Morgunblaðið - 24.05.1930, Qupperneq 3

6
MORGUNBLAÐIÐ
Seyðisfj m ðarf undurina
í iynaday.
Jónas byrjar með gorti og sjálf hóli, en gefst upp er fram í sækir.
irlendar símfregnlr.
i —^—
London»(IJP) 22. maí PB.
Handtökumar í Indlandi.
Bombay: Dr. Chocksy og sex
-aðrir sjálfstjórnarsinnar sem hand
te'knir voru í gær, voru dæmdir i
misseris fange'lsi fyrir að hafa gef-
ið út „Congress Bulletin", en út-
koma þessa blaðs hafði verið bönn
uð. Einnig voru þeir dæmdir í
fjögra máDaða fangelsi fyrir sama
brot, þegar Nariman var congress-
forseti. Nariman var dæmdur í
fjögra mánaða einfalt fangelsi.
Graf Zeppelin komið yfir
Atlantshaf.
Friedrichshaven: Graf Zeppelin
hefir sent loftskeyti via Fernando
Noronha, sem aðeins United Press
hefir ve'rið leyft að birta. „Fórum
yfir æqator kl. 9 í morgun og
búumst við að komast til Pernam-
buco kl. 6 í kvöld, þar sem við
munum lenda og verða yfir nótt-
íná, ef óheppilegt þykir að halda
úfram til Rio de Janeiro. Förum þá
til Rio á laugardag.
London (UP) 23. maí FB.
Pernambuco: Graf Zeppelin kom
til Giquia loftskipastöðvarinnar kl.
7.30 e'. h. og var fagnað af tutt-
ugu og fimm þúsund manns
Æðstu embættismenn landsins
voru viðstaddir til þess að óská
>dr. Eckener til hamingju með flug-
ið. Tilkynt var, að 1 ‘tskipið myndi
halda áfram til Rio de Janeiro kl.
8, þegar teknar hefðu verið nýjar
olíúbirgðir.
—-----««»---------
Frá Siylufirði.
Siglufirði, FB. 23. maí.
Suðvestan ofsarok í gær og dag.
Margir bátar voru á sjó í gær, en
komust allir klakklaust í höfn.
Afli undanfarið ágætur.
Manninum, sem grunaður var
um peningastuldinn á Akureyri,
var strax sjept, því hann reyndist
saklaus.
Fróði og fleiri línubátar liggja
hjer inni.
Seyðisfirði 23. maí.
Dómsmálaráðherra boðaði hjer
fund kl. 3 í gær. En fundurinn
hófst ekki fyrri en kl. 4þ^ því
ráðherrann sótti 40 manns til Loð-
mundarfjarðar, og seinkaði það
ferð Óðins. Þe'ssa 40 farþega var
mælt að Jónas hefði sótt til að fá
þá til að klappa fyrir sjer á fund-
inum. Yegna þessara aðkomu-
manna var fundurinn heldur fólks
fleiri en fundurinn er hjer var
á dögunum.
Fundarstjóri var Ari Arnalds
bæjarfógeti.
Dómsmálaráðh. hóf umræður.
Var hann í upphafi furðu stilli-
legur og talaði me'ð hógværð. En
síðari ræður hans á fundinum voru
látlausar persónulegar svívirðing-
ar á andstæðingana og ósanninda-
vefur með ívafi af gorti og sjálf-
hóli. Sagði hann m. a. að alstaðar
væru fundir þessir sóttir sín vegna,
og sagðist nú fá helmingi fleiri at-
kvæði en fyrir 8 árum.
þá væri baráttan háð um það,
hvort hann kæmist að, eða frú
Guðrún Lárusdóttir.
Af hálfu Sjálfstæðismanna tal-
aði Árni Jónsson frá Múla. Vítti
hann harðle'ga stjórnarfarið í land
inu, einkum gerðir dómsmálaráð-
herrans, misnotkun hans á varð-
skipunum, lögbrot hans og ofsókn
ir á hendur einstökum mönnum
svo og hlutdrægni þessa rangláta
handhafa rjettvísinnar. Væri rjett
armeðvitund almennings sljófguð,
þá ætti dómsmálaráðherrann sök
á því. Sýnilegt var, að ráðherrann
sveið undan rje'ttmætum ásökun-
um Árna.
Sig. Arngrímsson talaði nokkur
orð um sjálfstæðismálið og Fjarð
arheiðarveginn.
