Morgunblaðið - 18.02.1931, Blaðsíða 3

'miuiwimummmmmmiuuimimmmuiiuiuum
MORGUNBLAÐIÐ
S
SfttcrgtmWaMð
Útgrel.: H.f. Árvakur, Roykjavlk
Rltatjðrar: Jðn KJartan»on.
Valtýr Stef&nsaon.
Ritstjðrn og afgreiðala:
Austuratrœtl 8. — Stmi 600.
AuKlýainKastjðri: B). Hafberg.
Auglýrlngaakrifatofa:
Austurstræti 17. — rfimi 7u0.
Heimaalmar:
Jön KJartansson nr. 742.
Valtýr Stefánaaon nr. 1220.
B. Hafberg nr. 770.
ÁskriftaKjald:
Innanlands kr. 2.00 é. noánuOl.
Utanlanðs kr. 2.S0 á mánutH.
f lausasðlu 10 aura elntaklS,
20 aura meb Lesbðk.
Aniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin^
Landsfnudiir
Siálfstæðismanna.
Þar var síðast frá liorfið, er
fundarmenii sátu í fjörugu sam-
sæti á Hótel ísland í fyrrakvöld.
Samsæti það stóð til kl. 1 um
nóttina. Skemtu menn sjer hið
besta. Skiftust þar á ræðuhöld og
söngur. Ræðumenn voru fjölmarg-
ir, enda úr flestum lijeruðum
iandsins. Margar voru ræður þar
snjallar með afbrigðum. Einkum
þótti mikið til þess korna, live
fulltrúum úr fjeíögum ungra
Sjálfstæðismanna mæltist vel. Er
það sýnt, að flokknum er það
þegar orðinn ómetanlegur styrkur
hve mjög fylgi hans eflist nú
hieðal ungra manna og djarfhuga.
1 gær höfðu allmargar af nefnd-
«m fnndarins lpkið störfum, og
'skilað álitum sínum og tillögum.
Kl. 5 e. h. var fundur settur.
Eyrst voru þar rædd fjármál-
in. Skúli Thorarensen að .Móeiðar-
hvoli var frummælandi. Lagði
hann tillögur f jármálanefndar
íyrir fundinn.
Næst v0ru tillögur verslunar-
málanefndar lagðar fyrir fundinn.
Erummælandi var Sig. Eggerz.
-Þriðja mál var tillaga frá kirkju-
análanefnd. Frummælandi var frú
'Huðrún Lárusdóttir. Eigi varð^
-útrætt um þá tillögu á þeim fundi.
Til orða kom, að halda fundin-
hhi áfram eftir kvöldmatartíma
í gærkvöldi. En sökum þess að
fulltrúar allir frá fjelögum ungra
Sjálfstæðismanna sátu fund í gær-
hvöldi á Hótel Skjaldbrfeið, varð
'ekki úr því, að landsfundurinn
hjeldi áfram fyiTÍ en kl. 10 f. h.
' dag.
Samþyktir þær, sem land.sfund-
hrinn gerir, verða birtar síðar
hjer í blaðinn.
Þessir uta nbæ jarf undarmenn
Siafa m. a. bætst við á landsfundl
"Sjálfstæðisflokksins síðan síðast
"Var getið um þátttöku hjer í blað-
áuú. Allmargir þeirra komu með
íslandi að norðan.
Páll O. Halldórsson Ak. Olafur
Oíslason frmkvstj. Viðey. Þórður
’íónsson Perjukoti. Gísli Jónsson
Seyðísf. Þorsteinn Björnsson
liellu, Rang. Áskell Kjerúlf ísaf.
Friðþjófur Johnsen Vestmeyjum.
Figfús Éiríksson Skjöldólfsst.
Helgi Bogason Brúarfossi. Axel
Kristjánsson AknreVri. Jón Bene-
•úiktsson Ak. Helgi Pálsson Ak.
Óunnl. Tr. Jónssön ritstj. Ak.
Finar Vigfússon Stykkish. Ásgeir
•Jóhannsson Helli, Rang. Sigfús
Líslason Hornströnd N. Múlas.
MagnÚs Þorláksson Blikast. Ilögni
Gunnarsson Bolungavík. Loft.ur
^'Unnarsson ísaf. Guðjón Jónsson
-^k. Eggert Loftsson Strönd, Með-
Alþingi.
Kosning fastanefnda.
1 gær var þingfundur í báðum
deildum og var á dagskrá kosn-
ing í fastanefndir samkv. 16. gr.
þingskapa.
Efri deild.
