Morgunblaðið - 07.05.1932, Blaðsíða 2

MORGUNBIAÐTÐ
Fyrir ligg jan Ai:
Hestahafrar,
vernlega gúðir.
fflanið að hafrar irá okknr ern besta eldið fyrir
reiðhestin yðar og má einnig nota sem sáðhafra.
Bygglngarlöðlr.
23 lóðir við Lauganesveginn vestanverðan, fyrir inn-
an Kirkjuból, verða leigðar til íbúðarhúsabygginga. Á
öllum lóðunum á að byggja einstæð hús. Hver lóð er 437^2
fermeter að stærð.
Umsóknir sendist á skrifstofu borgarstjóra og er þar
uppdráttur af lóðunum til sýnis.
L.
Borgarstjórinn í Reykjavík, 6. maí 1932.
K. Zimsen.
Lystibátnr.
Lystibátur síldareinkasölu íslands „Blanche Fleur“
4.71 smálest, bygður í Noregi árið 1927 úr eik, er til sölu.
Báturinn hefir rúmgóðan klefa sem tekur 6—8 manns, klefi
þessi er þiljaður innan með mahogni, aftast í bátnum eru
sæti fyrir um 10 manns. Allar upplýsingar gefur
Skilanefnd Síldareinkasölu Islands. (Sími 1733).
Allar fagrar konur nota hvítu
Lux handsápuna vegna pess, hún
heldur hörundi þeirra jáfnvel enn
pá mýkra heldur. en kostnaðar-
samar fegringar á snyrtistofum.
LUX HANDSAPAN
„Jeg Tiefi reynt nm da-
gana óteljandi tegnndir
af frðnsknm harisápum,
en aldrei á æfi minni hefi
jeg fyrir liitt neitt sem
jafnast á við Lux hand-
sápuna ; vilji maður hal-
da iiörundínu unglegu og
yndislega mjúku “
[M-G-M)
209-50 IC LEVER BROTHERS LIUITED, PORT SL'NTJGHT, ENGLAND
Veiðirjettur
og eignarjettur.
Laxveiðafrumvarpið, sem nú
liggur fyrir Alþingi, er hið
ákveðnasta bolsafrumvarp
sem þar hefir sjest, segir
Jón H. Þorbergsson.
Jón H. Þorbergsson bóndi á
Laxamýri var nýiega á ferð bjer í
bænum. Hafði Morgunblaðið tal af
honum um laxveiðafrumvarp það
sem Alþingi hefir nú til meðferðar,
og neðri deild nýlega hefir af-
greitt.
Frumvarpið hnígur mjög á þá
sveif, að takmarka veiði manna
við árósa, til hagnaðar fyrir þá
veiðibændur, sem veiðirjett eiga
til dala.
Dreifing veiðarinnar.
— Það er vitaskuld ekkert á.
móti því, segir Jón Þorbergsson,
að veiðinni í laxveiðivötnum sje
þannig hagað, að hún dreifist sem
mest, milli veiðibænda.
En Iöggjafarvaldið má ekki
gleyma því, að meðan núverandi
skipun er á eignrjetti manna, verð-
ur ekki eign eins tekin og afhent
öðrum, nema sá sem missir eign
sína, eigi rjett til skaðabóta.
Veiðirán — eignarán.
Jón Þorbergsson segir m. a.:
Til þess að skýra ákvæði lax-
veiðafrumvarpsins, eins og það
er nú, get jeg tekið dæmi frá jörð
niinni Laxamýri.
Hún ev samkvæmt núgildandi
fasteignamati metin á 80 þúsund
krónur. Af þeirri upphæð má telja
að laxveiðin sje metin ea. 55 þús.
krónur. Af jörðinni, eins og hún
er metin nú, verður eigandi að
greiða öll opinber gjöld. Jörðin,
með hlunnindum, er og að veði
fyrir lónum, en veð má ekki
skerða, sem kunnugt er.
Gerum nú ráð fyrir, að lax-
veiðafrumvarpið yrði að lögum.
