Morgunblaðið - 22.03.1931, Síða 3

MORGUNBIAÐIÐ
S
BiiiiiiiiisiiiiiitiiiiiiiiiiRHiiiiiiiiiiiiiMniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiru;
| |
E Útgef.: H.f. Árvakur, Reykjavlk s
S Rltstjörar: Jón Kjartansson.
Valtýr Stefánsson.
g Ritstjörn og afgreitSsla:
Austurstræti 8. — Simi 600. j||
= Auglýsingastjöri: E. Hafberg. M
H Auglýsingaskrifstofa:
Austurstræti 17. — Simi 700. =
Heimasímar:
Jón Kjartansson nr. 742.
Valtýr Stefánsson nr. 1220. =
E. Hafberg nr. 770.
= Áskriftagjald:
Innanlands kr. 2.00 á mánuM. =
Útanlands kr. 2.50 á mánuBi. =
S í lausasölu 10 aura eintakiB.
20 aura meS Lesbók =
ÍlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllÍ
Bskaútgðfa stjðrnarinnar
Magnús Jónsson ber fram fyrir-
spurn á Alþingi.
Magnús Jónsson flytur svohljóð-
ítndi fyrirspurn á Al])ingi:
1. Hve miklu fje befir verið var-
ið alls til bókar þeirrar um Kaupf.
Eyfirðinga, sem ríkisstjórnin liefir
látið gefa út og útbýta um allt
land, að þvi er sagt er ?
2. Með livaða beimild hefir
stjórnin tekið peninga til þessa af
opinberu fje?
3. Er það satt, að nú sje í prent-
11 n kósningapjesi allstór um af-
ireksverk stjórnarinnar, seni kosta
•ejgi af opinberu fje?
Er það vel farið, að fyrirspurn
þessi er fram komin. Ekki er
minsti vafi á, að útgáfa bókar-
innar um Kaupfjelag Eyfirðinga
liefir kostað ríkissjóð mikið fje.
Um hitt verðúr ekki deilt, að fje
þetta er tekið í algerðu heimildar-
leysi. Merkur bóndi úti á landi
■skrifaði nýlega ísafold um bóka-
útgáfu þessa: „Hingað kom með
síðasta pósti, í hrúgum, eitthvert
,,hátíðarrit“ uni Kaupfjelag Ey-
firðinga, gefið út af stjómarráðinu
þ. e. á ríkis- eða alþjóðarkostnað,
<fg hefir Tryggvi Þórhallsson at-
vinnumálaráðherra skrifað formál-
ann, en útsendingin er stimpluð:
Porsætisráðheirra. Alt er rítið mcð
glanspappír og myndum skreytt,
svo að afardýrt hlýtur að vera;
t. d. burðargjaldið eitt, þar sem
ritið er sent út um alt land um
hávetur. Ekki hefi jeg sjeð, að
neitt hafi verið veitt til þessa á
fjárlögum, og get jeg því ekki
foetur sjeð, en að fjeð sje tekið í
algerðu heimildarleysi úr ríkis-
sjóðí.“ —
Sfmasamningnrinn
váð Mikla norræna.
Hversvegna hætti stjórnin við að
segja upp samningnum?
Magnús Jónsson flytur svoliljóð-
andi fyrirspurn á Alþingi til at-
vinnu- og samgöngumálaráðherra:
„Hvaða ástæður voru til þess,
að stjórnin hætti við að segja upp
samningnum við Mikla norræna
ritsímafjelagið og koma upp stutt-
bylgjustöð til þess að annast sam-
bandið við önnur lönd' ‘ ?
Mjög hefir verið hljótt um þetta
mál.
Landsstjórnin fekk, sem knnn-
ngt er, heimild til þess á síðasta
þiugi, að segja upp símasamningn-
um við „Stóra norræna“, með það
fyrir augum, að lijer yrði sett upp
örugt loftskeytasamband við út-
lönd. Þegar liinni óþolandi ein-
okun „Stóra norræna“ á síma-
sambandi voru við útlönd væri
af ljett, var opin leið að setja
' upp talsamband milli Lslands og
annara landa. Jáfnframt mátti
búast við að almenn skeytágjöld
lækkuðu eitthvað.
Það er vitað, að landssímastjóri
var vel á veg kominn með, að
koma máli þessu í trygga höfn,
svo hjer fengist á næstunni trygg-
ara, og ódýrara skeytasamband
.við umheiminn en nú er, og tal-
samband jafnframt.
