Allir aðrir jafnað-
armenn þingsins voru viðstaddir
nmræðurnar um dóminn. — Jör-
nndur Brynjólfsson gat aldrei tek-
ið til máls við nnir. þessa. Itánn
ec rígbundinn í forsétastól síðan
þeir lögðust báðir veikir Bened.
Syeinsson forseti og 1. varaforseti
Lorleifur Jónsson.
Allir Neðri deildar þingmenn
sem viðstaddir voru að umræðu
lokinni, að jafnaðarmönnum ein-
iim undanskildum, greiddu atkv.
ireð frumvarpinu til 2. umræðu og
allsherjarnefndar.
Tryggvi Þórliallsson var farinn
þegar, at.kvæðagreiðsla fór fra.m.
Ásgeir, Benedikt, Þorleifur fjár-
Verandi sökum veikinda.
og sjómenn erlendra þjóða á tog-
urum.
Reyndi H. G. ekki að gera sjer
neina grein fyrir aðstöðumun
erlendrar og íslenskrar útgerðar;
mintist t. d. ekki eiíra órði á þann
mikla mismún á markaði sem ís
lendingar og aðrar þjóðir hafa
við að búa.
Að lokum kom hann inn að þeim
kjarna málsins, að liann og þeir
fjelagar hans stefndu hjer sem
fyrri að því, að banna landsmönn
um að gera út togara — með því
að þjóðnýta þann mikla atvinnu
rekstur.
Tillaga jafnaðarmanna um
hag og rekstur togaraút-
gerðarinnar
samkvæmí 35. grein stjórn-
arskrárinnar
Var til umr. í Neðri deild í gær.
^ó’Ummælandi einn, Haraldur Guð-
^undsson talaði. Málið var hið síð-
0sta á dagskrá Er hann hafði lokið
biáli sínu var klukkan aðeins þrjú.
Sleit forseti þá fundi og frestaði
úmræðunni. Eigi vissu menn gjörla
vegna livers umr. hjelt ekki áfram.
það bevrðist að forsætisráðh.
iiefói fanð fram á það við forseta
'ið fresta umræðunni.
^æða Haralds var ekki sjerlega
■^^ug, og heldur ekki veigamikil,
^ niestu tekin upp úr Alþvðubl.
ar bún rólega flutt og æsinga-
nieð öllu. En eftir þeirri ræðu
dæma brestur Harald annað-
^vort kunnugleik eða dómgreind
* þess að hafa nokkurt vald á
^álinu.
■^eginhafli ræðu hans snerist
„lla það, að íslenskir sjómenn
U^U ekki jafnháan hundraðs-
1 Utn í kaup, af verði aflans, eins
Unglingaskóli
í Vestmannaeyjum.
Jóhann Jósefsson flytur, sem
kunntígt er frv. til laga nm nng-
lingaskóla í Vestmannaeyjum. —
Var frv. hans til 1. umr. í gær,
og að aflokinni umr. vísað með
samhlj. atkv. til mentamálan.
Jchann Jósefsson: Fram til þessa
tíma. hefir Vestmannaeyja verið
getið fyrir annað frekar en skóla-
líf; enda hefir sú kynslóð, sem ntí
hefir náð fullorðinsárum, og alist
hefir þar upp, lítillar skólament-
unar getað notið. í staðinn fyrir
skólauppeldi, hafa menn þar alist
upp við lífsbaráttuna.
Með bætt.um lífskjörum í Eyj-
um hefir sú skoðun rntt sjer til
rtíms, að við svo btíið mætti ekki
standa; nauðsynlegt væri að koma
þar upp skóla.
Nokkur vísir til skóla hefir þar
verið undanfarin átta ár. Var það
fyrst þriggja mánaða námskeið, en
síðan lengra.
Frv. það, sem jeg flyt hjer, er
miðað við það, að skóli þessi geti
orðið svipaður og hjeraðskólar
annarstaðar á landinu.
Vil jeg ])óNsjer"stalilega taka þaS
fram, að skóli þessi á fyrst og
fremst að vera undirbtínilngsskóli
undir athafnalífið í Vestmannaey-
jum, því va.rt get jeg btíist við því,
að þangað sæki nemendur að
nokkru ráði úr öðrum landshlut-
um.Verður því að taka tillit, til
hinna sjerstæðu atvinnuhátta á
þessum stað. Vildi jeg t. d. að
kend yrðu þarna liöfuðatriði sigl-
ingafræðinnar og annað það, sem
að gagni kæmi á sjómun, svo sem
inn meðferð mótora. —- Bókleo'
fræði yrðu lík og annarstaðar. —
Aðaltungumálið ætti að mínu álit.i
að vera enska.
Þá teldi jeg rjett að sttílkum
yrði kend matreiðsla og undirstaða
hjtíkrunarfræði. Ætti slík kensla
að koma að miklu gagni.
20 stk.
ein króna.