Nefndakosningin fór þannig:
Fjárhagsnefnd. Tillaga kom
fram frá Sjálfstæðismönnum, að
liafa 5 menn í nefnd þessari, en
stjórnarliðar feldu það. I nefndina
voru kosnir: Jón Þorláksson Ing-
var Pálmason og Jón Baldvinsson.
Fjárveitinganefnd: Jóh. Jóhann-
esson, Halldór Steinsson, Jón Jóns
son, Páll Hermannsson og Erling-
ur Priðjónsson.
Samgöngumálanefnd: Björn
Kristjánsson, Páll Hermánnsson og
Jón Jónsson.
Landbúnaðarnefnd: Pjetur Magn
ússon, Pál,l Hermannsson og Jón
Baldvinsson.
Mentamálanefnd: Guðrún Lárus
dóttir, 9ón J ónsson og Erlingur
Friðjónsson.
Allsherjarnefnd: Pjetur Magnús
son, Ingvar Pálmason og Erling-
ur Friðjónsson.
Neðri deild.
Nefndakosning fór þannig:
Fjárhagsnefnd. M. Guðmnnds-
son bar fram þá tillögu, að fjölgað
yrði í nefndinni — að 7 menn
yrðu kosnir í stað 5. Tr. Þórhalls-
son og H. Valdimarsson andmæltu
tillögunni. Var hún því næst borin
undir deildina, en feld með 9:7
atkv., Þessir voru því næst kosnir
í nefndina: Olafur Thors, Sigurður
Eggerz, Halldór Stefánsson, Ásg.
Ásgeirsson og Hjeðinn Valdimars-
son.
Fjárveitinganefnd: Pjetur Otte-
sen, Jón Sigurðsson, Magnús Jóns-
son, Ingólfur Bjarnarson, Þorleif-
ur Jónsson, Hannes Jónsson og
Haraldur Guðmundsson.
Samgöngumálanefnd: Hákon
Kristófersson, Jón A. Jónsson,
Benedikt Sveinsson, Gunnar Sig-
urðsson og Magnús Torfason.
Landbúnaðarnefnd: Jón Sigurðs
son, Einar Jónsson, Lárus Helga-
son, Bernliarð Stefánsson og
Bjarni Ásgeirsson.
Sjávairútvegsnefnd: Jóhann Jó-
sefsson, Hákon Kristófersson,
Sveinn Olafsson, Benedikt Sveins-
son og Sigurjón Á. Ólafsson.
Mentamálanefnd: Jón A. Jóns-
son, Jón Óláfsson, Ásg. Ásgeirsson,
Gunnar Sigurðsson og Sigurjón Á.
Ólafsson.
Allsherjarnefnd: Magnús Guð-
mundsson, Jón Ólafsson, Magnús
Torfason, Lárus Helgason og Hjeð-
inn Valdimarsson.
Ný þingmál.
Dýrtíðaruppbót embættismanna.
Pjármálaráðherra flytur þings-
ályktunartill. í Ed., þar sem farið
er fram á að heimila stjórninni.
að greiða embættis- og
mönnum ríkisins sömu dýrtíðar-
uppbót árið 1981 og greidd var
árið 1928.
alland. Halldór Aspar Ak. Júlíus
Jónasson Eiríksstöðum. Kjartan
Jóhannsson Bjólu, Rang. Magnús
Jónasson Hólmalijáleigu, Rang.
Ragnar Jónasson s. st. Sig. Sig-
urðsson Rofey Meðall. Vátdimar
Stefánsson Fagraskógi.
Lækkun dagpeninga þingmanna.
Pjórir þm. í Nd., þeir M. Torfason,
Lárus, Jörundur og Hannes Jóns-
son flytja svohlj. till. til þings-
ályktunar:
„Alþingi ályktar að falla skuJl
niður 10% af dagpeningum þing
manna á þessu þingi“.
Svohlj. greinargerð fylgir: „Það
er bert, að ekki verður komist hjá
að færa saman framlög til þjóð-
þrifamála, og yfirleitt lialda sein
sparlegast á fje ríkisins. Tillagan
fer fram á að þingmenii sýni hug
sinn í því efni.“
Ekki væri nema gott eitt að
segja um tillögu þessa, ef skilja
mætti liana svo, sem stjórnarliðar
þessir væri nú farnir að sjá, að
í óefni væri komið með fjármál
ríkissjóðs og því væri nauðsynlegt
að lækka útgjöld til ýmissa „þjóð-
þrifamála“, eins og í grg. segir.