En áramótin liðu, án þess að
landsstjórnin segi samningnum
upp. Þrátt fyrir heimildina frá
síðasta þingi, framlengir lands-
stjórnin samninginn við „Stóra
norræna.“
Hvað veldur ?
Vel er það, að stjórnin fær að
svara þeirri spurningu á Alþingi.
Lðgbrot stjámarlnnar.
1 lögum nr. 26 frá 1928, um
betrunarhús og vinnuhéeli segir
svo:
„Landsstjórninni skal heimilt,
að verja af ríkisfje alt að 100 þús.
krónum til að undirbúa og láta
reisa betrunarbús og vinnuhæli,
þar sem skilyrði þykja góð ....“
Vafalaust verður ekki deilt um
það, hve mikið fje Alþingi, samltv.
þessu lagaákvæði, leyfir að verja
megi til að koma upp betrunar-
húsi og vinnuhæli. Samkv. lögun-
um er sfjórninni heimilt að verja
til þessa „alt að 100 þús. krón-
nm" af ríkisfje. Ekki getur orðið
ágreiningur um það, hvernig skilja
beri þetta ákvæði. Stjórnin má
verja til þessa 100 þús. krónum,.
en meiru ekki. Orðin „alt að‘ ‘
setja takmörkin við 100 þús. krón-
ur. —
En hvernig hefir stjórnin farið
að ráði sínu í þessu efni? í lands-
reikningnum 1928 eru taldar kr.
37.500.50, sem varið hefir verið til
þessa fyrirtækis. í landsreikningn-
um 1929 eru enn taldar kr.
77.435.79 í sama skyni. Loks hefir,
samkvæmt skuldaframtali fjár-
málaráðherrans verið tekið 50 þús.
kr. lán á árinu 1928 til fyrirtækis-
ins. Þetta verður samtala kr.
164.936.29, eða kr. 64.936.29 fram
yfir það, sem lögin heimiluðu að
lengst yrði farið. Þetta er vita-
skuld skýlaust lagabrot, en meiri
hlut.i þings kemur vaflaust ekki
auga á það.
ðr Mýrdal.
FB. í mars.
. 28 .febrúar. Tíðin hefir verið ó-
v nju hörð síðan eftir áramót. Oll-
um fjenaði gefin full gjöf síðan
með þorra. Kuldi liefir ekki komið
þvílíkur um mörg undanfarin ár.
Framfarir í búskap voru fremur
liægfara síðastliðið ár, þó nokkuð
væri unnið að nýrækt (túnrækt)
hjer og þar í sveitinni, en hvergi
í stórum stýl, 'nema í Suður-Vík.
Var þar allstórt stykki sljettað
með dráttarvjel síðastliðið vor. —-
Afkoma hjá bændum er frenrur
slæm. Skuldir hafa fremur aukist
og útlit yfirleitt slæmt.
14. mars. Tíð hefir farið batn-
andi. Eru nú komnir góðir hagar
víðast og fagna menn því alment,
því margir voru orðnir kvíðnir út
af hagleysinu, enda nokkuð pántað
af fóðurbæti til vonar og vara.Von
andi þarf ekki á því að haída, ef
batinn helst.
Ráðstafanir hafa verið gerðar til
þess að verjast inflúensu. Annars
gengur slæmt kvef, alknargir legið
með liáan sótthita, og á stöku bæ
hafa allir lagst.
28. f. m. andaðist á Eystri-Sól-
heimum Kristín Þorsteinsdóttir, 82
ára gömul. Kristín heitin var búin
að liggja rúmföst frá því í júní s.l.
Menn hafa farið í hópum til
Vestmannaeyja og Reykjavíkur
undanfarnar vikur að leita sjer at-
vinnu og eru sums staðar ekki
heima nema konur og börn.
Dagbðk.
I.O.O.F. 3 = 1123238 = Fl.
Veðrið (í gær kl. 5) Frá Græn-
landsliafinu liggur mjó lægð aust-
ur eftir hafinu fyrir norðan land.
Norðan við hana er köld NA.-
átt og snjókoma, en lijer á landi
veldur hún V-lægri átt, víðast
fremur hægri, snjójeljum á V-
landi og í útsveitum á N-landi. A
Austfjörðum er hinsvegar bjart-
viðri. Frostið er víðast 1 til 3 stig.