20 stk.
ein króna
Nýr myndaflokkur
40 myndir allar úr
íslendingasögum
fylgja nú með »Lucana« cigarett-
um. Aftan á myndirnar er prent-
að úr sögunum til skýringar
hverri mynd.
Myndir þessar eru einstakar í
sinni röð og fyrstu cigareúumynd-
ir með íslenskri áletrun.
Danir og Kelloggssáttmálinn. Á
laugardaginn var staðfestu Danir
undirskrift sína á ófriðarbanns-
sáttmála Kelloggs.
Erlendar símfregnir.
Khöfn, FB 8. mars.
Styrjöldin í Méxiko.
Frá London er símað : Samkvæmt
opmberum tilkynningum frá Mexi-
ko eru uppreisnarmenn farnir frá
Vera Cruz. Voru þeir hraktir það-
an eftir bardaga, sem stóðu yfir
um sólarhrings skeið. Stjórnarher-
inn mun einnig hafa unnið eitthvað
á 1 norðurhluta landsins. — Hefir
stjórnarherinn tekið Monterey. —
(Monterey er höfuðborgiri í fylk-
inu Nuevo Leon, íbtíatala 73.000).
Stjórnin í Mexiko segir, að Es-
cobar sjer foringi uppreisnar-
manna, og sje hann á undanhaldi
í Coahuilafylki. Hinsvegar hefir
stjórnarherinn neyðst til þess að
hörfa á hrott tír Sinaloafyllri.
Frá Þjóðabandalaginu.
Frá Genf er símað: Á ráðsfundi
Þjóðabandalágsins í gær var rætt
mn kvartanir þjóðernislegra minni
hluta. Fulltrúar Póllands og Rú-'
meníu álitu enga nauðsyn bera til |
þess að breyta til frá niiverandi i
meðferð á minnihlutakærmn, en j
aðrir álitu, að minni dráttur myndi j
verða á meðferð slíkra mála, ef
mn meiri opinbera meðferð væri
að ræða. Ráðsfundurinn samþykti,
að fela nefnd að athuga tillögur,
Stresemanns, Briands og Dandur-
ands.
Nýr leynisamningnr.
Frá Berlín er símað: Berliner
lageblatt birtir skeyti frá Kovno,
þess efnis, að litauska stjórnar-
blaðið Lietowos Aidas, skvri frá
1'ví, að Rtímenía og Pólland hafi
í byrjun október 1928 gert leyni-
Manchettskyrtur
þrælsterkar kosta aðeius
6.50 á útsölunui I
Versl. Egill Jacobsen.
samning um pólsk-rúmenska sam-
vinnu, ef til ófriðar komi við Rúss
land. 1 samningnum er gert ráð
fyrir, að Litauen verði ekki hlut-
laust, ef pólsk-rússneskur ófriður
hefjist, samningurinn heimili Pól-
landi að ráðast á Litanen, ef um
frjettist rússneskau undirbtíning
undir ófrið.
—- —--------------
O g
Fyrirlestrar
skemtanaskattur.
Ólafur Friðriksson sækir um einn-
ar krónu styrk úr bæjarsjóði -
en fær kr. 100 — til fyrir-
lestrahalds.
Á fund fjárhagsnefndar þ. 5.
mars kom mnsókn frá Ólafi Frið-
rikssyni um einnár krónu styrk úr
baijarsjóði, til fyrirlestrahalds.
Meiri liluti fjárhagsnefndar var
á móti því, að Ó. F. fengi „styrk“
þennan, en St. Jóh. Stefánsson
lagði til, að liann fengi 100 krónur.
Á bæjarstjórnarfundi skýrði
borgarstjóri frá því, að styrk-
beiðni þessi væri á reykvíksku
máli „plat“. Því þannig væri fyr
irmælt í lögunum um skemtana-
skatt, að eltki þyrfti að borga
skatt af inngangseyri þeirra fyrir-
lestra, sem styrktir væru af al-
mannafje. Með því að fá krónuna
slyppi Ólafur við að greiða skatt-
inn. En ]>að væri bæjarstjórn að
sinu áliti ósamboðið að stuðla að
l>ví, tír því að skemtanaskattslög-
in á annað borð væru svona, að
bjálpa mönnum til þess að smokra
sjer undan skattinum.
Hallgrímur Benediktsson leit svo
á, að nær væri að reyna að fá lög-
unum breytt, heldur en að láta
einstaka menn fá undanþágu frá
skattinum á þennan liátt. Og vit-
anlega myndi bæjarstjórn fá fleiri
mnsóknir af sama tagi, ef þessi
yrði samþykt.
Pjetur Halldórsson var á sama
máli. Benti ennfremur á það, hve
skemtanaskatturinn væri ranglát-
ur og kæmi oft illa niður. Og el
bæjarstjórn ætlaði að stuðla a?
því að fyrirlestrar yrðu skatt-
frjálsir, þá mætti alveg eins t. d.