Morgunblaðið - 27.01.1932, Blaðsíða 3

MORGUNfiLAÐIÐ
8
«»•

2 Útgef.: H.f. Arvakur, Rejrkjaylk.
• Rltatjörar: Jön KJartansson.
Valtýr Stefánsson.
• Rltstjörn og afgrelOsla:
Austurstrætl 8. — Slasl 600.
• Auglýsingaatjörl: B. Hafberg.
• Auglýsingaskrlfstofa:
• Austurstræti 17. — Sissi 700.
.2 Heimaslmar:
« Jön KJartansson nr. 748.
• Valtýr Stefánsson nr. 1880.
E. Hafberg nr. 770.
2 Askrlftagjald:
a Innanlands kr. 8.00 A mánuOl.
Utanlands kr. 8.60 á saánuBL
• 1 lausasölu 10 aura eintaklB.
« 80 aura msB Lesbök.
Verblýðsfjalsg
segir sig úr Alþýðusambajidinu.
Á aðalfundi verklýðsfjelagsins í
Húsavik nyrðra, sem haldinn var
í fyrrakvöld, voru bornar fram til-
lögur um það, að fjeilagið skyldi
segja sig úr Alþýðusambandi ís-
land og úr Verkalýðssambandi
Norðurlands.
Tillagan um að fjelagið segði sig
úr Alþýðusambandinu, var sam-
þjrkt með 62 atkv. gegn 21.
Hin tillagan, um úrsögn úr Verk
iýðssambandinu, var feld með 58
-atkv. gegn 26.
Slysfarir í U. S. A.
„Banatilrceðið,<
uið ísleif Högnason.
Kúlan, sem fara átti gegn
um glerrúðu af suo miklu
kasti, að aðeins lítið gat
uarð eftir á rúðunni, komst
ekki gegn um gluggatjalðið!
Síðdegis í gær sendu komm- lægt. íbúðarhús ísleifs er á af-
únistar hjer í bænum út fregn-. viknum stað; bjart tunglskin
miða með geysistórri yfirskrift | var þessa nótt.
svohljóðandi: „Banatilræði við
Isleif Högnason, foringja verka
Svo sem fyr greinir, kærði
ísleifur þetta fyrst 12 tímum
Þar sem hnefarjetturinn
er leyfður.
„Rjettlætishugsjónir"
dómsmálaráðherrans.
„Vörður laga og rjettar“, dóms- forkólfarnir ekki skuldbinda verka
Chicago í jan.
United Press. FB.
34.000 manneskjur biðu bana
í Bandaríkjunum árið 1931 af
völdum bifreiðaslysa, samkv.
skýrslum, sem United Press hef-
ir aflað sjer. Á þessu eina ári
biðu því fleiri manneskjur bana
í Bandaríkjunum en fjellu af
her Bandaríkjanna í heimsstyrj-
öldinni. Skýrslur frá 27 ríkjum
og 12 stærstu borgunum leiða í
Ijós, að bifreiðarslysum fjölgar
mjög. Dauðsföll af völdum bif-
reiðarslysa jukust um 2.5% árið
sem leið. — I Chicago biðu
1.100 manns bana af völdum
bifreiðaslysa 1930, en 1266 ár-
ið sem leið. Of hraður akstur er
tíðasta orsök bifreiðarslysa. Ó-
gætilegur akstur virðist aukast
eftir því, sem þjóðvegirnir eru
bættir og auknir.
lýðsins í Vestmannaeyjum. — eftir, að verknaðurinn átti að
Skotið á hann kl. 1 í nótt, gegn; gerast. Hann hafði heldur ekki
Bretar borga lán.
London, 26. jan.
United Press. FB.
Opinberlega tilkynt að Englands
banki ætli þ. 1. febi'úar að greiða
•að fullu lán þau, sem bankinn fekk
hjá Federal Reserve Bank í Banda
víkjunum og Frakklandsbanka. —
Lán þessi, bvert um sig, nema 15
miljónum sterbngspunda. Tilkynt
■er, að lánsgreiðslur þessár leiði
■ekki af sjer neina minkun á gull-
forða bankans. — Lán þessi voru
upphaflega veítt í ágústmánuði
■síðastliðnum td verndar sterlings-
pundinu, til þriggja mánaða, en
því næst var lánið framlengt til
þríggja mánaða.
