Morgunblaðið - 15.06.1930, Blaðsíða 5

Sunnudag 15. Júní 1930.
5
Úhelglr.
Dagurinn sem núverandi stjórn
settist að völdum, ve'rður efalaust
talinn æði merkilegur dagur, en
meðal heilladaga íslensku þjóðar-
innar verður hann aldrei talinn.
í>á henti Tímaflokkinn sú höfuð-
ösvinna að styðja til 'valda þann
mann, sem með baráttu sinni á
undanförnum árum hafði sýnt það
ljóslega, að hann skorti vitsmuni,
gætni, þekkingu, dreUgskap, sann-
leiksást og ábyrgðartilfinningu til
þess að setjast við stýrið á þjóð-
arskútunni með farsællegum ár-
angri. Margir Tímamenn játuðu að
maður þessi hefði gerst stórbrot-
legur við reglur alme'nns velsæmis
í stjórnmálaskiftum. En þeir von-
uðu að með ábyrgðinni af völdun-
um múndi fæðast ábyrgðartilfinn-
ingin, sem þeir urðu að játa að
þangað til hafði lítið orðið vart í
fari hans. En þessi von hefir ekki
rætst. Stjórnarfarið liefir orðið und
ir leiðsögn .Jónasar Jónssonar sú
forsmán og viðiírstyggð, að seint
mun fyrnast. Allir brestir blaða-
snápsins og' stjórnmálaskúmsins
Jónasar Jónssonar mögnuðus
ar flokksmenn lians gáfu lionum í
hendur aðstöðu til misbeitingar á
ráðherravaldi hjer á landi.
Síðasta misserið er vafalaust ljót
asti og óskiljanlegasti kaflinn í
sögu íslenskra stjórnmála. Stjórn-
in hafði setið að völdum hálft
þriðja ár. Allan þann tíma má
rekja óslitinn feril glapræðis og
gerræðis, axarskafta og pólitískra
liryðjuve'rka, sem runnin voru und
an rjfjum Jónasar Jónssonar. —
Mútur af alþjóðarfje voru orðnar
svo algengar að fylgismenn ráð-
herrans undruðust að ungir menn,
sem ekki höfðu fengið atvinnu,
skyldu láta uppi skoðanir, sem and
stæðar voru stefnu hins ófyrir-
loitna manns, sem jós af „örlæti
sínu“ af því sem hann átti e'kki.
Rjettaröryggi þegnanna var fyrir
borð borið. Lánstrausti hins fjár-
vana ríkis vax> spilt erlendis. Kúg-
un og ofbeldi, spilling og áþján
magnaðist dag frá dégi. Greindir
menn og gætnir stóðu agndofa yfir
öllum þessum þrálátu og sívaxandi
e'inkennum óaldarinnar. Oheil-
brigði stjórnarfarsins var öllum
ljóst, en orsakirnar síður. Menn
fundu að þetta gat tæplega verið
sjálfrátt.
Þá er ehn bætt gráu ofan á svart.
Þá breiðir dómsmálaráðfierrann
sjálfur iit þann grun merkasta
sjerfræðingsins í l^ndinu, að ekki
sje alt með feldu um andlega heil-
brigði sína. — Þetta átti *ð
veTa kosningabeita. Menn áttu að
fylgja ráðherranum fastar en áð-
ur, af því að þetta álit frægs sál-
arfræðings varð heyrinkunnugt. —
Þetta er vafalaust sii úldnasta há-
karlabeita sem kjósendum nokkurs
lands hefir verið ætlað að taka.
f dag fer fram landskjör. Kjós-
endur eiga að leggja dóm á stjórn-
arfarið í landinu. Jónas Jónsson
er fulltrúi Tímamanna. Afglöp
flokksins eiga að koma honum í
koll við kosningamar. En hann er
annað og meira en vdnjulegur full-
trúi Tímaflokksins. Pleatar glæfra-
legusth ráðstafanir stjórnarinnar
eru hans verk. I augum þeirra,
sem eru sömu skoðunar um heilsu-
far frambjóðandans og læknarnir,
sem hann hefir sett til að gæta
sjúldinganna á Nýja Kleppi, verð-
ur hann að gjalda flokks síns. En
í augum hinna, sem hafa þá skoð-
un að alt sje með feldu um and-
lega lieilbrigði ráðherrans, verður
hann að dæmast af' óheillaverkum
sínum eins og hver annar maður,
sem talinn er ábyrgur gerða sinna.
En hvort sem kosið er um flokk-
inn eða manninn, á útkoman að
vera sú sama. Báðir hafa unnið
sjer til óhelgi.
Munið að listi Sjálfstæðis-
nianna er C-listinn!
Ljelegasta ræðan.
Að minsta kosti 1000 ræður hafa
ve'rið fluttar á landskjörsfundun-
um, — misjafnar að vonum. En
varla orkar tvímælis að Jónas Þor-
bergsson ruddi sjer niður fyrir
þann neðsta í frumræðu sinni á
Hafnarfja’rðarfundinum í fyrra
kvöld. Talaði hann í nær hálfan
tíma um ekkert, svo að þegar ræðu
tíma lauk var J. Þorb. ekki kom-
inn að efninu, en hætti. „LangUr
formáli. manni minn“, sagði göm-
u1 kona í salnuni.
