Morgunblaðið - 19.01.1930, Blaðsíða 6

6
MQRGUNBLAftfÐ

Frambiððenöur 5jálfstceðisflokksins
1. Jón Ólafsson, alþingismaður. 2. Jakob Möller, bankaeftirlitsm. 3. Guðm. Ásbjörnsson, kaupm. 4. Guðrún Jónasson, frú. 5. Pjetur Halldórsson, bóksali.
Bæjarstiórnarkosningin.
Yið bæjarstjórnarkosninguna á
laugardaginn kemur verður fyrst
og fremst um það deilt, hvort bæj-
nrbúar eigi að halda áfram að
hjóía þftss atvinnufrelsis og við-
skiftafrelsis, sem á úhuShfÖrnum
tveim áratugum hefir lift svo
undir Reykjavík, se'm vöxtur bæj-
arins ber vitni um.
Sjálfstæðisflokkuilnn teflir fram
C-listanum, lista einstaklingsfram-
taksins, atvinnu- og viðskiftafrels-
isins, þeirrar stefnu sem hefir á
undanförnum árum borið uppi svo
miklar framfarir í bænum, að eng-
5nn hefði þorað að spá þeim fyrir
mannsaldri síðan.
Það er vanþakklátt starf að
stjórna hraðvaxandi bæjarfjelagi
eins og Reykjavík. Altaf má finna
c'itthvað, sem „orkar tvímælis þá
gert er“. Á flestum jarðneskum
hlutum sjást einhver missmíði, ef
þeir eru skoðaðir gegnum smásjá.
Svo er og um gerðir bæjarstjórna.
En almennar kosningar eru tíma-
mót, sjerstaklega til þe'ss fallin að
líta yfir heildarárangur af unnu
starfi og átta sig á stefnum.
Fyrir rúmum tuttugu árum vant
aði hjer svo að segja alt, sem þarf
til þess að breyta sjóþorpi í höfuð-
borg.
Hjer var engin vatnsveita, engin
götuholræsi, engin höfn, ekki raf-
magnsstöð, ekki gasstöð, e'kki við-
unandi slökkvitæki, ekki neinar
fullgerðar götur. Og aðalatvinnu-
vegur bæjarins, sem þá var, þil-
skipaútgerðin, á heljarþröminm.
En framtakssemi einstaklinganna
hefir á síðustu 20 árum tekist að
skapa svo þróttmikið atvinnulíf í
bænum, að hvergi er annað eins á
þessu landi, enda lætur nú nærri
að % allra viðskifta milli Islands
og útlanda sjeu bundin við at-
I vinnulíf þessa bæjar, se'm telur
■ þ]nta Jandsmanna.
I Þetta atvinnulit hcfir fengið að
þróast í skjóli þeirrar stefnu í
bæjarmálum, sem Sjálfstæðisflokk
urinn einn ber nú fram. Framtaks-
semin hefir ekki verið hindruð.
Hún hefir verið látin bera byrðar
til bæjarþarfa, sem oft hafa fund-
ist þungar, en aldrei sligað eða
drepið. Og tekjunúm hefir verið
varið til þess að útvega bæjar-
búum þau fríðindí, sem að ofan
voru nefnd, auk margs annars, sem
rniðar jöfnum höndum að því að
styðja atvinnuvegi bæjarbúá bein-
línis, eins og höfnin og raforkan
til iðjurekstrar, og að því að gera
lífið í bænum vistlegra ár frá ári.
Og' þessum góða árangri hefir ver
ið náð með fjármálastjórn, sem i
heildinni má teljast góð og gætileg
Að vísu- hvíla nú talsverðar skuldir
á sjerstökum- fyrirtækjum bæjar-
ins, svo sem höfn, vatnsveita, raf-
magnsstöð o. s. frv., en þau standa
ölj stráum af skuldunum af sínum
eigin tekjum, án þess að nokkurn
jtima hafi þurft að leggja útsvör á
bæjarbúa þeirra vegna. Á bæjar-
sjóðnum sjálfum hvíla tiltölulega
litlar skuldir.
( Vitanlega e'r ennþá margt ógert
^margt sem umbóta þarf. Tveir ára
tugir eru ekki nema stuttur tími
af æfi upprennandi höfuðborgar,
og þarf þvi engan á þessú að
furða. Það sem nú skilur flokkana,
ej' það, hvort halda skuli áfram
hinni sömu frjálslegu og affara-
sælu framfarastefnu, sem hingað
til hefir farin verið, eða snúa nvi
við; halda aftur á bak yfir í ó-
frelsið og kúguöarstefnu sósíalista,
þjóðnýtingarstefnuna.