Er leið á fundinn virtist dregið
af Jónasi, og úr honum allur „móð
urinn“, og fjekk hann Karl Finn-
hogason og Svein í Firði til að
tala síðustu ræðutímana, e'n að þv:
búnu var öllum bannað að taka til
Landsbókasafnið. — Árið 1929
komu alls 12030 iesendur á lestr-
arsalinn og voru lánaðar bækur
13942, en handrit 2745; starfdagar
voru 302. — Sjerlestrarstofan var
opin 302 daga, lesendur 370, lán-
aðar bækur 182, lánuð handrit 133.
Auk þess vorú lánaðar á Þjóð-
skjalasafn og Þjóðminjasafn 257
bækur og 240 handrit. Af útláns-
sal voru lánuð 7012 bindi, lán-
takendur 530.
Botnía fór frá Færeyjum í gær
um hfdegi. Væntanleg hingað í
fyrramálið.
Haraldur Guðmundsson hje'lt máls, og því borið við, að Óðinn
skörulegar ræður. Bað hann kjós- þyrfti að fara með þá úr Loð
endtir að láta e'kki Tímann villa mundarfirðinum kl. 10y2. En Óð-
sjer sýn við ltosningu þessa; því inn fór ekki fyrri en kl. 12.
í raun og veru væru ekki nema í dag eru fundir í Borgarfirði
tveir flokkar í landinu sósíalistar og Vopnafirði. Á þeim fundum er
og sjálfstæðismenn. En eins og Árni Jónsson frá Múla fyrir hönd
flokkaskiftingunni nú væri háttað, Sjálfstæðismanna.
Rikislannaðar
hosningasmali.
Jónas Þorbergsson var ráðirm
útvarpSstjóri frá síðustu áramót-
um. Að vísu hafði hann ekkert að
gera ’ þeirri stöðu og hefir ekki
fyr en seint á þessu ári, því út-
varpsstöðin verður ekki fyr komin
upp. En Jónas Þorbergsson var
orðinn gersamlega óþolandi við rit
stjórn Tímans, vegna þess hve
lilutdrægur hann var. Þessi ljóti
löstur ritstjórans bitnaði grimmi-
legast á. Tryggva Þórhallssyni, for
sætisráðherra. Hann hafði frá því
fyrsta að hann tók við ritstjórn
Tímans látlaust níðst á Tr. Þ.,
beinlínis og óbeinlínis. Þetta gat
Tr. Þ. ekki þolað lengur. Þá grípur
Tr. Þ. það ráð, að kaupa sig undan
þessari ósvinnu Jónasar Þorbergs-
sonar og skipar hann útvarpsstjóra
Þannig var útvarpsstjórinn valinn,
ekki vegna kostanna sem sá maður
þurfti framar öðru að hafa, held-
u ■ vegna lastanna.
Útvarpsráðið skyldi ákveða laun
útvarpsstjóra; það ákvað launin
7500 kr. Sýndist þetta nægileg
borgun, m. k. me'ðan útvarpsstjór-
inn hafði ekkert að gera. En Jón-
asi Þorbergssyni þótti launin of
lág og hann sneri sjer til sinna
pólitísku samherja á Alþingi og
bað þá uni að hækka launin. Þeir
áttu ilt með að neita bóninni, en
þorðu hinsvegar ekki að verja at-
hæfið gagnv. þjóðinni. Launin hæk
uðu þeir upp í 9300 kr., en reyndu
að fela þau undir öðrum lið í fjár-
lögunum. Feluleikurinn komst upp
og útvarpsstjórinn, sem enga hefir
útvarpsstöðina, er skráður með
9300 kr. árslaunum.
Verðlanna-
samkeppni.
En útvarpsstjórinn þurfti að
sjálfsögðu að sigla sjer til skemt-
unar og hressingar. Hann leitaði
til stjórnarinnar um styrk til far
arinnar. Og stjórnin rjetti hon-
um 5000 krónur úr ríkissjóði.
Eftir að útvarpsstjórinn kom
heim úr siglingunni, fór hann aft
ur að skrifa í Tímann. Og veslings
forsætisráðherrann verðum enn
þegjandi að horfa á sömu hlut-
drægnina og ósvífnina og áður. Svo
langt gengur frekja J. Þorb., að
hann hikar ekki við að eigná
nafna sínum frá Hriflu mál, sem
sjálfur forsætisráðherrann hefir
flutt á Alþingi, sbr. alþýðuskól-
inn að Reykjum í Hrútafirði. Þar
sem hlutdrægnin kemst svona
langt, þarf engan að undra þótt
slíkur maður hnupli málum frá
mönnum úr andstæðingaflokki,
þegar hann þarf á því að halda
til þess að ljúga lofi á vin sinn og
samherja, dómsmálaráðherrann.