Síðar á fundinum, eftir að skýrt
hafði verjð frá nokkrum hneyksl-
utn húsbóndans, J. J., hjelt J.
Þorb. líkræðu yfir J. J. Pje'll liún
í góðan jarðveg’ hjá jafnaðarmönn-
um, eh fundurinn var sem íiæst
flokksfundur jafnaðarmanna. Er
sýnt að jafnaðarmenn í Hafnar-
firði og Reykjavík telja J. J. for-
iugja sinn, og' munu áreiðanlega
margir kjósa hann.
Það er að vísu þjóðarminkun að
J. J. nái kosningu. En ]tó skal ekki
við því amast að bolsar kjósi J. J.
Þeir eru að sjálfsögðu „sjálfráðir
gerða sinna“.
C-listinn er listi Sjálf-
stæíisflokksins!
------«*«**>-----
GeðFeikin
og forsaetisráðherrann.
Látlaust hefir Tíminn kald-
hamrað á því, að geðveikisvott-
orð dr. Helga væri falsvottorð
af pólitískum toga spunnið.
Sjálfstæðismenn hefðu staðið að
lieimför dr. Helga, en „níðings-
bragð“ þeirra hefði snúist í
hendi þeirra, því hvert manns-
harn í landinu vissi, að máður,
sem skrifað gæti grein eins og
„stóru bombuna“ væri svo sem
ekki geðbilaður!
Sannleikurinn er sá, að af
stjórnmálamönnum landsins er
bað einn, og aðeins einn, sem
kveðið hefir upp dóm í málinu,
en fremur þó af vangá en vilja.
Þessi dómari er forsætisráð-
herrann.
Þegar dr. Helgi kemur til
hans og segir honum, að J. J.
->je fekki með öllum mjalla, þá
bregst Tr. Þ. ekki reiður við. —
Hann rekur ekki dr. Helga á
dyr, með þeim ummælum, að í
tuttugu ár hafi þeir Tr. Þ. og
J. J. verið nánir samverkamenn,
svo að Tr. Þ. sé einfær um að
idho im m. 8V2
9 Bailettktfiifl
kgl. balletdansmær.
Tín nýjir dansar
Búningar frá kgl. leikhúsinu í Höfn,
frá Sevilla, Berlín og Paris.
Meö aðstoð:
DÚETTDANS:
Jórunn Viðar og Helene Jónsson
(Nemendur Ástu Norðmann)
2 dansar dansaðir af
nemanda frú Brock-Nielsen.
ungfrú ÁSTU NORÐMANN.
AðgSngnmiðar
2.00, 2.50 og 3.00
í Iðnó frá
kl. 2—4 og
eftir kl. 7.
dæma andlega heilbrigði J. J.
Nei — sussu nei. Tr. Þ. leiðir
J". Helga til stofu. Og eftir að
dr. Helgi hefir skýrt frá erind-
nu, þá sitja sjerfræðingurinn í
sálsýki og nánasti samverkamað
v r J. J. í 3y2 tíma og eru að
velta því fyrir sjer, hvort það sje
nú alveg víst, að J. J. sje „ó-
sjálfráður gjörða sinna“.
Og loks fylgir Tr.Þ. dr. Helga
til d.vra, þakkar kærlega fyrir
komuna og biður hann að koma
aftur lil að ræða frekar um mál-
ið. —
Þetta er nokkuð skýr mynd af
skoðun Tr. Þ. Skýrari en sú
hempa, sem hann síðar af flokks
pólitískum ástæðum sveipaði yf-
ir sannfæringuna — eins og
stundum áður.
Norræna fjelagið í Stokkhólmi
hjelt kvöldsamkomu þ. 26. maí s.l.
í minningu um 1000 ára afmæli
Alþingis. Þar talaði v. Sydow
landshöfðing'i um sög'u Alþingis
og íslenskrar menningar, um forn-
bókmentir vorar, og einkum Eddu.
Taldi hann Eddu vera Norður-
landabúum jafn mikils virði og
íllionskviða og Óddyseifskviða var
Grikkjum. Eggort Stefánsson söng
þar nokkur íslensk lög. Formaður
fjelagsins G. Thislin sagði frá ferð
sinni liingað fyrir nokkrum árum,
og viðkynningu sinni við íslenska
menningu. Skáldkonan Nanne
Lundh-Eriksson hjelt fyrirlestur
um ísland.
Hátiðarsvning 193D
/
Flalla Eyvindar
Sjónleiknr f 4 þáttnm eftir
Júhann Signrjónsson.
Leikflokknr nndir stjðrn
Haralds Björnssonar feikara.
Forsala aögöngnmiöa aö sýningnm 19. og 20. júnl
holst i Iðnó á morgnn (mánndaginn 16. júni)
kl. 4-7.
Pantanir aigreiddar i sima 191 og 1292.
Uppboð.
Opinbert uppboð verður haldið við íshúsið HerðubreiS,
hjer í bænum, mánudaginn 16. þ. m. kl. 2 e. h. og verða þar
seld allskonar veiðarfæri, þar á meðal snyrpibátar.
Greiðsla við hamarshögg.
Lögmaðurinn í Reykjavík, 18. júní 1930.
Bjtfrn Þðrtfarsen.