En þegar þess er gætt, að nálega
allir þingmenn stjórnarflokkanna
hafa, auk hins lögboðna þingfar-
arkaups hitlinga og bein, er hjá
allmörgum nemur margföldu þing-
fararkaupi, þá er slík tillaga sem
]:essi blátt áfram hlægileg. Þing-
fararkaupið er nú kr. 16,80 á dag,
og er enginn ofsæll af því kaupi.
Vjer viljum nú beina því til þing-
manna, að þeir láti þingfarar-
lcaupið eiga sig, en í þess stað beri
fram tillögu, um afnám allra bitl-
inga til þingmanna og annara, sem
ungað hefir verið út síðustu árin.
Slík tillaga hefði ekki aðeins fyrir
rílcissjóð í för með sjer stórkost-
legan sparnað, lieldur myndi af
því leiða heildarhreinSun á Ál-
þingi. Mætti jafnvel hafa tillöguna
enn víðtækari, þannig að lcrafist
yrði, að þingmenn og aðrir bitl-
ingamenn skiluðu aftur þeim bitl-
ingum, er þeir hafa tekið á móti.
Myndi M. Torfason þá verða að
endurgreiða 3000 kr., „manna-
siða“-styrkinn fræga, Lárus Helga
son yrði að skila póstafgreiðslu-
launnnum, Jörundur yrði að skila
beininu, sem hann hefir fengið í
milliþinganefnd í íandbúnaðar-
málum og Hannes yrði að skila
þóknun þeirri, er hann hefir feng-
ið fyrir endurskoðun landsreikn-
ingsins. Yrði þessi leið farin,
myndi fúlga sú, sem þessir fjórir
þingmenn yrðu að endurgreiða
ríkissjóði vega margfalt móti
,.sparnaðartillögu“ þeirra. Og ef
sama yrði gert við aðra þingmenn
og þeirra skyldulið, myndi ríkis-
sjóði sparast tugir, jafnvel liundr-
uð þúsunda á ári; en tillaga fjór-
menninganna myndi hafa nál. 7
þús. kr. sparnað í för með sjer.
T. d. má minna á það, að einn
flm., Jör. Brynjólfsson, liafði í
ársbyrjun 1930 lmfið 38 þús. kr.
úr ríkissjóði til landbúnaðarnefnd-
arinnar. Væri nú fróðlegt, ef Jör.
Br. gæfi Alþingi skýrslu um það,
hvernig þessu fje hefir verið varið
og hve mikið hann sjálfucr liefir
fengið í sinn hlut af þessari fúlgu.
ekki rjett að byrja á að
hreinsa til þar sem óþrifaverkin
eru ?
Noregsbanki.
—Osló, 17. febr.
Línited Press PB.
Noregsbanki hefir tilkynt, að
hluthöfum verði greiddur 8% arð-
i'.r oins og áður.
Sjðtngsafmæli.
SSra Kristinn Dan,,elsson
á 70. ára afmæli í dag. Fæddur
er hann 18. febrúar 1861 á Hrafna-
gili í Eyjafirði, sonur síra Daníels
Halldórssonar er síðar var prestur
og prófastur að Hólmuin í Reyð-
árfirði (d. 10. sept. 1908) og
konu hans Jakobínu Soffíu Magn-
úsdóttnr Thorarensens bónda á
Eyrarlandi.
Kristinn útskrifaðist úr lærða
skólanum 1882 og úr prestaskól-
anum 3. sept. 1884. Þremur dögum
seinna var lionum veitt Sanda-
prestakall í Dýrafirði og var
hann vígður til þess 14. sama
mán. Þjónaði hann því brauði
þangað til hann fekk TTtskála
1903, en þar var hann préstnr
þangað til 1916, að hann fekk
lausn frá embætti. Prófastur var
hann í Kjalarnesþingi 1913—1916.
Síra Kristinn sat fyrst á þingi
1909 sem þingmaður Vestur-ísfirð-
inga. Árið 1913 var hann kjörinn
2. ]i. Gullbringu og Kjósarsýslu
og hjelt þingsæti þangað til 1919.
Mörg eru þau trúnaðarstörf, er
síra Kristinn hefir haft með hönd-
um um dagana, eins og allir þeir,
sem njóta almenningstrausts og
vinsælda. En mikið hefir liann
mátt leggja að sjer til þess að
rækja þau öll jafnvel og hann
gerði. Hann var t. d. um margra
ára skeið alt í senn, sóknarprestur
í einu af fjölmennustu prestaköll-
um landsins (og á þeim tíma all-
örðugu yfirferðar), prófastur þess
prófastsdæmiS; er taldi fjórðung
allra landsmanna, alþingismaður,
sýslunefndarmaðnr, hreppsnefnd-
aroddviti, formaður skólanefndar
og í stjórn sparisjóðsins í Kefla-
vík.