Austan við Nýfundnaland er
alldjúp lægð, sem hreyfist NA-
eftir. Hún veldur þegar A-átt og
snjókomu á S-Grænlandi, og loft-
vog er þar ört fallandi. Má biiast
við, að hún hafi bráðlega í för
með sjer S-átt hjer á landi.
Veðurútlit í Rvík sunnudag:
Ilæg V-átt. Úrkomulítið. Ef til vill
S-átt aðra nótt.
Kvennadeild Slysavarnafjelags
fslands heldur fund mánudag 23.
þ. m. kl. 8j4 síðd. í K. R. húsinu
(uppi). Fjelagskonur eru beðnar
að fjölmenna og ættu helst allar
að koma með að minsta kosti einn
nýjan fjelaga á fundinn. Einnig
er hver kona, sem sækja vill fund-
inn, velkomin þangað. — Styðjið
þessa þörfu starfsemi.
Fimtugur er á morgun Guðm.
Guðmundsson trjesmiður.
Háskólafyrirlestrar próf. Eril^
Abrahamsens í Kaupþingssalnum.
Fjórði fyrirlesturinn, um hrynj*
andi, verður fluttur á,morgun kl.
6. Öllum heimill aðgangur.
Trúlofun sína hafa opinberað
ungfrú Salóme Pábrnadóttir hjúkr-
unarkona og Stefán Jónsson, ráðs-
maður á Kleppi.
Kristileg samkoma á Njálsgötu
1 í kvöld kl. 8 e. m. Allir vel-
komnir.
Pjetur Sigurðsson flytur fyrir-
lestur í Varðarhúsinu í kvöld kl.
8y^, um heimilið, skólana og föð-
urlandið. Allir velkomnir.
Hjálpræðisherinn. Samkomur í
dag: Helgunarsamkoma kl. IOV2
árd. Stabskapteinn Arni M. Jó-
hannesson stjómar. Hornaflokk-
ur aðstoðar. Sunnudagaskóli kl. 2
sd. Hjálpræðissamkoma kl. 8 sd.
Stabskapteinn Arni M. Jóhannes-
son stjórnar. Hornaflokkurinn og
strengjasveitin aðstoðar. Allir vel-
komnir. Héimilasambandið heldur
fund mánudaginn 23. mars. Stud.
theol. Valgeir Skagfjörð talar.
Karlakór Reykjavíkur. Æfnig í
kvöld kl. 5,15 í Goodtemplarahús-
inu. '
Ungir Sjálfstæðismenn fara á
morgun upp á Akranes. Verður
lagt af stað kl. 1 e. h. frá hafn-
arbakkanum vestari, og komið aft-
BORG
Til þess að rýma
fyrir nýju vörunum:
Á þriðjudaginn hefst
Vor-rýminga-sala
Edinborgar.
Stðrkostlegnr afsláttnr.
Nánar auglýst síðar.
iyORUMERKI
ifORUMERKI
Kiúsfreyjan
óskar eftir
virkilega bragðgóðu
kaffi, en þó ódýru,
þá
verður hún að nota hinn
ágæta
Ludvig
Davids
kaffibæti.
Ludvig Davids kaffibætir
bætir bragðið
en gerjr kaffið þó
ódýrra.
Enskar húfnr
nýkomið stórt og fallegt úrval.
„Geysir

Körfngerðin
Skólavörðnslíg 3
selnr með miklnm afslætti flestar vörn-
tegnndir til páska.
ur kl. 11—11,30. Farið verður með
hafnarbátnum Magna. Allir nngir
sjálfstæðismenn eru velkomnir í
leiðangurinn.
Flug. Flugfjelagið liefir ákveð-
ið að hafa hringflug yfir borginni
og nágrenninu eftir kl. 2 síðd. í
dag, ef veður verður hagstæt.t.
Skrifstofa fjelagsins verður opin
kl. 10-12 árd. fyrir þá, sem taka
vilja þátt í skemtifluginu.
Leikliúsið. Sjónleikurinn Októ-
berdagur verður leikinn í síðasta
sinn í kvöld. Hefir aðsókn áð
leiknum verið í daufasta lagi, og
er það illa farið, því að leikritið
sjálft er skemtilegt og nýstárlegt,
enda eftir Georg Kaiser, einhvern
þekktasta rithöfund Þýskalands,
og frammistaða leikenda einhver
sú besta, sem hjer hefir lengi sjest.
Landssímastjcrí liefir leyft., að
senda megi frá 1. apríl n. lc. nætur-
loftskeyti til íslenskra fiskiskipa