Gengi.
London, 25. jan. Mótt. 26. jan.
Uníted Press. FB.
Gengi sterlingspunds, er viðskifti
hófust, 3.42V2, miðað við dollar, en
3.44, er viðskiftum lauk.
New York: Gengi sterlings-
punds: $ 3.43%—3.43%.
gætt þess, að hafa alt óhreyít
í stofunni, þegar rannsóknin
færi fram. Stúlkan, sem gerði
hreint í stofunni, var búin að
taka þar til, þegar rannsókn fór
fram. Hún bar fyrir rjetti, að
hún hefði orðið vör við smá-
glerbrot innan við rúðuna, ann-
að ekki. Enga kúlu fann hún,
eða nein vegsummerki eftir
hana.
Við rannsóknina upplýstist 1
enn fremur, að lítið gat (7 mm.
að stærð), eins og eftir kúlu,
var á rúðunni. Rúðan er úr svo
nefndu „vitagleri", og er nokk-
uð þykk. Sama og ekkert var
sprungið út úr rúðunni, út frá
gatinu.
Upplýst er, að gluggatjald,
þjett (úr pappa eða vaxdúk)
var fyrir glugganum, og dreg-
ið niður, þegar skotið átti að
koma inn um gluggann. En það
einkennilega kemur í ljós, við
rannsókn, að ekkert gat er að
finna á gluggatjaldinu. Kúlan
hefir því aldrei komist inn úr
! gluggatjaldinu, heldur hefir
utn glugga á heimili hans“.
Kemur því næst átakanleg lýs
ing á verknaðinum á þessa leið:
ísleifur var staddur á heimili
sínu kl. 1 um nóttina, ásamt
nokkrum ungum kommúnistum.
Ljós var í stofunni, og gekk ís-
leifur um gólf. Er skugga Is-
leifs bar í gluggatjaldið, var
skotið á hann gegn um glugg-
ann, en kúlan hæfði hann ekki.
Þá segir fregnmiðinn, að rann-
sókn sje hafin, og bendi alt til
þess, að „tilræðismaðurinn"
hafi skotið úr riffli. Loks segir
fregnin: „Upplýst er nú, að um
sama leyti og tilræðið var fram-
ið, var verið að ljúka fundi,
sem stórútgerðarmenn hjeldu í
Breiðablik“. Menn eiga, svo sem
ekki að þurfa að vera í vafa
um, hvar sje að leita „tilræðis-
mannsins“.
Alþýðubl. kemur út skömmu
eftir, að fregnmiði kommúnista
var borinn um bæinn. Þar birt-
ist greinarstúfur með fyrirsögn-
inni: „Morðtilraun í Vestmanna
eyjum“. Segir blaðið því næst , , ,.. * , ..
fra atburði þessum, en bætiri ....
við, að litlu hafi munað, að Í,- """' »« í'uísatj.ld,-
... , „. „ ... ms. — Engm ummerki fmnast
ieifur hafi orðið fynr skotmu.U , . . ... ,
, . ,. , ,, ., ,, 1 1 stofunm eftir kuluna — og
Þanmg var mal þetta flutt
kulan fmst hvergi.
málaráðherrann, skrifar grein imd-
i,- dulnefni í Tímann, þar sem
hann ásakar „öfgaflokkana“ er
liann svo nefnir fyrir yfirgang og
frekju í kaupdeilumálum. Er hann
hefir lýst aðgerðum þessara flokkj
eins og honum þykir best henta, fer
hann svofeldum orðum um sinn
eigin flokk:
„Aðstaða Framsóknarmanna er
glögg 0g ljós.-------Framsókn-
ar menn vilja að lögin gangi jafn:-
yfir alla, hvort sem það snertir
svik um mæli eða vog, innbrot,
árásir á borgara landsins á götum
úti eða í húsum inni“.
Þannig skrifar sjálfur dóms-
málaráðherrann um aðgerðir rjett-
vísinnar í sambandi við kaupdeii
ur.
Þannig var frásögn bæjarfó-
getans eftir rannsóknina í gær.
Reykvíkingum í gær.