Alþýðuflokkurinn hefir það efst
á baugi við þessar kosning'ar, að
taka edgnir bæjarbúa af þeim, og
eyða þeim til bæjarútgjalda, þeir
tala um að taka svo sem 1 milj.
kr. af eignunum, se'm til eru í bæn-
um, á bverju ári, eða sem sVarar 3
togurum. Fyrsta afleiðingin af
eignarýrnun, verður atvinnuskort-
ur. Þessi stefna Alþýðuflokksins
miðar beinlínis að aukningn fátækt
arinna.r. Hún á að vera einskonar
undirbúningur undir framkvæmd-
ina á þjóðnýtingarstefnunni, sem
felur í sjer algerða hindrun á fram
' takssemi einstaklinganna og
eyðileggingu allra þeirra ávaxta,
sem sú framtakssemi hefir skapað
og er líkleg til að skapa í bæjar-
j fjelaginu.
Að lista Framsóknarflokksins
ætti ekki að þurfa mörgum orðum
að eyða. Þar er verið að reyna að
ginna Reykvíkinga til þess að fela
þeim flokki íhlutun um bæjarmál,
sem altaf hefir verið skilningslaus-
astur á þarfir og hagi bæjarins,
jafnvel f jandsamlegur vexti og
viðgangi bæjarins.
Allir góðir borgarar í bænum
sameina sig nú um C-listann.
Jón Þorláksson.
RBsnæðismðl bæiarins
og afskifti sósíalista.
Gósíalistabroddarnir hjerna
Reykjajvík eru smeykir við bæjar
stjórnarkosningarnar. Það leynir
sjer ekki. Þeir láta venju fremur
lítið yfir sjer. Þeir reyna nýjar að-
ferðir til að vekja eftirtekt á sjer.
T. d. e.r þeir boðuBu 1000 konur á
fund í Garula Bíó. — En 950
komu ekki „urðu hrjðteptar", eft-
ir því sem kallað var.
Haraldur Guðmundsson fyllir
dálka blaðs síns dag eftir dag með
frásögnum um húsnæðisástandið
bænum. Fer hann þar eftir skýrsl
um húsnæðisnefndar. Tilgangur
hans með frásögnum þessum er, að
réyna að telja ókunnugu fólki trú
um, að húsnæðisástandið sje verra
hjer í Reykjavík en nokkursstaðar
annarsstaðar, og að sósíalistabrodd-
arnir sjeu manna færastir til þess
að bæta úr því.
Fáir taka mark á orðum Harald-
ar Guðmundssonar í þessu máli.
Því að það eru þeir einir, sem
blindir eru og vankunnandi um for-
tíð og framtíðarmöguleika þjóðar
vorrar.
Það eitt er rjett hjá H. G. að
margar, fjölmargar íbúðir hjer í
bænum eru slæmar, að lökustu íbúð
irnar verða að hverfa úr sögunni
En hvernig hefir liúsnæði manm
verið hjer á landi, hjer í Reykja
vík? Sjer ekki hver maður sem vill
sjá, að ekki alls fyrir löngu átti
mestur liluti þjóðarinnar að búa
við ámóta húsakynni og þau sem
verst eru hjer nú?
Og hvað hefir orðiö til þess að
bæta húsakvnni manna hjer á
landi ? Hafa sósíalistabroddarnir
hlaupið þar undir bagga með ráð-
um og dáð?
Húsakynnin hafa batnað hjer á
landi yfirleitt, vegna þess að fjár-
hagur manna hefir farið batnandi,
erfiði manna hefir orðið meira
arðberandi en áður. Þetta er og sá
grundvöllur, sem fyrst og fremst
verður að byggja á í húsnæðismál-
inu.
En sósíalistabroddar róa að því
öllum árum sem kunnugt er, að
draga úr framtaki manna, lama at-
vinnuvegina, og sétja alt og alla á
hreppinn. Það er þeirra pólitík.
Með blómlegri framleiðslu batna
skilyrði til húsnæðisbóta. Þá getur
hver einstaklingur betur hjálpað
sjer sjálfur — og þjóðarheildin
þeim sem síst megna sjálfir að sjá
sjer fyrir húsnæði.
En pólitík sósíalistabroddanna
snýr í þveröfuga átt að svæfa fram-
tak manna til sjálfbjargar, lama at-
vinnuvegi þjóðarinnar, og koma
hjer á atvinnuleysi. í þeim jurta-
garði uppskera þeir sína ávexti
þeir herrar.
Yfirráð sósíalista bera með sjer
kyrstöðu atvinnuvega, kyrstöðu eða
afturför, þar sem undanfarið hefir
hjer verið sæmilega góð framför.
Fái atvinnuvegir þjóðarinnar að
njóta sín án íhlutunar sósíalista,
þá — og aðeins með því móti verð-
ur þjóðarheildin þess megnug að
leggja fje svo um munar til íbúðar-
húsa, fyrir þá sem lakast eru settir.
Þessa staðreynd er Haraldur
Guðmundsson að reyná að fela
með ritsmíðum sínum. En fær litla
áheyrn.
t
6. Guðm. Eiríksson, trjesmíðam. 7. Pjetur Hafstein, lögfræðingur. 8. Einar Arnórsson, prófessor.
9. Guðm. Jóhannsson, kaupm.
10. Stefán Sveinsson, verkstjóri.