Morgunblaðið - 24.03.1931, Síða 3

MORGUNBLAÐIÐ
rnimiiisiHiiiiiHiiinmtiiiiiiiiiiiiiiimmiiiiiiiiiitiiiiiiiiiii'i^
JHorgtmblaMft
Útgef.: H.f. Árvakur, Reykjavlk S
Ritstjörar: Jón KJartansson.
Valtýr Stefánsson. =
Ritstjórn og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Slmi 600. =
Auglýsingastjóri: E. Hafberg. S
| Auglýsingaskrifstofa:
Austurstrætl 17. — Slmi 700. js
Heimasimar:
’ Jón Kjartansson nr. 742. §§
VMtJrt Stéfánsson nr. 1220. ||
E. Hafberg nr. 770.
: Áskriftagjald:
Innaniands kr. 2.00 á mánuBi. =
■ Utanlands kr. 2.50 á mánutSl. =
: t lausasölu 10 aura eintaklis.
20 aura meiS Lesbók =
liiiiiiniiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiif
i>ingtíðindi
Bjaigiáð sösíaiista.
Neðri deild.
Frv. Haralds Guðmundssonar,
nim heimild fyrir ríkisstjórnina
'til að styðja að útflutningi á nýj-
.um fiski, var enn til umræðu í
Nd., og fór allur fundartíminn
•til ki. 4 í að ræða málið.
Jóh. Jósefsson deildi allfast á
sósíalista í sambandi við þetta
mál. Þeir væru að slá um sig
með stóryrða vaðal um mál, er
fieir hefðu ekki minstu þekkingu
á. Og „bjargráð" væri altaf það
•^ama, að ,,skipuleggja“ málin,
•eins og þeir .orðuðu það, eða að
láta ríkið taka ráðin af einstak-
lingum og framleiðendum. Sam-
kv. þessu frv. ætti ríkið að
leigja 3—6 skip og hafa í reglu-
bundnum ferðum með ísvarinn
fisk. Nú vissu allir, að það væri
aðeins vissar teg. fisks, sem
Jhægt væri að selja þannig með
;sæmilegu verði á erlendum mark
áði, sem sje ýsa og flatfiskur. 1
Vestmannaeyjum hefði í haust
pg fram til ]>essa verið 3 togarar,
pr keypt hefðu ýsu af bátum.
Það gekk ekki betur að fá fisk
f þessi skip en svo, að oft horfði
til vandræða. Hvernig mundi
fara ef skipin væru enn fleiri
'og stærri? — Sósíalistar væru
í öðru orðinu að tala um, að
bjarga smábátaútvegnum með
þessu frumvarpi, en í hinu orð-
inu segðu þeir, að þetta hefði
■engan kostnað í för með sjer
fyrir ríkissjóð. Hvernig bæri að
akilja ]ietta? Jú, leiga skipanna
•(3—6), skrifstofubáknin og alt
isem þeim fylgdi ætti að leggja
á smábátaútveginn. Þetta væri
bjargráðið. Hjer ætti að fara í
sama fenið og síldarútvegurinn
væri kominn. — Ræðum. taldi
■sjálfsagt ,að ríkið styrkti menn,
einstaklinga og fjelög, til að
koma fiski á nýja markaði. Hitt
væri spor aftur á bak, að láta
hið opinbera taka mál þetta í
sínar hendur.
Sig. Eggerz taldi þetta mark-
aðsleitarmál svo mikils varðandi,
að nauðsynlegt væri að taka það
alveg úr höndum þess opinbera.
Undanfarið hefði það opinbera
verið að senda menn út um lönd
í þessu skyni, og hefði verið var-
ið til þess þúsundum króna. En
árangurinn? Jú, þegar sendi-
mennirnir komu heim, skrifuðu
þeir bæklinga um förina — en
svo búið. T>ví aðeins mætti vænta
árangurs í þessu máli, að ein-
staklingar hefðu þar forgöngu.
Hitt væri sjálfsagt, að ríkið
styrkti slíkar tilraunir.
„Lotd BBacMfleld"
bjargaí.
Ægir nær togaranum út á
sunnudagskvöld.
Svo sem skýrt hefir verið frá
hjer í blaðinu, strandaði ný-
lega enskur togari, „Lord Bea-
consfield“, austur í Meðallandi,
skamt austan við Kúðaós.
Ægir var fenginn til þess að
athuga staðhætti á strandstaðn-
um og reyna að ná skipinu út.
Skipið var komið upp í fjöru,
og mátti ganga þurrum fótum
út í það um fjöru.