Það, sem einkennt. hefir síra
Kristinn allra mest í öllu starfi
lians, er sá ásetningur að breyta
altaf rjett, að hugsa hvert mál til
þrautar áður en hann tæki af-
stöðu til þess. Þetta hefir svo
stuðlað að því, að afla honum
liinna mikln vinsælda, sem hann
hefir notið sem prestur, alþingis-
maður og „privat“ -maður, ásamt
ljúflyndi og háttprýði hans í liví-
vetna. Og sem dæmi þess hvers
álits og trausts hann naut í þing-
sölunnm, má geta þess, að hann
var kosinn forseti sameinaðs þings
árin 1914—1917. Á Alþingi fylgdi
síra Kristinn jafnan Sjálfstæðis-
mönnum að málum og hefir aldrei
kvikað frá þeirri stefnu.
Síra Kristinn hefir nú um mörg
ár gegnt trúnaðarstöðu í Lands-
bankanum og gengur enn daglega
að starfi sínu sem ungur væri,
enda er hann ern vel og engin
ellimöTk á hann komin.
Þeir eru býsna margir, sem hafa
kynst síra Kristni um dagana, en
allir munn þeir liugsa lilýtt til
lians í dag og árna honum munn-
lega, brjeflega og í huganum allra
heilla.
Fnndnr
sKipstjóra og stýrimanna
Sameiginlegur fundur var hald-
inn hjer í fyrrakvöld í Kaupþings-
salnum meðal skipstjóra og stýri-
mannafjelaganna ,Aldan‘, ,Ægir‘
og ,Hafstein‘ úr Reykjavík og
,Kári‘ úr Hafnarfirði auk þess
voru mættir fulltrúar fyrir skip-
stjórafjelag Akureyrar.
Síldareinkasalan
var fyrst til umræðu og var í því
máli eftir nokkrar umræður sam-
þykt eftirfarandi tillaga í einu
hljóði:
„Pundnrinn samþykkir að kjósa
þriggja manna nefnd, sem hrindi
málefni því sem um var rætt til
hins besta fyrir hönd skipstjóra
og stýrimanna, og þess sje strang-
lega gætt, að þeir fái einn mann
í stjórn einkasölunnar, og starfi
nefndin í samráði við nefndir
hæði frá skipstjórafjelagi Akur-
eyrar og aðrar nefndir er kosnar
hafa verið í sama augnamiði.“
í nefnd þessa voru kosnir skip-
sf jórarnir:
Geir Sigurðsson.
Ólafur Þórðarson og
Hafsteinn Bergþórsson,
sinn úr hvoru fjelagi.
Næsta mál á dagskrá sem til
umræðu var tekið, var.
Frumvarp til laga
um vitamál og um vitabyggingar,
sem nefnd sú, ér atvinnu- og sám-
göngumálaráðherra skipaði méð
brjefi dags. 8. júlí s.l. — héfir5'
nú Jagt fyrir Alþingi.
Eftir að frumv. og skýrsla nefnd
arinnar til ráðuneytisins háfði'
verið skýrt fyrir fundinnm og rætt
af honum, var samþ. í einu hljóði'
éftirfarandi tillaga:
„Sameiginlegur fundur skipstj."
og stýrimanna í Reykjavík og
Hafnarfirði, ásamt fulltrúum frá
skipstjórafjelagi Akureyrar felsti
í öllum atriðum á frv. það, sem*
fram hefir komið frá Yitamála- *
nefndinni og væntir þess fastlega?
að það nái samþykki Alþingis á-
þessu ári.“
Því næst var og samþykt íi
einu hljóði að fela stjórn skip-
stjórafjelagsius Aldan að skrifa til
Alþingis og mælast sem fastast
með því að frv. nái samþykki á
þessu þingi.
-------------------
Samvinnufjelag
útgerðarmanna í Norðfirðá.
Norðfirði, PB. 18. febr.
A fjölmennum fundi á laugar-
dagskvöld var samþykt að stofna
hjer í bænnm samvinnufjelag til
þess að reyna að hrinde' í fram-
kvæmd sölu og útflutningi á ís-
íiski hjeðan, líkt og nú er gert
í Yestmannaeyjum.
Til þess að undirbúa fjelags-
stofnunina voru kosnir bæjarfó-
geti Kristinn Ólafsson, Páll í>otm-
ar konsúll, Jónas Guð*:mdsson
ritstjóri og ú tg e r ð ar'» en n i rn i r
Gísli Kristjánsson og ÓlTir Gbið-
mundsson. -
I
starfs- Væri