Morgunblaðið - 18.12.1931, Page 2

2
M 0 R GUNBLASIÐ
Kærkomnir og nytsamír
klutir við allra hæfi. —
Hentugustu og bestu jðlagiafirnar
eru frá okkur.
Fyrir kvenfólkið:
Fallegur undirfatnaður af mörgum gerðum.
Silkináttföt (jakki, treyja og buxur).
Náttkjólar, mikið úrval.
Peysur og Jumpers.
Trefill og húfa (sem tilheyrir saman).
Vetrarsjöl, tvílit, margar gerðir.
Peysufatamillipils, margir litir.
Slifsi og svuntur.
Hanskar, fóðraðir og ófóðraðir, m. gerðir.
Kvenveski, stórt úrval.
Regnhlífar, stórt úrval, einnig Barnaregn-
hlífar.
Leðurkápur, Rúskinnskápur, Regnfrakkar.
Stuttjakkar, Blússur og Pils.
Ilmvötn, Skrautöskjur, Perlufestar.
Ullarkjólar. Silkikjólar.
Fyrir karlmenn:
Innijakkar, verulega fallegir.
Innisloppar, úr ull og silki.
Manschettskyrtur, nýjustu gerðir.
Bindi, fallegt úrval.
Axlabönd og fl. í öskjum.
Silkivasaklútar.
Tieflar úr ull og silki.
Hattar, linir og harðir.
Veski og buddur, mikið úrval.
Ferðaveski, margar tegundir.
Vetrarfrakkar af nýjustu gerð.
Hanskar, fóðraðir og ófóðraðir.
Skíðaföt.
Peysur, mikið úrval..
Sokkar úr ull og silki.
Rognfrakkar frá 47.50.
Samkvæmiskjólar og Jakkar.
Munið að gleðja börnin: Við höfum stærst og fjölbreyttast úrval af
öllum hugsanlegum leikföngum.
Stðr ðtsala.
10-Sö “■ afsiittur.
Kjólar — Pelsar — Kápur — Silki — Slifsi —
Svuntusilki — Sílkisokkar — Peysufataklæði
Telpukjólar — og mjög mikið af öðrum vör-
um til Jólagjafa, með afar lágu verði.
B E S T U K A U P !
NB. Almenningsbílarnir staðnæmast hjá
versluninni.
Verslnn Kristfnar Signrðardóttnr.
Laugaveg 20 A. — Sfmi 571.
það ekki borga sir
Nýjn fiskmatslðgin.
Alþingi það, sem á rökstólum
sat í sumar, samþykti ný lög um
fiskimat. Gengu þau þegar í gilcli
og eru birt í mánaðarriti Fiski-
fjeiagsins „Ægis“. Að samningu
þessara laga vann milliþinganefnd
og sátu í henni þeir Kristján
Gergsson forseti Fiskif jelags Is-
lands, Jón Magnússon yfirfiski-
matsmaður sunnanlands; alþingis-
mennirnir Jón Olafsson lítgerðar-
stjóri og Olafur Thors framkv.stj.
og Lárus Fjeldsted hrm. , Voru til-
iögur þessarar nefndar lagðar
fyrir fund yfirfiskimatsmanna
landsins sem haldinn var í júlí-
mánuði s.l. í Reykjavík og sat
hann einnig fiskifulltrúi Islands
á Spáni. Verður því varla annað
sagt, en að td undirbúnings þesa-
arar lagasmíðar hafi verið sæmi-
lega vandað af hálfu þings og
stjómar, enda öllum þeim sem um
þetta hugsa fyllilega ljóst, að svo
þurfti að vera, og að brýn þörf
yar breytinga td bóta á eldri lög-
unum.
Jeg og sjálfsagt margir fleiri,
höfðu vænst mikils í bótaátt í ti'l-
lögum þeirra mætu manna og
þekkingarauðugu á þessu sviði sem
þarna unnu að, en jeg verð að
segja það, að jeg varð mjög von-
svikinn við lestur þessara nýju
laga.
Lögin eru að langmestu leyti
endurprentun á eldri lögunum frá
19. júní 1922. Breytingar fáar og
flestar smávægilegar.
Þessar breytingar eru helstar:
1. Allur útfluttur fiskur er nú
matskyldur, en áður var það að
ems fiskur sem fara átti til Mið-
jarðarhafslandanna.
2. Til þess að samræma betur
matið um lancl alt er gert ráð
fyrir, að fiskifulltrúi íslands á
Spáni og ítalíu veiti yfirfiskimats-
mönnum leiðbeiningu á fundum
sem haldnir verði árlega með
þeim.
3. Laun yfirfiskimatsmanna eru
ákveðin í lögunum.
