Morgunblaðið - 30.05.1931, Page 3

M O K O V \’ K L A f) I O
»
tHUUfmimiiuiiuumiimiiiiiiiiiiiiimiiiiiiimiiiiniiiiimimH
E =
|| UiKer.: ii.f. Arvaiiur, Heykjavlk =
í| KtUtj6rar: JÓn KJartan»#on.
i S Valtýr t5lfafá,niíiion.
'j | Kitatjórn og afgreiösla:
: = AuHturstræti 8. — Síml 500. sr
■| = Auglýsiugasljóri: E. HafberK. {=
'g AuK'týsingaskrif sto.f a : EE
Austurstræti 17. — Slml 700. ^
;; s Heimasí mar : % S
Jón Kjartansson nr. 7 42. EE
Valtýr Stefánsson nr. 1220. =
E. Hafberg nr. 770.
: 5 A«kriftag:Jald: =
.5 lnnanlands kr. 2.00 ú mánuöi.- =
i| rtanlands kr. 2.50 á niánuði. E:
• I t lausasölu 10 aura eintakið.
í 5 20 aura meö T>esbók ~
Gangi pesetans fellur.
Madricl 29. maí.
TJjiitecl Press. PB.
'Opinberlega tilkynt, að peset-
unn hafi fallið niður í 54.90 á
sterlingspund. Hefir pesetinn
■aldrel fallið eins fyr eða síðar.
Preietoi fjárm ál araðherra hefir
sagt af sjer vegna gengisfallsins,
en stjórnin hefir neitað að taka
.lansnarheiðni hans til greina, og
lýst .yfir fullu trausti á honum.
* ---------
Úr Mesjsim.
Síra OL Stephensen í Bjarna-
;nesi hefir nú kvatt sína söfnuði, í
Lóni og' Nesjum, og gerði það með
því að messa í kirkjunum. Var all-
margt manna samankomið til þess
að kveðja. hann. 1 Nesjakirkju var
hver bekkur þjettskipa$ur. Eftir
messu komn menn saman í kjall-
ara kirkjunnar, sem er samkomu-
hús lireppsins, og drukku þar
kaffi og skémtu sjer. Jón Guð-
mundsson póstafgreiðslumaður á
höfn fluttj ræðu og þakkaði síra
Olafi Stepliensen fyrir hönd gest-
anna, fyrir góða viðkynningu og
rakti starfsferil hans og sýndi
fram á, að síra Ólafur Stephensen
væri í engu meðalmaðnr. Þyí hefði
styrr staðið um hann, sem títt væri
um slíka skapgerðarmenn. Bene-
dikt bóndi Sigurðsson í Flatey
flutti honum kveðju frá söfnuðin-
um á Mýrum og árnaði honum og
hans fólki allra heilla í framtíð-
inni. Það kom glögt í Ijós, að síra
'iÓl. Steph. hefir unnið sjer hylli
fjölda' manna í söfnuðum sínum.
'Og fjöldinn allur ber hlýjan hug
til hans. Olium ber saman um það
að hehnilí Bjarnaneshjónanna hafi
verið hið hesta. Munu meim sakna
síra Ól. Stepli. En óska þess líka
að honum megi í öllu vel farnast
og njóta aldnrsins í gleði og gæfu.
Nesjamaðnr.
SiBflir Hsrlakór H.F.U.M.
Norræna söngmótið í lvaup-
mannahöfn hófst í gær kl. 0V2 (ísl.
tími). Fregnin var þegar birt. í
glugga Morgunblaðsins, og þeim
•er góð hefði viðtæki ráðlágt að
hlnsta þar á, þvj að Utvarpsstöð
íslands gat ekki endurvarpað. —
Veit Morgunblaðið ekki live marg-
ir hafa á hlustað, en „Karlakór
K.F.U.M.“ er lióf söng sinn með
því að syngja þrj'ú íslensk lög:
„Lýsti sól — —“ eftir Sveinbj.