Samtal við bæjarfógetann ______
í Vestmannaeyjum. j Ekki er ástæða tn að gegja
Morgunblaðið átti tal við bæj- margt, að svo komnu máli, um
arfógetann í Vestmannaevjum „morðtilraun“ þessa í Vest-
síðdegis í gær, til þess að fá
upplýsingar um ,,banatilræðið“
og ,,morðtilraunina“ við ísleif
Högnason. Frásögn sú, sem hjer
fer á eftir, byggist á samtali við
bæjarfógetann.
Kl. milli 12 og 1 í gærdag
barst bæjarfógeta kæra frá ís-
leifi Högnasyni. Segir í kær-
unni, að kl. um 1, aðfaranótt
þriðjudags, hafi verið skotið inn
um rúðu á stofu á heimili Is-
leifs, þar sem hann var staddur
inni. Ljós hafi verið í stofuimi,
því að aðkomumenn hafi verið
þar heima á fundi.
Við rjettarrannsókn, sem
fram fór í gær, upplýstist, að
a^komumenn þeir, sem höfðu
mannaeyjum. Sem betur fer,
hefir líf Isleifs Högnasonar ekki
verið í hættu.
Þegar fregnin um „banatil-
æðið“ og „morðtilraunina“
barst hingað í fregnmiðum í
gær, sló óhug á Reykvíkinga.
Er virkilega ’svo komið, hugsuðu
menn, að stjettahatrið sje orðið
svo eitrað í voru landi, að menn
veigri sjer ekki við að fremja
morð á andstæðingum sínum.
Þannig leit þetta út, eftir fregn
miða kommúnista að dæma.
En rannsóknin í Eyjum, sú
sem fram fór í gær, bendir ekki
til þess, að hjer hafi verið fram-
in morðtilraun. Hitt er ekki upp
lýst enn þá, hvernig í máli þessu
verið inni hjá ísleifi, voru komn' liggur. Verður því að krefjast
ir út í anddyri hússins og þess, að mál þetta verði rann-
bjuggust til heimferðar, þegar
skotið átti að ríða af. Enginn
þessara manna leit út, til þess að
aðgæta, hvort maður væri þar
á ferli. Það var ekki fyr en
nokkru síðar, að mennirnir fóru
út, og sást þá enginn, þar ná-
sakað til hlítar, uns það upp-
lýsist til fulls, hvað hjer hefir
1 raun og veru skeð, og að hin
þyngsta hegning komi þeim til
handa, sem sekir kunna að reyn
ast, hverjir sem þar hafa verið
að verki.
En hvernig fæst þessi fallega
lýsing ráðherrans á rjettlætishug-
sjón „Framsóknar“-manna stað-
st dóm reynslnnnar í þessum efn-
um? Tökum tvö dæmi.
Það var laust fyrir jólin 1930,
að kaupdeila reis upp hjer í bæn-
um milli forkólfa sósíalista ann-
ars vegar og Sambands ísl. sam-
vinnufjelaga hins vegar. DeiU
þessi var um kaupgreiðslu við
garnahreinsunarstöð Sambandsins.
Við stöð þessa unnu um 30 stúlkur
og vav kaupið 70 au. á klst. Þetta
kaup þótti forkólfum Sósíalista of
lágt, og kröfðust, að það yrði
hækkað upp í 80 au. á blst. Sam-
bandið vildi ekki verða við þess-
ari lrröfu og hófst þá vinnu-
stöðvun. En liðsmenn sósíalista-for-
kólfanna voru ekki aðgerðarlausir
á meðan. Þeip frömdu húsbrot á
garnastöðinni og stórspiltu ýms-
um verðmætum bænda, sem þar
voru. Við þessar aðfarir harðnaði
deilan mjög og leit um t.íma út
fyrir, að draga mundi til full-
komins fjandskapar milli Sam-
bandsins og sósíalista.
En þetta fór mjög á annan veg.
Ríkisstjórnin skarst í leikinn.
Ekki þó með þeim hætti, að draga
ofbeldsmennina til ábyrgðar fyriv
hiísbrotið og spillinguna á verð-
mætum bænda, heldur skipaði
hún Sambandinu að láta tafar-
laust undan kröfum sósíalista-
broddanna og draga strik yfir öll
unnin spjöll'. Bændur gátu eðli-
lega illa sætt sig við þessa lausn
málsins, en engu varð um þokað.