4. Yfirfiskimatamenn fá endur-
greiddan af ríkisfje kostnað við
t.ilraunir við nýjar eða bættar
verkunaraðferðir, rannsóknir á
salti, á geymsluþoli fisks og
öðru slíku, er miðar að því, að
auka verðmæti fisksins.
5. Undirmatsmenn bera áb.yrgð
sjálfir á misfellum á matinu og
ákvæði þeirra um ábyrgð yfir-
fiskimatsmanna eru hert, og víkja
má hvorum tveggja frá starfi fyr-
irvaralaúst fyrir alvarlegar mis-
fellur.
Ákvæði um hvemig mat eða
fiokkun fisk.sins skuli fram-
kvæmd, er ekki í 'lögum þessum
fiekar en í eldri lögum, en gert
■er ráð fyrir nánari ákvæðum um
það í reglugerð sem atvinnu og
samgöngumálaráðuneytið gefur út
og í erindisbr je fum fiskimats-
manna.
Jeg hafði búist við þvi, að ein-
mitt það atriði þessa máls, sen
mest knúði til breytinga, — ósam-
ræmið í fiskimatinu — yrði tekið
fastari tökum í lögum þessum en
gert er. Það er óefað spor í rjetta
átt, hinir árlegu fundir yfirmats-
manna, en ekki er sú hugmynd ný,
því þeir fundir hafa verið haldnir
nokkur undanfarin ár. Og um
leiðbeiningu fiskifulltrúans á Spáni
geri jeg mjer engar glæsilegar
5=
vonir nú fyrst um sinn, þegar við
því starf'i tekur ungur og óreyncl-
ur maður, með að sögn lítilli eða
engri sjerþekking. Hitt vil jeg full-
yrða, að ósamræmi mikið á sjer
stað í hinum ýmsu landshlutum,
bæði á mati fisksins og í með-
ferð hans yfirleitt, og sennilega
kennir einnig ósamræmis innan
hvers matsumræmis að einhverju
leyti. Annars er líka vart að
vænta. Yfirfiskimatsmönnum er að
vísu bæði í eldri og yngri lögunum
gert að skyldu að ferðast um um-
clæmi sín og leiðbeina, en hitt
vita allir, að þeir eru fremur heim-
iliselskir og gera lítið að því. Br
þó á þessu hin mesta nauðsyn og
það virðist hin eina rjetta leið til
þess, að samræma matið, að yfir-
fiskimatsmennirnir sjálfir, hver í
sínu uinclæmi, leiðbeini verklega í
þessum efnum þegar þeir á áð-
urnefndum fundum hafa komið
sjer saman um sameiginlegar mats-
reglur, og gangi ríkt eftir og hafi
strangt eftirlit með, að þeim regl-
um sje hlýtt.
Annars er jeg þeirrar skoðunar
að miklum mun vænlegra til ár-
angurs í þessu efni hefði orðið
það fyrirkomulag að einn yfirfiski-
matsmaður hefði verið fyrir alt
landið sem hefði haft yfirstjórn
matsins á hendi. Undir honum
hefði svo staðið yfirfiskimatsmenn
]>eir sem nú em og aðrir, sem síð-
ar yrði við bætt eft.ir því sem
þörf kann að krefja.
Fiskimatslögin, bæði hin eldri og
yngri, leggja undirmatsmönnun-
um allþungar skyldur á herðar en
varðar hins vegar lítið um rjett
þeirra. Matsmenn eru skyldir til
að gegna starfi sínu nær sem þess
er krafist og oft hefir það kornið
fyrir hjer á Siglufirði, hvað sem
annars staðar kann að hafa verið
að þeir hafa orðið að liætta vinnu
sem borgað var liæn'a kaup fyrir
en hið lögákveðna matskaup, og
stundum að missa heils dags vinnu
við annað, fyrir 1—2 stunda fiski-
mat. Lögin ákveða að fiskeigandi
greiði þeim verkkaupið, en lögin
eru mjög óljós í því efni, því oft-
ast er það seljandi sem biður um
matið og á að greiða það, en sjaldn
ast mun matsvinnan greiðast um
■leið og ]iað fer frarn, en að því
Joknu er fiskurinn oftast eign
kaupandans og oft fluttur burtu.
Ilefir þá matsmaður enga trygg-
iugu fyrir kaupi sínu og mörg
d.æmi eru tii þess, að það fæst
aldrei greitt.
Það væri í morgum tilfellum
móðgandi tortryggni, að neita um
matsvottorð fyr en matslaun eru
greidd, enda mun því sjaldan
beitt, en það er hin eina leið sem
opin stendur til að tryggja mats-
mönnum verkkaupið, því lögfræð-
ir.ga greinir á um hvort matslaun
sjeu lögtakskræf. Vantar algerlega
ákvæði um það í lögin, en full
sanngirni mælir með því, að verk-
kaup fyrir skylcluvinnu, unna eft-
ir skipun þess opinbera, sje þegar
aðfararhæft að lögum.