Á sunnudagskvöld tókst Ægi
að ná togaranum út. Var þá
lítið um sjó og stórstreymt. —
Ægir hafði skotið línu til
manna, er voru um borð í tog-
aranum, og komu þeir þannig
á hann festum. Skipstjórinn á
togaranum og vjelstjóri voru
um borð; ljetu þeir kynda und
'ír vjelinni og settu hana í gang
þegar Ægir fór að toga. Um
stórstraumsflóð á sunnudags-
lcvöld losnaði togarinn og Ægir
dró hann út.
í gærmorgun fór Ægir með
togarann fram hjá Vík í Mýr-
dal. Er það mjög sjaldgæft, að
skip hefir náðst út af söndu?i-
um eystra, því að venjulega
sökkva þau þegar í sand og sjó.
Hjer hefir það hjálpað, að
skipinu í brimrótinu á dögunum
hefir skolað upp í sandinn, án
þess að fyllast af sandi og ^jó,
og svo veður lítið um sjóinn og
•stórstreymt, þegar Ægir kem-
ur á strandstaðinn.
Sennilega hafa þrír af skips-
mönnum af togaranum verið
lim borð í skipinu, þegar það
var dregið út, og koma þeir
með því hingað. Hinir, 11 tals-
ins, eru enn austur í Meðallandi
og verða fluttir landveg til Vík-
ur næstu daga; þaðan fara þeir
sjóleiðina, ef leiði verður.
Frjettst hafði um ferðir Ægis
í gærkvöldi. Gekk honum vel með
togarann áleiðis hingað.
OiagnótavBiðf
I landhelff.
Mótmæli gegn frumvarpi
Haralds Guðmundssonar.
(Einkaskeyti)
Norðfirðingar mótmæla.
Norðfirði, 23. mars. ’31.
Fiskideildin „Neptunus“ boð-
aði til almenns fundar hjer í
gær meðal útgerðarmanna, til
þess að ræða frv. Haralds Guð-
mundssonar, um dragnótaveiði í
landhelgi. í málinu var sam-
þykt svo hljóðandi fundarálykt
un: —
„í tilefni af frv. Haralds Guð
mundssonar, um dragnótaveiði
í landhelgi, vill fundurinn
benda hinu háa Alþingi á, að
varhugavert sje að opna land-
helgina fyrir stærri skipum,
ekki síst, þar sem sambands-
þjóð vor hefir mikinn og full-
kominn útbúnað til slíkra veiða.
— Hins vegar telur fundurinn
brýna nauðsyn, bátaútvegi
landsmanna til stuðnings, að
breyta núgildandi lögum um
dragnótaveiði þannig, að leyft
verði að nota dragnót í land-
helgi öllum smærri bátum, alt
að 30 smál. (brúttó) á tímabil-
inu frá 1. júní til 31. des., með
takmörkun á nótagerð þannig,
að ungviði sje ekki eytt að ó-
þörfu. — Fundurinn er alveg
mótfallinn því, að 8. gr. 1. nr.
55, 7. mlaí 1928 sje feld úr
gildi“. —
Skagfirðingar mótmæla.
Á sunnudagskvöld var fund-
ur haldinn á Sauðárkrók, og til
umræðu þetta sama mál. Sósíal-
istar vildu ekki taka ákvörðun
í málinu að svo stöddu, vildu
fyrst sjá greinargerð Haralds
fyrir frv. Báru þeir því upp
tillögu um að fresta málinu, en
hún var feld með 39:34 atkv.
Lá var borin upp tillaga frá
Sigurði Sigurðssyni sýslumanni
þess efnis, að fundurinn væri
algjörlega mótfallinn því, að
nokkuð yrði rýmkuð heimildin
til dragnótaveiða ■ í landhelgi,
og ennfremur, að æskilegt væri,
að dragnótaveiði yrði með öllu
bönnuð innfjarða. — Tillagan
var samþ. með öllum greiddum
atkvæðum. —
Á sýslufundi í Skagafjarðar-
sýslu í gær var samþykt í einu
hljóði sams konar tillaga.
Einnig hefir hreppsnefnd
Hofshrepp nýlega samþykt á-
lyktun í svipaða átt.
Samræmi.
Tveir Alþýðublaðsritstjórar beira
vitni í sama máli.
