Morgunblaðið - 14.09.1930, Qupperneq 3

MORGUNBLAÐIÐ
«
nniiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiijL.
3Slor$ttttHaM&
Útgef.: H.f. Árvakur, Reykjavlk E
Ritstjórar: Jðn Kjartansson. —
i Valtýr Stefánsson. E
Ritstjðrn og afgreiSsla: =
Austurstrseti 8. — Slmi 500. =
Auglýsingastjóri: E. Hafberg. =
Augiýsingaskrifstofn: =
Austurstræti 17. — Slmi 700. =
Heimaslmar: =
?; Jðn Kjartansson nr. 742. E
Valtýr Stefánsson nr. 1220. =
B. Hafberg nr. 770. =
Áskriftagjald: =
í Innanlands kr. 2.00 á mánuiSi. E
Utanlands kr. 2.50 á mánuöi. E
í iausasölu 10 aura eintakiö, =
20 aura meB Lesbðk. =
nniimiiiiiiimiiiMiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii 1
Svipbrígði Tímans.
Tíminn er orðinn daufur í dálk-
íttn \ipp á síðkastið. Fer J?að að
^onum. Dálkafyllir lians kemur
honum þó út. En landsmálaáhug-
JHn og allur „fítonskrafturinn“ er
rokinn á burt.
Tímaritufunum vefst tunga um
tönn, síðan þjóðin liefir skilið til
tulls, að allur ferill stjórnarinnar
er samauhangandi ráð svikinna
^oforða til lands og sjávar.
Svikull reyndist, búnaðaráhug-
lÐu, síðan stjórnin fullyrti í júní
fje væri fyrir hendi lianda Bún-
uðarbankanum, en er þó ekki kom-
nú í september. Umhyggja
stjórnarinnar fyrir velferð sveit-
^una lýsti sjer í því, er hún í sjó-
Uiannaverkfallinum lagði fram fje
ríkissjóði til þess að liækka
kaupið við sjávarsíðuna og laða
^innukraftinn þangað, örfa fólks-
strauminn úr sveitunum.
Ekki getur Tíminn talað um að
stjórnin ætli, vilji, eða geti bætt
fjárliaginn, meðan hún eys út
^itlingum á báða bóga, spiliir láns
traustinu með óstjórn og ofstopa,
(sbr. Islandsbankamálið) og kem-
Ur ríkissjóði í hálfgerða fjárþröng
í landinu hafi verið mesta góð-
®ri.
Um rjettlæti getur Tíminn ekki
talað, því það væri sama sem að
Uefna snöru í hengds manns húsi,
Slðan dómsmálaráðherrann hefir
upinberlega tekið upp þann sið
^ússabolsa, að ala fylgismenn
Sma á ríkissjöðsfje, en reka and-
"Stæðinga úr embættum, og ofsækja
Þá, jafnvel erlendis.
Síldareinkasalan átti að verða
'eitthvei't óskabarn stjórnarinnar.
líún varð útgerðarmönnum tál-
■gröf, en auk þess þjóðarsmán, síð-
hún tokst a hendur opinberíi
loppmensku fyrir sænska síldar-
^aupmenn.
1 Um daginn greip Tíminn til
^eirra ráða að skrifa hverja grein-
’-fta' á fætur annari um hina 35
®*a gömlu Súð, „járnbraut smá-
hafnanna“. En það reyndist ekki
^aldgóð auglýsing fyrir stjórnina,
mun nú lögð til hliðar.
JBáðir voru þeir Tímafjelagar
Samhentir í andúð gegn ríkislög-
teglu og bindindismenn miklir. —
-Ekki alls fyrir löngu sendu þeir
>í» til fsafjarðar og höfðu hið
vopnaða snattferðaskip, Ægi, til
i’ess að sjá um að áfengið kæmist
1 land.
f öllu undanhaldinu, flóttanum
°g svikunum hafa þeir verið sam-
^alra í því að hefja eina árás, alveg
hýja sókn, sem síst mætti nefna
íramsókn, en er hin allra heimskii-
tegasta sem sögur fara af meðal
kvítra manna, sem ' sje baráttan
■ ?egn vísindum og sjerfræði.
M Ríkisntvarpið.
Sú langþráða stund nálgast óð-
um, að ríkisútvarpið geti tekið til
starfa. Yerður sennilega liægt að
byrja starfrækslu útvarpsins
snemma í næsta mánuði. Er því
nauðsynlegt að almenningur geri
sjer ljóst hvernig starfrækslunni
verður hagað og hvað það kostað,
að verða þátttakandi í útvarpinu.
Samkvæmt skýrslu þeirri, sem
útvarpsstjóri liefir látið blöðum
í tjé, má gera ráð fyrir, að aðal-
lega verði notuð 2—3 og 3—4
lampa viðtæki hjer á landi. Að
vísu nægja svonefnd krystaltæki
lijer í Reykjavík og nágrenni, en
þar sem þessi tæki eru mjög ófull-
komin (ekkert gjallarhorn), má
gera ráð fyrir, að þau verði lítið
notuð. Er þá að athuga hvað tæk-
in kosta, sem notuð verða alment.
Samlcvæmt skýrslit útvarps-
stjóra kösta 2—3 lampa tæki frá
60—105 kr., hæfileg gjallarhorn
25—100 kr., raflilöður (þar sem
ekki er rafveita) 40—80 kr. og efni
í loftnet 8—20 kr. Þetta verður
samtals 133—305 kr„ eftir gæð-
um tækjanna. Talið er að þessi
tæki verði nægileg á svæðinu aust-
ur í Eyjafjörð á Norðurlandi, að
Skeiðarársandi á Suðurlandi og á
öllu Vesturlandi, nema ef vera
skyldi n.yrst í Norður-ísafjarðar-
sýslu.