Bæði eldri fiskimatslögin og þau
nýju, gera ráð fyrir, að allur
fiskur sem ætlaður er til útflutn-
ings, sje metinn er bann gengur
kaupum og sö>lum — einnig innan-
lands. Þessu ákvæði eldri laganna
hefir .ekki verið framfylgt og hæp-
ið er að gera ráð fyrir því, að því
verði enn framfylgt eftir nýju lög-
unum. Þetta ákvæði má þó kall-
ast nauðsynlegt eins og nú horfir
við, því það er raunar eina ákvæð-
ið, —• ■ eina vopnið, — sem fiski-
matið hefir í höndum í barátt-
unni fyrir vöruvönduninni.
Það er sorgleg staðreyncl, sem
ekkeri þýðir að dylja, að vöru-
vöndun fisksins hefir hrakað hin
síðustu árin. Hjer norðanlands
Iiefir ]>etta farið svo mjög í vöxt,
að í ýmsum ti'Ifellum mun hlut-
fallið milli 1. og 2. flokks fisks
af yoraflanum hafa snúist alveg
við, þannig, að nú sje meginhluti
fisk.sins 2. fl., sem áður var 1. fl.
Til þess liggja ýmsar ástæður
og sumar sem sjómönnum og öðr-
um sem meðhöndla fiskinn, ekki
verða gefnar að sök, t. d. 'langir
róðrar og.svo löng lóð, að nókkuð
af fiskinum kemur sjódautt á skip.
En hinu verður heldur ekki neitað,
að margt af ágöllunum í þessu
efni er sjómönnum og öðrum sem
þar eiga hlut að máli að kenna.
En höfuðsökina eiga fiskkaupend-
ur þeir (og þeir eru margir) sem
kaupa fiskinn án tillits til hvernig
vara hann er.
Það er algengt nú, hin síðari
ár.in, að fiskkaupendur frá fjar-
liggjandi stöðum kaupa hjer fisk
pr. sírna, svo og svo margar smá-
lestir, flytja hann burtu og láta
verka hann annars staðar. Þeir
setja stundum (en alls ekki alt af)
það skilyrði að matsmaður eða
löggiltur vogarmaður vegi fiskinn
— til þess að fría.st við að borga
saltið sama verði og fiskinn —
en aldrei að þeir ákvarði vöru-
gæðin. Og þegar sá, sem góða
vöru hefir og vandaða, svo sjer
að hann fær ekkert meira fyrir
sinn físk en sóðinn, sem hefir
nær eingöngu 2. fl. fisk og annað ,
laltara, — en til þess eru fjöl-
m.örg dætni —- þá hættir sá #yr-
nefndi að vanda vöruna — finst
Vöruvöndun á sjávarframleiðsl-
unni, sem er og verður megin þátt-
urinn í framleiðslu og verslun
þjóðarinnar, virðist langeðlilegast
að Fiskifjelag tslands hefði látið
t.il sín taka meira en er. Það liefir
talsvert fje ti! umráða, og telja
ýmsir að nokkuru af ]>ví væri
betur varið til slíks, en td ýmiss
]>ess sem nú er því varið til og
að Fiskifjelagið ætti frekar að
auka en minka afskifti sín af þeun
málum sem bafa mikla þýðingu
fyrir f járhagsafkomu sjávarút-
vegarins. Er þess ekki hvað síst
þörf nú.
Siglufirði, 30. september 1931.
Jón Jóhannesson.
I Göteborgsposten þ. 23. okt. er
alllöng grein um róðraræfingar Ár-
manns og K. R. og er lýsing sú á
þessari starfsemi, sem blaðið flyt-
ur, frá Sigge Jonson róðrarkenn-
ara. Greininni fylgir mynd af
lcappróðrarbát á höfninni í Reykja
vík. (FB.).
Hjúskapur. 9. þessa mánaðar
gaf síra Jón Thorarensen í Hrnna
saman í hjónaband ungfrú Huldu
Jónsdóttur Snæbjönissonar frá
Patreksfirði og Hiigna Björnsson
lækni.
Hjónaband. Laugardaginn 19. þ.
>n, verða gefin saman í hjónaband
á Akureyri, Margrjet. Sigurðardótt-
ir hárgreiðslukona og Karl O.
Runólfsson fiðluleikari.
Esja er væntanleg í kvöld. Lyra
fór hjeðan í gærkvöldi.
Togararnir. Hannes ráðherra og
Balditr fóru á veiðar í gær. Andri
kom frá Englandi.