Euda er hann óspar á þetta, sem
best sje'st á því, er hann telur
Landsspítalann, varðskipið Ægi,
Hótel Borg, lögregluna í Reykja-
vík o. fl. vera verk Jónasar frá
Hriflu.
Nú er þessi ríkislaunaði kosn-
ingasmali Jónasar frá Hriflu far-
inn í mánaðar leiðangur um Norð-
urland. Er það gott að almenning-
ur fær tækifæri til að kynnast
vinnuaðfe'rð þessa manns áður en
hann fær útvarpsstöðina í þjón-
ustu iðju sinnar.
Oft heyrist það nefnt hjer í
ræðu og riti, að Reykjavíkurbær
lifi fyrst og fremst á sjávarút-
veginum, og afkoma bæjarmanna
fari fyrst og fremst eftir þvi,
hveTnig sjómönnum vorum tekst
veiðiskapuriun úti á miðunum.
Tilfinnanle'gt er það því fyrir
„landkrabbana", sem aldrei hafa
af eigin reynd kynst lífi og starfi
sjómannanna, úti á miðunum, hve
óljósa grein þeir geta gert sjer
fvrir l>ví, hvernig lífi sjómannanna
er háttað. Me*nn sem áratugum
saman vappa daglega hjerna niður
á hafnarbakkann, og sjá til skip-
anna, þegar þau koma og fara, vita
raargir hverjir lítið sem ekkert um
iað, hvernig líf sjómanna er, frá
því þeir fara og þangað til þeir
koma aftur.
Orfáir menn, sem þe'kt liafa sjó-
mannalíf af eigin reynslu, hafa
stungið niður penna og lýst fisk-
veiðunum, daglega lífinu í togur-
unum, — hættunum, erfiðinu,
veiðigleðinni, kappinu, þreytunni,
heimþránni, hafa lýst því hvernig
það er að ve’ra sjómaður við
stiendur íslands um háveturinn.
Er eklri meðal íslenskra sjó-
manna einhver ritliöfundur, ein-
liver ritfær maður, sem setja vill
á pappírinn slíkar lýsingar, eða
smásögur sem lýsa æfi sjómann-
anna?
Morgunblaðið hefir ákveðið að
reyna að komast eftir þessu með
því að efna til verðlaunasamkepni
og heitir 100 kr. vetðlaunum fyrir
bestu lýsinguna, sem blaðinu verð-
ur send frá þessu sviði atvinnulífs-
ins. Handritin þurfa að vera kom-
i ’ til blaðsins fyrir 15. júlí næst-
komandi.
Dagbók.
Úr Austfjarðaleiðangrinum eTu
væntanlegir um hádegi í dag, þeir
Ólafur Thors og Magnús Jónsson.
Kinnarhvolssystur verða leiknar
annað kvöld.
□ Edda 59305267 = 2
Veðrið (föstúdagSfetÖÍd kl. 5):
Hreg1 S gola og þykkt loft á SV-
landi og hefir rignt lítilsháttar
seinni partinn í dag. Á öllu N og
A-landi er hæg V-átt og þurt veð
ur. Lóftþrýsting er mest um Fær-
eyjar (774 in. m.), en einnig há
hjer á landi (um 770 m. m.). Yfir
hafinu vestur af Bretlandseyjum
eV grunn lægð, sem virðist vera á
hægri hreyfingu norður eftir. —
Hiti er 8—10 st. suðvestan lands
en víðast 12—14 st. á N og A-landi
Veðurútlit í Rvík í dag: SA-
gola. Skýjað loft en úrkomulítið.
Messur á morgun: Engin messa
í dómltirkjunni vegna viðgerðar á
ltirkjunni.
1 fríkirkjunni kl. 2 e. h. síra
Árni Sigurðsson.
í fríkirkjunni í Hafnarfirði kl.
2 e. h. (Altarisganga). Síra Ól.
Ólafsson.
Hótel Borg. Gistihúsið tekur til
starfa í fyrramálið.
Goðafoss fer á morgun til Hull
og Hamborgar.
60 ára er í dag Vilhjálmur G.
Gunnarsson, Grjótagötu 7.
Aðalfundur Sláturfjelags Suður-
lands stendur yfir þessa dagana
hjer í bænum; verður sennilega
lokið í dag.
Knattspyrnumót II. fl. hefst á
morgun.