Haraldur talar:
Saltfiskverð er nú svo lágt, að
til fullrar tvísýnu liorfir um af-
komu fiskveiða og sjávarútvegs, ef
eigi er undinn að því bráður bug-
ur, að koma iitgerðinni í hagfeld-
ara og skipulegra horf og gera
aflann verðmeiri en nú er. Full-
verkaður stórfiskur hefir verið
seldur fyrir 70—75 kr. pr. skpd.,
og jafnvel enn lægra. Um síðustu
áramót voru óseldar fiskbirgðir
nærfelt 130 þús. skpd. Er það um
150% meira en um næstu áramót
á undan, og nærri þrefalt meira en
í ársbyrjun 1929. Það er því ljóst,
að fult. óvit væri að ætla lengur
að byggja afkomuvonir eingöngu
á saltfiskmarkaðinum, Spánar-
markaðinum, sem svo dýru verði
var keyptur, er bannlagaundan-
þágan var veitt.
Haraldur Guðmundsson.
(Úr greinargerð fyrir frv. til
laga um heimild fyrir ríkisstjórn-
ina til að styðja að útflutningi á
nýjum fiski).
Alþýðublaðið talar:
Það er eftirtektarvert að bæði
íhaldsblöðin Yísir og Morgunblað-
ið þegja um hið óhæfa verk stjórn
enda íhaldsflokksins, að stöðva all
an togaraflotann á hábjargræðis-
tímanum, ]>egar nógur fiskur er á
miðunum og sala ágæt.
Morgunblaðsgreinin er ekkert
annað en sultarvæl útgerðarmanna
um að útgerðin beri sig ekki. En
það vita allir óblindir, að sú saga
er röng frá rótum.
En tilfellið er, að togaraeigend-
ur eru altaf að græða. Það er
kjarninn í málinu.
Það er nokkurn veginn víst eft-
ir þessum heimildum að fiskveiðar
við Lófóten muni að þessu sinni
verða með minna móti, og því má
ganga út frá því sem gefnu, nð
saltfiskurinn íslenski hækki í verði
á maíkaðinum, þegar fram í maí-
íyánuð kemur.
Beri maður þetta saman við
hgilsíðugrein togarastöðvunar-
manna í fyrra dag, þá er það aug-
ljóst að þeir hugsa meira um
hvernig þeir eigi að verja togara-
stöðv.unapverk sín fyrir dómi al-
menningsálitsins, heldur en þeir
hugsa um möguleikana fyrir salt-
fisksölunni og þeim líkum, sem
þegar eru fyrir hækkuðu verði.
Hvers vegna notuðu þeir (tog-
ararnir) ekki tímann til 20. mars,
til þess að ná í nógan fiskinn, sem
bíður þess eins að vera fangaður
og selja hann síðan fyrir ágætt
verð eins og undanfarið.
Alþýðublaðið 55.-58. tbl. 1931.
Horfin eiturlyf.
Þjóðabandalagið hefir nýlega til
kynt að 2302 kg. af morfíni og
4324 kg. af heroin, sem flutt var
út frá Konstantinopel fyrri hluta
ársins 1930 til ýmissa ríkja í Norð-
urálfu, hafi algerlega liorfið. Full-
trúi Tyrkja í nefndinni, sem berst
gegn notkun eiturlyfja sem nautna
meðaia, skýrði frá því, að til Grikk
lands hefði verið flutt 1400 kg. af
morfíni, til ítalíu 640 kg. og
Frakklands 180 kg. Af heroin var
flutt til Danzig 766 kg., Grikk-
lands 2777 kg.; Frakklands 227 kg.
og Þýskalands 95 kg. Fulltrúar
Þjóðverja, Frakka og ítala skýrðu
frá því, að stjórnirnar í þeim lond-
um hefði ekki gefið innflutnings-
leyfi fyrir þessum vörum, og að
þær liefði ekki þangað komið.
Þjóðabandalagið komst að raun
um, að ekkert af þeim ríkjum, sem
berjast gegn eiturnautnalyfjum,
liefði gefið innflutningsleyfi fyrir
svona stórum sendingum af þeim
frá Tyrklandi. En það skýrir frá
því, að á seinustu árum hafi verið
stofnaðar þrjár stórár vérksmiðjur
í Konstantinópel til þess að fram-
leiða morfin og heroin og for-
stjórar þeirra sje Frakkar, sem
áður smygluðu inn þessum eitur-
nautnalyfjum í stórum stýl. En
vegna þessara verksmiðja kröfðust
Tyrkir þess, að fá að framleiða
þriðjung 'af því, sem framleitt er í
lieiminum af morfin, heroin og
kokain.
Málið kemur aftur fyrir opíums-
nefnd Þjóðabandalagsins í maí.
Enginn veit með vissu hvað orð-
ið hefir af þessum horfnu eitur-
nautnalyfjum, en eitt er víst að
þau liafa komist í hendur smygl-
ara. í nokkuð af þeim mun þó
hafa náðst, því að amerískir toll-
verðir hremmdu í frönsku skipi
eiturnautnalyf, sem voru miljóna
dollara virði.