'Sveinbjömsson,
„Jeg man þig enn---------eft'ir
'Sigfús Einarsson, og
„Brenni þið vitar — —“ (úr
hátíðaljóðum Davíðs Stefánssonar,
lag effir .Pál TsóTfsson).
Pimtuu
Pálma rekters.
Athygli mín hefir nýlega verið
vakin á því, að meðan jeg var
fjarverandi úr bænum fyrri hluta
þessa mánaðar, liafi Pálmi „Fx-ain-
sóknarmaður“ , Hannesson- birt í
Tímanum brjef, sem liann befir
pantað frá Páli Nolsöe, er var
fulltrúi Færeyinga á stúdentamót-
imx síðastl. surnar.
Segir Pálmi, að fjelag það, er
stofnað var utan um hann árið
1929 og nefnt var „Nýja stúdenta-
í.jelagið“, hafi nliðlað málum milli
Páls Nolsöe og mín á mótinu.
Þessu mótmæli jeg sem ósvífnum
ósannindum. Hlutverk „Nýja stú-
dentafjelagsins“ var það eitt í
þessu efni, að æsa Pál Nolsöe á
allan liátt upp á íxxóti stxxdenta-
mótsnefndinni með allskonar dylgj
um og skröksögunx. Kvað svo mik-
ið að þessu, að Páll Nolsöe var
farinn að vísa þessum undirróðurs
mönnum frá sjer með harðri hendi,
enda var ákefð þeirra orðin slík,
að Páll lxafði ekki stundíegan frið
fyrir þeim.
Um sanxsæti það sem undirróð-
ursmenn lijeldu Páli er það er
segja, að er jeg frjietti af því
krafðist jeg að taka þátt í því og
kom þar í ljós að búið var að
telja Piáli trxx um að í Stúdenta-
fjelagi Reykjavíkur væru allir ó-
vinir hans en í nýja stúdentafje-
laginxi eintómir vildarvinir hans.
Lýsti Páll þessu í ræðxx og gat
þess þá urn leið að jeg myndi vei-a
einn af lxelstu mönnum nýja stú-
dentafjelagsins. Afþakkaði jeg
auðvitað þegar í stað þann vafa-
sama heiður, en undirróðursinönn-
um fanst þetta einkennilegur ár-
angur af þieim fróðleik, er þeir
höfðu reynt að veita Páli.
Hvað snertir brjef Páis Nolsöe,
það er nýlega hefir boi-ist Pálma
Hannessyni, er það að segja, að
það er pantað af Pálma og það
með sviksamlegum. og ósönnum
hætti. Hefir Pálma tekist enn á
ný að æsa npp Pál Noisöe með
þeim röngu sakargiftum, að
þakkarskeyti það er færeyska stú-
•dentafjelagið sendi mjer f. h.
íslenskra stúdenta, hafi jeg notað
til að koma flokksbróður mínum í
formannsstöðu í Stúdentafjelagi
Reykjavíkur. Slík notkun skeytis-
ins finst Páli Nolsöe „unfair“.
Það mundi mjer líka finnast. —
Enda. fór jeg með skeytið sem al-
gert leyndarmál og birti það ekki
fyr en að lokinni formannskosn-
ingxx í fjelagimx og þá að gefnxx
tileíni. Sá, sem befir ]>ví komið
óheiðarlega ■ frarn í þessú máli er
ekki jeg, heldur Pálmi Hannesson,
er hefir skrökvað því að Páli
Nolsöe að jeg hafi misnotað skeyt-
ið. —
Það er mjög ánægjuleg yfirlýs-
ing lijá Páli Nolsöe að ýmsir af
fjelögum nýja stúdentafjelagsins
hafi barist á móti því, að hann
sættist við stúdentamótsnefndina.
Telur Páli fjelagspólitík þeirra
hafa valdið þessu, hefir Páll þar
rjettilega sjeð af livaða hvöturn
stafaði umhyggja þessara manna
fyrir málum hans.