,,Rjettvísin“ hafði ákveðið, að
hnefarjettur sósíalista skyldi ein-
ráður í þessu máli.
Kaupdeila reis á Hvammstanga á
síðastliðnu hausti, á þeim tíma, sern
bændur voru í óða önn að koma frá
sjer hailstáfurðum sínum.
Deila þessi var ekki fyrst og
fremst um kaupgjaldið sjálft, lield-
ur um hitt, hvort bændum í Húna-
þingi væri frjálst, að vinna sjálfir
að fram- og uppskipun sinna vara.
Forkólfar sósíabsta vildu ekki
leyfa bændum þetta, heldur sjálfir
vera algerlega einráðir í þessu efni.
— Samkvæmt kröfu forkólfanna
máttu bændur því að eins vinna,
að verkalýðsfjelagið á staðnum
lýðsfjelagið til að vinna, er bænd-
ur þyrfti á vinnunni að halda.
Bændur í Húnaþingi gátu ekki
unað slíkri kúgun, og neituðu
kröfu forkólfanna. Þá gerðist það,
að svokallað Verkamálaráð Alþýðu
sambands íslands fýrirskipaði, að
sigbngabann skyldi lagt á Hvamms
tanga. Bændum skyldi á þann hátt
varnað, að köma frá sjer afurðum.
Skip Eimskipafjeilagsins, sem tók
afurðir bænda á Hvammstanga var
óðara sett í ,,bann“ og „handaflið“
óspart notað.
Bændur kærðu framferði Verka-
málaráðsins til ríkisstjórnarinnar
og báðu um vernd. En ríkisstjórn-
i;: sinti ekki þeirri kröfu. Þvert á
móti ljet hún það viðgangast, að
skip Eimskipafjelagsins var sett í
bann. Og ekki nóg með það. Ríkis-
stjórnin hafði ekkert við að at-
hnga, að Ríkisútgerðin neitaði að
flytja vörur frá eða til Hvamms-
tanga. Hjer var það enn linefa-
rjettur sósíalista-broddanna, sem
fekk að ráða.
Þessi dæmi ættu að nægja til
þess að sýna mönnum og sanna, að
í kaupdeilumálum liefir sjálf ríkis-
stjórnin veitt sósíaHstabroddnunm
ótakmarkað vald til þess að beita
hnefarjettinum í slíkum málum.
Borgararnir hafa enga vernd get-
að fengið hjá því opinbera gegn
ofbeldisverkum sósíalista. Og þeir
hafa eúgar bætur fengið fyrir unn-
i" tjón af völdum þessara manna.
Þannig er dómur reynslunnar.
Og fara þá ekki að verða hlægileg
skrif dómsmálaráðherrans, þar sem
hann er að tala um, að „Fram-
sóknarmenn vilja að lögin gangi
jafnt yfir alla“?
Hnefarjetturinn í liöndum sósí-
alista er leyfilegur og löglegur, að
dómi ríkisstjórnarinnar. En vilji
borgararnir gjalda líku líkt, þá
fordæmir stjómin þann verknáð.
Þannig eru „rjettlætishugsjónir“
dómsmálaráðherrans.
Nankingstjórnin í Kína fer
frá.
Slianghai, 25. jau.
Sunfo, forseti framkvæmdaráðs
Nankingstjómarinnar, og því í
rauninni stjórnarforseti hefir beð-
ist lausnar.
Huan g-ham4iang, f j ármá laráð-
herra, hefir beðist lausnar. — Hann
var stnðningsmaður Sunfo.
Fangelsisuppreisnin.
Princetown, 25. jan. Mótt. 26. jan.
* United Press. FB.
Vegna ástandsins í Dartmoor-
fangelsi hefir 100 manna herliðs-
flokkur verið vendur frá Ply-
mouth. Þegar herliðið kom til Dart
rnoor, voru hermenn settir á vörð
hringinn í kring um fangelsið.
Leikhúsið. óperettan „Lagleg
stúlka gefins“ verður sýnd annað
' leyfði það. En hins vegar vildu kvöld.