Næturhljómleikar. f kvöld kl. 11
ætla þeir Gellin og Borgström að
skemta í Gamla Bíó með að-
stoð Hótel ísland hljómsveitarinn-
ar. Er það nýstárlegt hjer á landi
að hljómleikar sjeu haldnir á þes»-
um tíma, en þetta inun þó tíðkast
allmikið erlendis.
Frá höfninni. Fisktökuskipið
Union fór í gær. Fylla kom í gær.
Benedikt B. Guðmundsson, sonur
Guðtti. Sigurðssonar hjer í bænum
hefir nú í vetur lokið 2 námskeið-
um, fyrst við Teknologisk Instition
Khöfn og að því loknu fór hann
til Þýskalands á Minkschens Fleis-
cherschule Leipzig og lauk þar
námi 15. mars með mjög lofsam-
legum vitnisburði í munnlegri og
verklegri kunnáttu. Þess skal getið
að skóli þessi er sóttur frá 23
löndum árlega. B'enedikt hefir áð-
ur lært iðn sína i Fredericia í
Danmörku í 3Vý ár. — Síðan starf-
aði hann eitt ár hjá Sláturfjelagi
Suðurlands, en nú ferðast hann um
Þýskaland, til þess að kynna sjev
ýmsar sjergreinar sem að kjöt-
framleiðslu lúta. M. a. niðursuðu
á kjöti og fyrirkomulag sláturhúsa
Mun enginn íslendingur hafa aflað
sjer jafn víðtækrar þekkingar í
þessari grein sem hann.
Landsbókasafnið verður lokað
þangað til um miðjan næsta mán-
uð, vegna aðgerðar á lestrarsal og
útlánasal. Þeir sem eiga óskilað
bókum eru beðnir að skila þeim
á skrifstofu safnsins, sem ef opin
hvern virkan dag kl. 1—4 e. h.
Enginn fær lánaðar bækur aftnr
fyr en hann hefir gert full skil.
f frásögninni um andlát frú Sig-
itrbjargar Matthíasdóttur í Hraun-
gerði, sem birtist í blaðinu í gær,
hafði í nokkru af upplagi blaðs-
ins misprentast nafn hennar.
Ritaukaskrá Landsbókasafnsins
1929 er nýkomin út. Við árslox
1929 var bókaeign safnsins talin'
123035 bindi, en handrit 7962 bindi
Af prentuðum ritum hefir safnið
á árinu eignast 1975 bindi, þar
af, auk skyldueintaka, 898 gefins.
Handritasafnið hefir á árinu auk-
ist um 66 bindi, þar af 13 gefins.
Dánarfregn. Föstudaginn 16. þ.
m. andaðist að heimili sínu á Eyr-
arbakka Þórarinn Einarsson sjó-
maður, mesti dugnaðarmaður. —
Hann var tœplega hálffertugur og
, . , , , Tjætur hann.
þvi a besta skch,*. _
e'ftir sig konu og 7 börn.Þórarinn
sál. verður jarðsunginn að Eyrar-
bakka á morgun kl. 2 e. h.
Rafmagnið. Lokað verður fyrir
rafmagnið í nótt frá kl. 1 til kl.
8 í fyrramálið. Auglýsingar í blað-
ið á morgun verða því að vera
komnar í síðasta lagi kl. 2 í dag.
Trúlofnn sína hafa opmberað
Ása Benediktsdóttir og Jóhannes
Guðmundsson, Teigi í Dölum.
Knattspyrnumót III. fl., Kapp-
leikurinn í fyrrakvöld fór þannig
að Valur vann Fram með 2:0. Úr-
slitakappleikir mótsins verða háð-
ir í kvöld. Kl. 8 keppa Fram og
Víkingur og kl. 9þ4 úrslit milli
Vals og K.R.
Sjúkrastyrktarfjelag Lágafells-
sóknar er nú ársgamalt. Fjelagar
eru 85. Formaður sjúkrasamlags
þessa er Helga Magnúsdóttir ljós-
móðir að Laxnesi. Fjárliagur sam-
lagsins er þröngur, og hefir stjórn
þess því ákveðið að halda hluta-
ve'ltu á morgun að Brúarlandi.
Frú Martha Kalman heldur
skemtun í Iðnó á morgun kl. 3
fyrir börn. Ætlar hún að segja
börnunum nokkur æfintýri eftir H.
C. Andersen og lesa fyrsta kafl-
ann úr „Nils Holgersen“ eftir
Selmu Lagerlöf. Ennfremur ætlar
hún að syngja nokkrar bamavísur
Altof lítið er um það hugsað hjefr
í bænum, að sjá bömunum fyrir