Páll Noisöe skildi við mig full-
komlega sáttur og að þvx er virtist
x goðri vináttu. Síðan bárust mjer
kveðjur frá lionum. Skýringin á
brjefi því er Pálmi Hannesson
náði frá honunx, er því xniður sú
að Pál skortir festn og sjálfstæði
til að geta kornið fram fyrir hönd
annara. Páll veitir fyrst íúslega
samþykki sitt til að fresta ræðu
sinni um tvær klukkustundir, læt-
ur svo æsa sig til óánægju xxt af
]xví, sættist svo við mig, lætur aft-
xxr æsa sig gégn mjer, sættist síð-
an aftur o. s. frv., uns liann skilur
við mig sáttur, sendir þakkar-
skeyti og ioks skamnxabrjef! A
slíkum mönnum er erfitt að taka
nokkurt mark, og þeinx er óholt
að komast undir áhrif hins „vin-
sæla" æsknlýðsleiðtoga, sem Jón-
as frá Hriflu setti yfir Menta-
skólann.
Hversu lialdgott árásarefni and-
stæðinguni nxínum þykir fram-
koma mín gegn Færeyingum á stú-
dentamótinu, sjest best á því, að
þeir hafa aldrei þorað að hreyfa
þessu nxáli í stúdéntafjelaginu. —
Þeirn þykir heppilegra að dreifa
xit illmælum um mig í einkasam-
tölum og með níðgreinum í blöð-
um sínum, þar'sem mjer er varnað
svars.
Og Færeyingaást Jxeirra er auð-
sæ af því, að þeir lýsa blessun
sinni yfir því, að enginn tók fyrir
hönd ríkisins á móti Fæi-eyingun-
um er sóttu Alþingishátíðina, og
að fáni Færeyinga var dreginn
niðixr á Þingvöllum og allir Fæi'-
eyingar þar nxeð svívirtir, til þess
eins að Jónas frá Hriflu gæti kom-
ið sjer í mjxxkinn hjá Stauning.
Þar senx jeg er nú á förum úr
bænum, verð jeg að láta þetta
nœgja í bili. Jeg hefi líka • annað
miklu stórfenglegx’a en þetta að
stríða við í þeirri sókn sem nú
verður hafin á vesturvígstöðvun-
um.
Rvík, 28. maí 1931.
Thor Thors.
Forsetakosaiagin
í Frakklandi.
ÓsigTir Biriands.
Briand var lengi í vafa um það,
hvort liann ætti að bjóða sig franx
við forsetakosninguna í Frakk-
landi. Að lokum afrjeð bann að
verða við tilmælum vinstri flokk-
anna og verða forsetaefni þeirra.
Vá’falaust liefir Briand búist við
að ná kosningu. Annai's liefði hann
ekki boðið sig franx. Því öllum var
fyrirfram ijóst að það mundi verða
Briand alvarlegur og hættulegur
álitshnekkir ef hann fjelii við for-
setakosninguna. —
Briand hefir sett sjer það mark,
að vinna að sáttum og varanlegum
friði milli þjóðanna í Evrópu. —
Hann hefir oft sagt, að hann eigi
,enn mikið óg rt í Genf og vildi því
heldur vera utanx’íkisráðherra á-
fram en ríkisforseti. En þrátt fyrir
það bauð hann sig fram við for-
setakasninguna. Hvei’s vegna gerði
hann það? Skýringin er ef til vill
sxi, að Briand ixefir átt erfitt að-
stöðxx að undanförnu. Tillögur
lians unx Bandaríki Evrópu mæta
miklum erfiðleikum. Og sátta-
stefna lians á erfitt uppdráttar í
Frakklandi. Þar við bætist að
Frakkar lieimta, að lxann hindri
þýsk-austurríska tollabandalagið.
En ern nokkrar iíkur til þess að
honum takist það? Og hvernig á
hann að vinna að sáttxxm milli
Frakka og Þjóðverja og um leið
spyrna á móti rjettmætum óskum
imx þýsk-austnrrískt viðskifta-
bandalag? 1 rauninni er ]>að ekki
að fui’ða, þótt Briand knnni að
hafa óskað að losn'a við utanríkis-
ráðherrastöðuna og fá í staðinn
annað og öruggara embætti. —
Donmer, foi’seti öldunga.deildar-
innar, bauð sig fram á móti Bri-
and. Doumer er hægfara vinstri
nxaður, en var þó forsetaefni hægri
íiianna.