Annarstaðar á landinu er talið
að not.a þurfi 3—4 lampa tæki,
en þau eru talsvert dýrari. Tæltin
sjálf kosta frá 230 kr„ auk gjall-
ai'horns og rafhlaða, samkvæmt
áður sögðu.-Þessi tæki kosta þá
samtals um kr. 360—550, eftir
gæðum
Eins og sjest á þessu verður
það æði kostnaðarsamt fyrir al-
menning að verða útvarpsins að-
njótandi. — En við þessu væri
ekki mikið að segja, ef þar með
væri talin öll útgjöldin til út-
varpsins. En því er ekki að heilsa.
Samkvæmt skýrslu útvarpsstjóra
verða notendur viðtækja krfaðir
um 30 kr. gjald árlega. Þetta
gjald er svo hátt, að það hlýtur
að fæla mjög frá þátttöku í út-
varpinu og er það illa farið. Er
þetta nálega þrefalt móts við ár-
gjald Dana og þykir gjaldið þar
þó fullhátt.
Það er áreiðanlega misráðið að
vera að burðast með þetta gjald,
því við það verður þátttakan ekki
almenn, en að því bar fyrst og
fremst að keppa. Gjaldið átti helst
ekkert, að vera; hefði þá fengist
almenn þátttaka. Að vísu hefði
íitvarpið orðið af nokkrum tekju-
stofn ef ekkert árgjald hefði verið.
En útvarpið er svo mikið menn-
ingartæki, að nauðsynlegt er að
það komist inn á hvert heimili
á landinu.
Á síðasta þingi var stjórninni
veitt lieimild til að taka einka-
sölu á öllum útvarpstækjum. Og
vitanlega 1 jet stjórnin ekki á sjer
standa, að nota heimildina. Hún
byrjaði með að ráða forstöðu-
mann einkasölunnar, og varð fyr-
iv valinu sonur Ingvars Pálma-
sonar alþm., og veit enginn til
að lia,nn hafi, minstu þekkingu á
útvarpstækjum. Um laun hans
liefir ekkent heýrst ennþá, en þau
eru sjálfsagt ekki við neglur skor-
in fremur en laun annara „em-
Never before a
STUDEBAKER
so low in price
Hcai
Hjer birtist mynd af nýjum Studebaker bíl, sem seldur er fyrir
lægra verð en heyrst hefir áður. Aldrei fyr, á hinni frægu 78
ára iöngu starfsæfi, hefir Studebaker boðið svo mikið verðmæti
fyrir jafn litla peninga. Þessi nýji Studebaker hefir sex sylindra,
70 hestafla vjel. — Dúnmjúkur „duo-servo“, hemlur á öllum
fjórum hjólum, og 114 þumlunga bil milli hjóla, sem gerir vagn-
inn sjerstaklega rúmgóðan og þægilegan, Hjer er um nýtt met
að ræða í ódýrum og góðum bílum.
Akið í þessum nýja Studebaker og sannfærist um gæði hans.
Studebaker bílar fást einnig með útvarpstækjum.
Umboðsmaður á íslandi:
Egill Vilhjálmssou.
Grettisgötu 16—18 — Símar 673 og 1717.
Kl. 251.00
fyrir 50 aura, ef heppnin er
með, á „Fram“-hlutaveltunni
í dag í G. T.-húsinu.
bættismanna“, sem stjórnin hefir1
imgað út. Við hlið forstjórans
þarf svo mann með sjerþekkingu
á útvarpstækjum og svo auðvitað
marga aðstoðarmenn. Verður ein-
okunarbákn þetta áreiðanlega rán-
dýrt og stirt í vöfum.
En verst er, að með þessari
heimskulegu ráðstöfun liefir stjórn
in girt fyrir, að almenningur geti
jafnan fengið bestu og fullkomn-
ustu tæki, sem völ er á. Einok-
unin, sem hlotið hefir nafnið „Við-
tækjaverslun ríkisins“, verður á
liverjum tíma að liggja með mikl-
ar birgðir af útvarpstækjum. En
nú vita allir þeir, sem nokkurt
skyn bera á þessi mál, að útvarps-
tæki taka fraihförum og breyt-
ingum svo 'að segja daglega, vegna
fvrir tugi eða jafnvel hundruð
þúsunda, og fá í þeirra stað ný
og fullkomnari tæki. Hún verður
neydd til að selja fyrst gömlu
tækin. En ef frjáls verslun væri
á þessari vöru, mundu nýtísku
og fullkomnu tækin koma strax á
markaðinn og við það væri búið
með sölu úreltu tækjanna. Þetta
eru yfirburðir hinar frjálsu versl-
unar. Þessa yfirburði þekkir al-
menningur (kaupendur vörunnar)
mjög vel, þótt stjórnin komi ekki
auga á þá.
Það er vissulega illa farið, ef
útvarpið fer svo af stað, að ekki
fáist almenn þátttaka um þetta
mikla menningarmál. En eins og
nú er af stað farið, virðist stjórn-
in meir hugsa um liag örfárra sjer-
gæðinga heldur en heill almenn-
ings.
UmtalsefBi
bæjarbúa í dag er „Fram“-
hlutaveltan í Templara-
Spaðsaltað
Dilkakjöt
úr Breiðafjarðareyjum í
heilum og hálfum tunnum
sel jeg í haust eins og
undanfarið.
Pantendur gefi sig fram
sem fyrst.
Htistján Ú. Skagfjörð,
Sími 647.
nýrra uppgötvana. Einokunin fer
varla að kasta frá sjer tækjum
húsinu.
,1. Brynjólfsson & Kvaran.
*