Með því er veiðitími veiðieigenda
styttur úr 5þ-j sólarhring á viku
í 4^2 sólarhring. Bannað er að
leggja veiðitæki lengra út í á,
en þriðjung af breidd árinnar frá
bakka. Nú má leggja veiðitæki
út í miðja, á. Enn fremur er
bannað að veiða í háf, og bannað
að veiða með ádrætti í sjó nema
í 500 metra fjarlægð frá árós.
Með því er t. d. afnumin sjóbirt-
ingsveiði á Laxamýri, því sjóbirt-
ingurinn veiðist í ósalta vatninu
við árósinn.
Allir sjá að veiðirjettur jarðar-
eigenda er hjer skertur að miklum
mun, rjettnr, sem er eign lians,
sem hann hefir greitt í jarðarverði.
Og ekki nóg með þetta. Yeiði-
eigendum er gert að skyldu að
borga laun eftirlitsmanna, jin þess
þeir bafi nokkurn íhlutunarrjett
um kaupsamning við eftirlitsmenn-
iua. Þeir gætu t. d. tekið verð
allrar veiðarinnar í kanp sitt.
Og klak verða þeir að greiða
í hlutfalli við veiði sína. Má að
vísu telja það sanngirni. En taka
verður þá líka tillit til þess, að
menn þeir, sem klakið er íalið,
viti hvað þeir eru að gera, en
,fari ekki eftir tyllivonum um það,
að með klaki megi fylla allar ár
af laxi, enda þótt reynslan annars
staðar hafi sýnt alt annað.
Skaðabótaskylda, ríkisins.
Eins og jeg hefi tekið fram,
segir J. H. Þ., er löggjafarvaldinu
vitaskuld frjálst að dreifa veið-
inni í ánum. En meðan núverandi
stjórnarskrá er við lýði, og vatna-
lögin, sem tryggja mönnum eigu
á vötnum landeigna sinna, þá er
ekki hægt að svifta, menn veiði-
rjetti, og afhenda hann öðrum, án
þess skaðabætur komi til greina,
til þeirra sem verða fyrir tjóninu.
Ef laxveiðalög ákveða ekkert
um það, hvernig þær skaðabætur
skuli fram fara, geta veiðieigend-
nr ekki haft aðrar aðferðir, en
leita álits dómstólanna, til að fá
þar rjett sinn.
Ef löggjafarvaldið t. d. sviftir
einhvern ósahónda helming veið-
innar, hlýtur hann að eiga rjett
á að fá endurgoldinn helming
þeirrar upphæðar, sem laxveiðin
var áður metin í fasteignamati
jarðarinnar — þó ekki sje lengra
farið.
En meðan laxveiðafrumvarpið
ákveður ekkert um skaðabætur,
gerir beint ráð fyrir, að eignir
sjeu af mönnum teknar, og öðr-
um afhentar, sje jeg ekki betur,
en frumvarpið til laxveiðalaganna
sje hið ákveðnasta holsafrumvarp,
sem enn hefir sjest á Alþingi.
Dr. theöl.
Jens Nörregaard
prófessor í kirkjusögu við háskól-
ann í Kaupmannahöfn dvelur hjer
í bænum um þessar mundir. Harni
kom hingað með e.s. Island síðast
liðinn miðvikudag og býst við að
verða hjer mánaðartíma. Aðaler-
indi hans hingað er að flytja
nokkur erindi kirkjusögulegs efnis
í háskóla vorum fyrir stúdenta og
þá aðra, sem hafa mætur á kirkju-
sögulegum fróðleik. En jafnframt
því er tilgangur hans sá að kynn-
ast andlegu lífi þjóðar vorrar og
landinu sjálfu eftir því sem tími
vinst til, sjerstaklega stöðum, sem
frægastir eru í sögu vorri.
Prófessor Nörregaard er maður
á besta aldri, að eins 45 ára, og
hefir um 10 ára skeið verið pró-
fessor við háskólann. Hann er mað-
ur prýðilega lærður og vísinda-
maður ágætur. Aður en hann gerð-
ist prófessor hafði hann árnm
saman dvalist í útlöndum. Arin
1911—1914 heimsótti hann þýska
liáskóla (einkum Túhingen og Ber-
lín) og hreska (Edinborg, Cam-
bridge og Oxford) og dvaldist þá
einnig hálft ár á ítalíu, til að
kynnast kristilegri list. Árin 1922
-—1923 dvaldist hanú hálft ár í
Frakklandi og um tveggja mán-
aða skeið á Norður-Afríku til vís-
indalegra rannsókua þar, varðandi
forna kirkjulega sögustaði, eink-
um liá er koma við sögu Agúst-
ins^ kirkjuföðursins nafnfræga.