Hægri menn hörðust ákaft á
rnóti Briand. Þeir segja að sátta-
stefna hans hafi verið mistök frá
upphafi, hún stofni öryggi Frakk-
iatids í hættu og geti leitt til ó-
fi’iðar. fMargir hægi’i menn fóru
hörðum orðum um stjórnmála-
stefnu Briands. ,L ’aixii du peupleþ
blað ilmvatnskóngsins Coty flutti
3ja dálka gi-ein um framboð Bri-
ands, undir yfirekriftinni „10 ár í
þjónustu Þýskalands!“ —
Báðar deildir þingsins komu
saman í Yereailles liinn 13. maí til
þess að kjósa 13. forseta 3. franska
lýðveldisins. Við fyrstn atkvæða-
greiðslu fjekk Doumer 440 atkv.,
Briand 401, koníakskongurinn
Hennesy 39, aðrir frambjóðendur
alls 22. — Enginn fekk rneiri
liluta allra greiddra atkvæða og
var því kosið að nýju. En eftir 1.
atkvæðagreiðsluna var vonlaust
um að Briand gæti hlotið kosn-
ingu. Hann tók því ffamboð sitt
aftur. Við 2. atkvgr. f jekk Doumer
556 atkv., vinstrimaðurinn, Marr-
aud 330. Dounier var því kosinn.
Hvers vegna fjell Briand? Það
hefir vei’ið sagt, að þýsk-austur-
ríska tollabandalagið iiafi oi’ðið
honum að falli. Andstæðingar hans
segja að tollabandalagið sje af-
leiðingin af tilslökunum ixans við
Þjóðverja og að það stofni friðar-
saxnningunum í hættu. Það væri
þó rjettai-a að segja, að vaxandi
frönsk mótspyrna gegn sáttastefnu
Briands og tilslökunum við Þjóð-
verja hafi orðið lxonum að falli. —
Aðalati’iðið við forsetakosning-
una er ekki sigur Doumers lieldur
ósigur Bxúands. Engum getur dul-
ist að ósigurinn veikir aðstöðu
hans sem utanríkisráðherra að
miklum mun. Briand beiddist því
lausnar strax eftir kosninguna, en
fyrir tilmæli Doumergues forseta
tók hann lausnarbeiðnina aftur
og fór til Genf sem fulltrúi
Frakka á fundi Evrópunefndai*-
innar og ráðsfundi Þjóðabanda-
lagsins.
Fi’á Genf er símað, að Briand
sje þar í síðasta sinn; liann sje
kominn þangað til þess að kveðja.
Hann muni bráðlega segja af sjer.
-— A fundi Evrópunefndarinnai*
hjelt Henderson ræðu til Bi’iands
og sagði m. a.: „Vjer getum ekki
leynt því að aðstaða Bi’iands er
ekki liin sama og áðui*. Vjer get-
um ekki komist lijá því að gei’a
í’áð fyrir hreytingu, sem okkur
hlýtnr að falla illa. En hvað sem
framtíðin liann að fela í skauti
sínu, þá mununx vjer allir halda
minninguna um stai’fsemi Briands
í Þjóðabandalaginu heilaga“.
Briand þakkaði klökkur, en
sagði ekkert um framtíðaráform
sín.
Khöfn í maí 1931.
P.
Vestri fór í gær frá Biyth til
Breiðafjarðar.
Þrastalundur vei’ður opnaður í
dag.
D-Iistinn!
Veðrið (í gær kl. 5) : Veðrátta-
breytist nxx lítið frá degi til dags
hjer á landi. Loftþrýsting heldur
áfram að vera mest fyrir norðan
landið, en hinsvegar fremur iág
unx Bretlandseyjar. Vindur er yf-
ii’leitt NA og sennilega stinnings-
gola noi’ðan lands, en á suðvestur
landi er tvíátta, slær jafnvel fyrir
á S. Hvergi hefir verið rigning í
dag svo frjest lxafi, en loft er
nokkuð skýjað á Suðiii’iandi.