Það er næsta ótrúlegt hvað
smyglarar finna upp á mörgum
ráðum til þess að dreifa út þessum
eiturlyfjum. T. d. tók lögreglan í
Konstantinópel nýlega 15 poka af
valhnetum úr skipi sem var að
fara. Höfðu smyglarar tekið kjarn
ann innan úr hnetunum og síðan
fylt þær með ópíum.
DqkáL
I.O.O.F. 3 == 1123238 = Fl.
Veðrið (mánudagskvöld kl. 5)j
Frá Bretlandseyjum liggur hú-
þrýstisvæði norðvestur yfir ís-
land til, Grænlands, en beggja
vegna við það eru lægðir, önnur
fyrir NA, en hin fyrir SV landi.
Veldur sú fyrri NV-átt um NÁr
hluta landsins, sums staðar all-
hvássri. Á'hafinu fyrir S og SV
landið er áttin hins vegar SA-
læg. Á N og A-landi er 3—7 st.
frost, en á S-landi er 0—2 st.
hiti. Vindur er orðinn A-lægur
eða SA-lægur um suðvesturhluta
landsins og mun fara heldur
vaxandi í nótt. Má og búast við
nokkurri úrkomu á morgun á S
og V-landi, snjókomu eða sjyddu
fyrst, en síðan sennilega riglj-
ingu.
Veðurútlit í Rvík þriðjudag:
Vaxandi SA-átt. Þykkt loft og
nokkur slydda eða rigning. f
Fákur heldur aðalfund sinn i’
kvöld kl. 8% á Hótel SkjaldbreiJS.
Farfuglafundur verður í kvöld
kl. 8y2 í Kaupþingssalnum. Guðl.
Rósinkranzson segir þar frá Sví-
]>jóð og sýnir skuggamyndir, og
fleira verður til gagns og gleðj.
Allir ungmennafjelagar eru veþ
komnir á fundinn.
K. R. Kvenleikfimi í kvold
verður bæði milli kl. 6 og 7 pg'
8 og 9 síðdegis.
Kristileg samkoma á Njáls-
götu 1 kl. 8 í kvöld. Allir veÞ
komnir.
Danssýning Ástu Norðm'ann
og Sig. Guðmundssonar verður
endurtekin næstkomandi sunnu-
dag. Sjá nánar í augl. í blaðinu
í dag.
Hver er munurinn? Alþbh
flytur á hverjum degi skæting fíl
útgerðarmanna fyrir það, að
nokkrir togarar lágu hjer 7— ti)
daga eftir áð þeir hættu ísfisk»-
veiðum og áður en þeir byrjuðu
saltfiskveiðar. Alþbl. veit vel trm
ástæðuna fyrir þessu. Ástæðan
var nákvæmlega sú sama og var
hjá Samvinnufjelagi ísfirðinga
sl. sumar og haust, þegar það
lagði bátum sínum upp, en ljet
þá ekki fara á veiðar. En Alþbl.
mintist aldrei á þessa ráðs- ,
mensku Samvinnufjelags Isfirð-
inga. Hvers vegna?
Fyrirspum svarað. Einhver -
Jens Pálsson er í Alþbl. í gatfr
með nokkrar fyrirspurnir til rit-
stj. Mgbl. viðvíkjandi togaraút-
gerðinni. Fyrirspurnum þessum
er best svarað með því, að skýra
frá litlu atviki. Þegar deilan var
í vetur milli sjómanna og línu-
veiðaraeigenda, buðu útgerðarm.
forráðamönnum sjómanna, áð
taka skipin á leigu og gera þau “
út. Þessu boði var hafnað. Hvers
vegna höfnuðu forráðamenn sjó-
manna þessu boði? Treystu þeh'
sjer ekki til, að láta útgerðina
bera sig, eða vildu þeir láta sjó-
mennina svelta? — Sumir línu-
veiðaraeigendur buðu hásetum á
skipum sínum að gera út skipin,
án þess að greiða nokkra leigu •
eftir þau, aðeins skyldu þeir
greiða vátryggingargjald skip-
anna. Sjómenn ætluðu að taka
þessu boði, en hvað skeður þá?
Forráðamennirnir bönnuðu sjó-
mönnum að gera skipin út! Hvers
vegna? Svari Jens Pálsson eða
hver sem betur getur.
Veiðibjallan flaug vestur í gær.
Komu f jórir farþegar frá Stykk-
ishólmi.
Dr. Richard Bech hefir flutt
fjölda fyrirlestra um ísland og
Alþingishátíðina síðan hann kom
heim í haust. Nú er hann að