Þaðan hjelt hann svo í annað
sinn til Italíu og dvaldist þar nm
liríð, en var þá kvaddur heim til
þess að takast á hendur embættið
sem prófessor í kirkjusögu við
háskólann í Khöfn, en því embætti
hefir hann gegnt síðan og verið
sjerstaklega vellátinn af lærisvein-
um sínum. Sem vísindamaður hef-
ir dr. Nörregaard fengið mikið
orð á sig sjerstaklega fyrir
rannsóknir sínar varðandi æfi og
þróunarferil Ágústins. Varð hann
doktor í guðfræði fyrir mikið rit
og ágætt um „Afturhvarf Ágúst-
ins“ („Augustins religiöse Genn-
embrud“, sem nokkru síðar kom
út í þýskri útgáfu). Annað rit
minna hefir hann samið um sama
efni („Augustins Vej til Kristen-
dommen“). Einnig hefir liann end-
mið og aukið á dönsku kirkju-
sögu Holmquists, og kom fyrra
bindi þess ágæta rit.s iit á næst-
liðnum vetri. Dr. Nörregaard er
formaður guðfræðingafjelagsins
danska („Theologisk Forening“)
og prýðilega látinn sem fyrirlestra
maður.
Fyrsta fyrirlesturinn heldur dr.
Nörregaard í dag kl. 6 síðdegis í
Háskólanum um „Afstöðu Águst-
ins til nýplatonskunnar“, og er
öllum heimill aðgangur meðan hús-
rúm, leyfir.
Síldarflutningur
til Sigluflariar.
Út af símfregn frá Siglufirði,
sem birtist lijer í hlaðinu þ. 5. þ.
m. liefir Svavar Guðmundsson heð-
ið Mbl. fyrir eftirfarandi
Athugasemd
Þáð skaí tekið fram, að kol þau,
sem e.s. „Örnin“ flutti til ríkis-
verksmiðjunnar. eru keypt að til-
hlutun skilanefndar Síldareinka-
sölu íslands og eftir liennar fyrir-
mælum.
Það var einnig samkvæmt fyrir-
mælum skilanefndarinnar, að e.s.
,,Örnin“ var látinn taka bræðslu-
síld í aðra lest skipsins, sem tæmd
hafði verið á Akureyri, og flytja
síld þessa til Siglufjarðar. Akvarð-
anir um flutning þeiman yoru tekn
ar án þess að herra Þormóður
Eyjólfsson væri að spurður og er
honum mál þetta því með öllu ó-
viðkomandi.
Það er öllum vitanlegt, sem til
þekkja að skip Eimskipafjelagsins
geta ekki tekið að sjer flutning á
helmingnum af allri þeirri síld,
sem þarf að flytja frá Akureyri í
bræðslu, svo hjer hefir ekkert ver-
ið frá þeim tekið.
Frá Eimskipafjelaginu.
Þá hefir forstjóri Eimskipafje-
lagsins beðið Mhl. að láta þess
getið, að afgreiðslumaður Eim-
skipafjelagsins í Siglufirði, Þor-
móður Eyjólfsson, hafi tilkynt s.jer
um flutning þann með erlendn
skipi, sem hjer um ræðir, og hafi
Eimskip ekki getað annast flutn-
inginn, að því sinni.
Niðurlagsorð. Er þá sennilega
útrætt um þetta mál, nema ef þeir
Svavar Guðmundsson og Guðm.
Vilhjálmsson vilja ræða um það
sín á milli hvað rjettara sje, að
Þormóður Eyjólfsson hafi tilkynt
um flutninginn, eða Þ. E. hefir
ekkert'um hann vitáð. Því hvort
tveggja getur naumast hafa átt
sjer stað.