Hiti er 8—12 stig við Faxafióa
en 4—6 stig á Austfjörðum.
1 Færeyjum er vindur all-hvass
NA og lítxxr út fyrir að herði
heldur á vindi lijer við SA-strönd-
ina.
Veðui’útiit í Reykjavík í dag:
Hægviðiú. Ljettskýjað.
Messur í dómkirkjunni á morg-
un kl. 11 síra ,Friðrik HallgTÍms-
son', kl. 5 síra Bjarni Jónsson.
Messað í fríkirkjnnni á nxorgnn
kl. 2 (síra Árni Sigurðsson) .
Fríkirkjan í Hafnarfirði. Altai*-
isganga kl. 8V2 á snnnudág. Síra
Jóns Anðuns.
Hjónaefni. Nýlega iiafa opinber-
að trúlofun sína ungfríi Karen
Antonsen og Janus Halldórsson,
Þórsgötu 7.
Kosningafundir 1 Reykjavík. —
Frambjóðendur allra flokka iijer
í Reykjavík boða til funda í
porti gamla barnaskólans þessa.
daga: Sunnudaginn 31. maí (á
morgun) kl. 3, sunnudaginn 7.
júní kl. 3 og þriðjudaginn 9. júní
kl. 8.
Áfengi fanst í Goðafossi, þegar
hann kom frá Þýskalandi síðast.
Voru það 157 flöskur af sterku
víni og voru þær faldar í kolun-
um. Vínið átti Ha41gríixiur Lúther
Pjetursson kyndari. Var hann
dæmdur í 30 daga einfalt fangelsi
við venjulegt fangaviðurværi og
6000 króna sekt.
Knattspyrnumót 2. flokks. Kapp-
leikarnir í fyrra- kvöld fóru á þá
leið að Valur og Víkingur gex’ði
jafntefli 0:0 og K. R. vann Fram
með 4:0. Leikurinn var sæmiiega
fjörugur. Víðvarpað var hljóm-
leikum og nýjustu íþróttafrjett-
um innlendum og erlenduní og var
það bæði fróðlegt og skemtilegt.
tTrslitakappleikir mótsins íara
fram annað kvöld, Kl. 8 keppa
Franx og Víkingur og kl. 9, Valur
og K. R.
Jarðarför Kristínar Onnu Ste-
fánsdóttur, kaupmanns Gnnnars-
sonar, fer fram í dag og hefst kl.
1 með hxiskveðju að heimili for-
eldra hennar, Miðstræti 6.
Mentaskólanemendur eru beðn-
ir að fjölmenna á fxxnd í „Fram-
tíðinni“, sem haldinn verður í
dag kl. 8V2 síðdegis. Verður þar
rætt um samþykt. Fjelags íslenskra
stúdenta x Kaupmannaliöfn* og
kröfu þess um aðskilnað ríkis og
kirkju, afnám trúarbragðakenslu
í skólum og afnám gnðfræðideiid-
ar Háskóla»Islands.
Útvarpið í dag: Kl. 19,25 Hljóm-
leikar (Grammófón). Kl. 19,30
Veðurfregnir. Kl. 19,35 Barnasög-
ur (Anxgr. Kristjánsson kennaxi)
Kl. 19.50 Hljómleikar (Emil. Tb.
slagharpa). KI. 20 Þýskukensla
í 1. flokki (Jón Ófeigsson, yfir-
kennari). Kl. 20.20 Hljómleikar
(Emil Thoroddsen slagharpa). Kl.
20,30 Erindi: Fjallaferðir (Guðm.
Einarsson). Kl. 20.50 Óákveðið. Kl.
21 Fi’jettir. Kl. 21.20 Dansmxisík.
Risgjöld hinnar nýju símastöðv-
ar vom lialdin í gærkvöldi í sal-
arkynnum stöðvarinnar, og var